مقدمه : کم روئی یک پدیده روانی اجتماعی می باشد .
روانی از آن جهت که ما بسیاری از افرادکم رو را مشاهده می کنیم که ظاهراً هیچ ویژگی غیر عادی ندارند .
اما خود در درون خود احساس کم رو بودن را دارند و اجتماعی به این دلیل که این احساس ضعف در جمع بروز می کند .
در اکثر اجتماعات بشری حیا همواره امری پسندیده و نیکو به حساب آمده است .
اما باید بین حیا و کم روئی تفاوت قائل شد .
حیا همواره امری اختیاری است حال آنکه کم روئی امری غیر اختیاری می باشد .
کم روئی فرد را از بسیاری از اعمال که هیچگونه منافاتی با رعایت ادب و شئونات اسلامی ندارد و صرفاً یک حالت جمعی دارد ، باز می دارد .
کم روئی پدیده ای است که سرتاسر زندگی فرد کم رو را تحت تاثیر خود قرار می دهد و بسیاری از استعدادهای او را از بین می برد و فرد از صحنه زندگی اجتماعی نیز ضعف و نا توان ظاهر می سازد .
"برانیه کم روئی را نوعی بیماری روانی تلقی می کند که ابتدا در ضمیر باطن ریشه می دواند و مزمن می شود و سرانجام جسم او را نیز از تحرک می اندازد .
" افراد کم رو از رفتارهای اجتماعی بیشتر منفعل ظاهر می شون تا فعال ، آنها از قرار گرفتن در جمع می ترسند و هنگامی که در جمع ظاهر می شوند ، خود را گم می کنند و احساس درد و رنج می کنند و اگر هم بخواهند مطلبی را در جمع ابراز کنند ، فراموشی بر آنها قلبه می کند مثل اینکه مغز آنها از کار افتاده است .
آنها در بر قرار کردن ارتباط با دیگران نیز ضعیف هستند و بیشتر افرادی گوشه گیر می باشند و به همین دلیل اگر هم افراد خوبی باشند و دارای استعدادهای زیادی باشد همچنان ناشناخته باقی می مانند و کسی به آنها توجهی نمی کند و در بسیاری از اوقات توانایی دفاع از حقوق خود را نیز ندارند .
آنها در زندگی حرفه ای ، تحصیلی ، زناشویی و سایر جنبه های زندگی اگر هم به صورتی بلقوه قوی باشند در عمل ضعیف هستند و زندگی برای آنها لذت واقعی را ندارد .
زندگی آنها پر از مشکل و دردسر می باشد .
چنین می نماید که یک موجود نامرئی که همان کم روئی می باشد .
جسم و جان آنها را در قفس قرص و محکمی زندانی کرده است که امکان شکوفاسازی استعدادها و بلند پروازی را از آنها گرفته است .
آنها دئر عالم درون خود می دانند که از بسیاری از دیگران برترند و می توانند بسیاری از کارها را که دیگران از انحجام آن نا توان اند ؛ انجام بدهند ، اما هر بار که در عمل می خواهند کاری انجام بدهند متوجه می شوند که در چنگال هیولایی نا مرئی هستند که روح آنها را اسیر کرده است ، توانایی های آنها را می گیرد و افکار متعالی آنها را سرکوب می کند .
این قفس است که موتد اولیه آن شرایط اجتماعی و محیطی فراهم می شود و سازندگان اصلی آن والدین فرد می باشند و بعد هم بستگان و دوستان و معلم ها ، اما باید توجه داشت که اگر سازندگان اصلی نخواهند این قفس شوم را بسازند دیگران نمی توانند اهمیت داشته باشند .
در اینجا باید به این هم توجه داشت که از یک طرف ساختن و نساختن این قفس جادوئی زیاد هم ساده نیست چه بسیار پدر و مادرانی که به این کم روئی فرزند خود پی میبرند اما نمی دانند چه کار باید بکنند و نمی دانند چطور شد که فرزند آانها کم رو بار آمد .
از طرفی دیگر کم روئی همانند بسیاری از پدیده های روانی – اجتماعی دیگر در هر فرهنگ شکل ظاهر خود را دارد .
بنابراین با توجه به مطالب بالا مطالعه کم روئی ضرورت زیادی دارد و جا دارد که محققان و پژوهش گران به طور جدی به مطالعه ان بپردازند ، اما متأسفانه این موضوع تا به حال مورد کم توجهی قرار گرفته است .
و مطالعه ای که در مورد آن صورت نگرفته است .
امید است که این تحقیق شایسته مطالعه باشد .
بیان مسئله یکی از اصول اصادی در تحقیق تعریف موضوع می باشد بنابر طاین ابتدا موضوع نحقیق خودم را بیان می کنم که بررسی مسئله کم روئی کم روئی معادل واژۀ Shyness است .
ریمون دوسن لاران کم روئی را در سه بعد بررسی میکند : الف ) .
در فعالیت بدنی : کم روئی قربانی خود را از لحاظ روش پخمه و از لحاظ رفتار غیر طبیعی و از لحاظ حرکات بی دست و پا می کند تا آنجا پیش می رود که سبب بر افروختگی صورتی و سرخ شدن بی دلیل چهره و لرزش و تپش قلب می شود .
ب) در فعالیت فکری : کم روئی افکار قربانیان خود را مشوش کرده و آنها را از گفتگوی منطقی و مربوط ناتوان می سازد و از اینجه اشتباهات و خطاهایی حاصل می شود.
که از دهان افراد کم رو در می روند ، همچنین سبب گنگی و دلسردی انها می شود .
ج) در فعالیت احساسی : کم روئی مانع از آن می شود که قربانیانش احساس درونی خود را به راحتی بیان کند و ظاهری بی احساس به آنها می دهد .
دیگران تصور می کنند که افراد کم رو فاقد قلب و روح می باشند در حالی که سرشار از ان می باشند ، ولی جرعت نمی کنند گنجینۀ روح پر احساس خود را نشان دهند .
لوران در جمع بندی ابعاد کم رو می نویسد : شخص در این حالت فاقد جرئت است ، فرد کم رو تحت تأثیر خلع روانی قرار گرفته است .
کم روئی ، قربانیان خود را در تمامی فعالیتشان فلج می کند .
کم روئی یک ناتوانی و معلولیت فراگیر اجتماعی است .
در بساری از مواقع کم روئی « اصلی ترین مانع شکوفایی قابلیت ها ، خلاقیت ها و ایفای مسئولیت ها است » .
تعریف کم روئی : کم روئی یک توجه غیر عادی مضر بانی به خویشتن در یک موقعیت اجتماعی است که در نتیجه آن فرد دچار نوعی تنش روانی – عضلانی می شود و شرایط عاطفی و شناختیش متأثر گردیه زمینه بروز رفتارهای خام و نا سنجیده و واکنش های نا مناسب درونی فراهم می شود .
به عبارت دیگر پدیده کم روئی به یک شکل روانی – اجتماعی و آزار دهنده شخص مربوط می شود که همواره در حدوث یک ناتوانی و مئلولیت اجتماعی ظاهر می گردد .
به کلام ساده کمروئی یعنی « خود توجهی » فوق العاده و ترس از مواجه شدن با دیگران ، زیرت کم روئی نوعی ترس یا اضطراب اجتماعی است که در آن فرد ادز مواجه شدن با افراد نا آشنا و ارتباطات اجتماعی گریز دارد .
تعریف دیگری که در مورد کم روئی مد نظر قرار گرفته است تعریف عاطفه خوشنواز از کم روئی به رفتاری اطلاق می شود که در آن فرد از برخورد با دیگران « افراد نا آشنا و غیر فامیل » احتراز می کند و به صورت افراطی سعی در جدا شدن از آنها دارد .
در فعالیت های گروهی هخمکاری و مشارکت لازم را ندارند و از جهت کلامی کمتر رابطه بر قرار می کند و در بیان خواستها و نظریات خود در بین دیگران توانایی و کفایت لازم را ندارند .
کم روئی یک توجه غیر عادی مضر بانی به خویشتن در یک موقعیت اجتماعی است که در نتیجه آن فرد دچار نوعی تنش روانی – عضلانی می شود و شرایط عاطفی و شناختیش متأثر گردیه زمینه بروز رفتارهای خام و نا سنجیده و واکنش های نا مناسب درونی فراهم می شود .
اهمیت مسئله کم روئی : یکی از مهمترین مسائل و مشکلات اجتماعی امروز در جوامع گوناگون ، ناهنجاری رفتاری و روانی و روش های مقابله با آنهاست .
تردیدی نیست که مسئله بهداشت روانی پیشگیری و درمان اختلالات و ناهنجاری های رفتاری روز به روز اهمیت بیشتری در جهان کنونی می یابد .
یکی از ناهنجاری های رفتاری و روانی مهمهی که در بین اقشار مختلف مردمی از جمله کودکان ، نوجوانان و جوانان از تأثیرات ، چشم گیری برخوردار است ، پدیده کم روئی است .
انزوا طلبی و به عبارتی کم روئی به عنوان یک اختلال رفتاری از جدی ترین مشکلات افراد مبتلا به کم روئی می باشد .
افراد کم رو هر چند که برای دیگران ناراحتی ایجاد نمی کنند ؛ ولی ممکن است ، به سبب رنج ناشی از احساسات نا امنی و بی کفایتی در خود یکی از ناشادترین افراد باشد و در نتیجه پیوسته به دنیای درون خویش پناه برد اگر در مورد رفتار غیر اجتماعی اینگونه افراد چاره ای اندیشیده نشود احتمالاً آنان خطرناک ترین و مساعد ترین وضع را برای ابتلاع به بیماری های شدید تر روانی خواهند داشت ، افراد کم رو نهایتاً منزوی شده و ممکن است مطرود و مورد تنفر قرار گیرند .
افراد کم رو نسبت به روابط خود با دیگران مطمئن نیستند .
این احساس ناراحتی که در فرد سبب رفتار تشویق آمیز می شود مانع ان می شود که استعداد ذهنی و درونی خود را نشان می دهد .
از همه کس می ترسد و از برخورد با آنها حتی خیلی مختصر و کوتاه هم باشد خجالت می کشد همانطور که گل ابریشم به محض اینکه دست کسی به آن بخورد پژمرده شده و برگهایش افسرده می شوند فرد کم رو هم در بر خورد با دیگران در خود فرو می رود چون نمی داند چگونه در جمع حاضر شود ، چگونه رفتار کند ، چگونه حرف بزند .
گتهی حول و حراس خود را در زیر پوشش نوعی استهزاء و تمسخر مخفی می کند که سبب می شود درباره او قضاوت درست نکرده و در نتیجه خودش اولین کسی است که از این وضع ناراحت و در عذاب می باشد .
به علت تصور می کند که برای او ارزشی قائل نمی شوند شاید اجازه می دهد که در برابر نوعی احساس حقارت واهی و بی اساس از پا در آید از خودش هم شک دارد ، از هم نوع خود می ترسد حس ابتکار را از دست می دهد .
مراحل آزمون مسئله کم روئی در مورد کم روئی و قسمت چارچوب تئوریکی ، تعریف سازنده و عملیاتی آن به تفضیل آمده است .
مطابق با مدل تخیلی موجود ، کم روئی را از طریقی هفت گویه (سوال) آزمون کرده ایم که هر یک از گزینه ها با سه گزینه طرح شده است .
محل سکونت : منظور جایی است که خانواده فرد در آن زندگی می کنند که در این تحقیق برای اندازه گیری آن از دو نماد شهری یا روستایی بودن و استان محل اقامت و سکونت کمک گرفته شده و هر یک را توسط یک پرسش از پاسخگو سوال کرده ایم .
سواد والدین : توانایی خواندن و نوشتی به یکی از زبانها و لهجه های موجود در جهان و داشتن و داشتن تحصیلات از هر نوع را سواد می خوانند .
کسی که از این توانایی برخوردار باشد باسواد و کسی که فاقد این توانایی باشد بیسواد نامیده می شود .
و ما در اینجا تحصیلات را به پیروی از الگوهای رایج درجه بندی کرده ایم که صورت نهایی ان چنین است : بیسواد ، سواد قدیم ، ابتدایی ، راهنمایی تحصیلی ، متوسطه ، فوق دیپلم ، لیسانس و بالاتر در پرسشنامه یک سوأل به وضع تحصیلات پدر و یک سوأال به وضع تحصیلات مادر اختصاص داده شده و پاسخگویان سطح تحصیلات والیدن خود را با علامت گذاشتن در یکی از گزینه ها مشخص می کردند .
وضعیت اقتصادی خانواده : وضعیت اقتصادی خانواده در این تحقیق با پنج معرف تجزیه شد ، در آمد خانواده ، وضع مالکیت منزل ، وجود امکانات شغل والدین که در آمد را در سطح مقیاس رتبه ای و چهارتای بعدی را در سطح مقیاس اسمی اندازه گیری کرده ایم .
عامل خانوادگی : در این عوامل معرفهخایی به شرح ذیل بر اساس تئوریهای موجود اشتقاق شده است ، سواد والدین ، میزان آزادی فرد در خانواده ، افراط یا تفریت والدین در ابراز محبت ، وضعیت اقتصعادی ، معاشرت خانواده با بستگان ، یاد آوری این نکته ضروری است که دو معرف سواد والدین و وضعیت اقتصادی علاوه اینکه همراه عوامل دیگر در تأثیر بر کم روئی شرکت دارند ، خود نیز به طور مستقیم بر کم روئی تأثیر دارد و به همین دلیل خود متغیر حداگانه ای هم منظور شده اند .
نکته ی دیگری که تذکر آن لازم است این است که هر پنج معرف یآ در سطح مقیاس اسمی و یا در مقیاس رتبه ای اندازه گیری می شدند.
جسمانی و روانی : منظور از خصوصیات و ویزگیهایی هستند که از مقایسه جسم و روان بر گفتار و رفتار و کردار فرد تأثیر می گذارند .
اینجا این متغیر به معرف های چون اعتقاد به داشتن عیب و نقص ، نوع عیب آرزوی داشتن خصوصیات جسمانی برگردانده شده است .
معرفه های فوق به شکل ملیف لیکرت با پنج گزینه یا کاملا ً موافق یا کاملاً مخالف اندازه گیری شده است .
نظریه ریمون دوسن لوران در مورد پدیدۀ کم روئی .
علائم کم روئی از دید لوران : اگر دچار حالت کم روئی هستید ؟
نسبت به روابط خود با دیگران مطمئن نیستید .
این احساس ناراحتی که شما سبب رفتار تشویش آمیز می شود ، مانع آن می شود که استعداد ذهنی و درونی خود را نشان دهید .
به نظر لوران فرد کم رو از همه کس می ترسد و از برخورد با آنها ، حتی خیلی مختصر وکوتاه هم که باشد ، خجالت می کشد و در خود فرو می ررو ، فرد کم رو چون نمی داند چگونه در جمع حاضر شود ، چگونه رفتار کند و چگونه حرف بزند ، گاهی هول و هراس خود در زیر پوشش نوعی استهزاد و تمسخر مخفی می کند فرد کم رو به غاط تصور می کند که دیگران برای او ارزش قائل نمی شوند .
بدین ترتیب چنین فردی حس ابتکار را از دست می دهد .
لوران در جمع بندی مطالب فوق علائم مهم کم روئی را به قرار ذیل بر می شمارد: ناراحتی از برخورد با افراد نا شناس تصور ناشی گری در رفتار خود سرخ شدن و لکنت زبان فقدان گسترش روابط خانوادگی خود ترس از قضاوت نادرست دیگران درباره خود ب) علل و عوامل کم روئی از نظر ریموید روسن لوران : - فکر غلط شخص کم رو یا خودش برای خودش ارزش قائل نیست یا تصور می کند که دیگران برای او ارزش قائل نیستند ، فرد کم رو تصور می کند که مزهک و مسخره است – تحقیر نابه جای فرد .
بعضی افراد خود را از لحاظ فکری ضعیف و حقیر می شمارند ، آنچه می گویند می نویسند به نظرشان پوچ و بی ارزش می رسد .
ترس از آشکار شدن شدن معمولی و متعادل خود ، ترس از اینکهخ با رفتار نا معقول خیالی خود مورد تمسخر و استهزاد دیگران قرار گیرند ، دهان آنها را می بندد مثلاً دانش آموزان برجسته ولی ترسو ، معمولا در امتحانات نهایی کتبی موفق هستند .
اما در امتحانات شفاهی مشوش شده و دست و پای خود را گم کرده و جواب سوالات را تند و نا مفهوم می دهند و بالاخره ساکت می شوند .
در حالی که جواب سوالات را می دهند این دانش آموزان معمولان در برابر معلم ناشناس و غریبه ای که امتحان به عمل می آورد ، دست و پای خود را می بازند .
افراد کم رو وقتی که در برابر جمعیتی قرار می گیرند تا راجع به موضوعی حرف بزنند ، جرئت نکرده و به من و من کردن می افتند .
- پخمگی خیالی .
بعضی افراد معتقداند که ظاهرشان فاقد ظرافت ، رفتارشان ناشیانه ، وورودشان در سالن اجتماعات سبب کنج کاوی مسخره آمیز می شود .
این فکر و خیال که پایه ای ندارد ، در طرز رفتار آنها تأثیر می کند.
نمی دانند چه باید کرد و کجا باید نشست .
در ضمن پخمگی خیالی ، بی اطلاعی واقعی از عادت همگانی فرق دارد فرایند جامعه پذیری عادت و روسوم طی روندهای آموزشی ، مشاهده و ....
صورت می گیرد .
ترس بی دلیل از مورد تمسخر دیگران بودن فرد کم رو جرئت نمی کند علاقه خود را نسبت به شخس معینی ابراز و به عشق خود نسبت به کسی که دوست دارد اعتراف کند .
زیرا می ترسد از اینکه نتواند مناسبتی بر قرار کند و در نتیجه با تمسخر به عقب رانده شود .
عدم اعتماد بهعد از شکست مثلا کسی پولی را از دست می دهد و مجبور می شود بلافاصله وضع زندگی خود را معدود و جمع و جور کند چنین شخصی تصور می کند که تمام مردم از بدبختی او خبر دارند و او را خانه خراب تلقی می کنند .
تعادل و حضور ذهنی خود را از دست می دهد .
از حضور در جمع نگران و ناراحت می شود ، حتی جرأت نمی کند با افرادی که لازم است توصیه هایی به او بکنند ، حرف بزند .
عیبی که اهمیت آن مبالغه می شود بالاخره گاهی علت کم روئی عیب واقعی است ، زنی که قیافه اش در نتیجه بقایای زخم های التیام یافته یا تغییر یافته و زشت شده است ، مردی که می جنگد و ...
اهمیت حقیقت در تسلط برخورد والدین و معلمین ، به بهانۀ آموزش تواضع و فروتنی ، استعداد کودکان را سرکوب کرده یا معایب و ایراداتی که وجود ندارند ، به آنها نسبت می دهند و بدین ترتیب اعتماد و جهش کودکان خود را از بین می برند .
مثلا می گویند تو هیچ چی نوفهمی ، عرضه هیچ کاری را نداری هرگز چیزی نمی شوی ، در نتیجه در این مغذهای جوان اعتقاد نادرست و غلط بی ارزش بودن آنها را خورد می کنند .
نظریه ژان شاریته و تامهو برانیه در مورد کم روئی .
این دو می گویند شخص کم رو از ارتباط با دیگران می ترسد و این قضیه ای است بدیهی و مسلم .
در این قضیه دو عامل اصلی تأثیر چشمگیر دارند : ترس و ارتباط با دیگران منشاء ترس در چیست ؟
این سوألی است که برای شاریته و برانیه مطرح بوده است آنها بر اساس نتایجی که از تحقیقات خود به دست می آورند ، چنین نتیجه گیری می کنند که اگر موارد استثنایی مثلاً بروز حادثه ای در دوران کودکی و چیزهایی دیگر از قبیل اینها را کنار بگذاریم ، مسلماً منشاء این درس را باید در تربیت خانوادگی فرد جست و جو کرد چرا که شیوه تربیت است که افراد را سخت کوش یا بی حوسله ترسو و با جرأت ، نا امید یا امید وار ، رویا محور و ......
بار می آورد .
علل و عوامل مؤثر در تربیت خانوادگی از نظر شاریته و برانیه : 1- میزان معاشرت خانواده با خویشاوندان و خود 2- بعد خانواده 3- میزان سواد والدین 4- چگونگی رابطه فرد با معلمین و همکلاسی های خود در دبیرستان 5- وضعیت اقتصادی خانواده 6- آزادی فرد در خانواده 7- افراط یا تفرط والدین در ابراز محبت به فرزندان 8- اعتقاد به داشتن عیب و نقص از لحاظ جسمی و ظاهری 9- اقامتگاه یا محل سکونت فرد .
نتیجه گیری : یکی از عواملی که بر شیوه تربیت والدین اثر میگذارد ، سواد و تحصیلات آنها می باشد یکی دیگر از عوامطلی که بر شیوه تربیت والدین اثر می گذارد شرایطی است که خانواده و محیط آن را در بر می گیرد .
میزان معاشرتی که خانواده با خویشاوندان خود دارد بر کم روئی فرد تأثیر می گذارد .
مسلماً اگر ارتباط خانواده با خویشاوندان زیاد باشد بر عدم ایجاد ترس از ارتباط اثر می گذارد و از کم رو شدن فرد جلوگیری می کند .
برای شناخت کامل علل و عوامل کم روئی آگاهی از شرایط و ویژگی های درونی و بیرونی خانواده ضرورت بسیار دارد .
عوامل درونی مانند طرز تلقی ها و عقاید والدین در مورد موضوعاتی که به کم روئی تلقی می شوند ، روابط و رفتارهایی که اعضاء خانواده با یکدیگر دارند ( روابط و رفتار والدین با فرزندان ، فرزندان با هم و پدر و خانواده با یکدیگر و نیز میزان و نحوۀ این روابط )شرایط و ویژگی های بیرونی مانند پایگاه خانواده فرد در میان خویشاوندان و در بین جامعه ، طبقه و قشر یکه این خانواده به آن وابسطه است و روابطی که خانواده با محیط اطراف خود ایجاد می کند .
از که کم روئی موضوعی روانی و اجتماعی است و از ظرافت زیادی برخوردار است لذا برای سنجش و مطالعه در مورد آن باید دقت زیادی شود .
فهرست منابع 1- دو سن لوران ، ریموند ، چاره کم روئی ، ترجمه محمد حسین سهروردی 2- شاریته ، ژان و تامهو برانیه ، کم روئی و راههای درمان آن ، ترجمه هوشیار رزم آرا 3- آگبون و نیم کف ، زمینۀ جامعه شناسی ، اقتباس ا.ح آریان پور عنوانصفحهمقدمه1بیان مسئله2تعریف کم روئی5اهمیت مسئله کم روئی6مراحل آزمون مسئله کم روئی8نظریه ریموند – دوسن لوران در پدیده کم روئی10علل و عوامل کم روئی از نظر ریموند دوسن لوران11نظریه ژان شاریته و تامهو برانیه در پدیده کم روئی14علل و عوامل مؤثر در تربیت خانوادگی از نظر شاریته و برانیه14نتیجه گیری15فهرست منابع17