تاریخچه اسب
ازنقاشی هایی که بر دیواره برخی ازغارهاحک شده چنین نتیجه گیری می شود که اسب در دوران دیرینه سنگی شکار می شده و آن را می خوردند اما درعصر نوسنگی پس از سایرحیوانات اهلی شد وبه خدمت انسان در آمد.همچنین از وجود حیوانا ت در ایران از چند میلیون سال قبل اطلاعاتی وجود دارد چنانکه مکوئنم یکی از معاونان دمورگان باستان شناس معروف ،آثار یک نوع اسب هیپاریون را در سال 1904میلادی در ناحیه موزه چال مراغه به دست آورده است که این حیوان بیش از یک میلیون سال پیش فعالیت داشته ودر اطراف دریاچه ارومیه زندگی می کرده است.
تپه سیلک کاشان از نظر تمدن بشری اهمیت خاصی دارد که در ارتباط با اسب نیز در این منطقه اکتشافات ارزشمندی انجام شده است.گیرشیمن درسالهای 1937-1933 میلادی از طرف موزه لوورپاریس در دو تپه موسوم به سیلک که در دامنه کوه کرکس در فاصله 5 کیلومتری کاشان قرار دارند کاوشهای جالبی انجام داد.در واقع منطقه سیلک خود به چند طبقه تقسیم می شودکه در طبقه دوم سیلک علاوه بر استخوان های حیوانات اهلی استخوان نوعی از سگ تازی واسبی از نوع پرژوالکسی به دست آمده است.این اسب که چهارپایی تنومندبا یالی ستبروبر افراشته است و به نظر می رسد حد وسط گوره خرواسب جدید باشدامروزه در مغلستان پرورش داده می شود. همچنین در فاصله 250متری ازتپه جنوبی سیلک که قدیمی ترین محل سکونت بشر در دشت است گورستانی وجود دارد که آن را جزء طبقه ششم سیلک به شمار می آورندکه در پهلوی مردگان اشیای متعدد مانند سلاح وظروف سفالین، گاهی مزین به نقوش اسبان جنگجویان، خنجر وشمشیر برنزی قرار داداند.همچنینن در قبر مردگانی که در زندگی اسب سوار بوداند اشیای مربوط به زین وبرگ وجود دارد وبر روی بسیاری از سفالینه ها نقش اسب دیده می شودکه نشانه آن است که اسب در زندگی آنها نقش زیادی داشته است.
آثار به دست آمده ازتپه سلدوردر فاصله 50 کیلومتری جنوب غربی ارومیه ،گوی تپه آذربایجان وتپه کیان د ر10 کیلومتری جنوب غربی نهاوند که دمورگان در آنجا تحقیقاتی را به انجام رسانده است.خوروین در 80 کیلومتری شمال غربی تهران در شمال کرج به قزوین وپیداشدن لوازم اسب در قبرها وتصاویر اسب بر ظروف ومجسمه های سفالی اسب متعلق به 1200سال فبل از میلاد که در ناحیه املش گیلان کشف شده و دها اثر باستانی دیگر هم نشانگر این است که آثار کشف شده متعلق به قومی مهاجراست که وارد منطقه شده ودر آنجا استیلا یافته وجداگانه مسکن ساخته اند که همانا آریای ها هستند.
اسب های ایران به لحاظ وابستگی به نژادهای مختلف
اسب های نژاد اصیل ایرانی در تاریخ وفرهنگ مردم به نام نژاد خاص نامیده شده و دارای مشخصات وتیره نژادی هستند، این نژادها عبارتند از:
الف-اسب نژاد اصیل عرب: به گواهی تاریخ خا ستگاه اصلی آن ایران بوده واکنون در سراسر دنیا پراکنده و به نام اسب عرب نامیده می شود.
ب:اسب نژاد ترکمن ایران: قسمت اعظم این نژاد منطقه ترکمن صحرا بوده وهمانند اسب عرب دارای تیره های متعدد نژادی از قبیل آخال تکه ویموت می باشد.
ج:اسب نژاد کرد ایرانی: این اسب در مناطق کردستان ،کرمانشاه، ایلام واستانهای هم جوار پراکنده شده اند.
د: اسبچه خزر ایرانی: خاستگاه نژادی آن دامنه های شمالی سلسله جبال البرز بوده و برای زیستن در جنگل های انبوه شکل یافته است ودارای سم های بادوام وقد کوتاه می باشد.
ه-اسب نژاد چناران ایرانی: در دوره نادر شاه افشاراز آمیزش مکرر اسب عرب وترکمن به وجود آمده است واکنون در قسمتهایی از خراسان وجود دارد.
و-اسب سیستانی: تنها اسب خونسرد ایرانی بوده ودارای جثه ای تنومند می باشد که وزن آن در دوره بلوغ از دیگر اسب های نژاد ایرانی بیشتر است ودر سیستان وبلوچستان پراکنده شده اند.
ی-اسب نژاد قره باغ ایرانی: این نژاد نام خود را از قره باغ قفقاز گرفته وپس از جدایی آن منطقه از ایران درجنگ عباس میرزا فتحعلی شاه به ایران آورده شد.
فدراسیون سوارکاری
فدراسیون سوارکاری ایران در سال 1338 به عضویت رسمی جهانی سوارکاری FEIدر آمده است وهم اکنون در گروه 3 فدراسین جهانی قرار دارد.
سوارکاری از ورزشهای مفرح وپر طرف دار محسوب می گردد که به گونه های مختلف متداول می باشند.سوارکاری راهی است به سوی ایجاد ارتباط بین سوارکار واسب وهر چه پیشرفت سریعتر باشد این ارتباط بیشتر وبهتر خواهد بود.
ورزش سوارکاری بصورت مسابقات سرعتی داخل پیست، پرش از روی موانع درساژ، وغیره برگزارمی گردد.این ورزش در سالن فقط بصورت پرش از روی مانع انجام می گیرد که در آن اسب و سوارکار در شرایط مختلف در یک مسیر مانع دار آزمایش می شود.
مسابقات میدانی سوارکاری از تنوع بسیار برخوردار است وبه اشکال گوناگون ودر مسافت های مختلف برگذار می شود.
مسابقات درساژ شامل مانور های زیبا وشیرین کارهای مختلف اسب در برابر اشارات مختصر وحرکات دست وپای سوارکار خود است.
یکی دیگر از مسابقات اسب سواری،مسابقات 3 روزه می باشد که شامل مسابقات درساژ،استقامت وپرش های نمایشی است ودر 3 روز متوالی صورت می گیرد وشرکت کننده باید با یک اسب در کلیه این رقابت ها شرکت کنند.این نوع مسابقه برای برآورد کردن میزان هماهنگی،سرعت استقامت،اطاعت وتوانایی پرش با اسب بوده ونیاز مند درک عالی بین اسب وسوار کار می باشد.در مسابقات پرش با اسب در داخل سالن حداقل 2000 متر مربع فضا با کمترین عرض 40 متر مورد نیاز می باشد.اخیرا حداقل فضای سالن سر پوشیده برای رقابت های ملی 40×60 متر توصیه می شود .فاصله خط آغاز تا اولین مانع نباید بیش از25 متر ویا کمتر از6 متر باشد،همچنین فاصله خط پایان نباید کمتر از15 متر یا بیشتر از25 متر باشد.
به علت جذابیت پرش های نمایشی،این ورزش تماشاگران زیادی به خود جذب می نماید.در کشورهای اروپایی معمولا تماشاچیان بین 8 تا 6 هزار نفر در نظر گرفته می شوند.جایگاه تماشاچیان در دو طرف ویک انتهای رینگ پیش بینی می شود.انتهای دیگر اختصاص به شرکت کنندگان در مسابقات، خبر نگاران وسایر افراد مسئول دارد.جایگاه تماشاچیان و ورود وخروج آنها باید قابل کنترل ومستقل از سایر قسمتها باشد.
تعاریف موجود در سوارکاری
رویداد:اشاره به یک دوره کامل مسابقات ،قهرمانیها یا بازی هایی می نماید که تحت نظارت یک کمیته برگزار کننده انجام می پذیرد و از یک ساعت پش از شروع اولین رده آغاز ونیم ساعت پس از اعلام نتایج آخرین مسابقه توسط هیات داوران پایان می یابد.
مسابقه: اشاره به هر دوره منفرد از رقابتها می کند که شرکت کنندگان طی آن رقابت حائز مقام شده و جایزه دریافت می نمایند.
سری مسابقات: اشاره به تعدادی مسابقه در یک رشته می نماید که به ترتیب در در مسابقات ویا رویداد های مختلف ودر طی روزهای متفاوت بر گذار شده ودر نهایت به رده بندی نهایی سوارکار با توجه به نتایج این سری می انجامد.
گروه : اشاره به یک دسته خاص می نماید که مسابقات ویا رویداد برای آنها برگذار می شود.
کمیته برگذار کننده: اشاره به هر نهاد یا گروهی از افراد می نماید که بر طبق مقررات ملی فدراسیون سوار کاری اقدام به برگذاری مسابقه یا رویداد می نماید.
رویداد ها و مسابقات
رویداد های ملی: یک رویداد ملی بطور معمول محدود به مسابقاتی است که شرکت کنندگان استان های مختلف کشور با توجه به مقررات ملی فدراسیون سوارکاری مجاز به شرکت در آن می باشند.سوار کاران خارجی می توانند با در دست داشتن اجازه نامه کتبی از فدراسیون متبوع خود وپس از موافقت فدراسیون سوار کاری در مسابقات ملی شرکت کنند ولی حق شرکت در مسابقات قهرمانی کشور را ندارند.
رویداد های داخل استانی: یک رویداد داخل استانی محدود به مسابقاتی است که شرکت کنندگان باشگاههای یک استان تحت نظارت هیات سوارکاری استان مربوطه در آن رویداد شرکت می نمایند.
گروه های مسابقه دهنده
1.رده سنی نونهالان: سوار کارانی حق شرکت در لین مسابقه را دارند که سن آنها بین 8 تا 14 سال باشد.
رده سنی نوجوانان: سوارکارانی حق شرکت در این مسابقات را دارند که سن آنها بین 15 تا 18 سال باشد.
رده سنی جوانان: سوارکارانی حق شرکت در این مسابقات را دارند که سن آنها بین 19 تا 21 سال باشد.
رده سنی بزرگسالان: سوارکارانی حق شرکت در این مسابقات را دارند که سن آنها از 22 بالا باشد.
سوارکاران اجازه شرکت خارج از مسابقه در ردهای سنی غیر از رده سنی خود را نخواهند داشت.
برخی از اصطلاحات در سوارکاری
به اسبهای ماده،مادیان وبه اسبهای نر، نریان می گویند.
به اسبهای بی پدرومادر که معلوم نیست از چه نژادی هستند یابو می گویند.
به اسبهای نر با خلوص خونی صد درصد سیلمی می گویند.
مهمیز: فلزی که به پای اسب می بندند.
مانژ: به زمین تمرین که دور آن دارای حصار ونرده باشد می گویند.
پارکور: نحوه چیدن موانع در داخل مانژرا می گویند.
باراژ: کلمه فرانسوی است که نوعی اعلام برنده مسابقه است که اگر امتیازها برابر باشد جهت مشخص شدن فرد برنده مسابقه ای دیگر برگزار می شود.
دپار: در مسابقات کورس محل استقرار اسبها را در موقع استارت بازی می گویند.
هندی کاپ: چینش اسبها در مسابقات کورس جهت بر گزاری مسابقه،که در هر رده تمام اسبها باهم برابر هستند.
هندی کاپر: کسی که از روی دیدن فیلم ویدئویی مسابقات ویا دیدن اسبهای مسابقه می تواند اسبهای قدرتمند را شناسایی کند وآنها را در یک رده قرار دهد.
انواع حرکات اسب:قدم،یورتمه،یورقه وچهارنعل که اسبهای چهار نعل برای مسابقات کورس واستقامت واسبهای یورقه ویورتمه برای پرش واسبهایی که تمام حرکات را به خوبی انجام میدهند برای مسابقات درساژ بکار می روند.
اسبهای انگلیسی که جهت کورس استفاده می شوند تاروبرد که ترکیبی از نژادئ سرد و گرم است می باشد.
از اسب های آلمانی برای پرش استفاده می شوند که نام آنها بل اشتاین،مانوورین وتراکنرمی باشد.
پادوک: قسمتی از مانژ است که دارای حد اقل یک نفر مسئول پادوک ویک نفر معاون می باشد که سوارکاران در مسابقات کورس قبل از ورود به میدان اصلی باید اسبهای خود را جهت کنترل به آنجا ببرند که مسئول پادوک شماره ورنگ وانداره شماره اسب وسوار کار را کنترل کند.
شرایط شرکت در مسابقات سوارکاری
عضویت: هر سوار کار برای شرکت در مسابقات سوارکاری باید در ابتدای هر سال ویا پیش از شرکت در اولین مسابقه به عضویت هیات سوارکاری استان محل اقامت خود در بیاید وبدون کارت عضویت اجازه شرکت در مسابقات را نخواهد داشت.پس ازاتمام مراحل عضویت که از طرف هیات سوارکاری هر استان مشخص می شود ضمن صدور مجوز شرکت،کارت بیمه ورزشی وکارت عضویت نیز صادر خواهد شد.کلیه هیاتهای سوارکاری بایستی لیست کامل اعضای خود را به تفکیک گروه سنی وباشگاه جهت استفاده در بخش آمار ومسابقات به فدراسیون ارسال نمایند.سوارکاران متقاضی شرکت در مسابقات بنام باشگاه واستان محل عضویت خود شرکت خواهند کرد.
ثبت نام مسابقات:
ثبت نام مسابقات تا تاریخی که توسط کمیته برگزارکننده مسابقات ذکرمی گرددانجام می پذیرد.
3.حق ثبت نام :
کلیه سوارکاران جهت شرکت در مسابقات رسمی بایستی طبق مقررات هر مسابقه به بر گزار کننده حق ثبت نام بر گزار کند.