دانلود تحقیق روش تدریس تشدید برای بزرگسالان

روش تدریس تشدید برای بزرگسالان

هدف: آشنایی با شکل، اسم تشدید و روش تلفّظ حرف مشدّد است. و در پایان از دانش آموزان انتظار می‌رود که:

1 علامت « تشدید » را بشناسند.

2 نحوه خواندان « حرف مشدّد » را یاد گرفته باشند.

3 هرکلمه و آیه‌ای که دارای علامت تشدید (، سکون ، حرکات و حرف مدّی ) است را مشخّص نمایند و آن را به صورت شمرده و صحیح بخوانند.

مراحل تدریس تشدید

1 یک کلمه دو بخشی که دارای علامت تشدید باشد به صورت تفکیک و بخش بخش می‌نویسیم و از دانش آموزان می‌خواهیم تا آن را بخش بخش بخوانند.

2 توضیح می‌دهیم: برای تلفّظ این کلمه، باید دوبار زبان به محلّ تلفّظ یک حرف برخورد کند و این کمی مشکل است، عرب‌ها برای سهولت، آن دو را در هم ادغام می‌کنند.

3 ادغام را تعریف می‌کنیم و نشانه آن را که علامت تشدید است نشان می‌دهیم .

4 روش خواندن حرف مشدّد را بیان می‌کنیم.

5 روی کلمات دو بخشی، سه بخشی، چهار بخشی که دارای علامت تشدید باشد تمرین می‌کنیم.

6 روی آیات قرآنی که دارای علامت تشدید و علامت‌های گذشته است تمرین می‌کنیم.

روش تدریس تشدید

معلّم با خواندن این کلمه « رَبْ ، بُ » در درس سکون آشنا شدیم، آن را بخش بخش بخوانید.

دانش آموزان: رَبْ بُ.[1]

معلّم: همانطوری که دقّت فرمودید، برای تلفّظ آن، زبان ما می‌بایست دوبار به محل تلفّظ حرف « باء » برخورد کند، یک بار با حالت سکون و بار دیگر با حرکت ضمّه و این کمی مشکل است، عرب‌ها برای سهولت تکلّم در چنین مواردی، حرف اوّلی را در دوّمی «ادغام» می‌کنند.

« ادغام » یعنی: « داخل کردن حرفی است در حرف دیگر»‌،در نتیجه هر دو حرف به صورت یک حرف مشدّد ادا می‌شوند. و برای تلفّظ آن زبان یک بار محکم و با شدّت به محل تلفّظ حرف برخورد و جدا می‌شود، در هنگام بر خورد با حالت سکون و در هنگام جدا شدن با همان حرکتی که حرکت دوّم دارا می‌باشد.

برای راهنمایی قاری، در چنین مواردی که عمل ادغام صورت می‌گیرد از علامتی به این شکل « ّ» استفاده می‌کنند، مانند:

بُّ = رَبُّ

لاّ = اِلاّ

این علامت از شین «ش» ابتدای کلمه «شِدَّ»‌ گرفته شده و دلالت بر شدید و محکم ادا شدن حرف در هنگام تلفّظ می‌کند نقطه‌ها و دنباله آن حذف و دندانه آن را باقی گذاشته‌اند «شّ شِدّ».

اسم آن «تشدید» و حرفی که دارای آن علامت باشد «مشّدد» می‌گویند.

سپس روی کلمات تمرین می‌کنیم. نخست به صورت تفکیک و ترکیب و بعد از آشنایی کامل با تلفّظ حرف مشدّد، تمرین را تنها به صورت ترکیب روی کلمات چند بخشی ادامه می‌دهیم و پس از آن که مطئمن شدیم دانش آموزان درس را یاد گرفته‌اند روی آیات قرآنی تمرین می‌کنیم، سپس تکلیف منزل را مشخّص می‌کنیم.

--------------------------------------------------------------------------------

[1] . در هنگام خواندن حتما باید مکث کنند، تا برای خواندن آن زبان دوبار به محلّ تلفّظ حرف « باء » برخورد کند.

روش تدریس تشدید برای خردسالان

هدف: همان هدفی است که از تدریس تشدید برای بزرگسالان داشتیم و انتظارات نیز همان انتظارات می‌باشد.

پیش از بیان مراحل و روش تدریس تشدید برای خردسالان، یادآوری چند نکته ضروری است.

1 در کتاب راهنمای تدریس اوّل دبستان ( سال 63 و 67 ) ، برای تدریس تشدید این گونه عمل شده است: نخست کلمه مشدّد را به صورت تفکیک « بن ، نا » نوشته و سپس توضیح داده‌اند که چون دو صدا ( دو حرف ) پشت سر هم قرار گرفته، شکل دوّم ( حرف دوّم ) را نمی‌نویسیم و به جای آن روی حرف قبل علامت تشدید «ّ» می‌گذاریم.

با توجّه به استعداد افراد مبتدی، روش خواندن حرف مشدّد را بیان نکرده‌اند که تلفّظ آن با صورت قبلی تفاوت دارد، در شکل قبلی، زبان دو بار به مخرج یک حرف برخورد می‌کرد ولی در صوت دوّم، زبان یک بار ، بله در هر دو صورت دو صد (دو حرف) شنیده می‌شود امّا در صورت دوّم، زبان محکم و با شدّت به مخرج حرف برخورد و ( بدون هیچ گونه مکثی) جدا می‌شود.

اِشکال عمدّه در این است که دوّمی در اوّلی ادغام نمی‌شود تا ما حرف دوّم را حذف و به جای آن علامت تشدید را روی حرف قبلی قرار دهیم، بلکه حرف اوّل در دوّمی ادغام می‌شود و باید اوّلی را حذف و به جای آن علامت تشدید را روی دوّمی قرار دهیم.

با توجّه به نکات فوق و این که معلّم کلاس اوّل با زحمات قابل تقدیری این علامت رابه دانش آموزان یاد داده است، در این جا جزئیّات بیشتری از علامت تشدید و روش تلفّظ حرف مشدّد را با توجّه به استعداد آن‌ها شرح می‌دهیم.

مراحل تدریس تشدید

1 یکی از کلماتی را می‌نویسیم که در کلاس اوّل ابتدایی برای یادگیری علامت تشدید، دانش آموزان با آن آشنا شده‌اند و از آن‌ها می‌خواهیم تا آن را بخوانند.

2 می‌پرسیم: این کلمه دارای چند بخش است و می‌خواهیم تا صدای هر بخش را مشخّص کنند.

3 با کمک آن‌ها همان کلمه را به صورت تفکیک وبخش بخش می‌نویسم و علامت گذاری می‌کنیم.

4 توضیح می‌دهیم: برای تلفّظ این کلمه، زبان باید دوبار به محل تلفّظ یک حرف برخورد کند و این کار، حرف زدن را کمی مشکل می‌کند، برای این که حرف زدن آسان شود، اوّلی را داخل دوّمی می‌کنند.

5 نشانه آن را که علامت تشدید باشد و روش خواندن آن را بیان می‌کنیم.

6 روی کلمات دوبخشی، سه بخشی و چهار بخشی که دارای علامت تشدید باشد تمرین می‌کنیم.

روش تدریس تشدید

معلّم: همه با خواندن این کلمات « نقّاش، بنّا،....» در کلاس اوّل ابتدایی آشنا شده‌اید، با هم بخوانید.

دانش آموزان: نقّاش، بنّا،....

معلّم: کلمه نقّاش، چند بخش است؟ بخش کنید.

دانش آموزان: نق، قاش، دو بخش است.

معلّم: صدای بخش اوّل.

دانش آموزان: ن، َ، ق.

همزمان با بیان صدای بخش اوّل، بخش اوّل را در وسط تابلو می‌نویسیم و علامت گذاری می‌کنیم. «نَقْ».

معلّم: صدای بخش دوّم.

دانش آموزان: ق، آ، ش.

همزمان با بیان صدای بخش دوّم، بخش دوّم را با کمی فاصله در کنار بخش اوّل می‌نویسیم و علامت گذاری می‌کنیم.

نَقْ قاشْ

معلّم: چه حرفی در این کلمه تکرار شده است؟

دانش آموزان: حرف قاف.

معلّم: دفعه اوّل با چه علامتی خوانده می‌شود؟

دانش آموزان: با علامت سکون.

معلّم: دفعه دوّم با چه علامتی خوانده می‌شود؟

دانش آموزان: با صدای کشیده فتحه.

معلّم: همان گونه که می‌بینید، در این کلمات حرف قاف دوبار خوانده می‌شود، دفعه اوّل با علامت سکون و دفعه دوّم باهمان علامتی که حرف دوّم دارد، برای خوانده شدن آن نیز زبان باید دوبار به محل تلفّظ حرف قاف برخورد کند، و این برای حرف زدن کمی مشکل است .