عامل 1) هوش درون فردی
( Intelligence Intrapersonal )
به توانایی تشخیص و درک احساسات شخصی, بیان احساسات, عقاید و افکار و دفاع از حقوق فردی به روشی غیر مخرب و رها بودن از وابستگی هیجانی اطلاق می شود . و خود آگاهی هیجانی ( باز شناسی و فهم احساسات خود) , جرات ( ابراز احساسات , عقاید , تفکرات و دفاع از حقوق شخصی به شیوه ای سازنده ) , خود تنظیمی ( آگاهی , فهم, پذیرش و احترام به خویش ) , خودشکوفایی( تحقق بخشیدن به ایتعدادهای بالقوه خویشتن) و استقلال ( خود فرمانی و خود کنبرلی در تفکر و عمل شخص و رهایی از وابستگی هیجانی) را در برمی گیرد.
عامل 2) هوش بین فردی
( Intelligence Interpersonal )
به معنی توانایی همدلی یعنی آگاهی, درک و ارزیابی احساسات دیگران است. ارتباط بین فردی به معنی ایجاد و حفظ روابط رضایت بخش دو طرفه ( شامل ابراز و دریافت محبت) است. همچنین هوش بین فردی بالا , مسئولیت پذیری اجتماعی بالارا هم به دنبال دارد.
عامل 3) قابلیت انطباق( Abaptadility ) :
انطباق یا سازگاری شامل مساله گشایی ( تشخیص و تعریف مسایل , همچنین ایجادی راهکارهای موثر) , آزمون واقعیت( ارزیابی مطابقت میان آنچه به طور ذهنی و آنچه به طور عینی تجربه می شود ) و انعطاف ( تنظیم هیجان, تفکر و رفتار به هنگام تغییر موقعیت و شرایط ) می باشد.
عامل 4) کنترل استرس ( Control Stress ) :
شامل توان تحمل حوادث ناخوشایند و شرایط استرس زا و نیز مقاومت , به تاخیر انداختن یا انکار یک تکانه, سائق یا وسوسه برای عمل کردن است.
عامل5) خلق عمومی ( Moob General ) :
توانایی رضایت از زندگی , شاد بودن و داشتن نگرش مثبت یا مشخص در همه شرایط حتی در زمان بد شانسی.
خرده مقیاسهای پانزده گانه نیز عبارتند از :
1) خودآگاهی هیجانی
(Awareness Self Emotional ):
توانایی شناخت احساسات خود, تفکیک آنها, آگاهی از احساس خود و دلایل ظهور این احساسات.
2) قاطعیت( Assertiveness ) :
توانایی بیان احساسات , عقاید و افکار خود و دفاع از حقوق خود به روش منطقی , غیر مخرب و بدون فحاشی که شامل 3 بعد است:
توانایی بیان احساسات ( پذیرش خشم, صمیمیت و ... و ابزار آن )
توانایی بیان آشکار عقاید، افکار و باورهای خود ( خوش آیند و ناخوشایند) و اتخاذ تصمیم راسخ و روشن , حتی اگر با محروم شدن از بعضی امتیازات همراه باشد.
توانایی پایداری و مداومت برای احقاق خق خود , افراد قاطع و جرات مند کمرو و خجالتی نیستند. آنها می توانند احساسات خود را واضح , روشن , مستقیم و بدون خشونت و پرخاشگری ( فیزیکی یا کلامی ) ابراز کنند.
3) حرمت نفس( Regarb Self ) :
حرمت نفس در واقع توانایی احترام به خود و پذیرش خود به عنوان فردی ارزشمند, احترام به هود و دوست داشتن خود آنگونه که هستیم و پذیرش جنبه های مثبت و منفی قابلیت ها و محدودیتهای خود است. در بخث هوش هیجانی با مفاهیمی چون امنیت, اعتماد به نفس , خود باوری و احساس ارزشمندی نسبت به خود سروکار داریم . اعتماد به نفس و عزت نفس با خود باوری و هویت رشد یافته ارتباط کامل دارند. بنابراین شخص صاحب حرمت نفس, احساس خشنودی و رضایت از خود داشته و فرد فاقد آن احساس بی لیاقتی و حقارت می کند.
4) خود شکوفایی ( Actuali selfzation) :
خود شکوفایی مستلزم شناخت توانمندی های بالقوه در فرد و سپس رشد و شکوفایی انهاست. این بعد از هوش هیجانی , راهی برای غنا و معنی بخشیدن به زندگی فرد است. تلاش برای شکوفا کردن استعدادهای بالقوه از طریق اهداف شخص و با گذشت عمر قابل دستیابی است. خود شکوفایی فرایندی مستمر و پویا برای کسب حداکثر رشد توانایی ها , قابلیت ها و استعدادهاست. خود شکوفایی رسیدن از خود واقعی به خود ایده آل است. شناخت خود, پذیرش و رضایت از خود وخود باوری و آنگاه تلاش برای رسیدن به آنچه باید باشیم مسیر ما در رسیدن به خود شکوفایی است.
5) استقلال (Inbepenbence ) :
استقلال یعنی توانایی خود هدایتگری و خود کنترلی در فکر و عمل و عدم وابستگی عاطفی افراد مستقل در برنامه ریزیها و تصمیم گیریهای مهم متکی به خود هستند البته پیش از تصمیم گیری , در جستجوی نقطه نظرات دیگران نیز هستند و در تصمیم گیری نهایی به آنها توجه می کنند ولی تصمیم نهایی با خود آنهاست. افراد مستقل از اتکا به دیگران برای برآوردن نیازهای عاطفی خود پرهیز می کنند. مستقل بودن برمیزان اعتماد به نفس, انگیزه درونی , تمایل به برآوردن انتظارات و تعهدات خود, بدون آنکه اسیر آن شوند مبتنی است . افراد مستقل در عین حال که از دلبستگی هایی برخوردارند به لحاظ عاطفی به دیگران وابسته نمی شوند.
6) همدلی ( Empathy) :
توانایی فهم و درک احساسات دیگران, و حساس بودن به چگونگی و چرایی این احساسات است. هم دل بودن یعنی شناخت احساسات دیگران, افراد هم دل نگران دیگرانند و نسبت به نگرانی های دیگران همدردی می کنند. همدلی بر پایه خود آگاهی بنا می شود. هرقدر نسبت به احساسات خود اگاهتر باشیم, در دریافت احساسات دیگران ماهرتریم.
7) روابط بین فردی
( Relationship Interpersonal) :
توانایی برقراری و حفظ روابط متقابل است و صمیمیت و تبادل از ویژگی های ان است. مهارت در برقراری روابط بین فردی نوعی صلاحیت اجتماعی است که در کنار آمدن با دیگران بسیار موثر است. این مهارت به فرد امکان می دهد که احساسات دیگران را برانگیزد, افراد را قانع کند, بر آنها تاثیر بگذارد, در دیگران اطمینان خاطر ایجاد کند و ارتباط صمیمی و مداوم را با دیگران حفظ کند. این مهارت نیاز مند مهارتهایی تکمیلی دیگری مانند : خویشتن داری, همدلی, و مهارت ابراز احساسات نیز می باشد.
8) مسئولیت پذیری اجتماعی
( Responsidility Social) :
توانایی فرد برای ابراز خود به عنوان فردی همکار, کمک رسان و سازنده در گروههای اجتماعی را مسئولیت پذیری اجتماعی می گوئیم . چنین فردی دارای وجدان اجتماعی است و رفتارش با پذیرش مسئولیتهای اجتماعی مشخص می شود. افراد مسئول در روابط بین فردی خود حساس هستند , می توانند دیگران را بپذیرند و از استعدادهای خود به نفع جمع ( نه تنها خودشان ) بهره گیرند.
9) حل مسئله ( Solving Prodlem):
توانایی شناسایی و تعریف مشکلات و یافتن راه حل های موثر برای آن شامل چند مرحله است:
1) پذیرش مشکل و داشتن حس کفایت و انگیزه لازم برای مقابله موثر با آن
2) تعریف مشکل
3) یافتن راه های متعدد برای رفع مشکل
4) تصمیم گیری و بکارگیری راه حل ها
10) واقعیت سنجی ( Testing Reality) :
یعنی توانایی ارتباط میان آنچه تجربه می شود با آن چه عینا وجود دارد . سنجش میزان ارتباط میان تجربه و واقعیت , شامل تحقیق در مورد شواهد عینی برای تائید , توجیه و اثبات احساسات , ادراکات واندیشه ها, واقعیت سنجی شامل درک موقعیت کنونی , تلاش برای حفظ شرایط درست و تجربه رویدادها به شکلی که واقعا هستند و به دور از خیالبافی است.
11) انعطاف پذیری ( Flexidility) :
توانایی انطباق عواطف , افکار و رفتار با موقعیتها و شرایط گوناگون از ابعاد مهم هوش هیجانی است. افراد منعطف , فعال , سازگار و پذیرا هستند و ا ز تعصب و پیش داوری پرهیز می کنند.
12) تحمل فشار روانی
( Tolerance Stress ) :
توانایی مقاومت در برابر رویدادهای فشارزا , بدون توقف و همراه با سازگاری فعال و مثبت که نیازمند توانایی های تکمیلی زیر است :
1) توانایی انتخاب روشها یا برای سازگاری با فشار روانی و یافتن راه حلهای مناسب
2) نگرش خوش بینانه نسبت به توانایی خود برای مواجهه با موقعیت جدید در جهت غلبه بر مشکلات موجود.
3) حفظ آرامش خود برای کنترل موقعیت فشارزا