دانلود مقاله نکاتی چند در مورد روش های صحیح مطالعه

نکاتی چند در مورد روشهای صحیح مطالعه بارها شنیده ایم که دانش آموز یا دانشجویی می گوید : (( دیگرحال و حوصله خواندن این کتاب را ندارم )) یا ((آنقدرازاین کتاب خسته شده ام که قابل گفتن نیست)) ویا ((هرچقدرمیخوانم مثل اینکه کمتر یاد می گیریم)) ویا ((10 بار خواندم و تکرار کردم ولی بازهم یاد نگرفتم))به راستی مشکل چیست ؟

آیا برای یادگیری درس واقعا" باید 10 بار کتاب را خواند ؟

آیا باید دروس خود را پشت سرهم مرورکرد؟

وآیا بایددهها بار درس راتکرارکردتا یادگرفت ؟

مطمئنا" اگر چنین باشد ، مطالعه کاری سخت و طاقت فرسا است .

اما واقعیت چیزی دیگر است .

واقعیت آن است که این گروه از فراگیران ، روش صحیح مطالعه را نمی دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی آموزند .

یادگیری و مطالعه، رابطه ای تنگاتنگ و مستقیم با یکدیگر دارند، تا جایی که می توان این دو را لازم و ملزوم یکدیگر دانست.

برای اینکه میزان یادگیری افزایش یابد باید قبل از هرچیز مطالعه ای فعال و پویا داشت .

شیوه صحیح مطالعه ،چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد: 1- زمان مطالعه را کاهش میدهد.

2- میزان یادگیری را افزایش میدهد .

3-مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی تر می کند.

4- بخاطر سپاری اطلاعات را آسانتر می سازد.

برای داشتن مطالعه ای فعال و پویا نوشتن نکات مهم درحین خواندن ضروری است تابرای مرور مطالب،دوباره کتاب رانخوانده و در زمانی کوتاه ازروی یادداشتهای خود مطالب را مرور کرد .

یادداشت برداری ، بخشی مهم و حساس از مطالعه است که باید به آن توجهی خاص داشت .

چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد.

خواندن بدون یادداشت برداری یک علت مهم فراموشی است.

شش روش مطالعه : خواندن بدون نوشتن خط کشیدن زیرنکات مهم حاشیه نویسی خلاصه نویسی کلید برداری خلاقیت و طرح شبکه ای مغز .

1-خواندن بدون نوشتن: روش نادرست مطالعه است .

مطالعه فرآیندی فعال و پویا است وبرای نیل به این هدف باید از تمام حواس خود برای درک صحیح مطالب استفاده کرد.

باید با چشمان خود مطالب را خواند، باید در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا کرد و نکات مهم را یادداشت کرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شده و حضوری فعال و همه جانبه در یادگیری داشت و هم در هنگام مورد نیاز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روی نوشته ها مرور کرد و خیلی سریع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد .

2- خط کشیدن زیر نکات مهم :این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش کاملی برای مطالعه نیست چرا که در این روش بعضی از افراد بجای آنکه تمرکز و توجه بروی یادگیری و درک مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط کشیدن زیر نکات مهم می گردد .حداقل روش صحیح خط کشیدن زیر نکات مهم به این صورت است که ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را کاملا" درک کنند و سپس زیر نکات مهم خط بکشند نه آنکه در کتاب بدنبال نکات مهم بگردند تا زیر آن را خط بکشند .

3- حاشیه نویسی :این روش نسبت بدو روش قبلی بهتر است ولی بازهم روشی کامل برای درک عمیق مطالب و خواندن کتب درسی نیست ولی می تواند برای یادگیری مطالبی که از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.

4- خلاصه نویسی : در این روش شما مطالب را میخوانید و آنچه را که درک کرده اید بصورت خلاصه بروی دفتری یادداشت می کنید که این روش برای مطالعه مناسب است و از روشهای قبلی بهتر می باشد چرا که در این روش ابتدا مطالب را درک کرده سپس آنها را یادداشت می کنید اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست .

5- کلید برداری :کلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نکات مهم است .

در این روش شما بعد از درک مطالب ، بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می کنید و در واقع کلمه کلیدی کوتاهترین، راحتترین ،بهترین وپرمعنی ترین کلمه ای است که با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود .

6.

- خلاقیت و طرح شبکه ای مغز: این روش بهترین شیوه برای یادگیری خصوصا" فراگیری مطالب درسی است .در این روش شما مطالب را میخوانید بعد از درک حقیقی آنها نکات مهم را به زبان خودتان و بصورت کلیدی یادداشت می کنید و سپس کلمات کلیدی را بروی طرح شبکه ای مغز می نویسد ( در واقع نوشته های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی می کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می کنید)تا در دفعات بعد به جای دوباره خوانی کتاب ، فقط به طرح شبکه ای مراجعه کرده وبا دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بروی طرح شبکه ای مغز ، آنها را خیلی سریع مرور کنید .

این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حدود بسیار زیادی افزایش میدهد و درس خواندن را بسیار آسان می کند.

و بازده مطالعه را افزایش میدهد.

شرایط مطالعه ((بکارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره وری بیشتر از مطالعه )) شرایط مطالعه ، مواردی هستند که با دانستن ، بکارگیری و یا فراهم نمودن آنها ، می توان مطالعه ای مفیدتر با بازدهی بالاتر داشت و در واقع این شرایط به شما می آموزند که قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به کار گیرید ، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید و با دانستن آنها می توانید با آگاهی بیشتری درس خواندن را آغاز کنید و مطالعه ای فعالتر داشته باشید : 1- آغاز درست :برای موفقیت در مطالعه ،باید درست آغازکنید.

2- برنامه ریزی : یکی از عوامل اصلی موفقیت ، داشتن برنامه منظم است .

3- نظم و ترتیب: اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد 4-حفظ آرامش: آرامش ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال می کند.

5- استفاده صحیح از وقت :بنیامین فرانکلین، ((آیا زندگی را دوست دارید؟

پس وقت را تلف نکنید زیرا زندگی از وقت تشکیل شده است .)) 6- سلامتی و تندرستی: عقل سالم در بدن سالم است .

7- تغذیه مناسب: تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.

8- دوری از مشروبات الکلی : مصرف مشروبات الکلی موجب ضعف حافظه می شود .

9 – ورزش : ورزش کلید عمر طولانی است .

10-خواب کافی: خواب فراگیری و حافظه را تقویت می کند.

11 –درک مطلب:آنچه در حافظه بلند مدت باقی می ماند ، یعنی مطالب است .

چند توصیه مهم که بایدفراگیران علم از آن مطلع باشند.

1- حداکثر زمانی که افراد می توانند فکر خود را بروی موضوعی متمرکز کنند بیش از 30 دقیقه نیست ، یعنی باید سعی شود حدود 30 دقیقه بروی یک مطلب تمرکز نمود و یا مطالعه داشت و حدود 10 الی 15 دقیقه استراحت نمود سپس مجددا" با همین روال شروع به مطالعه کرد.

2- پیش از مطالعه از صرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید.

و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائید چون پس از صرف غذای سنگین بیشتر جریان خون متوجه دستگاه گوارش میشود تا به هضم و جذب غذا کمک کند و لذا خونرسانی به مغز کاهش می یابد و از قدرت تفکر و تمرکز کاسته میشود .

از مصرف الکل و دارو هم خودداری فرمائید همچنین غذاهای آردی مثل نان و قندی قدرت ادراک و تمرکز را کم می کند نوشابه های گازدارهم همینطور هستند.

3- ذهن آدمی با هوش است اگر یادداشت بردارید خود را راحت از حفظ و بیاد سپاری مطالب می کند و نیز همزمان نمی توانید هم مطلبی را بنویسید و هم گوش دهید .

پس در حین مطالعه لطفا" یادداشت برداری نمائید .

فنون موفقیت برای کنکور از آن جایی که برای موفقیت در کنکور عوامل بسیار سهیم هستند در این فصل نکات مهم در روش مطالعه کنکور ارائه خواهد شد.

1- مثبت گرا باشید خود را فرد موفقی ببینید،‌ به خودتان اطمینان دهید که موفق می شوید زیرا مثبت فکر کردن باعث اعتماد به نفس می شود و هیچ وقت جنبه های منفی را در نظر نگیرید زیرا باعث ناامیدی و د لسردی شما می شود اگر خود را باور نداشته باشید آن وقت چه انتظاری از دیگران دارید که برایتان قضاوت مثبتی داشته باشند.

کسی که خود را کم استعداد- کم حافظه می بیند و نوعی تصویر منفی از خود دارد ضربه محکمی بر ذهن خود وارد می کند.

پس من حافظه قوی دارم و می خواهم موفق شوم و حتما موفق می شوم.

2- اگر خود را برای کنکور آماده می کنید بیهوده وقت خود را تلف نکنید.

هرزمانی آمادگی لازم را داشتید، مطالعه را شروع کنید و دائما" وقت مطالعه را به عقب نیاندازید.

زیرا کم کم به دنبال سپری شدن وقت خود احساس ناامیدی خواهید کرد و سعی کنید هیچ وقت به دنبال فرصت مناسب برای مطالعه نباشید.

از همین فرصت موجود نهایت استفاده را ببرید و همه زمانها برای مطالعه ارزشمند باشد، زمان برای همه یکسان است.

اما فقط تعدادی از افراد طرز استفاده صحیح آن را می دانند، و اینان هستند که در کنکور و مراحل مختلف زندگی موفقند.

- متخصصین امور مطالعه، اغلب محتوای یک کتاب را حرف ربط، حرف اضافه و مشابه آن ذکر کرده اند تا این که معنی و مفهوم خاصی را برداشته باشد.

لذا همه محتوای یک کتاب مهم و مفید هستند که آنهم باید به صورت کلمات کلیدی یادداشت شوند.

تعدادی از داوطلبان کنکور برای خواندن کتابهای درسی اینطور فکر می کنند که ابتدا باید کتاب را به طور کامل بخوانند و بعد سراغ کتاب دیگری بروند.

این روش خواندن صحیح نیست.

در هرصورت باید این نکته را مدنظر داشته باشید که ابتدا کتاب های مورد علاقه تان را بخوانید و از طرفی در طول روز فقط یک کتاب خاص را نخوانید بلکه ساعات مطالعه را به چند قسمت تقسیم کنید و در هرزمانی یک بخش از کتاب را بخوانید.

این روش در فرآیند مطالعه بسیار مهم و مفید است.

حتی المقدور سعی کنید یک کتاب تخصصی و یک کتاب عمومی مطالعه کنید، یعنی یک کتاب مربوط به تجزیه تحلیل و یک کتاب عمومی و یا حفظی.

- مطالعه دروس به ویژه اگر به منظور قبول شدن در کنکور باشد، نیازمند طرح یک برنامه جامع و مانع است که در آن از تمام شرایط به بهترین نحو استفاده شود.

آنهایی که بدون برنامه شروع بهخواندن کتاب می کنند و نمی دانند که چه مدتی یا چند صفحه را می خواهند بخوانند، هیچ گونه اطلاعات اولیه ای نسبت به کتاب ندارند و به اصطلاح خودشان آن قدر می خوانند تا سه شوند، بدانند که بدترین شیوه مطالعه را انتخاب کرده اند و بعد از مدت کوتاهی مطالعه خستگی عارض گشته و حواس پرتی باعث کاهش راندمان خواهد شد.

مانند معماری که ساختمان را بدون نقشه قبلی شروع کرده است.

درهنگام برنامه ریزی دروس مهم تر که باید زمان مطالعه بیشتری را به آنها اختصاص دهید دروسی هستند که از ضریب بیشتر برخوردار هستند و یا در آنها ضعف بیشتری را درخود احساس می کنید، که در قسمت بعدی کتاب اهمیت و الویت دروس درج شده است.

- هرچند وقت یک بار برای خود یک آزمون آزمایشی ترتیب دهید.

برای این منظور می توانید از تست های کنکور سال گذشته و کتاب های کمک آموزشی معتبر که به صورت تستی تهیه شده اند استفاده کنید.

شرکت در آزمون های آزمایشی که از جانب سازمان های آموزشی معتبر برگزار می شوند نیز بسیار کمک کننده است و سعی کنید همه مواردی را که در کنکورهای آزمایشی تجربه می کنید فقط اطلاعات نباشند.

طریقه تست زدن، دقت، سرعت و غیره که در جلسه کنکور اصلی گریبانگیرمی شود را یاد بگیرید تاگرفتار عوامل جانبی نشوید.

- توجه به ضرایب مربوط به دروس عمومی و اختصاص را درنظر داشته باشید ضمنا" مطالعه دقیقی از چگونگی سهمیه های ورودی و دانشگاههای مورد نظر خود داشته باشید که قصد دارید به چه دانشگاه و چه رشته ای بروید مطالعه دانشگاههای روزانه، شبانه ، پیام نور، رشته ای خاص و ...

ضروری می باشد.

تقریبا" 22 نوع دانشگاه داریم.

- بسیاری از داوطلبان ورود به دانشگاه و مراکز آموزش عالی چند روز مانده به برگزاری کنکور دچار اضطراب، بی خوابی، افسردگی و امثال آن می شوند و در نتیجه با وجود آگاهی های لازم و توانمندی و زحمات زیاد توفیق راه یافتن به دانشگاه را پیدا نمی کنند در حالی که برای درمان هر یک از عوارض زیان آور راه حل های علمی وجود دارد.

یکی از سودمندترین راه ها برای غلبه یافتن به عوارض یاد شده استفاده از روش های آرامش دهی است.

با انجام این کار دو هفته قبل از امتحان می توان تا حدود زیادی مشکل را مرتفع نماید و با تولید انرژی مثبت از خود و کشیدن چند نفس عمیق با آرامش کامل خودتان را طوری تجسم کنید که در ساعت 8 صبح روز امتحان کنکور سرجلسه بر روی صندلی مورد نظر نشده اید و به تمام سئوالات بدون هیچ اشتباهی و با سرعت و اعتماد به نفس پاسخ می دهید و احساس خوبی دارید.

این کار را به مدت دو هفته شب ها قبل از خواب انجام دهید حتما" نتیجه خوب آن را احساس خواهید کرد و اگر با استفاده از قوه تخیل حالت دانشجو بودن خود را نیز مجسم کنید که مثلا" در رشته مورد علاقه تان قبول شده اید و به هر صورت اگر توان اجرای این اعمال را نداشته و احتیاج به اتخاذ تصمیم و همفکری در مورد هدایت تحصیلی و مواردی نظیر ترس از امتحان، اضطراب امتحان و روش های مطالعه صحیح و ...

دارید حتما" با یک مشاور یا روانشناس تماس بگیرید و با کمک او مشکل خودرا قبل از ورود به جلسه مرتفع نمایید.

- پیشنهاد می شود حدود دو هفته قبل از برگزاری کنکور، دیگر کتاب های درسی و کمک درسی را نخوانید و فقط به مرور یادگیری ها و یادداشت های خود که بصورت طرح های شبکه ای و به شکل سازمان یافته ای نوشته اید بپردازید.

این کار بسیار مهم تر از خواندن یک کتاب درسی جدید خواهد بود.

و سعی کنید خودتان را در روزهای آخر بیش از اندازه خسته نکنید که باعث فشار روحی گردیده و عوامل منفی برای شما خواهد داشت، اگر برنامه ریزی دقیق داشته باشید خود به خود این مسئله حل شده است.

هیچگاه به یک درس خاص بعنوان عامل منحصر به فرد قبولی خود تکیه نکنید زیرا در صورتیکه در آن درس خاص نمره خوبی کسب نکنید نخواهید توانست با دروس دیگر این نقیصه را جبران نمائید.

همچنین یک درس تضمین کننده قبولی شما نخواهد بود و برای قبول شدن هر سئوال می تواند برای شما ارزشمند و مهم و سرنوشت ساز باشد.

همواره به یاد داشته باشید که در گروه آزمایشی، دروس اختصاصی و عمومی ضریب بالا عامل لازم برای موفقیت شما هستند ولی کافی نیستند، به خصوص اگر قصد داریددر یک رشته بالا یا ممتاز قبول شوید همه سئوالات برای شما مهم هستند.

شب قبل از برگزاری کنکور و امتحان مطالعه نکنید فقط استراحت کنید و تمامی وسایل مورد نیاز امتحان را آماده نمایید.

در صبح روز امتحان کمی زودتر بیدار شوید با توکل بر خدا نماز خود را بخوانید و حتما" چند آیه از قرآن را تلاوت نمایید که عامل مهم برای آرامش شما خواهد بود.

صبحانه کاملا" مفصل و مقوی بخورید کمی قدم بزنید و یکساعت قبل از امتحان حرکت کنید که مبادا دیر شود و آْرامش شما مختل گردد.

شاد و خوشحال باشید و با ذهن مثبت و تصویر مثبتی از خود به مراکز مورد نظر بروید و سعی کنید با دوستان خود در مورد سئولات و درس ها اصلا" صحبت نکنید زیرا ممکن است یک سئوال را بلد نباشید و اعتماد به نفس خود را از دست بدهید.

به محض اعلام ورود به جلسه با نام و یادخدا حرکت کنید و وارد جلسه شوید.

در جلسه امتحان به موقع بر روی صندلی خودتان بنشینید، خونسردی خود را حفظ کنید، چند نفس عمیق بکشید و با ذکر نام خدا و خواندن چند سوره کوچک از قرآن از آن نیرو بگیرید چرا که: یاد و نام خدا باعث آرامش شما می شود.

به هیچ عنوان نگران مشکل بودن سئوالات نباشید و قبل از امتحان این را بپذیرید که احتمالا" پاسخ تعدادی از سئوالات را نمی دانید بنابراین اگر موقع امتحان نتوانستید به چند سئوال پاسخ دهید جای هیچ گونه نگرانی نیست.

ولی ذهنیت شما این باشد که حتما" قبول می شوید و همان طور که اشاره شد ابتدا فقط به سئوالاتی که بلد هستید جواب بدهید مبادا روی یک سوال توقف نمائید و به ذهن خود فشار بیاورید راحت از سئوالی که بلد نیستید رد شوید، و در پایان با فرصت کافی به سراغ این گونه سئوالات بیائید.

در پاسخ به سئوالات تستی باید ابتدا به جمله بندی سئوالات دقیق شوید تا متوجه عبارات یا کلمات محدود کننده و مقید کننده "کدام پاسخ صحیح نیست؟" یا "کدام گزینه درست است؟" بشوید.

حتما" سئوالات را به دقت بخوانید و ببینید که از شما چه میخواهد، سپس جواب ها را بخوانید.

بدین ترتیب بدون اینکه از همان ابتدا فوری به سراغ اولین و ساده ترین جواب بروید، پاسخ ها را جداگانه و با نگرشی یکسان بررسی کنید.

شاید کامل ترین پاسخ در گزینه سوم یا چهارم باشد.

در موقع حدس زدن معمولا" اولین حدس شما صحیح ترین است.

بنابراین جواب را در صورتی عوض کنید که مطمئن باشید پاسخی را انتخاب کرده اید از پاسخ اول صحیح تر است.

- در شیوه صحیح تست زنی ملاک ترتیبی نیست بلکه ملاک گزینشی و انتخابی است.

یعنی در این روش نباید به ترتیب به سئوالات پاسخ دهید.

بلکه باید در مرحله اول به سئوالات ساده جواب داده به سئوالات نیمه مشکل در مرحله دوم و به سئوالات مشکل یا اصلا" جواب نمیدهید و یا آنکه در مرحله سوم و درصورت داشتن وقت اضافی بر روی آن فکر کنید و بدون جهت و با احتمال شانس شروع به پاسخ دادن به سئوالاتی که بلد نیستید نکنید.

در کنکور تمام سئوالات مربوط به یک درس برخلاف سئوالات تشریحی که یک سئوال مشکل نمره بیشتری از یک سئوال ساده دارد از نظر نمره ارزش یکسانی دارند یعنی سئوالی که پاسخ آن فقط چند ثانیه طول می کشد با آن سئوالی که چند دقیقه وقت برای پاسخ دادن نیاز دارد هیچ تفاوتی ندارد.

بنابراین برروی سئوالات مشکل خیلی فکر نکنید این طور نباشد که راه حل های گوناگون را امتحان کنید و بعد از مدتی فکر تفکر و حل کردن متوجه شوید که نمی توانید به جواب صحیح برسید.

در این صورت هم وقت را تلف کرده اید و هم از نظر ذهنی خسته شده اید و وقتی به ساعت نگاه می کنید متوجه می شوید که زمان زیادی گذشته و شما بیش از چند سئوال را پاسخ نداده اید.

این امر باعث دلهره و اضطراب شما می شود و در نتیجه تمرکز کافی بر روی سوالات را نیز از دست می دهید.

بنابراین بار دیگر تاکید می کنیم که به سئوالاتی که مشکل هستند یا جواب صحیح آنها را نمی دانید وقت نگذارید.

صحیح پاسخ دادن مهم است نه پاسخ دادن به همه سئوالات.

- هرگز از امتحانات تستی هراس به خود راه ندهید.

این گونه امتحانات بسیار ساده تر از امتحانات تشریحی هستند مخصوصا" اگر روش تست زنی را آموخته باشید.

به خصوص در دروسی مانند ادبیات و معارف اسلامی و زبان و ...

که وجود گزینه در کنار تست به علت تداعی مطلب با پاسخ مورد نظر انتخاب جواب درست را آسان تر می کند.

تنها مطلبی که باید به دقت مورد بررسی قرار دهید دقت شما در خواندن تست و درک صحیح مطلب مورد سئوال و کمبود وقت است.

بنابراین سعی کنید با انجام تمرینات زیاد و دستیابی به سرعت های بالا در خواندن و رعایت نکاتی که در مورد تست زنی صحیح ارائه شده توانایی های خود را افزایش دهید و بر مشکل کمبود وقت فائق آیید.

- اضطراب و امتحان: اصولا" هر امتحان و آزمونی هیجان و اضطراب خاص خودر را دارد.

همه هنر انسان در این است که با حداقل اضطراب از عهده بزرگترین امتحانات براید.

انسان بالفطره موجود است که کمال طلب، تشویق پذیر و تنبیه گریز و بر این اساس دانش آموزان نیز همواره طالب آنند که رفتارهایشان مورد تائید و تشویق دیگران، بالاخص الگوهای مطلوب آنها واقع شود.

همچنین این نیاز کاملا" فطری و طبیعی است که همه انسان ها به خصوص کودکان و نوجوانان دوست دارند همان طور که هستند مورد توجه و تشویق دیگران قرار گیرند.

لذا فرآیند ارزشیابی به هر صورتی که باشد چندان خوشایند نیست ولی اینکه نتیجه آزمون نتیجه ای خوشایندتر همراه داشته باشد انسان را خوشحال می کند به طور کلی انسان دوست ندارد رفتارها همواره مورد ارزیابی دیگران واقع گردد، به همین دلیل هر زمان که در موقعیت امتحان و آزمون قرار می گیرد، به گونه ای مضطرب می گردد.

التبه بدیهی است که وجود اضطراب به خودی خود امری غیرعادی نیست و مقداری از آن لازمه کار است اما آنچه که می تواند به عنوان یک عامل آزاردهنده و بازدارنده مورد توجه قرار گیرد، شدت هیجان زده گی و یا اضطراب فوق العاده است که به هنگام حضور در محافل اجتماعی یا شرکت در آزمون های مختلف دامن گیر بعضی از افراد می شود.

بنابراین یکی از رسالت های مهم اولیا و مربیان و مشاوران توجه به عامل اضطراب و اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش آن در بین دانش آموزان می باشد چنین اضطرابی می تواند آثار زیستی – روانی زیانباری را همراه داشته باشد و زحمات چند ساله یک فرد را از بین ببرد.

اضطراب شدید، بر غدد درون ریز اثر گذاشته، با متأثر نمودن ذهن انسان زمینه فراموشی های زودگذر و خطاهای ادراکی را فراهممی آورد، به همین دلیل در بسیاری از موارد نتیاج حاصله در آزمون های انجام شده از دانش آموزانی که شدیدا" دچار اضطراب می شوند بیانگر فراموشی های آنی و خطاهای ادارکی آنهاست.

در این میان دانش آموزان کمرو و خجالتی، در موقع امتحان بیش از دیگران دچار اضطراب می شوند.

اضطراب ناشی از امتحان نه تنها باعث می شود که دانش آموزان نتوانند با مهارت و سرعت مناسب و به طور کاملا" واضح فکر کرده و پاسخ های مطلوب را ارائه نماید، بلکه آرامش روانی آنها را نیز به مخاطره می اندازد.

بسیاری از اختلالات روانی و بیماریهای جسمانی در کودکان و نوجوانان ناشی از یک منبع قوی اضطراب می باشد.

اضطراب ناشی از امتحان در نزد دانش آموزانی که تجارب ناخوشایندی از شکست های پی در پی داشته یا همواره به دلایل عدیده انتظار کسب بهترین نمرات را دارند، فوق العاده چشمگیرتر است.

همچنین آن دسته که به لحاظ شیوه خاص تربیتی و نظام ارزشی حاکم بر خانواده و محیط زندگیشان احساس خود ارزشمندی و عزت نفس آنها صرفا" ناشی از موقعیت های آموزشگاهی است عمدتا" با اضطراب بیشتری مواجه هستند.

در حقیقت سطح انتظارات خانواده زمانی که تناسبی با توان واقعی فرزندان نداشته باشد خود می تواند زمینه ساز اضطراب و نگرانی مستمر آنان باشد.

همانطوری که قبلا" اشاره شد سعی کنید در امتحانات داخلی و کنکورهای آزمایشی تمام نواقص را رفع کنید تا در کنکور سراسری دچار مشکل نشوید.

برای کاهش اضطراب ناشی از امتحان علاوه بر داشتن انتظارات معقول از خود تشویق نقاط مثبت و توانمندی های آنها تقویت اعتماد به نفس ایشان و سرانجام فراهم ساختن آرامش خاطر آنان شایسته است بر تلاش هر چه بیشتر دانش آموزان در حد توانشان تأکید نمایید تا تسلط بیشتری بر موضوع مورد نظر داشته باشند.

بدیهی است هر قدر انسان با تسلط بر موضوع درسی آمادگی ذهنی و روانی بیشتری برای آزمون داشته باشد اضطراب او کمتر خواهد بود به عبارت دیگر آنگاه که دانش آموز تصویر روشنی از آینده خویش دارد در حد توان تلاش می کند و تسلط نسبی بر مطالب درسی پیدا می کند.

در این شرایط انتظاری که دانش آموز از نتیجه امتحان و آزمون دارد معقول است و لذا دچار اضطراب کمتری می شود.

همچنین هرگاه دانش آموز قبل از جلسه امتحان چندبار در آزمون های فرعی و شرایط متفاوت شرکت کند در این زمینه تجارب متنوع و موفقیت آمیزی کسب می نماید و با رفع مشکلات از بهداشت روانی، اعتماد به نفس و احساس خودارزشمندی مطلوب تر و نگرشی مثبت و خوشایند نسبت به معلم و موضوع امتحان برخوردار می شود.

لذا اضطراب به حداقل می رسد.

برای تغییر عادات مطالعه مراحل زیر را باید در نظر گرفت: آگاهی (درباره موضوع) علاقه ارزیابی (ارزیابی اطلاعات بدست آمده با در نظر گرفتن موقعیتهای موجود) آزمایش (بکار بستن فکر) مطابقت خود با فکر تازه و اختیار و قبول آن انواع روشهای مطالعه: روش پس ختام این روش یکی از مهمترین و معروفترین روشهای بهسازی حافظه است.

نام این روش همانند نام انگلیسی آن (PQ4R) متشکل از حروف اول شش مرحله آن است .1مراحل پیش خوانی در این مرحله کتاب یا مطلب بصورت یک مطالعه اجمالی و مقدماتی مطالعه شود.

از جمله موارد این مرحله خواندن عنوان فصلها ، خواندن سطحی فصل ، توجه به تصاویر ، بخشهای اصلی و فرعی و خلاصه فصلها می‌باشد.

هدف در این مرحله یافتن یک دید کلی نسبت به کتاب و ارتباط دادن بخشهای مختلف کتاب با یکدیگر می‌باشد.

.2مرحله سؤال کردن پس از مطالعه اجمالی موضوعات و نکات اصلی ، به طرح سؤال در مورد آنها بپردازید.

این کار باعث افزایش دقت و تمرکز فکر و سرعت و سهولت یادگیری می‌گردد.

.3مرحله خواندن در این مرحله به خواندن دقیق و کامل مطالب کتاب پرداخته ، که هدف فهمیدن کلیات و جزئیات مطالب و نیز پاسخگوی به سؤالات مرحله قبل می‌باشد.

در مرحله خواندن برای فهم بهتر مطالب می‌توان از کارهایی مثل یادداشت برداری ، علامت گذاری و خلاصه نویسی بهره جست.

.4مرحله تفکر در این مرحله هنگام خواندن ، ساختن سؤالها ، و ایجاد ارتباط بین دانسته‌های خود ، درباره مطلب فکر کنید.

در این مورد نیز مهمترین اصل همان بسط معنایی است.

بسط معنایی ممکن است در مراحل پنجم و ششم نیز یعنی در مراحل از حفظ گفتنی و مرور کردن نقشی داشته باشد.

.5مرحله از حفظ گفتنی در این مرحله باید بدون مراجعه به کتاب و از حفظ به یادآوری مطالب خوانده شده پرداخته شود و بار دیگر به سؤالاتی که خود فرد طرح کرده بود پاسخ دهد.

در اینجا باید مطالب آموخته شده را در قالب کلمات برای خود کرده ، در غیر اینصورت لازم است که مجددا به خواندن مطالبی که آموخته نشده پرداخته شود.

مرحله از حفظ گفتنی در پایان هر بخش انجام می‌گیرد و وقتی بخشهای یک فصل به اتمام رسید به مرحله بعد ، یعنی مرور کردن یا آزمون وارد می‌شویم.

.6مرحله مرور کردن این مرحله ، که مرحله آزمون نیز می‌باشد، در پایان هر فصل انجام می‌گیرد.

در اینجا به مرور موضوعات اصلی و نکات مهم و نیز ارتباط مفاهیم مختلف به یکدیگر پرداخته و در صورت برخورد با موضوعات مورد اشکال به متن اصلی یا مرجع مراجعه شود.

یکی از راههای کمک به این مرحله پاسخگوئی به سئوالات و تمرینات پایان فصل است: اجرای این مرحله می‌تواند مقداری از اضطراب امتحان را کاهش دهد.

روش دقیق خوانی هدف از این مرحله این است که مطالب کامل و دقیق درک شده و بصورتی سازمان یافته و منظم در حافظه نگهداری شود.

برخی از فنون موجود که می‌تواند به روش دقیق خوانی کمک کند عبارتند از: .1تکنیک خلاصه برداری به نوشتن عبارت ، مفاهیم و موضوعات کلیدی متن پرداخته ، بطوری که در مرور مطالب ، با نگاه کردن و خواندن خلاصه‌ها ، همه مطالب خوانده شده را یادآوری کند.

یک روش بسیار مطلوب این است که از خلاصه‌ها نیز دوباره خلاصه برداری شود.

.2تکنیک سازماندهی مطالب این تکنیک باعث افزایش درک و سرعت یادگیری و سهولت دربازیابی مطالب آموخته شده می‌شود.

برای سازماندهی مطالب استخراج سه بخش از متن اصلی مورد مطالعه لازم است که عبارتند از: الف .موضوع اصلی: موضوعی که تمامی مطالب را در بر می‌گیرد و بقیه مطالب حول و حوش آن می‌چرخد.

ب.نکته‌های اصلی: خطوط و اندیشه‌های اصلی و مهمهستند که در مجموع موضوع اصلی را می‌سازند و از صراحت بیشتری برخوردار است.

ج.

نکات جزئی: اطلاعات جزئی‌تر هستند که بصورت مثالها ، نمونه‌ها ، عکس و تصویر اطلاعات واقعی مطرح می‌گردند.

تکنیک علامت گذاری در متن در این تکنیک علامتهایی را بر روی متن اصلی انجام داده ، از قبیل علامت گذاری به شکلهای مختلف در متن ، خط کشیدن زیر عبارات مهم ، حاشیه نویسی و ...

، این موارد بسته به صلیقه‌های افراد متفاوت می‌باشد.

اما نکته مهمی که در هر نوع علامت گذاری حائز اهمیت است این است که ، بهتر است همانند تکنیک سازمان دهی ، مطالب را در سه دسته مجزا (موضوع اصلی ، نکته اصلی ، موارد جزئی) قرار داده و آنها را با علامتهای مختلف نشان دهید.

در کنار روش مطالعه عوامل محیطی نیز در میزان یادگیری تأثیر دارد.

یک محیط مناسب باعث توجه و تمرکز بهتر و بیشتری می‌شود.

حذف عوامل مزاحم فکری مواردی هست که بخش عظیمی از وقت و فعالیت ذهنی را موضوعاتی به خود مشغول می‌دارند که هیچ رابطه با موضوع ندارند، موضوعاتی مانند: رفتار معلمان و استادان ، افزایش شهریه و نوع رفت و آمد و … برخی از موضوعاتی هستند که موقع مطالعه اگر به آنها فکر شود از کارایی مطالعه می‌کاهد.

برخی حتی خیال پردازیهایشان را موقع مطالعه انجام می‌دهند؛ که به شدت فکر را آشفته کرده و تمرکز را از بین می‌برد.

توصیه کلی این است که اگر ذهن خود را از افکار مختلف پاک کنید تا بر روی موضوع مورد مطالعه تمرکز کنید، مطالعه را کنار بگذارید و زمانی مطالعه را شروع کنید که سرحال ، علاقمند و متمرکز هستید.

فراهم کردن محیط مناسب محل و مکانی که مطالعه در آنجا انجام می‌شود باید مناسب باشد.

منظور از محل مناسب مکانی است که آرام ، ساکت و دور از عوامل مزاحم محیطی باشد، این باعث تمرکز بهتر روی موضوع مطالعه می‌شود.

بعضی افراد محل و زمانی را برای مطالعه انتخاب می‌کنند که بسیار شلوغ و پر سرو صدا است و بعضی از افراد رختخواب را برای مطالعه انتخاب می‌کنند و توقع یادگیری سطح مطلوب را دارند، ولی از این حقیقت غافلند که این محلها بدترین محل برای مطالعه است.

برای آنکه مطلبی کاملا آموخته شده و با اندوخته‌های پیشین پیوند یابد، باید حتما معنا داشته باشد، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد.

بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن ، کمبود هوش ، کمبود علاقه ، عدم تونایی و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم.

در اینصورت به لذت درس خواندن پی خواهیم برد.

اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.