مقدمه
بیش از نیم میلیارد ازجمعیت در سراسر جهان به علت نارسایی های ذهنی ،جسمی و حسی معلول به شمار می آیند.این نارسایی ها وبرخی موانع فیزیکی و اجتماعی آنها را همواره از اجتماع دور نگه می دارد.معلولان اغلب از اساسی ترین موقعیت های آموزشی محروم بوده و مشاغلی بی اهمیت با دستمزدی بسیار پائین به آنها محول میگردد. نگرش اجتماعی نسبت این گروه آنها را از زندگی فهنگی و روابت عادی اجتماعی به دور می دارد.امروزه در کشورهای مختلف برنام های متعددی برای جلوگیری از معلولیت، وتقویت برنامه های توانبخشی به منظور اطمینان ازشرکت کامل معلولان در زندگی فرهنگی، اجتماعی، واتصادی در دست اجرا است.
یکی از اهداف اساسی این برنامه ها برخورداری مساوی معلولان از مزایا وپیشرفت های اجتماعی است، که مربوط به تمام کشورها صرف نظر از درجه توسعه یافتگی آنها می شود. این برنامه همچنین تاکید بر اهمیت شرکت مستقیم معلولان در برنامه ریزی ، اجرا وارزیابی فعالیتهای مربوط به آنها را دارد.تخوین زده می شود که 80درصد معلولاندرکشورهای در حال رشد زندگی می کنند که چندان تعجب برانگیز نیست،یرا اغلب معلولیت ها ناشی از جنگ ، سوءتغذیه، فقر و عدم مراقبت های صحیح بهداشتی و آموزشی و سایر عواملی می شود که ناشی از توسعه نیافتگی این کشورهاست. ازدیاد روز افزون جمعیت وفقدان منابع مالی کافی، برنامه های توانبخشی را در این کشورها با مشکلات فراوان مواجه نموده است، به طوری که معلولان در این کشورها احتیاج به توجه ویژه دارند 1.
معلولیت در ایران
بر اساس آخرین آمار منتشر شده از طرف مرکز آمار ایران در سال 1371 ، 453090 نفر از جمعیت کشور معلول بوده اند.از این تعداد 49.3درصد در نقاط شهری و50درصد در نقاط روستایی سکونت داشته و7درصد غیر ساکن بوده اند.
موارد معلولیت
فراوان ترین مورد معلولیت نقص پای راست است که به تنهایی20.5 درصد از موارد معلولیت را شامل می شود.سایر موارد معلولیت به ترتیب فراوانی، نابینا (18.4درصد) نقص پای چپ (15.3درصد) فلج کامل (9.5درصد)، ناشنوا (9.3درصد) نقص دست راست (9درصد) نقص دست چپ (7.9درصد)، ناشنوا (6درصد)، قطع دست یا پا هر دو (12.1درصد) است و 2 درصد از موارد معلولیت مربوط به معلولانی می شود که مورد معلولیت خود را اظهار نکرده اند.
علل معلولیت
21.3 درصد از عوامل معلولیت ناشی از عوامل ارثی و مادرزادی،41.2 درصد بیماری، 28.2 درصد حادثه، و علت 9.3 درصد از موارد معلولیت اظهار نشده باقی مانده است.
آموزش
از جمعیت معلول 6-24 سال کشور 30.24 درصد، در حال تحصیل هستند. این نسبت در نقاط شهری 34.62 درصد، در نقاط روستایی 25.88 درصد بر آورده شده است. نسبت معلولان در حال تحصیل در گروههای سنی مختلف یکسان نیست. این نسبت در گروه سنی 6-9 سال47.90 درصد ، 10-14 ساله 49.7 درصد، و15-24 سال 15.18 درصد، است.
اطلاعاتی برای ارائه خدمات به جامعه ناشنوایان
اصطلاحات
پنج عامل اصلی برای ناشنوایی مشخص شده است. یک، وراست. دو. بیماری، سه. تصادف و حوادث، چهار. آلودگی صدا، پنج. کهولت.
فرهنگ و بستر ناشنوایی را این گونه تعریف کرده است: ((ناشنوایی عبارت است از فقدان و یا محرومیت از شنیدن، چه به صورت کامل و یا جزئی)).
((جامعه)) به گروهی از افراد اطلاق می شود که ارتباط آنها از طریق خط مشی، تاریخ، اقتصاد و علایق سیاسی مشترک باشد.
جامعه معلولان ناشنوا با توجه به نیازهای ویژه کتابخانه ای و ارتباطی که دارند به گروههای زیر تقسیم بندی می شوند.
الف: گروهی که قادر به صحبت کردن هستند.
ب: افراد مسن نا شنوا
ج: افرادی که در اثر کهولت ناشنوا شده اند.
د: گروهی که به سختی صحبت می کنند.
ه: کسانی تا حدودی قادر به شنیدن هستند ( سنگینی در گوش در اثر ضایعات وارده به گوش )
و: اعضای خانواده آنها با شنوایی معمولی
در هر یک از این گروها ممکن است افراد نابینا و یا با معلولیت های دیگر نیز وجود داشته با شند.
کتابخانه ها با توجه به قوانین و مقررات حاکم بر آنها
یک. کتابخانه هایی که اختصاصأ در خدمت نا شنوایان مطلق و ناشنوایان نسبی هستند.
دو. کتابخانه های مخصوص ارائه خدمات به معلولان.
سه. کتابخانه های عمومی که به ناشنوایان خدمات ویژه ارائه میکنند.
آموزش و کمک های فنی
یک. ایجاد امکانات برای ارائه خدمات
دو. بوجود آوردن تغییرات جهت ایجاد زمینهء مساعد برای ارائه خدمات؛
سه. تهیهء دستورالعملهای لازم برای استفاده از وسائل مربوط به ناشنوایان؛
چهار. افزایش توان حرفه ای کارکنان در ارائه خدمات به ناشنوایان؛
شبکه ها و همکاری بین کتابخانه ها
یک. عمومی ( مانند فهرست های پیوسته )
دو. معلولیت( کتابخانه کنگره/ بخش نابینایان)
سه.ناشنوایی و ناشنوایان ( مؤ سسه ملی توانبخشی ناشنوایان، خدمات نوین تصویرهای گویا)
چهار. نظام های اطلاعاتی و ارجاعی
پنج. امکانات مخابراتی و ویدیویی
(جداول و نمودار در فایل اصلی موجود است)