دانلود مقاله ساعت های اندازه گیری

 اندازه گیری با ساعتهای اندازه گیر

ساعتهای اندازه گیری

ساعتهای اندازه گیری ، ابزارهای اندازه گیر طولی هستند که معمولاً به یک صفحه مدرج عقربه دار مجهزند و اندازه یا انحراف از اندازه را به وسیله عقربه نشان می دهند.

اندازه گرفته شده با این ابزارها به کمک وسایل مکانیکی با بزرگنمایی 1 : 100 تا 1 : 1000 روی صفحه نشان داده می شود. دقت اندازه گیری به بزرگنمایی آنها بستگی دارد؛ هرچه بزرگنمایی بیشتر باشد ، به همان اندازه دقت اندازه گیری بیشتر، اما میدان اندازه گیری کمتر خواهد بود.

  نمونه هایی از ساعتهای اندازه گیری

ساعتهای اندازه گیری در مقایسه با سایر وسیله های اندازه گیری محاسن و معایبی دارند که در زیر به شرح آنها می پردازیم .

محاسن ساعتهای اندازه گیری

اندازه های کوچک را در مقیاس بزرگ نشان می دهند.

در مقابل تغییر اندازه حساس هستند.

نیروی دست شخص اندازه گیر در مقدار اندازه اثر نمی گذارد.

حرارت دست به سیستم منتقل نمی شود.

خطای چشمی کمتر است.

کارکردن با آنها ساده تر است.

معایب ساعتهای اندازه گیری

در مقابل ضربه خیلی حساس هستند.

دامنه اندازه گیری آنها محدود است.

قیمت آنها گران است/

اجزای تشکیل دهنده ساعتهای اندازه گیری

اجزای تشکیل دهنده یک ساعت اندازه گیری را می توان به دو بخش خارجی و داخلی تقسیم کرد.

قسمتهای خارجی (ظاهری ) : قسمتهای خارجی ساعت اندازه گیری در شکل 2 6 نشان داده شده است.

1 بدنه اصلی که تمام اجزای ساعت بطور مستقیم یا غیر مستقیم به آن متصل است .

2 صفحه پشت بند که به منظور جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل ساعت پیش بینی شده است.

3 میله لمس کننده (میله اندازه گیری ) مقدار اندازه را به سیستم ساعت منتقل می کند.

4 نوک اندازه گیر به میله اندازه گیری پیچ شده و قابل تعویض است . این قطعه در موقع اندازه گیری با قطعه کار در تماس است و بدین لحاظ نسبت به سایر قسمتها سخت تر است.

  5 راهنمای میله لمس کننده به منظور حفاظت و هدایت میله لمس کننده و بستن ساعت به نگهدارنده پیش بینی شده است.

6 انتهای میله لمس کننده که یک طرف اهرم جابه جا کننده میله لمس کننده به آن متصل می شود.

7 کلاهک محافظ انتهای میله لمس کننده (شکل فوق)

8 طوقه متحرک که به صفحه بزرگ ساعت متصل است و همراه با آن جهت تنظیم ساعت برای شروع کار حرکت می کند.

9 پیچ و زبانه قفل کننده طوقه متحرک که پس از تنظیم ساعت ، پیچ آن محکم می شود.

10 اهرم جا به جا کننده میله لمس کننده

11 صفحه شیشه ای ساعت.

12 نشانهای شاخص تلرانس که مشخص کننده میزان انحراف بالایی و پایینی از اندازه اسمی است.

13 لاستیک سر میله لمس کننده که به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت و آلودگی پیش بینی شده است.

14 زبانه سوراخدار پشت ساعت ، مخصوص بستن ساعت به نگهدارنده.

15 صفحه مدرج بزرگ که متحرک است و مقادیر کوچک از روی آن قرائت می شود.

16 عقربه بزرگ که همراه با صفحه بزرگ از آن استفاده می شود

17 صفحه مدرج کوچک که ثابت است و مقادیر بزرگتر از طیف یک دور صفحه بزرگ از روی آن قرائت می شود. ( شکل 5 6).

18 عقربه کوچک که همراه با صفحه کوچک ساعت از آن استفاده می شود (عقربه دور شمار ).

19 ت لاستیک آب بندی دور میله لمس کننده که برای جلوگیری از نفوذ گردو غبار ورطوبت به داخل ساعت پیش بینی شده است.

قسمتهای داخلی :

در شکل بعد قسمتهای داخلی ساعت اندازه گیری نشان داده شده است.

میله دندانه شانه ای : حرکت خطی را از طریق چرخ دندانه ها به عقربه منتقل می کند.

چرخ دنده ها : نسبت حرکت میله لمس کننده نسبت به عقربه را تامین می کند.

فنرهای مارپیچی : میله لمس کننده را به حالت اولیه بر می گرداند.

فنرهای تخت

پیچهای اتصال                                                       

اجزای آب بندی

میله های رابط

تکیه گاهها

واشرها

مکانیزم عمل ساعتهای اندازه گیری

عمل اندازه گیری در ساعتها مبتنی بر یکی از دو مکانیزم زیر است :

مکانیزم اهرمی : در این مکانیزم برای ایجاد بزرگنمایی (تبدیل اندازه های کوچک به بزرگ ) از اهرمهایی استفاده شده است. در این مکانیزم بر حسب مقدار بزرگنمایی ممکن است از یک یا دو اهرم استفاده شود

طول اهرمها و تعداد دندانه چرخ دنده ها به نحوی طراحی شده است که به ازاء یک میلیمتر تغییر مکان میله اندازه گیر چرخ دنده وسطی و عقربه روی آن یک دور کامل صفحه مدرج (که به 100 قسمت مساوی تقسیم شده است ) جا به جا خواهد شد.

 مکانیزم چرخ دنده ای :

مکانیزم بیشتر ساعتهای اندازه گیری چرخ دنده ای ایت . مطابق شکل بعد حرکت از طریق میله دندانه دار به چرخدنده 1 Z منتقل و از طریق چرخدنده 2 Z ( که با چرخ دنده  1Z  هم محور است) به چرخدنده 3 Z ( که عقربه بزرگ ساعت روی آن سوار شده است ) منتقل می شود و با گردش چرخدنده 3  Z عقربه تغییر مکان داده و اندازه را نشان می دهد.

تعداد دندانه چرخ دنده ها و گام آنها در مقدار بزرگنمایی موثر است . با توجه به این که گام چرخدنده ها 625/0 میلیمتر انتخاب شده است، اگر چرخ دنده 1  Z یک دور گردش کند، میله اندازه گیر دندانه دار 10 میلیمتر تغییر مکان می دهد.

U0 =Pxz1 =  625/0 mm 16 × =10mm

بنابراین به ازاء 10 میلیمتر تغییر مکان میله اندازه گیر،چرخدنده 1  Z  و 2 Zیک دور و چرخدنده 3 Z و عقربه بزرگ روی آن 10 دور مقابل صفحه مدرج که به 100 قسمت مساوی تقسیم شده است، گردش خواهد کرد.

روشن است که به ازاء یک میلیمتر تغییر مکان میله اندازه گیر، عقربه یک دور و به ازاء 01/0 میلیمتر تغییر مکان میله اندازه گیر ، عقربه یک فاصله از تقسیمات صفحه مدرج را خواهد پیمود؛ بنابراین دقت ساعت اندازه گیری با ویژگیهای بالا 01/0 میلیمتر خواهد بود.

لازم به توضیح است که اولاً : عقربه کوچک روی محور چرخدنده 1 Z سوار شده است؛ ثانیا: پس از آزاد کردن میله اندازه گیر دندانه دار، فنر حلزونی متصل به محور چرخدنده 4   Z این چرخدنده و در نتیجه میله اندازه گیر را به حالت اولیه بر می گرداند.

فنر مارپیچ نیز در عمل برگرداندن میله اندازه گیر به وضعیت اولیه کمک می کند.

دقت و دامنه اندازه گیری

ازمشخصات عمده و مهم هر وسیله اندازه گیری، دقت و دامنه اندازه گیری آن است. در مورد ساعتهای اندازه گیری دقت و دامنه اندازه گیری به یکدیگر بستگی دارند. معمولاً ساعت با دامنه پبایین را با دقت بالا و سا عت با دامنه بالا را بادقت پایین می سازند. بدیهی است هرچه دامنه اندازه گیری بیشتر باشد میله لمس کننده ساعت بلندتر است.

در سیستم متریک ساعتهای اندازه گیری را با دقت اندازه گیری 1/0 تا 001/0 میلیمتر و دامنه اندازه گیری 1 تا 100 میلیمتر می سازند.

در سیستم اینچی دقت اندازه گیری ساعتها از 01/0 تا 0001/0 اینچ و دامنه اندازه گیری آنها در حدود 4 اینچ است.

در زیر نحوه  درجه بندی چند نمونه از ساعتهای اندازه گیری در سیستم متریک و اینچی شرح داده می شود.

درجه بندی با دقت 1/0 میلیمتر:

در این ساعتها به ازاء 10 میلیمتر تغییر مکان میله اندازه گیری عقربه بزرگ ساعت یک دور و به ازاء 1 میلیمتر تغییر مکان میله اندازه گیر، عقربه ساعت 1/0 دور گردش خواهد کرد ، به همین دلیل صفحه مدرج به 10 قسمت اصلی تقسیم شده که هریک نشان دهنده 1 میلیمتر است و هر قسمت اصلی به 10 قسمت کوچکتر تقسیم شده که هریک نشان دهنده 1/0 میلیمتر است .

در این ساعتها اگر دامنه اندازه گیری 10 میلیمتر باشد ، به عقربه و صفحه کوچک نیازی نیست و تمام اندازه روی صفحه بزرگ قابل خواندن است؛ اما در صورتی که دامنه اندازه گیری بیشتر از 10 میلیمتر مثلاً 30 میلیمتر باشد، صفحه و عقربه کوچک جهت خواندن اندازه لازم است.

صفحه کوچک به 3 قسمت اصلی تقسیم شده که هر یک مشخص کننده یک دور گردش عقربه بزرگ و 10 میلیمتر تغییر مکان میله اندازه گیر است