مقدمه زحل دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی است .
زحل هم مانند مشتری به جای سنگهای سخت از گاز تشکیل شده است و با توجه به اندازه اش، تند می چرخد .
فقط تقریباً 10ساعت و 15 دقیقه طول می کشد که این سیاره یک بار به دور محور خود بچرخد .
یکی از نتایج چنین چرخش سریعی، فرورفتگی در قطبهای آن است؛ درست مانند قطبهای هر سیاره گازی دیگری که تند بچرخد.
دومین نتیجه، وزش بادهای بسیار شدید در سطح آن است .
در منطقه استوای زحل،بادها در همان جهت چرخش سیاره می وزند، در حالی که در مناطق نزدیک قطبها، جهت وزش باد عکس جهت چرخش زحل است .
جو زحل در فاصله بین این دو کمربند، آشفته و به طوفانی خشن تبدیل می شود و سرعت باد اغلب به 1800 کیلومتر در ساعت می رسد .
زحل سیاره ای حلقه دار و صاحب اقمار است .
این حلقه ها از تعداد زِیادی قطعات کوچک یخ و سنگ تشکیل شده است .
هرچند که اکنون هفت حلقه مختلف در اطراف زحل تشخیص داده شده است، اما در مورد منشأ این حلقه ها هنوز نظر واحدی به دست نیامده است .
فضا آزماهای ویه جر نه تنها اطلاعات بیشتری درباره حلقه های زحل به دست آورده اند، بلکه قمرهای دیگری را نیز کشف کرده اند .
تاکنون حداقل 21 قمر کشف شده است که کمتر از نصف آنها را می توان با تلسکوپ مشاهده کرد .
برخی قمرهای تازه کشف شده بسیار کوچکند و بعضی فقط 30 کیلومتر قطر دارند .
سایر قمرها بسیار بزرگند .
مثلاً تایتان که دومین قمر بزرگ منظومه شمسی است، 5100 کیلومتر قطر دارد و فقط گانیمد، یعنی قمر غول پیکر مشتری از آن بزرگتر است.
زحل از جنبههای زیادی شبیه مشتری است، جز اینکه در اطراف آن چندین حلقه شگفت انگیز وجود دارد.
جرم زحل ، صد بار بیش از جرم زمین است.
و لی تقریبا تمام ماده آن به شکل گاز است و صخرهای نیست.
لایههای ابری جو آن مانند ابرهای مشتری واضح نیستند.
اما وجودشان حتمی است.
ده قمر در اطراف زحل وجود دارد.
قطر یکی از آنها که تیتان نامیده میشود، حدود 6000 کیلو متر است.
از این رو بزرگترین قمر در منظومه شمسی به حساب میآید.
تیتان خود دارای جوی است که از متان و آمونیاک تشکیل یافته است.
پدر مشتری در ورای مشتری آخرین سیاره از هفت سیارهای که برای پیشینیان ما شناخته شده بود، زحل قرار دارد، که به عنوان پدر مشتری نامگذاری شده است.
زحل دومین سیاره بزرگ مشتری گون منظومه شمسی است و توسط یک رشته از حلقههای بسیار زیبا که به دور آن حلقه زدهاند، احاطه شده است.
در آسمان شب زمین ، زحل به دلیل اندازه بزرگ و آلبدو بالای (50%) دارای جوی درخشان است.
زیبایی آسمان زحل به خاطر نوارهای روشن حلقههای اطراف آن و نیز به خاطر قمرهای زیادش میباشد.
حرکت زحل زحل با نیم قطر اطول 9.539AV و دوره تناوب گردش نجومی 29.458 سال ، در مداری با خروج از مرکز 557% که با دایرِه البروج زاویه 49.2 درجه میسازد، میگردد.
از روی زمین قطر زاویهای زحل در نقطه مقابله حدود 20 دقیقه است.
مانند مشتری ، زحل دارای جو غلیط پر از ابری است که به صورت جزئی میچرخد.
از مشاهدات انتقالات دوپلری در عرض سیاره و با زمان بندی دقیق علامتهای جوی ، دوره تناوب چرخش نجومی آن ، در نزدیک استوایش 10 ساعت و 14 دقیقه و در عرضهای جفرافیایی بالا 10 ساعت و 38 دقیقه محاسبه شده است.
در اینجا هم مجددا چرخش جزئی مشابه مشتری داریم.
استوای زحل به اندازه 26 درجه و 45 دقیقه با صفحه مداری آن زاویه میسازد، بطوری که قطبهای سیاره در فاصلههای زمانی حدود 15 سال یک بار سمت زمین متمایل میشوند.
چرخش باعث پخی زیاد (96%) زحل میگردد، بطوریکه شعاعهای قطبی و استوایی به نسبت 10/9 میباشند.
مشخصات فیزیکی زحل زحل شباهت قابل توجهی با مشتری دارد، ولی کمی کوچکتر است و جرم آن کمتر از جرم مشتری (95M).
زحل کمترین چگالی حجمی را نسبت به سایر سیارات دارد.
ساختار جو زحل با کمربندهایی که به موازات استوا امتداد دارند، مشابه است.
آشفتگیهای کمربندهای زحل خیلی کمتر (تاکنون از روی زمین فقط 10 لکه مشاهده شدهاند) از مشتری است.
جو زحل احتمالا ترکیب خیلی مشابهای با جو مشتری دارد.
تاکنون متان (CH4) ، آمونیاک (NH3) ، اتان (C2H6) ، فسفین (PH3) ، استیلن (C2H2) ، متیل استیل (C3H4) ، پروپان (C3H8) و هیدروژن مولکولی (H2) آشکار شده است.
ابرهای زحل خیلی کمرنگ تر از ابرهای مشتری به نظر میرسند.ابرهای مشتری اغلب به رنگ زرد کم رنگ و نارنجی هستند، به این دلیل که دما در زحل کمتر از مشتری است، ابرهای زحل در لایه پایین تر جوش قرار میگیرند.
درون زحل احتمالا ترکیب مشتری را دارد.
تخمینهای نظری مقادیر حدود 74% هیدروژن ، 24% هلیوم ، %2 عناصر سنگین تر را پیشنهاد میکند.
این ترکیب تقریبا مشابه ترکیبات خورشید است.
زحل ممکن است یک هسته سنگین کوچک به قطر 20 هزار کیلومتر و جرمی معادل 20Mφ را داشته باشد.
حلقههای زحل حلقههای زحل با مدار زحل هم صفحه نیستند، بلکه زاویهای با هم میسازند.
یکی از اثرات این پدیده در نظر ما تغییر گشادگی حلقهها است.
طی گردش 29 ساله زحل دور خورشید ، دوباره میتوانیم حلقهها را در گشادترین حالت ببینیم.
غیر از این دو حالت ، حلقهها از لبه دیده میشوند و جز با تلسکوپ پر قدرت ، قابل مشاهده نیستند.
از این طریق معلوم شد که ضخامت حلقهها فقط پنج کیلومتر است.
حلقههای زحل از میلیاردها ذره ریز تشیکل یافتهاند که اندازه بیشترشان چند سانتیمتر است.
همه آنها ، مانند ماهوارههای کوچک ، به دور زحل گردش میکنند.
گسیختگی کاسینی در سال 1675 میلادی (1504 شمسی) جووانی دومینیکو کاسینی ، اخترشناس ایتالیایی ، کشف کرد که حلقه زحل از دو حلقه تشکیل یافته است و میان آن دو جدایی وجود دارد.
این جدایی گیستختگی کاسینی نامیده میشود و در اثر کشش گرانشی قمر غول پیکر تیتان بوجود آمده است.
مطالعات بعدی نشان دادهاند که در اطراف زحل ، بر روی هم چهار حلقه وجود دارد.
داخلی ترین آنها بسیار کم نور و تقریبا با بالای ابرها در تماس است.
قطر حلقه نورانی بیرونی به 140000 کیلومتر میرسد شکاف پر شده قبل از کشف کاسینی ، ستاره شناسان حلقههای زحل را بصورت حلقهای پیوسته تصور میکردند.
زحل دارای بیشترین قمر در بین سیارات منظومه شمسی است.
دانشمند هلندی ، کریستین هوینگس (95 – 1629)، در سال 1655 اولین قمر زحل را کشف کرد.
تیتان از لحاظ بزرگی دومین قمر و یکی از سه قمری است که در منظومه شمسی دارای جو هستند.
تصور میشود که قسمت اعظم آن ازسنگ و بقیه از یخ تشکیل شده باشد.
جوی که دائما سطح تیتان را پوشانده است، حاوی نیتروژن و سایر مواد شیمیایی است.
اختر شناسان به تازگی قمر جدیدی از سیاره زحل را شناسایی کردهاند که بسیار کوچک است (حدودآ 2 کیلومتر).
در این صورت تعداد قمرهای زحل به 21 قمر تغییر میکند.
میدان مغناطیسی زحل میدان مغناطیسی دارای یک گشتاور کلی برابر 35/1 گشتاور مشتری است.
اما این مقدار به حد کافی قوی است که یک میدان مغناطیسی سپهر مشتری گون با کمربندهای تابشی مشابه زمین ایجاد کند.
گشتاور دو قطبی مغناطیسی با میل یک درجه نسبت به محور چرخش زحل قرار میگیرد که این مقدار با انحراف مشخص محورهای مغناطیسی مشتری و زمین تفاوت آشکار دارد.
مغناطیس سپهر زحل ذرات بسیار کمتری از ذرات مغناطیس سپهر مشتری را در خود جای میدهد.
دو دلیل عمده این تفاوت شامل کمبود یک منبع محلی ذرات بار دار که در مورد مشتری توسط فورانهای آیو تولید میشوند و حلقههای قابل رویت زحل که بطور موثری ذرات باردار را جذب کرده و مغناطیس سپهر داخلی را از ذرات باردار خالی میکنند، است.
در خارج لبه حلقهها چگالی ذرات باردار به سرعت افزایش مییابد و در حدود 5Rs تا 10Rs به یک قله میرسد.
در اینجا ، ذرات باردار بطور محکم به میدان مغناطیسی در حال دوران سریع جفت میشوند.
این برهمکنش ، لایهای از پلاسما به ضخامت تقریبا 2Rs ایجاد میکند که تا حدود 15Rs ادامه مییابد.در ورای این مقدار ، مغناطیس سپهر شکل خود را از دست میدهد.
اندازه آن با دمای خورشید تغییر مییابد.
اندازه و شکل زحل حدود 74،898 مایل ( 536 ، 120 کیلو متر ) است ( در خط استوا روی ابر ) آن حدود 4/9 زمان قطر زمین می باشد 764 زمین می توانست داخل یک زحل گود جای شود زحل تخت ترین سیاره در منظومه شمسی می باشد آن یک قطر استوایی 74،898 مایلی ( 536 ، 120 کیلو متری ) و یک قطر قطبی 560 / 67 مایلی ( 728 ، 108 کیلو متری ) دارد ده در صدی شکل تخت زحل شاید توسط چرخش سریع آن و تراکم گازی شکلش به وجود آمده است .
حلقه ها حلقه های زیبای زحل از زمین تنها توسط تلسکوپ قابل دید می باشند آنها اولین بار توسط گالیله در قرن هفدهم مشاهده شدند.
حلقه های زحل از تکه های یخ ( تعدادی سنگ) ساخته شده است به اندازه ناخن از اندازه یک ماشین گسترش یافته اند بنابراین حلقه ها بسیار وسیع هستند ( تقربیاً 185000 مایل = 300000کیلو متر ) آنها خیلی نازک می باشند ( حدود 6/0 مایل =1 کیلو متر ) .
گالیله کسی است که مبداء تاریخ استفاده از تلسکوپ برای مطالعهی سیارات را در سال 1610 بنیان نهاد و خود اولین فردی بود که موفق به رصد حلقههای شگفتانگیز زحل شد.
در ابتدا او گمان میبرد دو حلقهی کوچکتر حلقهی مرکزی سیاره را احاطه کردهاند و در سمتی که اقمار قرار داشتند با آن در تماس بودند.
اما دو سال بعد آنگاه که دوباره به زحل نگریست اعلام کرد که هر دو حلقهی کوچک زحل ناپدید شدهاند.
این مسأ له زمانی عمیقتر شد که او دوباره در سال 1616 اظهار داشت زحل بوسیله ی یک شیءٍ هلالی احاطه شده است.
او آن را ansae نامید که در لاتین به معنای دستگیره است.
بعدها یک اخترشناس هلندی به نام کریستسن هویگنز که یک سال قبل، تیتان بزرگترین قمر زحل را کشف کرده بود، بالاخره راز آن شیئ طبیعی را نیز حل نمود.
در سال 1656 او اطلاع داد در سراسر مسیر مدار تیتان ظاهر حلقهها هیچ تغیری نکرده و در نتیجه دریافت که آن باید یک حلقه عریض، نازک و پیوسته باشد.
در سال 1675 رصدها بوسیلهی جین دومینیک کاسینی از سر گرفته شد و معلوم شد یک خط نازک و تاریکتر حلقه را به دو حلقهی خارجی جدا از هم تقسیم کردهاست.
یک حلقهی خارجی بنام A و حلقهی داخلی بنام B .
بعدها رصدها دقیقتر شدند و آشکار شد که آنها هم خود به زیر مجموعههای بسیار دیگری تقسیم شدهاند.
به افتخار این دو اخترشناس فضاپیمایی که به سوی زحل رهسپار شد به نام آن دو نامگذاری گردید و اکنون در حال ارسال اطلاعاتی مفید از زحل و اقمار آن است کاسینی به کاوش در اطراف زحل میپردازد و کاوشگر هویگنز کاوش در سطح قمر تیتان را به انجام رساند.
طبیعت فیزیکی حلقههای زحل: دهها سال پس از اینکه حلقههای زحل بوسیلهی گالیله رصد شد، طبیعت حلقهها یکی از موضوعات مورد بحث در محافل نجومی گردید.
برخی اظهار میکردند که درآنها صفحاتی جامد از مواد هستند در حالیکه دیگران گمان میبردند آنها متشکل از میلیونها ذرات کوچکی هستند که هر یک شبیه به اقماری فرضی به گرد زحل حلقه زده و در حرکتند.
رقبای نظریهی صفحات جامد این چنین دلیل میآورند که فعالیت نیروهای کشندی بر روی یک حلقهی جامد باید بسیار قوی باشد تا اینکه بتواند طی مدتی کوتاه حلقه را جدا جدا کند مگر اینکه به احتمال بعید حلقه از مقداری مواد بسیار قوی که در زمین ناشناخته هستند، ساخته شد.
طرفداران نظریهی حلقه جامد پیشنهاد کردند که در واقع حلقه از نوار- حلقههای بسیار باریک ساخته شدهاند در این صورت نیروهای کشندی برای اینکه فشار کافی جهت جداسازی حلقه ایجاد کنند بسیار کوچک خواهند بود.
در سال 1675 رصدها ، خطی بسیار نازک و تاریک را در میان آن حلقه آشکار کردند که آن را به دو حلقهی جدا از هم بهنامهای حلقهی بیرونی A ضاپیمای پایونیر 11 اولین نگاه اجمالی انسان را برای دید ترکیبی از حلقههای زحل با پرواز به سوی آن در سال 1979 فراهم کرد و سپس فضاپیماهای ویجر 1 و 2 نیز در دهه 80 به زحل فرستاده شدند.
تصاویری که آنها به زمین ارسال دادندحاکی از این بود که هر سه حلقه به تعداد بسیار زیادی از حلقههای باریکتر تقسیم شدهاند و همهی آنها از خرده ذراتی ساخته شدهاند که اندازه آنها از یک دانه شن گرفته بود تا آجرها و سنگهای ساختمانی میباشند.
همچنین موقعی که هر یک از فضاپیماها از پشت زحل عبور می کرد، فرصت مناسبی بود تا با استفاده از میزان تضعیف سیگنالهای رادیویی آنها، چگالی حلقهها تعیین گردد.
از طریق قیاس و همسنجی اطلاعات فروسرخی، مرئی و فرابنفش ترکیبات مواد موجود در حلقه ها تأیید شد .
وجود مقدار زیادی مخلوط یخ آب بهمراه مقادیر ناچیزی آهن و گوگرد که بیثباتی در رنگ زرد مایل به قهوهای در حلقهها را در پی دارند کاملاً تأیید شد.
ویجر 1 در طی پرواز خود پیرامون زحل، تصاویری از مقداری مواد تاریک در طول بالایی حلقهی B گرفت که قسمت فوقانی حلقه را همچون چرخ پره های موجود در یک چرخ به چند قسمت جدا کرده بود.
عقیده بر این بود که آنها دانههای غباری هستند که از حلقهها بیرون آمدهاند و بوسیلهی ضربههای ناشی از شهابسنگها باردار می شوند و به سبب وجود ترکیبی از عوامل گرانشی و مغناطیس موقتاً بالای حلقهها معلق میمانند.
گمان میشود خاستگاه حلقههای زحل از سرگردانی شی یا اشیاء و شاید هم قمری اززحل منشاء گرفته است؛ که صد میلیون سال پیش بسیار به سیاره نزدیک شده و به تدریج به چند تکه، تقسیم گردیده است.
پس قطعات با هم برخورد کردهاند و در برابر یکدیگر سائیده شده و در نتیجه هر یک به قطعات کوچک و کوچکتر تقسیم شدهاند و سرانجام همهی آنها خود در نواری عریض توزیع گشتهاند.
فضاهای خالی در میان حلقهها نیز بوسیله ی اقماری که بنام اقمار چوپان هستند ایجاد شدهاند که در بیرون و درون حلقهها جای دارند.
یکی از اقمار زحل، میماس پدیدآورندهی فضایی خالی و نسبتاً عریض در میان دو حلقهی A و B شده است.
کاوش منظم زحل با سفر فضاپیمای کاسینی از 1 جولای 2004 دنبال شده است و انتظار می رود اطلاعات ارزندهای را پیرامون سیاره، حلقهها و اقمار آن و نیز سؤالات سر به مهر زحل فراهم آورد جرم ، جاذبه و چگالی جرم زحل حدود 1026*69/5 کیلوگرم است بنا براین آن 95 بار از جرم زمین می باشد جاذبه زحل تنها 08/1 دفعه از جاذبه زمین است به این دلیل زحل یک سیاره بزرگ است .
(نیروی جاذبه ای یک سیاره که بر روی یک سطح سیاره به کار گرفته می شود متناسب با جرمش و عکس شعاع آن می باشد ) یک شخص 100 پوندیتنها روی زحل 108 پوند وزن دارد زحل تنها سیاره ای در منظومه شمسی می باشد که چگال کمتری از آب دارا می باشد زحل اگر یک جرمی از آب به اندازه کافی وجود داشت روی آب شناور بود .
طول یک روز و یک سال در زحل هر روزی در مریخ 2، 10 ساعت در زمین در بر می گیرد یک سال مریخ 46،29 سال زمین می باشد آن در طی 46، 29 سال زمین ، خورشید را یکبار دور می زند .
مدار و فاصله از خورشید زحل539/9 ای یو در میانگین از خورشید می باشد و حدود 30/9 بار دور از خورشید از زمین است در اپهلیون ( مکانی در مدارش جایی که زحل نسبت به خورشید دورتر ین می باشد ) زحل 000،000،10503 کیلو متر از خورشید قرار دارد در پریهلیون ( مکانی در مدارش جایی که زحل نسبت به خورشید نزدیکترین می باشد ) زحل 000،000،348، 1 کیلو متر از خورشید قرار دارد.
درجه حرارت زحل درجه حرارت زحل ( در بالای ابر ) 88 لکیوین ( 185 – درجه سانتی گراد و290 – فارنهایت ) می باشد.
ماهها زحل دارای دوجین از ماه می باشد ( 33کشف شده در آگست 2004 ) آن 18 ماه نامگذاری شده دارد شامل تیتان ( بزرگترین ) هییا ، آی اپتس ، دایون ، تیتس ، سنلادوس ، میماس ،هی پرین ، فواپ جانوس ، اپی مدس ، پاندورا ، پرامتس هلن ، تلستو ، اطلس ، کالیپسو وپن ( کوچکترین ماه زحل نامگذاری شده است ) می باشد در ابتدا یک دوجین دیگر هم ملاحظه شده است ( اما هنوز نامگذاری نشده است ) برای اطلاعات بیشتر در مورد ماههای زحل ، اینجا را کیلیک کنید .
بازدید فضا پیما زحل توسط پیونر 11 ( در 1979 ) و توسط ویاگر 1 ویاگر 2 کاسینی دیده شده است .یک فضا پیما برای بخش حلقه های زحل نامگذاری شده است و آن در این راه می باشد و در سال 2004 خواهد رسید مقایسه زمین – زحل نام زحل و سمبل آن برای خدای روحی نامگذاری شده است.
داخل زحل ترکیب خاکی و اتمسفری زحل حدود 97 در صد گاز هیدروژن ، 3 در صد گاز هلیم و 5 0/0 در صد متان و بعلاوه امونیاک میباشد نزدیک خط استوا بادههای مهیب در 100/1 متر در هر ساعت به طرف شرق می وزند ابرها در جو سرد ، کلفت و یکسان در شکل می باشند زحل یک سیاره گازی شکل با هسته سنگی ، یک لایه هیدروژنی متالیک مایع بالا ی هسته و یک لایه هیدروژن مولکولی بالای آن می باشد هسته سنگی ، سنگین و گرم دارای یک شعاع که احتمالاً سه بار از شعاع زمین می باشد است زحل یک میدان مغناطیسی قوی دارد ( کمتر از مشتری اما خیلی قوی ) میدان مغناطیسی زحل شاید توسط جریان الکتریکی در لایه مناسب نزدیک هسته سیاره دوار با سرعت به وجود آمده باشد به دلیل میدان مغناطیسی قوی ، شفق های قطبی فراوان در زحل و پخش رادیویی از آن وجود دارد زحل 79 در صد انرژی پخش می کند که آن از خورشید می رسد و گرما نیز از هسته گرمش می رسد.
فاصله متوسط از خورشید1/43 میلیارد کیلومترقطر استوا120536 کیلومترمدت حرکت وضعی10/23 ساعتمدت حرکت انتقالی29/46 سال زمینیسرعت مداری9/64 کیلومتر در ثانیهدمای ابر فوقانی180- درجه سانتیگرادجرم (زمین=1)95/18چگالی متوسط (آب=1)0/69جاذبه(زمین=1)0/93تعداد قمر21 عرض ( کیلومتر )پایان شعاع (کیلومتر)آغاز شعاع از مرکز زحل ( کیلومتر )شکاف / حلقه7500کیلومتر 17500 کیلومتر 270کیلومتر 25500کیلومتر 4700کیلومتر 14600کیلومتر 0کیلومتر 35کیلومتر 500-30کیلومتر 8000کیلومتر 300000کیلومتر74500کیلومتر 92000 کیلومتر 87770کیلومتر 117500کیلومتر 122200کیلومتر 136800کیلومتر 133895کیلومتر 136565کیلومتر 140240-14071کیلومتر 173800کیلومتر 480000کیلومتر67000 کیلومتر 74500کیلومتر 87500کیلومتر 92000کیلومتر 117500کیلومتر 122200کیلومتر 133570کیلومتر 136530کیلومتر 140210کیلومتر 165800کیلومتر 180000دی سی شکاف ماکس ول بی بخش دکسینی ای شکاف اینک شکاف کلر اف جی ایی