راه های خدمت گزاری چیست؟
راه های خدمت گزاری چیست؟ همانگونه که همه میدانند راه خدمت گزاری فقط رفع نیازهای مادی روزمره نیست بلکه...توجه به نکات جزئی بیش تر می تواند باعث رضایت عموم مردم شود . در نتیجه دولت باید سعی کند بیش تر به نیازهایی توجه کند که بیش تر مورد نیاز مردم است مانند نیازهای فرهنگی ، ورزشی ، آموزشی ، امکانات تفریحی و... امکانات فرهنگی : متاسفانه به این نیاز مردم کمتر توجه می شود و محدودیت های زیادی برای افراد پیش می آورد برای مثال کمبود کتابخانه ها ، سرعت بسیار پایین اینترنت کشور(همچنین قیمت بالای آن) ، دسترسی نداشتن کتابخانه های عمومی به کتاب های الکترونیک و کمبود کتاب از جمله ی این محدودیت های ضربه زننده به ریشه های علمی و فرهنگی کشور به حساب می آید که امیدواریم دولت جمهوری اسلامی ایران در سایه ی عدل حق تعالی بتواند هر چه زود تر کمبود های این بخش اساسی جامعه را برطرف کند. ورزش: خوشبختانه در این بخش کمبود زیادی احساس نمی شود وجود سالن های متعدد ورزشی تازه ساخت در سراسر کشور که اکثرا برای عموم مردم رایگان نیز می باشد باعث رضایت جوانان شده است. همچنین موفقیت های نوجوانان کشور ما در مسابقات بین المللی بیانگر این موضوع می باشد. آموزشی:این بخش تقریبا در حال پیش رفت می باشد . بافت های قدیمی مدارس عوض شده و یا مرمت شده اند ، اما هنوز در بعضی از روستاهای کشور پسران و دخترانی هستند که به دلیل نداشتن مدرسه و دور بودن آن از نعمت تحصیل محروم اند !!!. امکانات تفریحی : در این بخش نیز تلاش های فراوان صورت گرفته اما فقط در بعضی از شهرهای مطرح کشور و باز هم شهرهایی وجود دارند که از نظر تفریحی در جایگاه خوبی هستند اما توجهی به آنها صورت نمی گیرد.
خدمت گزاری در جامعه جامعه ی خدمت گزار دولت خدمت گزار نتیجه ی خدمت گزاری چیست خدمت در راه عدالت نقش دانش آموزان در خدمت گزاری عدالت و خدمت خدمت گزاری یعنی چه چگونه خدمت گزار خوبی باشیم پرسش مهر 9 تاثیر خدمت گزاری فرهنگ خدمت گزاری روحیه یخدمت گزاری دمت گزاری در جامعه جامعه ی خدمت گزار دولت خدمت گزار نتیجه ی خدمت گزاری چیست خدمت در راه عدالت نقش دانش آموزان در خدمت گزاری عدالت و خدمت خدمت گزاری یعنی چه چگونه خدمت گزار خوبی باشیم پرسش مهر 9 تاثیر خدمت گزاری فرهنگ خدمت گزاری روحیه یخدمت گزاری
مقدمّه
مقصود از «الگو» و «اسوه»پذیری حالتی است که انسان به هنگام پیروی از غیر خود پیدا میکند. فردی که از او پیروی میشود، ممکن است اسوه نیک یا بد باشد. در قرآن کریم، گاه به صراحت و گاه بدون تصریح، به پیروی از کسی سفارش میکند. از جمله حضرت ابراهیم علیهالسلام الگو معرفی شده است: «قد کانت لکم اسوه حسنه فی ابراهیم والذین معه» (ممتحنه: 4)؛ قطعا برای شما در (پیروی از) ابراهیم و کسانی که با اویند، سرمشقی نیکوست.
در مورد پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله نیز میفرماید: «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه ٌ لمن کان یرجوا اللّه و الیومَ الاخر و ذَکَر اللّه کثیرا» (احزاب :21)؛ برای شما در (زندگی) رسول خدا الگوی نیکویی است، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد میکنند.
امام علی علیهالسلام ؛ الگوی خدمت رسانی
تاریخ و شرح حال بزرگان عالم و شخصیتهای آسمانی برای هرکس بهترین سرمشق و عالیترین الگوی زندگی است. در این میان، شرح زندگی امام امیرالمؤمنین علیهالسلام ، دوّمین شخصیت جهان انسانیت، از اهمیّت خاصی برخوردار است؛ چه اینکه بررسی زندگانی ایشان روح فضیلت، پاکی، ایمان، تقوا، فداکاری، استقامت، شجاعت، فتوّت، و پیروی از حق را در خواننده تقویت میکند.
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله در شأن امام علی علیهالسلام میفرماید: «ما عَرَفَکَ حقَّ معرفتک غیرُاللهِ و غیری»؛(1) غیر از خدا و من هیچ کس دیگری حق معرفت تو را نشناخت.
آری، ابعاد گوناگون آن شخصیت بیهمتا، قابل وصف و شمارش نیستند. یکی از ابعاد زندگانی آن بزرگوار، خدمترسانی و توجه به نیازمندان است. آن حضرت در این راه یک لحظه آرام نداشت و در این راه، تمامی سعی و تلاش خویش را به کار میبرد و دیگران را نیز بدین امر مهم تشویق مینمود.
در این متن کلمات خدمت به رنگ زرد نشان داده شده اند
درنگی در مفهوم خدمت
اگر عبادت بزرگترین فلسفه آفرینش است که: «و َما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالاِْنْسَ اِلاّ لِیَعْبُدُونِ»(1)؛ «جن و انسان را خلق نکردم، مگر به خاطر این که عبادتم کنند»، برگزیدگان الهی، عابدترین بندگان خدا خواهند بود و اگر از والاترین مظاهر عبادت، «خدمت به خلق» است که: «مَنْ سَعی فی حاجَه ِ اَخیهِ الْمُؤْمِنِ فَکَأَنَّما عَبَدَاللهَ تِسْعَه َ آلافِ سَنَه ٍ صائِما نَهارَهُ قائِما لَیْلَهُ؛(2) هر فردی که در برآوردن نیاز برادر مؤمنش تلاش کند، گویا نُه هزار سال خداوند را عبادت کرده، در حالی که روزها را روزهدار و شب‌ها را شب زندهدار بوده است.» برگزیدگان الهی، انبیا و معصومان، خدمتگزارترین افراد به مردم خواهند بود؛ زیرا آنان اسوه و شاخصاند و درخت کمال در وجودشان به بالندهترین شکل سر به فلک کشیده است.
آیه الهی خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را به یاد آوریم که میفرماید: «وَاخْفِضْ جَناحَکَ لِمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ»(3)؛ پر و بال خود را برای مؤمنانی که پیرو تو هستند، بگستران.» واژه «خفض جناح» که سه بار در قرآن کریم به کار رفته است، به کنایه از کمال مهرورزی، عطوفت و خدمتگزاری خالصانه و متواضعانه حکایت میکند.
خدمتگزاران واقعی، انبیا و اوصیا و مؤمنان به آنان هستند؛ چه بیپرده و صریح میتوان این ادعا را در حدیث آسمانی امام صادق علیهالسلام یافت که فرمود: «ما آمَنَ بِاللهِ وَلا بِمُحَمَّدٍ وَلا بِعَلِیٍّ مَنْ اِذا اَتاهُ اَخُوهُ الْمُؤْمِنُ فی حاجَه ٍ لَمْ یَضْحَکْ فی وَجْهِهِ فَإِنْ کانَتْ حاجَتُهُ عِنْدَهُ سارَعَ اِلی قَضائِها وَ اِنْ لَمْ یَکُنْ عِنْدَهُ تَکَلَّفَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِهِ حَتّی یَقْضِیَها لَهُ فَإِذا کانَ بِخِلافِ ما وَ صفْتُهُ فَلا وَلایَه َ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُ؛(4) به خدا و محمد صلی الله علیه و آله و علی علیهالسلام ایمان نیاورده است کسی که هنگامی که برادر دینیاش به خاطر حاجتی نزد او آید، با خوشرویی برخورد نکند. پس اگر توان دارد، نیاز او را به سرعت برطرف کند و اگر توان ندارد با کمک دیگری حل کند، اگر بر خلاف آنچه توصیف کردم باشد، پس بین ما و او ولایتی نخواهد بود.»
به خدا و محمد صلی الله علیه و آله و علی علیهالسلام ایمان نیاورده است کسی که هنگامی که برادر دینیاش به خاطر حاجتی نزد او آید، با خوشرویی برخورد نکند. پس اگر توان دارد، نیاز او را به سرعت برطرف کند و اگر توان ندارد با کمک دیگری حل کند، اگر بر خلاف آنچه توصیف کردم باشد، پس بین ما و او ولایتی نخواهد بود.»
با این دیدگاه، کسانی نزد خدا دوست داشتنیتر خواهند بود که نسبت به دیگران گامی به این هدف نزدیکتر باشند. این سخن قدسی را به یاد آوریم که: «اَلْخَلْقُ عِیالی فَأَحَبُّهُمْ اِلَیَّ اَلْطَفُهُمْ بِهِمْ وَ اَسْعاهُمْ فی حَوائِجِهِمْ(5)؛ مردم خانواده من هستند. پس محبوبترین آنها نزد من، مهربانترین و کوشاترین آنها در رفع نیازهای مردم است.»
اینک خدمت را در سیره و سخن حضرت جواد علیه السلام مرور میکنیم.
1. بایدها و نبایدهای خدمت رسانی
اخلاص
شرط پذیرش هر عملی، از جمله خدمت به مردم، اخلاص است و مؤمن باید به انگیزه جلب رضایت الهی خدمتگزار عیال الله باشد و هر چه ناخالصی در عمل بیشتر باشد، درجه مطلوبیت آن هم پایینتر خواهد آمد. علاوه بر دخالت اخلاص در اصل عمل،(6) از دیدگاه امام جواد علیهالسلام در تداوم اعمال نیز باید اخلاص جاری باشد. چه بسا عملی که انجام آن با خلوص است، ولی عامل به آن بعد از عمل، آن را به ریا و ناخالصی آلوده و از درجه مقبولیت الهی ساقط میکند؛ لذا امام جواد علیهالسلام فرمود: «اَلاْبْقاءُ عَلَی الْعَمَلِ اَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ(7)؛ بقای بر عمل سختتر از خود عمل است.» و آنگاه که پرسیدند بقای بر عمل یعنی چه؟ فرمود: «یَصِلُ الرَّجُلَ بِصِلَه ٍ وَیُنْفِقُ نَفَقَه ً لِلّهِ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ فَکُتِبَ لَهُ سِرّا ثُمَّ یَذْکُرُها و تُمْحی فَتُکْتَبُ لَهُ عَلانِیَه ً، ثُمَّ یَذْکُرُها فَتُمْحی وَ تُکْتَبُ لَهُ رِیاءً(8)؛ مردی هدیهای میدهد و برای خدای یگانه بیشریک انفاقی میکند، پس برایش به عنوان «عمل پنهانی» نوشته میشود. سپس او کارش را یادآوری میکند، در این وقت عنوان قبلی محو میشود و «عمل آشکار» برایش نوشته میشود. آن مرد دوباره عملش را یادآوری میکند پس عنوان قبلی محو میشود و برایش "عمل ریایی" نوشته میشود.»
پرهیز از اذیت
فرد خدمترسان علاوه بر اخلاص، باید از هر نوع رفتاری که موجبات رنجش مددجو را فراهم آورد، پرهیز کند. همچنین باید به خاطر خدمت خود به یک مؤمن، به منتگذاری و یا اذیت دیگر مؤمنان هم نپردازد. حکایتی از امام جواد علیهالسلام در اینباره راهگشا است:
مردی نزد امام جواد علیهالسلام آمد که بسیار خوشحال و مسرور به نظر میرسید. امام از علت خوشحالیاش پرسید. او گفت: یابن رسول الله، از پدرت شنیدم که میفرمود: «شایستهترین روز برای شادی بنده، روزی است که در آن انسان توفیق نیکی و انفاق به برادران مؤمنش یابد.» و امروز ده نفر از برادران دینی که فقیر و عیالوار بودند از فلان شهرها به نزد من آمدند و من هم به هر کدام چیزی دادم، برای همین هم مسرورم.
امام جواد علیهالسلام به او فرمود: «لَعَمْری اِنَّکَ حَقیقٌ بِاَنْ تَسُرَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ اَحْبَطْتَهُ، اَوْ لَمْ تُحْبِطْهُ فیما بَعْدُ؛ به جانم سوگند! شایسته است مسرور باشی، اگر کار خود را بیاثر نساخته باشی و یا بعدا حبط و بیاثر نسازی.» او با شگفتی پرسید: با این که از شیعیان خالص شمایم، چگونه عمل نیک من پوچ میشود؟
از دیدگاه امام جواد علیهالسلام در تداوم اعمال نیز باید اخلاص جاری باشد. چه بسا عملی که انجام آن با خلوص است، ولی عامل به آن بعد از عمل، آن را به ریا و ناخالصی آلوده و از درجه مقبولیت الهی ساقط میکند؛ لذا امام جواد علیهالسلام فرمود: بقای بر عمل سختتر از خود عمل است.» و آنگاه که پرسیدند بقای بر عمل یعنی چه؟ فرمود: مردی هدیهای میدهد و برای خدای یگانه بیشریک انفاقی میکند، پس برایش به عنوان «عمل پنهانی» نوشته میشود. سپس او کارش را یادآوری میکند، در این وقت عنوان قبلی محو میشود و «عمل آشکار» برایش نوشته میشود. آن مرد دوباره عملش را یادآوری میکند پس عنوان قبلی محو میشود و برایش "عمل ریایی" نوشته میشود.»
فرمود: «با همین سخنی که گفتی، کارهای نیک و انفاق‌های خود را حبط کردی.» او توضیح خواست و امام فرمود: این آیه را بخوان «یا اَیُّها الَّذینَ آمَنُوا لاَ تُبْطِلُوا صَدَقاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَالاَْذی»(9)؛ «ای مؤمنان بخشش های خود را با منت و اذیت باطل نکنید.»