اثر بازی های رایانه ای بر کودکان و نوجوانان این پدیده جدید دانش بشری که تقریباً درهمه شئون زندگی انسان راه یافته است، همچون دیگر ساخته های دست بشر دو رو دارد که یک روی آن استفاده صحیح در کارها و کمک به رشد و سعادت بشراست.
و روی دیگرآن استفاده غلط است که معمولاً جز در موارد علمی وشغلی ازآن استفاده می شود.
آنچه بیشتر کودکان و نوجوانان را شیفته خود می کند بازی های رایانه ای است.
پیشرفت کیفیتی این بازی ها به فاصله کوتاهی در ایران رواج یافته و بازار اسباب بازی و لوازم سمعی و بصری را به تسخیر خود درآورده است .
این بازی ها که دارای تصاویر دو بعدی است تا ۵۰ درصد با تصاویر واقعی انطباق دارد و همچنین دارای موسیقی متن هست.
چیزی که اخیراً بر تعداد طرفداران این بازیها افزوده، قیمت مناسب آنها برای مصرف کننده است.
علاوه بر این چون کودک و نوجوان خود اجرا کننده و در بطن بازی است و همراه با سایر شخصیت های بازی درگیر ماجراهایی می شود که طراح بازی برای او تدارک دیده است، برای او بسیار جذاب است .
این بازی ها با استفاده از تصاویر پرتحرک و صداهای مهیج، دنیایی از هیجان را به این انسانهای تشنه جنب و جوش ارزانی می کند و همین جذبه، روح و جسم آنان را مطیع خود می سازد و به عالمی از تخیلات می برد که خود را محور و قهرمان اصلی ماجرا می پندارند.
● محاسن بازی های رایانه ای ▪ یادگیری را آسان و توجه بچه ها را جلب می کند.
▪ با رایانه هرچند بار که بخواهند، می توانند موضوعی را ببینند و مرور کنند.
▪ برنامه های بسیار متنوعی هستند که به کودکان امکان می دهد تا نقاشی ها یا داستانهایی را خلق کنند ، ویا بازی هایی هستند که کودکان را به تاریخ یا جغرافیا علاقه مند می کند.
▪ برنامه آموزشی به کودکان کمک می کند تا مهارت هایی را تمرین کنند.
▪ کودک بدون کثیف کردن لباسها و اطراف می تواند به راحتی نقاشی بکشد و رنگها را عوض کند.
مثلا اگر از رنگ سبز لباس نقاشی اش خوشش نیامد به رایانه می گوید رنگ قرمز کن ، رنگ قرمز رضایت او را فراهم نکرد رنگ آبی و...
▪ مفاهیم و مبانی ریاضیات را با کمک شکلهای کودکانه به کودک آموزش می دهد.
▪ به عقیده بعضی از پزشکان ، بازیهای رایانه ای به کودکان کمک می کند که به داروهای مسکن کمتر احتیاج پیدا کنند.
▪ بازی های رایانه ای بچه ها را وارد دنیایی می کند که کنترلش در دست آنهاست و به همین دلیل آنها از این بازی لذت می برند.
▪ باعث هماهنگی چشم و دست و پرورش عضلات ظریف کودک می شود.
▪ وسیله کمک آموزشی برای معلولین و پرکردن اوقات فراغت آنان است.
خشونت در بازی های کامپیوتری یکی دیگر از مواردی که بیش از سایر نکات به عنوان جنبه منفی بازی های کامپیوتری مطرح می شود، میزان خشونت به کار رفته در آنها است.
اولین نکته ای که ذکر آن لازم به نظر می رسد، این است که بازی های به اصطلاح خشن در بدبینانه ترین حالت، تنها 20 درصد از کل بازی های تولید شده در جهان را به خود اختصاص می دهند.
البته در این که تعدادی از بازی های کامپیوتری خشونت زیادی دارند بحثی نیست و دقیقا به همین دلیلESRB (برد درجه بندی نرم افزارهای تفریحی) نسبت به درجه گذاری بازی ها اقدام می کند تا والدین و فرزندان آنها با شناخت بیشتری نسبت به خرید بازی خود اقدام کنند.
از سوی دیگر حدود 80 درصد بازی های کامپیوتری، عاری از هرگونه خشونت و صرفا به منظور به کار گیری قوه تخیل، ادراک و تصمیم گیری کاربران طراحی شده اند.
به عنوان مثال، بازی های سبک استراتژی امروزه به ابزاری کارآمد برای بررسی روش های مدیریت سازمان دهی و تدوین الگوهایی از این دست بدل شده اند و در بسیاری از کلاس های آموزشی، از این بازی ها به عنوان ابزاری برای درک بهتر موارد درسی استفاده می شود.
یک مثال خوب دیگر می تواند استفاده از نرم افزارهای شبیه سازی پرواز ( Flight Simulation ) در سازمان های هوایی و جهت آموزش دانشجویان رشته خلبانی باشد.
نرم افزاری که در ابتدا بعنوان یک بازی طراحی شده بود اما امروزه جنبه های آموزشی آن به مراتب پررنگ تر از جنبه های تفریحی هستند.
دیگر نکته جالب اینکه معمولا بازی های پرفروش به سبک Action تعلق ندارند و اصولا کاربران بیش از آنکه به دنبال خشونت در بازی ها باشند، طرفدار ایده های نو هستند.
● معایب بازیهای رایانه الف ) آسیبهای جسمانی چشمان فرد به دلیل خیره شدن مداوم به صفحه نمایش رایانه به شدت تحت فشار نور قرار می گیرد و دچارعوارض می گردد.
مشاهدات نشان داده است که نوجوانان چنان غرق بازی می شوند که توجه نمی کنند تا چه حد از لحاظ بینایی و ذهنی برخود فشار می آورند.
به دلیل این که کودک در یک وضعیت ثابت تا ساعتها می نشیند ، ستون فقرات و استخوان بندی او دچارمشکل می شود.
همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن ، کتف ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه است .
پوست فرد در معرض مداوم اشعه هایی قرار می گیرد که از صفحه رایانه پخش می شود.
ایجاد تهوع و سرگیجه خصوصاً درکودکان و نوجوانانی که زمینه صرع دارند، از دیگر عوارض بازی ها ی رایانه ای است .
ب ) آسیبهای روانی تربیتی ۱) تقویت حس پرخاشگری .
مهمترین مشخصه بازی های رایانه ای حالت جنگی اکثر آنهاست و این که فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی بازی با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد ، استمرار چنین بازی هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه جو بار می آورد.
" خشونت " مهمترین محرکه ای است که در طراحی جدیدترین و جذابترین بازی های کامپیوتری به حد افراط از آن استفاده می شود، چهره های معروف هالیوود که در فرهنگ ما انسانهای ضد ارزش و غیراخلاقی هستند، در این بازی ها به صورت قهرمانهای شکست ناپذیر جلوه نمایی می کنند.
۲) انزواطلبی : کودکانی که به طور مداوم با این بازی ها درگیرند درونگرا می شوند، در جامعه ، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می گردند.
روحیه انزواطلبی باعث می شود که کودک از گروه همسالان جدا شود که این خود سرآغازی برای بروز ناهنجاری های دیگر است .
مادری می گوید : فرزندم به بازی های رایانه ای معتاد شده است .
او هرروز خود را به صفحه تلویزیون می رساند و از دنیای بیرون به کلی بی خبراست ، حتی متوجه رفت وآمد میهمانان نمی شود.
وهمیشه بعد از دست کشیدن از این برنامه با سردرد وکسالت مواجه می شود.
ج) تنبل شدن ذهن: دراین بازی ها به دلیل این که کودک و نوجوان با ساختنی ها و برنامه های دیگران به بازی می پردازد و کمتر قدرت دخل و تصرف در آنها پیدا می کند اعتماد به نفس او در برابر ساختنی ها و پیشرفت دیگران متزلزل می شود.
تصور بیشتر خانواده ها این است که در بازی های رایانه ای فرد در بازی مداخله فکری مداوم دارد.
اما این مداخله، فکری نیست بلکه این بازی ها سلولهای مغزی را گول می زنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت کودک را حرکت می دهند .
ماهر چه دراین مسیر حرکت کنیم و بازی ها را گسترش دهیم، انسانهایی را تحویل جامعه خواهیم داد که سر خورده ، افسرده، غیر متحرک وغیرسازنده هستند و خود اتکایی آنها بسیار کم خواهد بود و ابتکار عمل نخواهند داشت.
درحالی که برای جامعه ، نیاز به انسانهایی خلاق ، مبتکر و متفکر داریم.
د) تاثیر منفی در روابط خانوادگی : با توجه به این که زندگی درکشور ما نیز به طرف ماشینی شدن پیش می رود و در بعضی خانواده ها زن و مرد شاغل هستند و یا بعضی ازمردان بیش از یک شغل دارند خود به خود روابط عاطفی و درکنار هم بودن خانواده کمتر شده وعده زیادی ازاین وضع و وجود تلویزیون به عنوان جعبه جادویی که باعث سرد شدن روابط خانوادگی شده ناراضی هستند وحالا نیز جعبه جادویی دیگری یا جاذبه ی سحر آمیزتری به نام رایانه اضافه براین وضعیت شده و مشکلات را دوچندان کرده است.
و) افت تحصیلی به دلیل جاذبه مسحور کننده ای که این بازی ها دارد، بچه ها وقت و انرژی زیادی را صرف بازی با آن می کنند، حتی بعضی از کودکان صبح، زودتر از وقت معمول بیدار می شوند تا قبل از مدرسه کمی بازی کنند و وقتهای تلف شده را هم بدین صورت جبران می کنند.
یکی از والدین اظهار می دارد که در سال گذشته پسرم بهترین نمرات را داشت اما از وقتی که رایانه برایش خریده ایم روزی ۲ الی ۳ ساعت وقت خود را صرف بازی می کند و از لحاظ تحصیلی افت پیدا کرده است.
افت اخلاقى ”سکس“ از مضامین دیگرى است که در این بازىها از آن استفاده مىشود.
فیلمهاى نبردهاى تن به تن دختران نیمه عریان، رقص و موسیقى غربی، به تصویر کشیدن روابط نامشروع و ...
در دیسکهاى پلىاستیشن و سىدی، بدون هیچگونه مشکلی، در فروشگاهها به معرض فروش گذاشته شده است.
بعضى از نوارهاى رایانهاى از بازىهاى ساده شروع مىشود و در پایان به تصاویر مستهجن مىرسد، بهطورىکه در برخى از این بازىها جایزهٔ پیروزى در بازی، عکسهاى شنیع است که اگر بازیکن در بازى برنده شود، عکسهاى مستهجن بهعنوان جایزه بر صفحهٔ تلویزیون ظاهر مىشود.
بدون شک، در ساخت و تولید این بازىها دست سازمانهاى جاسوسى سیا، موساد و ...
در کار است و مىخواهند ذهن و روان کودکان ما را مسموم کنند.
از خود بیگانگى دنیاى مجازی، ولى نزدیک به واقعیتى که در این بازىها به تصویر کشیده مىشود، آنقدر مسحورکننده و جذّاب است که مخاطب کودک و نوجوان تحت تأثیر همهٔ باورهائى قرار مىگیرد که طراحان این بازىها به او القاء مىکنند.
فرد دچار از خود بیگانگى مىشود، به رنگ آنان درمىآید و مانند آنان مىاندیشد.
براى کودکى که در حال بازى است، فرق نمىکند که دشمن چه کسى باشد؛ دشمن همان است که بازى مىگوید.
در میان انبوه بازىهاى رایانهاى که اکنون به راحتى در دسترس کودکان قرار مىگیرند، بازىهائى وجود دارند که در آن مسائل اعتقادی، فرهنگی، اجتماعى و سیاسى کشورهاى مسلمان، بهویژه ایران، مورد توهین قرار مىگیرد.
در این بازىها بحث تروریزم را به گونهاى وارونه مطرح و ایرانیان را متهم به حمایت از آن مىکنند.
به این ترتیب که در یک بازى بهنام اف - ۱۱۱ پنج کشور مسلمان که در میان آنها اسم ایران نیز دیده مىشود، بهعنوان کشورهاى حامى تروریزم معرفى مىشوند.
سپس بچهها، در قالب خلبان هواپیماى جنگنده، مأموریت پیدا مىکنند که نقاط حساس این کشورها، مثل مراکز اقتصادى و نظامى را، بمباران کنند.
در واقع، مروجان تروریزم، این بازىها را میدان مناسبى براى تاخت و تاز عقاید و آراء خود در میان کودکان و نوجوانان یافتهاند و حقایق و واقعیتهاى موجود را بهراحتى وارونه جلوه مىدهند.
در یک بازى دیگر، یک ناو آمریکائى وارد خلیجفارس مىشود و سپس، در جریان بازی، محل مأموریت بچهها را در کشتى تعیین مىکنند و او وظیفه دارد تا از ناو آمریکائى در برابر قایقهاى تندروى ایرانى که در آن تیپهاى حزبالهى دیده مىشود، محافظت کنند.
متأسفانه، اینگونه بازىها، بدون هیچ نظارتى از سوى مراجع ذىصلاح، به آسانى در دسترس فرزندان ما قرار مىگیرد.
حساسیت زدایی کلمنتز(Clements,1995)تصریح مینماید که بازیهایی شبیه به Doom در صف مقدم بازیهای جنگی اینترنتی خشونت آمیز قرار دارند و از این رو تأثیرشان بر روی کودکان بیشتر است.
شایان ذکر است که بازیهای چون Doom کودکان را نسبت به بیرحمی و سبعیت بیاحساس مینماید و ممکن است آنها را به احتمال قریب به یقین به انجام اعمال خشونت آمیز در زندگی واقعی سوق دهد.علاوه بر این تعداد نگران کننده کودکان و نوجوانانی که به نظر لذت و خوشی را در تماشای رسانه های تجربه می نمایند،با خشونت موجود در رسانه ها مواجه می گردند و تمایلات و نیازهای سیری ناپذیری را برای مضمون خشونت هرچه بیشتر از خود بروز میدهند.(Schwartz and Matzkin 1999).از این رو،کودکان از انجام مجدد و پی در پی بازی های خشونت آمیز بیحوصله و کسل میشوند.
آنچه که آنها را برای مدتی کوتاه و نه طولانی به هیجان میآورد انجام بازی جدید است و از این رو شرکتها با توجه به موضوع فوق اقدام به تولید و ساخت بازیهای جدیدتر با خشونت و کنش هرچه بیشتر مینمایند.
محققان تأثیرات اشکال و فرمهای گرافیکی خشونت آمیز را بویژه بر روی نوجوان رده های سنی 10 تا 20 سال مورد مطالعه قرار دادهاند.بر طبق این تحقیق،تماشای مکرر فیلمهای خشونت آمیز بویژه فیلم هایی با محتوی جنسی که در آن زنان قربانی می باشند،خود به تغییر دیدگاههای نوجوانان در راستای افزایش هرچه بیشتر عدم همدردی آنان با قربانیان تجاوز به عنف و بی تفاوتی هرچه بیشترآنان درخصوص قضاوتهایشان نسبت به متجاوزین منجر می گردد.
نمایش مکرر تصاویر گرافیکی خشونت آمیز ممکن است مشاهده کنندگان/بازیگران را به تطبیق واکنشهای احساسیاشان با آن سوق دهد.این نوع قضاوتهای تغییریافته و واکنشهای احساسی ممکن است در قضاوتهای اتخاذ گردیده نسبت به قربانیان خشونت در محیطهای واقعیتر نیز انتقال داده شود.(Gunter and McAleer 1997).
ممکن است درخصوص بازیهای اینترنتی خشونت آمیز این مسئله حقیقت داشته باشد که در مرحله اول تنها یک شخصیت زن وجود دارد که اساساً مطیع شخصیتهای اصلی مرد بوده و در مرحله دوم شخصیت زن از خشونت جنسی برای جنگیدن و مبارزه با این شخصیت ها استفاده مینماید.
بازیهای رایانهای؛ اختلال در رشد حرکتی ـ عاطفی کودکان نخستین خانه اسباببازی در منطقه ۲۰ شهرداری احداث میشود.
طبق اعلام ستاد شهر سالم، ایجاد خانه اسباببازی کودکان برای افزایش مهارتهای ذهنی، جسمی، عاطفی و اجتماعی صورت گرفته است.با توجه به اظهارات شهرداری تهران، اسباببازیهای موجود در این محیط بهگونهای است که باعث تقویت ارتباط عاطفی میان والدین و کودکان خواهد شد.
نخستین خانه اسباببازی در منطقه ۲۰ شهرداری احداث میشود.
این خانه در حالی افتتاح میشود که دکتر عباس تقیزاده، مدیرعامل ستاد شهر سالم با توجه به رشد روزافزون بازیهای کامپیوتری، این بازیهای فرسایشی را بهعنوان یک فرهنگ که جایگزین دیگر بازیها شده است مضر میخواند و آنها را بلائی میداند که رشد جسمی، عاطفی و حرکتی کودک را مختل کرده است که این ستاد به همین منظور یعنی مبارزه با این روند و به منظور ارتقاء سلامت کودکان، خانه اسباببازی را افتتاح کرده است.
مدیرعامل ستاد شهر سالم میگوید: ”امروزه یکی از اصلیترین شاخصهای توسعهیافتگی یک کشور ارتقای سلامت کودکان بهویژه میزان امید به زندگی و سلامت روان آنها است و تلاش برای تحقق این مهم از اولویتهای کاری ستاد شهر سالم است.“ تقیزاده تغییر شکل و محتوای بازیها و اسباببازیها را عمدهترین عامل تهدیدکننده سلامتروان کودکان عنوان کرده و میگوید: ”در حال حاضر اغلب سرگرمیها و بازیهای کودکان کامپیوتری است و این نوع از بازیها فشار روانی و استرس زیادی به بچهها وارد میکند و از سوی دیگر بهدلیل ایستائی و عدم تحرک به هنگام بازی، سلامت جسمانی کودکان را نیز تهدید میکند.“ کارشناسان میگویند در انتخاب نوع بازی و اسباببازی باید به کسب مهارتهای زندگی از طریق آن توجه کرد و با توجه به اینکه جامعه از سوی انواع آسیبهای اجتماعی تهدید میشود باید به استفاده ابزاری از اسباببازیها برای ایمنسازی کودکان در برابر آسیبهای اجتماعی توجه کرد.
دکتر تقیزاده در این زمینه میگوید: ”کسب مهارتهای آموزشی ـ حرکتی در محیطی با نشاط از جمله اهداف جغرافیائی و محیطی خانه اسباببازی است و ایجاد فرهنگ استفاده از بازی و اسباببازی در جهت ارتقاء سطح سلامتروان کودکان و توانمندیهای کودک در حفظ ارتباطات اجتماعی از دیگر اهداف احداث این مکان است.“ ●کودک و اسباببازی هر کودکی برای رشد ذهنی و اجتماعی خود نیازمند اندیشه و تفکر است و بازی خمیرمایه این تفکر و اندیشه است.
کودک با بازی کردن انرژی لازم برای مبارزه با مشکلات پیش رویش را در آینده، بهدست میآورد که بالطبع هر چه این بازی پیچیدهتر و جمعیتر باشد، او این آموزشهای انرژیزا را بهتر و راحتتر درک خواهد کرد و در نتیجه، آمادگی روانی بیشتری پیدا میکند.
کشف دنیای اطراف بخش دیگری از آموزشهای بازی است که کودک با حس کنجکاوی خود به این مهم دست پیدا میکند و در نهایت مسئولیتهای اجتماعی و اقتصادی را که در آینده باید به دوش کشد به او میآموزد.
در این مسیر هیچگاه نمیتوان از اسباببازیهائی که کودک بهعنوان یار همیشگی خود از آنها یاد میکند و در اوقات تنهائی با آنها هویت خود را پیدا میکند، غافل شد.
در واقع کودک با بازی گروهی با رعایت اصول و مقررات آشنا میشود و همانندسازی با بزرگسالان را میآموزد.
اسباببازی در این بین موجب هماهنگی دستگاهها و تقویت حواس کودک میشود.
کودکان روحیات متفاوتی دارند و با توجه به ویژگیهای خود، بازیها و اسباببازیهای مختلفی را تجربه میکنند.بازیهای کودکانه انواع مختلفی دارند.
یکی از بهترین انواع بازی، بازیهای آموزشی است.
مهمترین وسیله آموزش کودک، استفاده از وسایل بازی مناسب است.
مثلاً اینکه او با یک مشت لگو، شروع به بازی کند، برای او از هر نظر در قوای ذهنی کمک میکند.
بازیهای آموزشی موجب تقویت حواس و رشد قوای ذهنی و اجتماعی کودک میشوند، به شرط آنکه سعی کنیم کنترل اصلی بازی در اختیار کود باشد و جهت و مسیر آن را تعیین کند.اما بازیهای خلاق مهمترین بازیها به حساب میآیند.
در اینگونه بازیها، کودک از طریق بهوجود آوردن چیزی، آنچه در درون دارد را بیان میکند.
این عمل را میتوان در کارهائی مثل نقاشی، موسیقی، خمیربازی، شنبازی یا استفاده از لغات دید که او را قادر میسازد تا در آینده داستان، شعر و نمایشنامه بنویسد.قادری، مدیر سرگرمیهای سازنده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درباره تولیدات شرکتهای بازیساز میگوید: ”به تناسب سن افراد، محتوای تولیدات این شرکتها متفاوت هستند.
بهطور عمده عنصر خشونت در این نوع بازیها برای تمام ردههای سنی وجود دارد که دو عنصر شهوت و وحشت با توجه به پائین یا بالا بودن سن بازیکن کمتر و بیشتر است.
با توجه به شیوه اداره کشورهای غربی بهصورت سرمایهداری شرکتهای گوناگون با صرف هزینههای گزاف به تبلیغ و توسعه صنعت بازیهای کامپیوتری پرداختهاند.
این صنعت نیز به مانند صنایع مخربی نظیر نوشابه و دخانیات به کشورهای در حال توسعه کشیده شده است.
ما باید بازی را بشناسیم، باید این مسئله را استاندارد کنیم و بهترین نوع آن را فراهم کنیم.“این در حالیاست که سیلی از بازیهای رایانهای وارد کشور میشود که تقریباً هیچگونه مهار نمیشوند.
فرجو، مدیر شورای نظارت بر اسباببازی، با اشاره به قاچاق غیرقانونی اسباببازی میگوید: ”کنترلهای سازمان برای واردات اسباببازی افزایش پیدا کرده است و میشود گفت، در حال حاضر نظارت بر روی بازیهای میکرو و سگا بهصورت کامل انجام میشود.
اما تاکنون هیچ سی.دی بازی از سوی گمرک دریافت نکردهایم!
ما فکر میکنیم که این واردات غیرقانونی، عمدتاً از طرف همسایههای شمالی انجام میشود.“ ●والدین و اسباببازی روانشناسان میگویند والدین باید یاد بگیرند که با همبازی شدن با کودکانشان به آنها یاد بدهند که چگونه میتوانند شخصیت اجتماعی خود را شکل دهند.
همچنین برای انتخاب همبازیهای خوب، فرزند را غیرمستقیم راهنمائی کنند.
زیرا رفتارهای یک همبازی خوب تأثیر بسیار مثبتی در آینده او خواهد داشت.
اولیاء باید در انتخاب اسباببازی کودک به جنسیت، سن و توانائیهای کودک خود نیز توجه کنند.
چون ممکن است این انتخاب غلط باعث ناهنجاری در ذهن آنها شود.
بهترین حالت نیز این است که در حضور آنها به بازی کردن بپردازند.
زیرا اگر در حضور فرزندمان با وسایل موجود در خانه برای او اسباببازی ساخته شود، ارتباط عاطفی میان والدین و کودکان تقویت خواهد شد.قادری، در اینباره میگوید: ”اسباببازی یک مسئله فرهنگی است، بازیهای کامپیوتری به نوعی مخرب هستند، چه از لحاظ روانی و چه از لحاظ جسمانی.
اکثر خانوادهها درباره محتوای بازیهائی که فرزندشان انجام میدهند، بیاطلاعند.
۹۰درصد تولیدات شرکتهای غربی و صاحب تکنولوژی اکشن هستند و بازیهای اکشن سه عنصر خشونت، شهوت، وحشت را همراه خود دارند.
رهنمــــــــودهــا - اگر چنانچه قراراست از بازی های کامپیوتری استفاده کنید، بهتراست بازی های تصویری خلاق که کودکان باید به وسیله آنها، معما هایی را حل کنند، بیش از بازی های دیگر مورد توجه قراردهید.
- بازی دسته جمعی کودکان ، با ابزارهای تصویری کمتر مسئله ساز است، این اسباب بازی ها ، زمانی مخرب خواهد بود که کودک به تنهایی برای ساعات طولانی ، غرق بازی شود.
- والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوان خویش اختصاص بدهند.
هر قدر وقت گذاری و ارتباط صحیح بین والدین و فرزندان بیشتر باشد زمینه چنین بازی هایی کمتر فراهم می شود.
به اعتقاد پزشکان ایتالیایی وبعضی کشورهای دیگر اروپایی ، مقصران اصلی ، والدین هستند که فرزندان خود را برای ساعتهای طولانی درمقابل تلویزیون ، کامپیوتر، ویدئو گیم ، یا فیلم های ویدئویی رها می کنند.
- بهتراست که والدین همراه فرزندان خود به کوهستان، باشگاهها و میادین ورزشی بروند و به بازی های مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه شده و توجهشان ازبازی ها ی رایانه ای منحرف شود.
- به فرزندتان اجازه ندهید در فاصله نزدیکی از صفحه رایانه بنشیند.
- ازرایانه های با صفحه کوچک استفاده کنید.
- نور صفحه تلویزیون را کم کنید.
- ضروری است بچه ها به طور مرتب بین دو نوبت بازی استراحت کنند.
- چشمها باید مسلط به صفحه رایانه باشد.
- روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود که زنندگی نور به حداقل برسد.
- بهتر است والدین با کودکان صحبت کنند که فقط روزهای تعطیلی مجاز به استفاده ازاین بازی ها هستند.
با استدلال و منطق آسیب هایی را که کامپیوتر به کودکان وارد می آورد متذکر شوید.
مخربترین بازی های تصویری ، بازی هایی هستند که تصاویر آنها، به طور مکرر، بر صفحه ظاهر می شوند و کودک باید به تمام تصاویری که ازبرابر چشم وی می گذرند، شلیک کند، لذا توصیه می شود از این گونه بازی ها کمتر در دسترس کودک قرار گیرد.
بازیهای کامپیوتری کودکان را می توان کنترل کرد بسیاری از متخصصین معتقدند که بهتر است کودکان زیر 3 سال اصلا با کامپیوتر و بازیهای ویدیویی آشنا نشوند و تا آنجا که ممکن است با اسباب بازی های قابل لمس و واقعی مثل لگو و خانه سازی و ...
سرگرم شوند بعبارت دیگر اسباب بازیهای انتزاعی برای این سن مناسب نیست .
اما اگر کودک زیر 5 سال شما قبلا دسترسی به این بازیها پیدا کرده است و این امر بعنوان عادتی برای او در امده است ، باید هم اکنون به فکر شروع قانون و تعیین حدود برای بکارگیری این بازی ها باشید .
ابتداد باید فهمید که چقدر او بازی کامپیوتری انجام می دهد و در بقیه زمان آزادش چه کارهایی می کند .
اغلب متخصصان رشد کودک پیشنهاد می کنند که مجموع زمان استفاده از صفحه نمایشگر _ که شامل صفحه تلویزیون ، تماشای فیلم ویدیو و کارتون ، جستو جو در اینترنت ( برای کودکان بزرگتر ) و بازیهای ویدیوئی می شود _ باید بین یک ساعت تا حداکثر دو ساعت در روز تعیین شود .
اگر کودک شما 45 دقیقه در روز ، بازی کامپیوتری دارد و بعد یک برنامه تلویزیونی می بیند و مدتی را هم مشغول فعالیت فیزیکی و جست و خیز است ، عملا جای نگرانی نیست .
ولی اگر ساعت ها جلوی کامصیوتر باشد و به دسته بازی بچسبد ، یعنی بیش از حد مشغول بازی کامپیوتری است .
این چند پیشنهاد را برای به کنترل درآوردن مدت بازی کامپیوتری او طرح می کنیم قبل از ارائه بازی کامپیوتری یک محدودیت زمانی مشخص را به کودک اطلاع دهید .
برای کودکان در این محدوده سنی می توانید از ساعتهای زمان دار که معمولا در آشپزخانه ها بکار می رود ، استفاده کنید .
مثلا به او بگویید تا این ساعت زنگ بزند می توانی بازی کنی و عدد آن را برای مثال روی 30 دقیقه قرار دهید .
وقت بازی که به سر آمد اگر کودک به قانون اهمیت داد او را تشویق کنید و برای تمام کردن بموقع بازی پاداش دهید .ولی اگر زمان را ندیده گرفت یا برای زمان بیشتری وارد چانه زنی شد ، به آرامی قوانین بازی را به او توضیح دهید .
اگر مخالفت ادامه داشت می توانید بازی با کامپیوتر را به عنوام نتیجه قانون شکنی ، برای مدت محددی متوقف کنید ، مثلا زمان بازی فردای کودک را بگیرید برای این اعتراص کودک که " الان من وسط بازی ام .
اینجا جای خیلی حساس بازی است و ..
" راه حلی بیندیشید .
اعلب بازیه های کامپیوتری ، قابلیت ذخیره سازی بازی را دارند .
بنابراین ، بدون خراب شدن بازی، کودک قادر است وسط بازی هم، همه چیز را دست نخورده برای نوبت بعدی ذخیره کند .
شاید لازم باشد که این ذخیره سازی را به او یاد بدهید چند سرگرمی دیگر برای وقتی که "زمان بازی تمام شده است " برای کودک در نظر بگیرید .
مثل کمک در آشپزی به مامام یا کتاب خواندن با بابا یا مامان ، نقاشی کشیدن و ...این کار به انحراف توجه او از ابزی کمک می کند و راحت تر دست از کامپیوتر می کشد به او بگویید قبل از بازی کامپیوتری باید همه کارهایش مثل جمع کردن اتاق و اسباب بازیهایش را انجام داده باشد .
یا مثلا قبل از برنامه تلویزیون مورد علاقه باید این کارها انجام شده باشد از قرار دادن کامپیوتر در اتاق کودک و هرجائی که او بتواند دور از چشم شما به بازی مشغول شود ، خودداری کنید .
بطور کلی بهتر است که کامپیوتر در محلی که جنبه عمومی تر دارد مثل اتاق نشمین قرار داده شود و جلوی آن نیز امکان نشستن برای دو تا سه نفر فراهم آید تا هم کاربرد این وسیله زیر نظر باشد و هم بعنوان یک وسیله، به اجتماعی شدن کودک کمک کند عده ای معتقدند که کامپیوتر باعث ایزوله شدن کاربر و ایجاد بیماریهایی مثل چاقی و تغییر یافت اسکلت بدن ( قوز، انحراف مهره های ستون فقرات و ...
) می شود و البته چنبه های مثبت به کارگیری کامپیوتر در آموزش کودکان نیز غیرقابل انکار است : مواردی مثل دیکته، ریاضی و درک متون و خیلی از مهارتهای دیگر .
همچنین تقویت مهارت حرکتی ظریف کودکان و سرعت عمل آنها با این بازیها عملی است .
اما چراغ خطر مهم این است که کامپیوتر جای روابط اجتماعی کودک را بگیرید و کودک به جای پیدا کردن دوست با این وسیله ارتباط برقرار کنند که این حالت حتی در کودکان فربیک هم به مراتب تقویت می شود و عملا کودک در یک حلقه معیوب قرار می گیرد نکاتی در مورد خرید بازیهای کامپیوتری البته بازی باید برای کودک جذاب و لذت بخش باشد تا کودک بتواند از محتوای آن نیز مسائلی را بیاموزد .
این چند نکته به شما کمک می کند انتخاب صحیح تری در خرید این بازی ها داشته باشید بهتر است اول از همه به فکر سرگرم کننده بودن بازی باشید، زیرا که در سن زیر 5 سال خط مشخصی بین آموختن صرف و تفریح نمی توانید برای کودک بکشید .
پس برای اینکه کودک چیزهائی یاد بگیرد لازم است قبل از آن لذت ببرد .
مطمئن باشید که کودک بیشتر دوست دارد که زمان خوشی را سپری کند بجای آنکه اهداف آموزشی بزرگترها را برآورده کند .
بازیهایی را انتخاب کنید که بازی بیش از یک بازیکن در آنها تشویق شده و باعث می شود که دو یا سه نفر با هم بازی کنند .
به توصیه مرکز ملی رسانه ها و خانواده ها، بهتر است خانواده ها کامپیوتر را به یک وسیله اجتماعی تبدیل کنند .
بهترین نرم افزار موجود در این خصوص Lapware ذکر شده است که به شما و کودکتان اجازه می دهد تجربه ای مشترک از کامپیوتر داشته باشید .
بازیهایی را انتخاب کنید که به کودک فرصت های پیروزی را با روش های مختلف می دهد .
بعبارت دیگر لازم نباشد که برای ادامه یافتن بازی، کاربر حتما از یگ مهارت به خصوص که تکرار آن برای کودک دشوار است، استفاده کند .
تصویرهای کم تحرک و طولانی که حتما با رمز و راز تغییر خواهد کرد، کودک را خسته می کند .
مزرعه های اعداد یا جنگل های پر از موسیقی که کودک را بدنبال خود بکشد و هر چه که ماهرتر شد بازی نیز ماهرانه تر قابل پیاده شدن باشد، بهتر است .
به یاد داشته باشید نسخه نوشتاری یا دیداری _ شنیداری در یادگیری کودک از نسخه نرم افزاری می تواند بهتر باشد، مثلا کتاب یک قهرمان خاص آموزنده تر از بازی آن قهرمان خاص برای کودک است .
هنگام خرید همیشه احتمال برگرداندن و پس دادن بازی خریداری شده را با فروشنده مطرح کنید ، چرا که این احتمال وجود دارد سیستم سخت افزاری شما متناسب نباشد یا بازی خریداری شده مانند لیاس ، یک شماره کوچکتر به تن فرزند شما در آید !
یا شما آن بازی را برای کودکتان مناسب ندانید .
بنابر تحقیقات انجام شده، بازی هایی که محتوای خشن دارند، کودک را در معرض افزایش رفتارهای پرخاشگرانه قرار می دهند ، بخصوص اگر به صورت همیشگی بازی شوند و عملا کودک، زمان خیلی زیادی را به این بازیها اختصاص دهد .
این نکته ارزش یادآوری دارد که همه بازیهای ویدیویی و کامپیوتری بد نیستند .
بازیهای پر کیفیت به کودک فرصت حل مسائل مختلف زندگی و مهارت تفکر منطقی را آموزش می دهد .
همچنین بازی کامپیوتری به تقویت مهارتهای حرکتی ظریف، مهارت، سرعت عمل و سرعت انتقال می انجامد .
البته کودک را به تکنولوژی اطلاعات علاقه مندتر می سازد .
بهترین کار برای شما این است که تا فرصت باقی است و کودک هنوز اولین تجربه ها را در به کارگیری این وسیله درک می کند، به او کمک کنید تا قوانین استفاده سالم و بی ضرر از آن را بیاموزد .
به یاد داشته باشید کودکان به آسانی به مسائل مختلف عادت می کنند ولی به سختی عادت نادرست را ترک می کنند .
نکته آخر اینکه یک مصرف کننده هوشیار باشید، آنچه را به صلاح کودکتان هست انتخاب کنید چیزی که مناسب سن او باشد و پیغام های نادرست به او ندهد .
بهترین بازی کامپیوتری انتخاب شد سرویس اخبار خارجی ایتنا - این بازی به اعتقاد کارشناسان کمتر از دیگر بازیهای موجود روی کودکان تاثیر میگذارد و موفق شده است که تا امروز نفوذی قابلملاحظه را در بین کودکان داشته باشد.
از آنجایی که دولت بریتانیا قوانین زیادی برای تعدیل صنعت بازیهای کامپیوتری وضع کرده است تا آسیب کمتری به کودکان وارد شود، پس از بررسیهای جدید خود بهترین بازی کامپیوتری که هیچ آسیبی به بچهها وارد نمیکند را برای سال جاری میلادی انتخاب کرد.
این بازی که Ghost Recon: Advanced Warfighter نام دارد، به اعتقاد کارشناسان کمتر از دیگر بازیهای موجود روی کودکان تاثیر میگذارد و موفق شده است که تا امروز نفوذی قابلملاحظه را در بین کودکان داشته باشد.