چهار کلید معجزه آسا برای ارتباط با دیگران
مطمئناً برای شما هم پیش آمده، افرادی را دیدهاید که خیلی راحت با همه ارتباط برقرار میکنند، دوستان زیادی دارند و در روابط اجتماعیشان بسیار موفقاند و گاهی این موفقیت، راه را برای پیشرفت بیشتر در عرصههای مختلف باز میکند.
مطمئناً برای شما هم پیش آمده، افرادی را دیدهاید که خیلی راحت با همه ارتباط برقرار میکنند، دوستان زیادی دارند و در روابط اجتماعیشان بسیار موفقاند و گاهی این موفقیت، راه را برای پیشرفت بیشتر در عرصههای مختلف باز میکند.
تصوّر کنید توی ایستگاه اتوبوس نشستهاید، کسی که کنارتان نشسته، خیلی زود سر صحبت را باز میکند، مثلاً با این سؤال: »خیلی مونده اتوبوس از راه برسه؟« و یا »چند دقیقه است شما منتظر اتوبوس هستید؟«. تا این اندازه، شاید خیلی طبیعی باشد، امّا اگر شخص با جمله دیگری مثل این: »وای ... امروز هوا خیلی گرمه!«، ادامه بدهد، دو ذهنیت متفاوت برایتان پیش میآید: اینکه او از اعتماد به نفس بالایی برخوردار است یا به دنبال مقدمهای برای یک ارتباط اجتماعی است.
اگر شما، بین دوستانتان کسی را دارید که وی نیز دوستان زیادی دارد، هر جا که بروید، پیشبینی دیدن چهرهای آشنا، کاملاً طبیعی است. فراموش نکنیم که ما در عصری زندگی میکنیم که ارتباطات، تأثیر زیادی دارد و داشتن نفوذ در میان مردم، به ما کمک زیادی میکند.
حال، جای این سؤال است که: چه چیزهایی میتواند در ارتباطات ما مؤثر باشند؟
به راستی در اوّلین برخورد، چه چیزهایی موجب جذب افراد مورد مخاطب و چه چیزهایی موجب دفع آنان میشود؟ در این نوشتار، سعی میشود، تا آنچه را که در جذب مخاطب، مؤثّر است، برشماریم و به شما توصیه کنیم که حتماً آنها را رعایت کنید.
۱) به ظاهرتان توجّه کنید!
ظاهر شما در ارتباط با دیگران، بینهایت مؤثّر است. شما هم بارها نظیر این جملات را به کار بردهاید: »از ظاهرش معلومه که ...«، »به تیپش میخوره که ...«، »ظاهراً آدمِ ...«.
این جملات (که شما هم در مکالمات روزمره، از آن استفاده میکنید)، نشاندهنده این است که ظاهر افراد، در برقراری ارتباط با دیگران، فوقالعاده مؤثّر است. البته من هم با این جمله موافق هستم که نمیشود باطن انسانها را از ظاهرشان فهمید و گاهی نیّت انسانها در قالب هیچ چیزی قرار نمیگیرد؛ امّا فراموش نکنید که بخصوص در اوّلین ارتباطها، شما نمیتوانید به ذات آدمها پی ببرید؛ پس مهمترین، ابتداییترین و سادهترین وسیلهای که برای شناخت به کار میرود و خیلی وقتها هم کاملاً درست از آب درمیآید، ظاهر افراد است.
مینا مهندس عمران است. او برای یک همکاری در پروژهای با یکی از افرادی که به او معرفی شده بود، قراری گذاشت؛ امّا مینا به محض دیدن ظاهر طرف مقابلش، ناخودآگاه، حس بدی در مورد او پیدا کرد و این، باعث شد که این همکاری آغاز نشود. شاید طرف مقابل از توانایی و مهارت زیادی برخوردار بوده است، امّا ظاهر نامناسب او، باعث شده است که مینا او را فاقد این خصوصیات تشخیص دهد.
فکر نکنید که داشتن ظاهر آراسته، همیشه محتاج وضع مالی خوب است؛ نیاز نیست برای یک ظاهر خوب، خرج زیادی کنید.
حتی شما با داشتن یک دست لباس مناسب، میتوانید ظاهر آراستهای داشته باشید. کشیدن یک اتو به لباسها و شستن و تمیز نگاه داشتن آنها، نیاز به هزینه چندانی ندارد و وقت زیادی هم از شما طلب نمیکند؛ امّا میتواند معجزهای در ارتباطتان با دیگران بهوجود بیاورد.
به کفشهایتان هم توجه زیادی کنید، کشیدن یک دستمال خیس یا زدن واکس به کفشها هم وقت زیادی از شما نمیگیرد؛ امّا در آراسته بودن ظاهرتان کمک زیادی میکند.
آخرین نتایج تحقیقات دانشمندان، نشان میدهد، افرادی که ظاهرشان برایشان مهم است، در اجتماع نیز از موفقیت بیشتری برخوردارند و بهتر میتوانند به اهدافشان دست بیابند.
فراموش نکنید که ما مسلمان هستیم و در تمامی روایات از سادهپوشی و در عینحال زیباپوشی و تمیزی لباس پیامبر، سخنان زیادی گفته شده است. انتخاب زیبای پیامبر اکرم(ص) در رنگهای آرامبخش و در عین حال، شاد، پاکیزگی و تأکیدشان بر تمیزی، میتواند الگوی مناسبی برای همه افراد جامعه اسلامی بخصوص جوانان باشد.
به یاد داشته باشید که منظور از ظاهر آراسته، این نیست که شما به دنبال »مد روز« باشید؛ متأسفانه مشکلی که این روزها جوانان را به شدت، مشغول خود کرده است. گاهی اوقات، زدن مدهای عجیب و غریب، نهتنها شما را برای رسیدن به هدفتان یاری نمیکند، بلکه از آن دور میکند.
ساناز یک نوجوانان ۱۷ ساله است، او میگوید: »نمیتوان به دنبال مُد نرفت؛ چرا که دوستان و اطرافیان آنقدر فشار میآورند که آدم فکر میکند اگر از مد استفاده نکند، حسابی عقبمانده است...«.
در جواب ساناز باید گفت که چه نوع ارتباطی برای تو مهم است؟ و به راستی به دنبال دوستی با چه اشخاصی هستی؟
تصوّر کنید که از شما برای مصاحبه دعوت شده است، این مصاحبه، بینهایت حیاتی است؛ چرا که سرنوشت شغل مورد علاقه شما که علاوه برخورداری از حقوق و مزایای خوب، موقعیت اجتماعی مناسبی داشته و شما را نیز از نظر روانی ارضا میکند، در گرو آن است. حال اگر با لباس نامناسب، نوع مدل موهای عجیب و غریب مد روز، ظاهر شوید، چند درصد احتمال موفقیت را خواهید داد؟
علی عضو هیئت مدیره یک شرکت بزرگ است که همواره کار مصاحبه با نیروهای جدید را انجام میدهد. او میگوید: »اغلب جوانان نمیدانند که چگونه ظاهر شوند، مثلاً خانمها فکر میکنند هر چه ظاهرشان بیشتر جلب توجه کند، مؤثرتر است؛ در حالی که ما چنین ظاهرهایی را نمیپسندیم و خیلی زود رد میکنیم. وقار و متانت ظاهر، در عین آراستگی و پاکیزگی برای ما خیلی مهم است«.
هیچگاه نمیتوان با ظاهر یک مراسم جشن، در اداره، حاضر شد و یا بالعکس. این نکته که بدانید چه موقع، چگونه ظاهر شوید، اهمیت فوقالعادهای دارد.
مطمئناً مردان موفق در عرصههای مختلف مانند سیاست، تجارت و ... را دیدهاید. آنها همیشه ظاهری کاملاً آراسته و رسمی دارند، هیچگاه سلاطین بیمنازع تجارت را در لباسهای تنگ یا شلوارهای جین ندیدهاید، پس فراموش نکنید که در همهجای دنیا، ظاهری باوقار و آراسته و پاکیزه، خریدارانِ بیشماری دارد!
۲) صدای شما در ارتباطتان با دیگران مؤثر است.
صدا، ابتداییترین وسیله برای برقراری ارتباط با دیگران است. تاکنون به لحن صدای خود توجه کردهاید؟ صدای شما از دید دیگران چگونه است؟
وقتی با دیگران بهطور حضوری و یا پای تلفن صحبت میکنید و یا حتی هنگامی که در یک نشست گروهی حضور دارید، یاد بگیرید از صدایتان به عنوان وسیلهای غنی و پُر طنین استفاده نمایید. همچنین بیاموزید تا با صدایتان توجه آنها را جلب کنید و نگذارید، صدایتان سدی بر اعمالتان شود. صدای شما اصلیترین وسیله برای ارسال پیام شما به حساب میآید و مانند وسیله نقلیه عمل میکند.
تحقیقات نشان داده است، هنگامی که دیده نمیشوید، مثلاً وقتی با تلفن صحبت میکنید، ۸۴ درصد از اعتباری که شما در گفتگو کسب میکنید، ناشی از تُن صدا، زیر و بم صدا و طنین صداست. ظرفیت انتقالی صدا خیلی بیش از آنچه که میپنداریم است. ما از تُن صدای افرادی که از پشت تلفن میشنویم، در همان چند لحظه اوّل، میتوانیم مسائل زیادی را استخراج کنیم. به افرادی که خوب آنها را میشناسید، تلفن زده، به طرز اَلو گفتن آنها توجه کنید. به احتمال قوی، با شنیدن همان یک کلمه میتوانید حالتهای آنها را حدس بزنید.
چهار بخش اصلی صدا عبارتاند از: آرامش، تنفّس، بلندی و طنین صدا. هر یک از این اجزا را میتوان بهوسیله تمرین به گونهای تغییر داد که بر اثر بخشی صدا افزوده شود. توجه داشته باشید که همه این اصول با یکدیگر در رابطه هستند، تا به صدا ویژگی خاصی بدهند. تنوّع صوتی، روش مؤثّری برای علاقهمند کردن و درگیر شدن مخاطب به حساب میآید.
صدای شما، باید بسته به نوع کلامی که میخواهید استفاده کنید، آهنگ مخصوص خود را داشته باشد. اگر تاکنون به سخنرانیهای بزرگ توجه کرده باشید، میبینید که آهنگ صدا و کلام، بسته به موضوع سخنی که گفته میشود تغییر میکند. مثلاً در یک سخنرانی، کلمات، محکم، قاطع و بلند اَدا میشوند؛ چرا که مثلاً میخواهد تا تأثیر شعاری که داده میشود به خوبی نمایان باشد. از سویی دیگر، نمیتوان یک شعر یا قطعه لطیف ادبی را با همان لحن سخن قرائت نمود؛ چرا که آرامش در ادای کلمات را میطلبد.
کلمات را درست ادا کنید! فارسی، زبان شیرینی است که تلفظ کلمات آن، چندان مشکل نیست. این موضوع را به خاطر بسپارید که هر کلمه، ارزش خاص خود را دارد؛ پس سعی کنید که تمامی آنها را درست ادا کنید.
تلفظ اشتباه یک کلمه در جمع، ممکن است اسباب استهزا و ناراحتی شما را فراهم کند.
نیمه بُریده و تند، صحبت نکنید! تند صحبت کردن، اثر کلام شما را از بین میبرد. کسی به دنبال شما نیست. با آرامش تمام، آنچه را که میخواهید، به مخاطب انتقال دهید؛ حتی اگر کمبود وقت داشته باشد. اَدای پنج کلمه تأثیرگذار، بهتر از پانزده کلمه بدون تأثیر است (البته تند صحبت نکردن، به معنای کُند صحبت کردن، تا جایی که حوصله مخاطب را سر ببرید نیست!).
به هر کلام، آهنگ مخصوص خود را ببخشید. تصوّر کنید قاضی یک دادگاه هستید و باید حکمی را قرائت کنید. حکم این است: »اعدام لازم نیست بخشش« نوع آهنگی که شما به این جمله میبخشید، میتواند در پیام، تغییری اساسی ایجاد کند. اگر شما کلمه »اعدام« را محکم تلفظ کنید و پس از آن مکث کوتاهی کنید، حاصل مجله این خواهد شد »اعدام، لازم نیست بخشش« و با این احتساب متهم بخت برگشته را به پای چوبه اعدام خواهید کشاند؛ امّا اگر اعدام را آهسته تلفظ کنید و پس از »نیست« مکث کنید و »بخشش« را محکم ادا کنید »اعدام لازم نیست، بخشش«، به متهّم، حیات دوباره بخشیدهاید.
کلمات، روحی دارند که نوع بیان شما، آنها را آزاد میکند. الفاظ، شکل ظاهری این کلماتاند؛ پس سعی کنید تا به روح کلمات نیز توجه شود.
۳) لبخند بزن !
فقط یک روز
در خیابان لبخند بزن!
شاید کسی در انتظار
معجزهای از جانب خدا باشد!
در دنیای متمدّن و پر از هیاهوی امروز، داشتن چهرهای بشّاش و لبخندی زیبا بر لب، میتواند تأثیر معجزهآسایی داشته باشد. مطمئناً دیگران ترجیح میدهند تا با افرادی خوشبرخورد، معاشرت داشته باشند. چهرهای گرفته و عبوس، علاوه بر آن که روحیه خود شما را به شدت افسرده میکند، دیگران را از اطراف شما گریزان مینماید. یک لبخند ساده، هزینه چندانی ندارد، امّا میتواند دوستان بسیار خوبی را برای شما پیدا کند.
تحسین واقعی و صادقانه برای روحیه دادن به افراد، ارزش بسیار بالایی دارد. لبخند میتواند اوّلین گام برای رسیدن به این تحسین باشد و مهربانی و صمیمیت شما را به دیگران انتقال دهد.
دین مبین اسلام و ائمه اطهار نیز بر این مورد، تأکید کردهاند و احادیثی نیز در این مورد وجود دارد. امام صادق(ع) میفرماید: »هر که به روی برادرش لبخند بزند، برایش حسنهای خواهد بود«.۱
امام کاظم(ع) نیز در حدیث دیگری میفرماید: »مهرورزی با مردم، نیمی از عقل است«.۲
در برخوردهایتان همواره گشادهرو باشید. حتی لبخند میتواند روز خوبی را برای شما به ارمغان بیاورد. به دیگران ثابت کنید که هر جا احتیاج به کمک دارند، حضور دارید. بدین ترتیب، به طور حتم، افراد مورد نظر، پذیرای شما خواهند شد.
۴) وارد دنیای دیگران شوید.
انسانها در عین مشابهتهای فراوانی که در عادتها، رفتار و گفتارهایشان دارند، دنیایی کاملاً بیگانه و مختص خود را نیز در اختیار دارند. گاهی اوقات، ورود به این دنیا برای کسانی که از بیرون نظارهگرند، بسیار مشکل است. یکی دیگر از رمزهای ارتباط، ورود به این دنیا و چگونگی ورود به آن است.
مطمئناً شما نیز نظرات و دیدگاههای خاص خود را دارید؛ امّا فراموش نکنید که این، اجازه نمیدهد تا سایر دیدگاهها را از یاد ببرید. با در نظر گرفتن دیدگاهها و نظرات شخصی دیگران، شرایط آنها را درک نمایید، علایق شخصی خود را کنار بگذارید و تمام فکر خود را متمرکز آنها کنید. تصوّر کنید که اگر جای آنها بودید، چه کاری انجام میدادید و یا اینکه عقیده شما چه بود؟ پس کار درست را که به سود آنهاست انجام دهید.