اکثر محصولات صنعتی تولید شده یا در حال تولید و یا در دست بررسی و طراحی، بخاطر و برای انسان و در رابطه تنگاتنگ با انسان عصر حاضر و آینده است. بررسی روابط اجتماعی انسان در رابطه با آن تولید و یا طرح از مراحل مهم تحقیقات در یک پروژه است.
آگاهی کافی در این مرحله به طراح کمک میکند تا به اطلاعات مناسب و با شناخت و بینش دست به طراحی آن محصول بزند. یک طراح صنعتی پیش از هر گونه فعالیت طراحی ابتدا باید انسان و روابط انسانی که در رابطه با آن طرح میباشد را شناسایی کند.
این رابطه ثابت کرده که طرحها و محصولاتی که بدون توجه به تحقیقات اجتماعی تولید شدهاند عموماً شکست خورده و آن طرح با ناکامی مواجه گردیده است و با نشناختن استفادهگر، او را دچار آزردگی روانی و جسمی نموده است. از آنجائیکه از اهداف طراحان صنعتی در نظرگیری خواستها، آمال و آرزوهای استفادهگر و همچنین صاحبان و سرمایهگذاران صنعت میباشد، این عدم شناخت باعث بروز شکست در تولید و استفاده محصولات میگردد.
تاریخ میز در ایران
در کشور ما صنعت مبلمان از دیرباز با میزهای کوتاه تحریر بسیار نفیس متداول و مرسوم بوده است و در دوره صفویه بخصوص مبلمان خاتمکاری و منبتکاری شده به حد اعلای ترقی خود میرسد و این صنعت تاکنون در بعضی از مبلمانهای گرانقیمت به کار میرود و شاهکارهایی را بهوجود میآورد. نمونه آن میز منبت و خاتمکاری نفیس استاد کریمی است که در نمایشگاه بینالمللی بروکسل به معرض نمایش گذاشته شد. ولی باید در نظر داشت که در کشور ما تا چندی پیش صنایع مبلمان مخصوص اماکن مقدسه (میز و جاکتابی و منبر) و قصرهای سلاطین (تخت سلطنت و مبلمان داخلی قصرها) بود. اگر بخواهیم توسعه تاریخی میز را مورد بررسی قرار دهیم باید صنایع مبلمانسازی را بررسی کنیم و سپس به خود میز پرداخته شود.
قبل از ظهور فرهنگ غربی در اقصینقاط ایران نشستن روی قالیهای زیبا و نفیس مرسوم بوده است و مبلسازی چندان رونق نداشت. حتی تا اواخر دوره قاجار فقط در منازل معدودی از افراد سرشناس مبلمان مخصوص پارچههای منگولهدار به سبک دربار فرانسه وجود داشت که اغلب از خارج وارد میشد ولی پس از این دوره و با ساختن خانههای جدید و نفوذ این فرهنگ صنعت مبلسازی روبه ترقی نهاد.
در اینجا بود که استاد کارهای ایرانی با تلفیق روشهای ایرانی و اروپایی مبلهای گرانقیمتی ساختند. این مبلها در ابتدا از چوب گردو بود و بعدها از چوبهای دیگر مانند نارون و چوبهای روشن مثل افرا، راش، ملج هم مورد استفاده قرار گرفت.
زمانی مبلسازی در کارگاههای کوچک انجام میشد ولی پس از مدتی با عرضه تخته فیبر در اغلب موارد و به خصوص در ساختن قفسه لباس و میز این فراورده جدید جایگزین تختههای چوب شده، درها و نمای اینگونه محصولات از فیبر ساخته، کارخانههای بزرگتری ایجاد شد.
مبلسازان با استعمال ورنی مخصوص که به آن «شاندالوس» میگویند مبلهای روشن و درخشانی ساختند که مورد پسند بازار قرار گرفت و به خصوص میز تحریر و میزهای نهارخوری و قفسه لباس توسط افراهای بانقوش پرمگس بسیار مورد توجه واقع شد. بعداً «فورمیکا» وارد بازار ایران شد. که نقوش آن گاهی تقلیدی از چوبهای مخصوص مبل مانند گردو و افرای ماهاگونی و گاهی دارای نقوش مرمری بوده و این ماده برای روکش کاری اغلب صنایع مبلمان مورد استفاده قرار میگرفت.
نتیجه گیری
در سالهای اخیر با عرضه تختههای فشرده نئوپان و مزایای فراوانی که این فراورده نو دارد در اغلب توکاریهای مصنوعی چوب و به خصوص صفحه میزهای تحریر و نهارخوری و بدنه قفسهها و غیره از این ماده استفاده میکنند. با بررسی تاریخچه میزها به این نتیجه میرسیم که مهمترین و اساسیترین جنبههایی که جلبنظر میکند جنبههای تزئینی و کندهکاریهایی است که روی میز انجام میگرفته است. با گذشت زمان هرچه به طرف تفکر صنعتی پیش میرویم از کندهکاریهای سنتی کاسته میشود و جنبه عملکردی میز افزایش مییابد.
میزها به طرف تخصصی شدن پیش میروند و کمکم میزی خاص میشوند. مثلاً میز کامپیوتر، میز چرخ خیاطی، میز تدوین و … که در آنها مکانیزمهایی تعبیه شده و قسمتهایی از میز متحرک شده است. این مسائل نشاندهنده رشد فکری و ظهور طراحان صنعتی در عرصه کار میباشد. مهمترین ارتباطی که در آنالیز تاریخی میتوان درنظر گرفت استفاده از روشهای فرمی و تفکری است که طی سالیان دراز رشد کرده و به ما رسیده و ما از میان فرمها و تفکرات پیشین مناسبترین آنها را که منطبق با نیازهایمان است انتخاب نموده و با تجزیه و تحلیلهایی که روی آنها انجام میدهیم، در صورت لزوم از آن تفکرات استفاده میکنیم.
آنالیز استاندارد
جهت اطمینان از تولید در تولیدکنندگان و مصرفکنندگان و استفاده بهینه از تولید به رعایت قوانین و موازین احتیاج داریم که باید از طرف مراجع صالح و مطلعی ارائه شده و به صورت قانون مدون درآمده باشد. در هر کشور صنعتی مؤسسه و یا وزارتخانهای مسئول وضع و تدوین این قوانین و مقررات و موازین است که اینکار را با استفاده از تخصص و تجارب دانشمندان و مهندسین رشتههای مختلف علمی انجام میدهند و اجرای دقیق آنرا در واحدهای تولیدی و صنعتی برعهده دارند. در کشور ما مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی این امور را انجام و نظارت لازم را صورت میدهد. این مؤسسه از اعضای سازمان بینالمللی استاندارد میباشند و در اجرای وظائف خود از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده میکند و شرایط و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار میدهد. اجرای استاندارد ملی ایران به نفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت استفادهکنندگان و صرفهجویی در وقت و هزینهها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتهای تولید صنعتی میگردد.
گردآوری قوانین مربوط به محصول مورد تحقیق
در زمینه انتخاب ابعاد و اندازهها با توجه به استانداردهای موجود در مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی درباره میز تحریر (با توجه به شباهت آن با میز کامپیوتر) میتوان به مطالب زیر اشاره داشت:
اندازههای رویه و ارتفاع میزهای تحریر و ماشیننویسی بر حسب نوع کاربرد آنها و همچنین حداقل فواصل موردنیاز، به منظور پیشگیری از خستگی مداوم و امکان حرکت طبیعی زانوها و پاها در جدول شماره یک تعیین شده است. ولی با توجه به آنالیزهای مختلف و اهمیت فضا در محل استفاده و همچنین نیاز مصرفکننده و تعریف نشدن میز کامپیوتر به طور خاص در این استاندارد از درازا B به طور خاص فقط میز 7 در این مکانها قابل استفاده است که آنرا هم با پهنای حداکثر میز یعنی 90 ترکیب میکنیم.