-آشنایی به راه وروش کسب مجهولات <- مسئله و مشکل معلوم و مشخص است به دنبال عوامل ایجاد کننده هستیم 2-آشنایی به راه وروش دستیابی به حقایق <- حقیقت برای ما ناشناخته است و به دنبال کشف وبا ایجاد آن هستیم
آشنایی با مسائل ومشکلات موجود در انجام تحقیق
آشنایی به راه وروش های علمی تحقیق ازطریق مطالعه نظری وکسب تجربیات عملی
کسب آمادگی لازم برای انجام یک تحقیق
علم چیست؟ عبارت است از تراکم سیستماتیک اطلاعات ودانستنیها قابل اثبات به عبارت دیگر روش کشف مجهولات از طریق معلومات یا توافق فکری و توافق نظری
اهداف علم
1-فرارفتن از حد توصیف 2-مدرج ساختن ابزار شناخت ورابطه های علی سنجش 3-پایداری پدیده ها 4-تعین رابطه تقدم 5-تعیین تکرارپذیری
1-
2-
3-آنچه از روابط پدیده ها بدست می آید حقیقی است یا خیر
4-علم بدنبال اثبات تقدم علت بر معلول است
5-آیا اگر به نتیجه یک بررسی علمی دست یافتیم در صورت تکرار برسی وآزمون نتایج یکسان بدست می آید
مختصات علم
1-از روش خاص پیروی میکند
2-ابطال پذیر است وبدلیل ابزار وفنون جدید وشرایط زمان ومکان جامعه آماری باعث یافته های جدید علمی میشود که علوم قبلی را ابطال میکند
3-دارای تکامل طولی و عرضی است پیشرفت های بدست آمده در یک زمینه علمی بدون منسوخ کردن ونفی علوم قبلی گسترش می یابند و از نظر عرفی رشد وتکامل می یابند.( مثال کشف عناصر موجود در طبیعت)
تکامل طولی علم باعث نفی یافته های قبلی میشود(مانند کشف گردش زمین به دور خورشید )
هدف علمشناخت حقیقت است
شیوه های شناخت
1-روش حجیت (تقلید محض) Authortarian mode
از طریق استناد ومراجعه به کسانی که دارای صلاحیت علمی واجتماعی لازم می باشند بدست می آید ومیزان صلاحیت وارجحیت وشهرت فرد تاثیر بسیاری دارد وا ندیشه چندانی نمی طلبد
روش پررمزوراز mysterical mode
از طریق تاکید بر نیروهای برتر و یا ماوراء طبیعه در حدود شناخت روابط بین پدیده ها بر می آیند
روش منطقی(فردگرایانه)Rationalistic mode
هر چیزی براساس عقل ومنطق قابل شناخت میباشد. در این روش روشهای قبلی مردود هستند وهر چه از طریق اندیشه و عقل بدست می آید قابل قبول میباشد(دکارت)
روش علمی scintific
در این روش از طریق حس وتجربه واقعیت مسائل روشن وقابل شناخت میشوند. و در بین تمام روشها بیشترین استفاده را در شناخت دارد هر چند ممکن است که از سایر روشهای شناخت به منظور مراحلی از روش تحقیق استفاده شوند ولی در نهایت بایستی از طریق روش علمی تایید شوند
روش –شیوه Metod
دستیابی به نتایج علمی میسر نیست مگر با روش شناسی صحیح
روش(دکارت) راهی است که برای دستیابی به حقیقت علوم باید پیمود وبه عبارتی مجموعه تدابیر وشیوه هایی است که برای شناخت حقیقت و برکناری از لغزش به کار برده میشود و به طور کلی به سه چیز اطلاق میشود
مجموعه طرق که انسان را به کشف مجهولات وحل مشکلات هدایت میکند
مجموعه قواعد که به هنگام بررسی وپژوهشی واقعیات باید به کار برده شود
مجموعه ابزار وفنون که راهبری از مجهولات به معلومات را میسر میکند
ویژگیهای روش
1- انتظام پذیر بودن systematic 2-عقلایی بودن Rationalistic
3-روش علمی Emetion 4-واقعیت گرایی Reality
5-شک دستوریMetodcal doobt
1-انتظام پذیر بودن روش ممکن است مجموعه ای از اقدامات مختلف باشد وبایستی تقدم وتاخیر آن رعایت شود ودر غیر این صورت نتیجه ای حاصل نمی شود.
2-عقلایی بودن هر روش منظمی باید بر عقل وفرد منطبق باشد و بنابراین روشهای انتظام پذیر که ناشی از توهم وتخیلات واحساسات باشد پذیرفتنی نیست
روح علمی هر روش منظم وعقلایی باید دارای روح علمی نیز باشدکه مستلزم شرایطی چون بی طرفی خویشتن دارای صعه صدر وتواضع است.
واقعیت گرایی کشف قوانین درست تا نظریات مطقن باید از مسائلی چون درون کاوی-درون نگری یا شهودگرایی و هر آنچه را که موجب دوری از واقعیت میشود جدایی یابد
شک دستوری در این روش محقق به دنبال پی ریزی روشی است که بدور از تقلید صرف یا حافظه محض و یا تعقل واندیشه مبتنی بر شک دستوری مقدمه دانش مستقل را فراهم نماید.
قواعد و ویژگیهای تحقیق علمی
قاعده تجاهل یعنی خود را به جهل زدن و پاک نمودن ذهن از هر گونه پیش داوری وکنار گذاشتن کلیه محفوظات که باعث عدم بی طرفی میشود واحساسات وتعصبات را در امر تحقیق دخالت میدهد
عینیت گرایی هر آنچه را می بینیم ملاک عمل قرارداده و حتی الامکان در جمع آوری اطلاعات به روش علمی استفاده نماییم و از روش ذهنی تنها در تبیین استدلالها و تجزیه وتحلیل ونتیجه گیری مطالب استفاده کنیم
تحدید مصادیق ( محدود کردن) مشخص نمودن حدود یک مسئله جهت جلوگیری از دخالت عوامل خارجی باید موضوع مورد بررسی را به کوچکترین اجزا ممکن تجزیه نمود و
حدود هر مورد را مشخص نماییم این امر باعث میشود تا عوامل خارجی درامر تحقیق دخالتی نداشته باشند از طرفی امکان سنجش واندازه گیری آن فراهم شود.
به هم پیوستگی در قاعده به هم پیوستگی محقق باید در تجزیه وتحلیل وتصمیم گیری اصل کلیت را در نظر داشته باشد وبا توجه به ارتباط بین امور آنها راتجزیه وتحلیل کند و چنانچه جزئیات موضوعی به صورت منفرد ومجزا مورد مطالعه قرار گیرد باید در نهایت تاثیرات متقابل آن با دیگر اجزاء مورد بررسی قرارگیرد مانند بررسی ابعاد و اجزا ساختار سازمانی به صورت جزیی و بعد تجزیه وتحلیل آن با دیگر اجزا مورد بررسی قرار گیرد مانند بررسی ابعاد و اجزا ساختار سازمانی به صورت جزیی و بعد تجزیه وتحلیل آن در یک قالب کلی وپیوسته
افزایشی بودن نتایج حاصل از تحقیقات علمی باید اطلاعات جدیدی به دانش بشری اضافه کند وموجب گسترش مرزهای آن گردد بنابراین سازمان دهی و بیان مجدد دانسته های قبلی نمی تواند تحقیق علمی محسوب شود.
تجربی بودن وجود امکان آزمایش علمی و عینی فرضهای ذهنی در مقابل واقعیات است
نظم داشتن در تحقیق علمی باید از روشهای سیستماتیک ومنظم بهره جست
تحقیق طلبی محقق باید در حوضه مورد تحقیق ومطالعه از آگاهی ودانش نسبی برخوردار باشد
تعمیم پذیری نتایج حاصل از تحقیق باید قابلیت عمومیت دادن آن به جامعه آماری را داشته باشد
جرات طلبی شهامت داشتن برای ارائه نتایج حاصله از تحقیق
صبر و شکیبایی به معنای استمرار تلاش وپرهیز از یاس وناامیدی وترس
تعریف روش علمی تحقیق عبارت است از فرایندی منظم وسیستماتیک جهت دستیابی به پاسخهای صحیح و سوالات مهم مرتبط با استفاده از ابزار علمی ومنظم جمع آوری طبقه بندی وتجزیه وتحلیل اطلاعات برای رسیدن به یک هدف معین
واژگان کلیدی
1 مفهوم concept 2 سازه construct 3 فرضیه Hypothesis 4 متغیر vatiable
5 نظریه theory 6قانون priciple 7 استدلال Reasoning 8تعریف Definition 9روایی validity 10پایاییReliability
مفهوم concept
اگر من فرمانروای جهان بودم اولین کاری که می کردم تثبیت معنی ومفهوم واژه ها بود زیرا آن مقدمه هر عمل است
کنفسیوس
مفهوم یکی از مهمترین نمادها در زبان بویژه در رابطه با پژوهش علمی است علم برای تشریح دنیای تجربی با مفاهیم آغاز میشود وهر پژوهشگر به منظور درک روابط موجود بین داده ها و با پدیده ها ناگزیر به کار بردن آن است مفهوم رامیتوان انتزاع یا تجرید رویدادهای مشاهده پذیر دانست تشکیل مفهوم راهی کوتاه برای تعریف وتوصیف واقعیات است وامر تفکر را ساده می سازد و از طریق آن ویژگیهای مشترک چیزهای جزیی وخاص تامین میشود.
اندازه گیری مفاهیم قابلیت اندازه گیری مفاهیم متفاوت است به عبارتی برخی از مفاهیم را میتوان اندازه گیری نمود و برخی دیگر را نمیتوان اندازه گرفت هنگامی یک مفهوم واقعی یا ملموس نامیده میشود که براساس فعالیتهای حسی و یا حداقل کوشش ساخته میشود مانند خانه گریه انسان گفتگو مدیریت ورود در اینجا انسان وخانه قابل دیدن است وگریه و گفتگو قابل شنیدن و به طور کلی میتوان چنین گفت چنانچه مفهومی قائم به یک شرایط زمانی مکانی باشد آنرا واقعی یا تجربی گویند اما مفایهمی هستند که از هر گونه شرایط زمانی ومکانی مستقل هستند و به توصیف موجودییت های غیرقابل مشاهده می پردازند این گونه مفاهیم را مجرد یا نظری گویند عاطفه –محبت-روح
کارکرد ونقش مفاهیم از جمله کارکردهای مفاهیم آن است که بنیاد ارتباط محسوب میشود بدون مجموعه ای از مفاهیم که روی آن توافق شده است ارتباط ین دانشمندان و پژوهشگران ناممکن است واز طریق آنهاست که اطلاعات وادراکات انتقال می یابد از طریق مفاهیم است که عمل طبقه بندی وتصمیم صورت می گیرد دانشمندان تجارب و مشاهدات خود را به صورت مفاهیم طبقه بندی نموده و آنها را سازمان داده ونظم ودر نتیجه تعمیم می دهند باید توجه داشت مفاهیم در حقیقت خود به عنوان پدیده ای تجربی وجود ندارد بلکه نمادی از یک پدیده هستند بطور نمونه این خطاست که بگوئیم مفهومی مانند قدرت به عنوان عاملی است که دارای کنش ها نیازها وغرایزاست در تحقیق علمی میتوان از مفاهیم به عنوان مولفه های تئوری با نظری استفاده کرد وآنها را بدین ترتیب مورد بررسی و مطالعه قرارداد.
سازه Constract
برخی از مفاهیم رانمی توان به آسانی به پدیده های که این مفاهیم در برابر آنها ایجاد شده است ربط داد مثلا مفاهیمی چون طرز فکر- یادگیری انگیزه و.. معنی این مفاهیم را نمی توان به سهولت با نشان دادن چیزهایی خاص یا افراد و رویدادهای معینی به دیگران تفهیم کرد. این نوع پدیده ها که فراتر از رویدادهای محسوس وملموس می باشند نیازمند آنندکه تجزیه پذیری و قابلیت انتزاع پذیری آنها (ذهنی بودن) کاهش یابد و همه بتوانند به طرق مشترکی نسبت به آن فهم پیدا کنند بدین منظور از ابزاردیگری که سازه نامیده میشود به عنان یک پل ارتباطی برای رسیدن از مفهوم به مشهودات استفاده میشود.
سازه خود یک مفهوم است اما دارای معانی اضافی است که بگونه ای ارادی وخودآگاه برای یک هدف خاص علمی ایجاد، کشف، اختراع وپذیرفته میشود.