تغییر آب و هوا و گرمایش جهانی و همچنین دلهرههایی که در دل دولتمردان غربی از بالا رفتن قیمت نفت ایجاد شد، آنها را بر آن داشت تا به انرژیهای جایگزین بیاندیشند. انرژیهایی با نام انرژیهای تجدیدپذیر.
انرژیهای تجدیدپذیر از منابع طبیعی مانند نور خورشید، باد و گرمای درونی زمین به دست میآیند که معمولا هم دوباره بازسازی میشوند.
بیشترین میزان انرژیهای تجدیدشونده با کمک روشهای سنتی مثل سوزاندن چوب به دست میآید. نیروی هیدروژنی دومین نوع انرژیهای تجدیدشونده است که در جهان مصرف میشود.
بعضیها این ایراد را به تکنولوژی تولید انرژیهای تجدیدشونده وارد میدانند که هنوز چندان قابل اعتماد نیست، با این حال استفاده از این نوع انرژی هر روز در جهان در حال گسترش است.
در سال 2006 میلادی در حدود دو هزار مگاوات برق از طریق سلولهای خورشیدی تولید شد و هماکنون آلمانیها مصرفکنندگان پر و پا قرص سلولهای خورشیدی هستند.
اصلیترین منابع تولید انرژیهای تجدیدشونده به طور مستقیم یا غیر مستقیم از خورشید نیرو میگیرند. این گوی بزرگ آتشین آسمان سالیان سال است که هیدورژنهایش را برای زندگی بشر میسوزاند.
اگر تا امروز این سوزاندن انرژی تنها به کار رشد گیاهان و جانوران و انسان و ... می آمد، چند سالی است که به شکلهای مستقیمتری به کار تولید انرژی میآید.
انرژی باد و آب سادهترین نوع انرژیهای تجدیدشونده هستند که سالیان درازی است بشر از آنها استفاده میکند.
انرژی های تجدید پذیر
امروزه با توجه به افزایش بهای سوخت های فسیلی و عوامل زیان آور زیست محیطی در استفاده از انرژی های فسیلی استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر نظیر انرژی بادی، انرژی آبی، انرژی زمین گرمایی و انرژی خورشیدی از بخش های اساسی سیاست انرژی متعهدانه برای آینده است. در این راستا انرژی خورشیدی یکی از منابع تامین انرژی بدون اثرات مخرب زیست محیطی بشمار می رود که با اعتبار بالایی از دیر باز مورد استفاده بشر قرار گرفته است. ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و برخورداری مناسب از تابش خورشید از پتانسیل بالایی برای بهره گیری از انرژی خورشید برخوردار است. در این راستا بخش ساختمان و مسکن شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در شهرها و روستاهایی که دارای شرایط اقلیمی مناسب برای نصب هستند پروژه استفاده از آبگرمکن خورشیدی خانگی و آبگرمکن خورشیدی عمومی را بعنوان یکی ازاقدامات اساسی در جایگزینی سوخت های فسیلی و توجه به انرژی های تجدید پذیر در دست اقدام دارد.
انرژیهای تجدیدپذیر در کانادا
کانادا علاقهای روزافزون به انرژیهای تجدیدپذیر نشان میدهد و به هر شکل ظرفیت عظیم برق آبی آن سبب شده که کانادا در بالاترین مراتب استفادهکنندگان از انرژیهای تجدیدپذیر قرار گیرد. «بیل ایگرتسون» از «اتحادیه انرژیهای نوی کانادا» وضعیت و برنامههای توسعه انرژی تجدیدپذیر در این کشور را بررسی میکند.
کانادا علاقهای روزافزون به انرژیهای تجدیدپذیر نشان میدهد و به هر شکل ظرفیت عظیم برق آبی آن سبب شده که کانادا در بالاترین مراتب استفادهکنندگان از انرژیهای تجدیدپذیر قرار گیرد. «بیل ایگرتسون» از «اتحادیه انرژیهای نوی کانادا» وضعیت و برنامههای توسعه انرژی تجدیدپذیر در این کشور را بررسی میکند.
کانادا همواره یکی از تولیدکنندگان پیشتاز انرژی جهان بوده و رشد اقتصادی آن مرهون صادرات عظیم نفت، گاز طبیعی و ذغالسنگ و تا حدی زیادی متکی به سدهای بسیار، تاسیسات عمده بیوماس (زیستتوده) و ظرفیت بالایی ازانرژی هستهای است. در نتیجه کمبود عرضه هیچگاه دغدغهای ملی نبوده است. پس از گذشت بیش از سی سال از شوکهای نفتی اوپک، مساله مدیریت انرژی، که از دیرباز در قلمرو اختیارات ایالتی و باعث کشاکش با دولت فدرال بوده،دوباره مطرح شده است. تاکنون همکاری رسمی بین این دو سطح مدیریت کشور در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر وجود نداشته که این برخلاف توصیهای است که برای ایجاد آژانس ویژه توسعه این انرژیها شده و بخش صنعت به شکلی قوی از آن حمایت میکند. به لحاظ سیاسی، گرایشی به سوی انرژیهای تجدیدپذیر، مبتنی بر دگرگونی آب و هوا و نیاز به کاهش انتشار گازهای گلخانهای (GHG) است و به هر صورت مخالفان اشاره میکنند که همسایه جنوبی کانادا (ایالات متحده آمریکا) و شریک عمده تجاری این کشور از امضاء کردن پروتکل کیوتو خودداری میکند.
بیشترین پشتیبانی دولت فدرال در زمینه این انرژیها به باد مربوط میشود و دولت ۲۶۰ میلیون دلار را به طرح تولید برق از باد اختصاص داده و قرار است تا قبل از پایان دهه اول قرن بیست و یکم ۱۰۰۰۰ مگاوات ظرفیت بادی جدید نصب شود. قیمت در نظر گرفته شده یک سنت (cent) برای هر کیلووات ساعت است که از ماه مارس ۲۰۰۶ به ۸/۰ سنت برای هر کیلووات ساعت کاهش خواهد یافت. این طرح برای پوشش نیمی از ارزش انرژی بادی در نظر گرفته شده اما هیچ استانی برای تکمیل بقیه بودجه پا پیش نگذاشته است. انتظار میرود در «طرح تولید برق از باد (به اختصار WPPI)) تا سال ۲۰۱۰، ۵/۱ میلیارد دلار سرمایهگذاری شود و میزان انتشار GHG به ۳MT کاهش یابد. حامیان برای تولید دست کم ۹۰۰۰ مگاوات در طرح WPPI پیشنهاد سرمایهگذاری کردهاند اما هیچ طرحی هنوز به پیش نرفته است.
ظرفیت نصب شده برق بادی در کانادا ۳۲۷ مگاوات و میزان تولید آن ۸۵۰ میلیون کیلووات ساعت در سال است که برای یکصد هزار خانوار کافی است و در مقایسه با تولید برق از ذغالسنگ باعث کاهش MT۵۰۸ گاز CO۲ میشود. بررسیها نشان میدهد که کانادا میتواند ۲۰ درصد منابع تولید برق خود را از طریق توربینهای بادی تولید کند. گرچه این کشور خواهان رساندن ظرفیت نصب شده به ۱۰۰۰۰ مگاوات در سال ۲۰۱۰ است اما ظرفیت ساخت توربین بادی در کانادا وجود ندارد. باد تنها مقولهای در انرژی بوده که در سالهای اخیر در انتخابات فدرال مورد بحث قرار گرفته است. حزب حاکم لیبرال وعده چهار برابر کردن ظرفیت بادی را در صورت تجدید پیروزی قوی در انتخابات داده بود (که با اکثریت ضعیفی در پارلمان پیروز شد). این دولت میگوید که در صدد است کانادا را به پیشتاز کاربرد انرژی بادی در جهان تبدیل کندو با ایالات درتدوین سیاستهای مشترک، قوانین و مقررات ویژه مشارکت ورزد. بسیاری از سیاستمداران دیگر حمایت قوی خود را از انرژی بادی اعلام داشته و برای مثال حزب دموکراتیک نوین وعده نصب ده هزار توربین با هزینه ده میلیارد دلار را میدهد که این میزان از هدفهای حزب سبز اندکی پایینتر است. حزب دموکراتیک تنها حزب محافظهکار است که موضعی مشخص در زمینه انرژیهای بادی نگرفته اما وعده داده است که در توسعه یک راهبرد ملی انرژیهای جایگزین با استانها همکاری کند و از جمله میزان استفاده از انرژیهای تجدید پذیر را بالا بردو در درازمدت هزینههای نسبی منابع انرژیهای مختلف را مورد بررسی قرار دهد.
از سال ۱۹۹۵ دولت فدرال این سیاست را پیمیگیرد که ۲۰ درصد از مصرف داخلی انرژی از منابع برق سبز از طریق نیروگاههای بادی و آبی کوچک تامین کند. درحال حاضر دولت فدرال ۴۷۰۰۰ وات ساعت برق تولیدی ازاین منابع را خریداری میکند و اینک میخواهد ۴۰۰۰۰۰ میلیون وات ساعت در سال معامله کرده و میزان کاهش سال نه انتشار CO۲ را به ۲۵۰۰۰۰ تن در سال برساند.
در سطح دولت فدرال تامین منابع مالی برای سایر فناوری های مربوط به انرژی های تجدیدپذیر دیگر در مقایسه با انرژی بادی اندک است. ظرفیت برق آبی را باید از این میزان کسر کرد. مقامات هنوز چارچوبی را برای تعریف انرژیهایی نو با تاثیر اندک (بر محیط زیست) پیدا نکردهاند و این امر به رغم سالها مباحثه دنبال میشود که صنعتبرق آبی مدعی است که بیشتر بخش مربوط به آن در چارچوبهای انرژی تجدیدپذیر قرار ندارد. درچند برنامه فدرال انرژی خورشیدی فتوولتائیک شامل کمک مالی شده و طرح برنامه بازار با اعتبار ۲۵ میلیون دلار در صدد حمایت از توزیعکنندگان برق سبز تدوین شده و در آستانه تصویب است.
طرح پیادهسازی انرژیهای تجدیدپذیر در سال ۱۹۹۸ با بودجهای شش ساله به میزان ۲۴ میلیون دلار برای سیستمهای حرارتی خورشیدی، بیوماس و زمینگرمایی تصویب اما نحوه تامین مالی آن باعث انتقاد عمومی شد. پس از بررسی مجدد این برنامه تا ماه مارس ۲۰۰۷ تمدید و کلاً ۲۵ میلیون دلار به عنوان یک چهارم هزینه (تا حداکثر ۸۰۰۰۰ دلار) برای این طرحها تصویب شد (این نسبت در مناطق دوردست به ۴۰ درصد نیز میرسد.)
طبق قانون فدرال بیشتر وزارتخانهها باید استراتژی توسعه پایدار خود را به پارلمان ارایه دهند. یکی از آخرین تعهدهای «منابع ملی کانادا» نصب ۲۵۰۰۰ سیستم انرژی زمینی در تاسیسات تجاری تا سال ۲۰۰۸ و ۱۰۰۰ سیستم حرارتی خورشیدی و بیوماس است. تعداد ۲۵۰۰۰ پنج برابر سستمهای موجود تجاری بوده و مکمل تعهد دولت فدرال در پشتیبانی از آن دسته شرکتهای برق استانی است که تکنولوژی انرژی زمینی راترویج میکنند.
درشماری از استانها حمایت از انرژیهای تجدیدپذیر قوی است. حکومت قبلی «اونتاریو» طرحی را ارایه داد که بر مبنای آن در شمار پیشتازان کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر در جهان درآید اما هرگز آن را به پارلمان تسلیم نکرد. دولت جدیدبرای نصب ۳۰۰ مگاوات برق سبز آگهی مناقصه منتشر کرد که با پیشنهادهای بسیاری مواجه شد. این دولت مشخص کرده که سهم انرژیهای تجدیدپذیر تا سال ۲۰۰۷ باید به ۵ درصد و تا سال ۲۰۱۰ به ۱۰ درصد برق تولیدی برسد و برای تشویق ۸ درصد از مالیات فروش شرکتهای انرژی سبز خواهد کاست.
در ایالت «کبک» در خواست برای پیشنهاد نصب ۱۰۰۰ مگاوات برق بادی بر اثر استقبال ۳۲ موسسه به ۲۱۰۰ مگاوات تبدیل شد. اینطرحها از دسامبر ۲۰۰۶ شروع شده تا ۲۰۱۱ ادامه خواهد داشت. سه سازنده توربین یعنی «گیمسا»، «جیئیویند» و «وستاس» در شمار پیشنهاددهندگان هستند زیرا یک پیش شرط آن بود که مناقطه دهندگان باید تاسیساتی را در «کبک شرقی» ایجاد کنند تا ۶۰ درصد هزینه پروژه در محل انجام شود. میانگین قیمت برق بادی در سال ۲۰۰۷ شامل هزینه انتقال و تعدیل برق ده سنت تعیین شده است.