دانلود تحقیق مهارت های آموزشی و پرورشی روش ها و فنون تدریس

مقدمه آیا روانشناسی تربیتی خوانده اید؟

آیا با نظریه ها و مفاهیم یادگیری آشنایی دارید؟

خواننده این کتاب لازم است ابتدا از کفاهیم و نظریه هاب یادگیری اطلاعاتی داشته باشد بدین منظور بخش اول کتاب را به مفاهی و نظریه های یادگیری اختصاص داده ایم.

این بخش شامل دو فصل است .

در فصل اول نظریه ها و در فصل دوم الگوهای یادگیری به اختصار توضیح داده شده است.

فصل اول شامل بحثهای زیر است : الف ) تعریف و تحلیل یادگیری ب) تفاوت بین یادگیری و عملکرد ج) عوامل موثر در یادگیری د) نظریه های یادگیری ( از جمله نظریه ثرنداریک و برونر و کاربرد آنها در فرایند تدریس و یادگیری).

در فصل دوم بحثهای زیر آورده شده است: الف) الگوهای یادگیری، از جمله : یادگیری از طریق شرطی شدن کلاسیک ، یادگیری از طریق مجاورت ، یادگیری از طریق شرطی شدن فعال ، یادگیری از طریق مشاهده و یادگیری از طریق شناخت ب) تحلیل فرایند یادگیری انسان ج) تفکر و جنبه های مختلف آن د) هدف از پرورش افکر در فرایند تدریس – یادگیری ه) نقش مدرسه و معلم در پرورش تفکر.

فصل اول نظریه های یادگیری یادگیری تغییر در رفتار است اما نه هر گونه تغییری ، بلکه تغییری که بر اثر تجربه حاصل شده باشد بنابر این به تغییرات ناشی از رشد و بلوغ و عوامل شیمیایی و مکانیکی به هیچ وجه یادگیری گفته نمی شود.

یادگیری فقط در مدرسه منحصر نیست.

یادگیری همیشه و در همه جا پیوسته و مستمر صورت می گیرد.

یادگیری اغییر در رفتار بالقوه است .

به رفتارهای بالفعل و قابل مشاهده و اندازه گیری « عملکرد » گفته می شود .

عنلکرد نتیجه یادگیری است نه خود یادگیری .

عواملی همچون آمادگی ،انگیزه و هدف ، تجارب گذشته فرد ، شرایط و محیط آموزشی ، رابطه کل با جز ، روش تدریس معلم و نمرین تکرار در فرایند یادگیری موثرند.

روانشناسان و علمای تعلیم و نربیت ، تحقیقات بسیاری در زمینه یادگیری انجام داده اند و حاصل یافته های آنان به صورت نظریه های یادگیری ارائه شده است نظریه های یادگیری متعددند ولی مجموع آنها را می توان به دو مقوله « شرطی» و « شناختی» تقسیم کرد.

مهمترین تفاوت این دو نظریه را می توان در سه عبارت زیر خلاصه کرد: میانجیهای « پیرامونی » در برابر میانجیهای « مرکزی» کسب عادت در مقابل کسب ساختهای شناختی کوشش و خطا در مقابل بصیرت در حل مساله فصل دوم الگوهای یادگیری الگوهای یادگیری بر اساس نظریه های یادگیری شکل گرفته اند .

این الگوها متعددند مهمترین و مشهورترین آنها یادگیری از طریق شرطی شدن فعال یدگیری از طریق مشاهده و یادگیری از طریق شناخت است .

اگر چه در فرایند یادگیری از همه الگوها استفاده می شود کشف بصیرت و یادگیری از طریق شناخت است .

اگر چه در فرایند یادگیری ازر همه الگوها استفاده می شود کشف بصیرت و یادگیری از طریق شناخت محور یادگیری از همه الگوها استفاده می شود کشف اندیشه و تفکر روابط بین پدیده ها و اشیارا کشف می کند بنابر این وظیفه آموزش و پرورش ایجاد شرایط مطلوب برای پرورش تفک است .

افکر انواع مختلفی دارد مانند تداعی آزاد خیالبافی تفکر علمی و تفکر خلاق بر اثر تفکر منطقی حاصل می شود .

تفکر منطقی دارای سه جنبه احساس حافظه و تخیل است .

تفکر را زمانی منطقی می نامیم که تعادلی بین احساس حافظه و تخیل وجود داشته باشد.

وظیفه مدارس پرورش افکر منطقی شاگردان است .

هدف از پرورش افکر منطقی شناخت علمی ایجاد باور گرایش به سوی علم و عمل است .

رسیدن به چنین هدفهایی مسالزم دستیابی به شرایط سالم آموزشی است .

شناخت و باور رگز با روشهای خشک و تمرین و اکرارهای بی معنا حاصل نخواهد شد.

کسب معرفت احتیاج به محیط مناسب دارد در مدارس موجود چندان توجهی به این اصل نمی شود .

نظامهای آموزشی و معلمان پیش از آنکه عمل کنند حرف می زنند .

آنان با روشهای خشک قالبی دیکته کردن کتابهای درسی و برنامه های فشرده خود قدرت اندیشیدن را از شاگردان گرفته اند .

مدارس باید به جای انتقال و انباشتن حقایق علمی به ذهن شاگردان به آنان چگونه فکر کردن چگونه یادگرفتن و چگونه زندگی کردن را بیاموزند.

فصل سوم ارتباط و اثر آن در فرایند تدریس یادگیری وقتی در آموزش و پرورش از ارتباط معلم و شاگرد صحبت می کنیم در واقع هدفهایی را همچون شناخت انتقال تاثیر کنترل و هد ایت به ذهن می آوریم به عبارت دیگر مجموعه فرایند آموزشی تلاشی است در جهت تغییر شرایط یادگیری و تحت تاثیر قرار دادن و کنترل فکری و رفتاری فراگیرالن شرایطی که بر اساس شناخت تمایلات و توانایی مخاطبان فراهم شده و منجر به هداایت آنان می شود.

با پیشرفت علوم و پیدایش فن آوریهای جدید هدفهای ارتباطی پیچیدیده تر شده اند و ناگریز برای تحقق هدفهای پیچیده باید روشهای پیچیده یا پیچیده تری مطرح شوند .

برای آشنایی دانشجویان و معلمان و مربیان عزیز که همواره برای برقراری ارتباط مطلوب با شاگردان و ایجاد تغییر و تحول در آنان تلاش می کنند به طور مختصر به چند نمونه از روشهای ارتباطی اشاره می کنیم.

1-ارتباط ارادی و ارتباط غیر ارادی.

اگر ارتباطی با طرح و برنامه ریزی قبلی و حساب شده باشد آن را ارتباط ارادی می گویند.

و اگر بدون طرح و برنامه ریزی قبلی کلاس برای انتقال مفاهیم علمی خود دانش پایه و علاقه شاگردان را در نظر می گیرد و برای تدریس خود طرح درس تهیه می کند روش ارتباط ارادی را اتخاذ کرده است .

2- ارتباط رسمی و غیر رسمی .

منظور از ارتباط رسمی آن دسته از انواع روشهای ارتباطی که در سطحی وسیع و در محیطهایی رسمی صورت می گیرد .

ارتباط جمعی و ارتباطی مه در سازمانها و نظامهای اداری و آموزشی جهت ابلاغ آیین نامه ها و مقررات با زیر دستان برقرار می گردد « ارتباط رسمی » نامیده می شود .« ارتباط غیر رسمی » به آن نوع ارتباطی گفته می شود که بین دو نفر یا دو گروه به طور عادی و غیر رسمی اتفاق می افتد .

اینگونه ارتباط معمولا صمیمانه تر و عمیق تر از ارتباط رسمی است و بیشتر خاص گروههایی است که با هم ارتباط نزدیک و چهره به چهره دارند.

ارتباط کلامی و ارتباط غیر کلامی وقتی در جریان یک ارتباط پیامها به صورت رمزهای کلامی انتقال یابند آن ارتباط را « کلامی » گویند مانند بحث و گفتگوی فرد با فرد یا گروهی دیگر و یا تعریف و توضیح شفاهی یک مطلب در کلاس درس اما هر گاه پیام به صورت علایم یا رمزهای یر کلامی ( حرکات دست ، چشم ، رنگ صدا و غیره ) انتقال یابد ارتباط را غیر کلانی گویند مانند برقرارری ارتباط راننده با علایم راهنمایی و رانندگی یا برقراری ارتباط با آژیر آمبولانس و زنگ مدرسه ارتباط مستقیم و ارتباط غیر مستقیم ارتباط مستقیم ارتباطی است که بدون واسطه بین شخص فرستنده و گیرنده پیام ایجاد می شود .

چون در اینگونه ارتباط پیام مستقیما بین دو نفر مبادله می شود معمولا فرستنده و گیرنده پیام می تواند نقش خود را به نوبت تغییر دهند اما ارتباط غیر مستقیم یا با واسطه – برخلاف ارتباط مستقیم – چهره به چهره نیست و جنبه شخصی ندارد زیرا معمولا در چنین ارتباطی فرستنده و گیرنده پیام یکدیگر را نمی شناسند مانند مولف و خوانندگان یک کتاب .

بین انواع ارتباط ارتباط مستقیم صمیمانه ترین و کاملترین نوع ارتباط است ، ولی از نظر تعداد افراد زیر پوشش و همچنین از لحاظ وسعت زمانی و مکانی محدود است .

ارتباط مستقیم ارتباطی است که بدون واسطه بین شخص فرستنده و گیرنده پیام ایجاد می شود .

ارتباط فردی و ارتباط اجتماعی .

ارتباط فردی یا خصوصی ارتباطی است که معمولا بین دو نفر یا چند نفر به وقوع می پیوندد و بیشتر حخالت مستقیم و شخصی دارد.

ارتباط جمعی ارتباطی است که بین یک نفر با یک گروه یا گروهی با گروه کثیری برقرار می شود که ممکن است مستقیم یا غیر مستقیم باشد مانند سخنرانی در سالنهایپرجمعیت یا ارتباطی که از طریق مطبوعات و سایر وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو و تلویزیون با گروههای وسیع انسانی ایجاد می شود.

این دو نوع ارتباط از نظر کمیت و کیفیت کار و نحوه اثر با یکدیگر متفاوتند .

ارتباط یکطرفه و ارتباط دو طرفه وقتی انتقال پیام از فرستنده شروع و به گیرنده ختم شود و گیرنده نسبت به مفاهیم پیام واکنشی به فرستنده نشان ندهد ارتباط را یکطرفه یا یکجانبه گویند مانند ارتباط از طریق تلویزیون و روزنامه .

ارتباط دو طرفه یا دو جانبه ارتباطی است که پیوسته نقش گیرنده و فرستنده پیام تعیین می شود مانند ارتباط مستقیم معلم و شاگرد در کلاس درس .

ارتباط دو طرفه معمولا موثر تر از ارتباط یکطرفه است .

فصل چهارم نظریه های تدریس پس از مطالعه این فصل از شما انتظار می رود که بتوانید: تدریس را در چند سطر تعریف و احلیل کنید.

ویژگی های تدریس را نام ببرید.

علل طرح نظریه های مختلف تدریس را در چند جمله بیان کنید.

جدول نظریه تدئریس هماهنگ را تنظیم نمایید و نظریه های موجود در آن تحلیل کنید.

تحقیقات توصیفی ، تجویزی و معیاری را با هم مقایسه کنید و تفاوت آنها را در چند جمله توضیح دهید.

طرح نظریه تجویزی را ترسیم کنید و عناصر موجود در آن را با زبانی ساده بیان نمایید .

با در دست داشتن حالت موجود و حالت مطلوب تدریس محتوای یک درس را تهیه کنید.

کنشهای ادریس را در چند جمله بیان کنید.

کاربرد کنشهای تدریس را در چند جمله بیان کنید.

تفاوت بیت تدریس و یادگیری را در پنج سطر به اختصار بنویسید .

چهار عامل موثر در تدریس را نام ببرید و هر کدام از آنها را در چند سطر توضیح دهید .

ویژگی های مختلف معلمان را باهم مقایسه کنید.

تاثیر شخصیت عاطفی و رفتار معلم را در فرایند تدریس در نصف صفحه توضیح دهید.

اثر شخصیت علمی معلم را در فرایند تدریس و نگرش شاگردان در چند جمله بیان کنید.

چگومگی تاثیر خصیصه های مختلف شاگردان را در فعالیت و تدریس معلم توضیح دهید.

دو ساخت نظام آموزشی را نام ببرید و عنلکرد آنها را با هم مقایسه کنید.

تاثیر ساخت نظام آموزشی را در فعالیت معلم و تدریس او در چند جمله بیان کنید.

تاثیر امکانات و تجهیزات آموزشی را در تدریس و کیفیت یادگیری شاگردان در چند سطر توضیح دهید.

دو مدرسه یکی با امکانات و تجهیزات و دیگری بدون امکانات و تجهیزات را مقایسه کنید و تفاوت عنلکرد آنها را در چند صفحه بنویسید.

تدریس سه معلم را بر اساس مفاهیم ارائه شده در این فصل ارزیابی کرده نتیجه قضاوت خود را در نصف بنویسید.

فصل پنجم الگوهای تدریس تدریس یک فرایند است و عوامل متعددی در آن نقش دارند.

همه عوامل قابل مطالعه و کنترل نیستند .

معلم باید در شرایط خاص چهارچوبی محدود از فرایند تدریس را به عنوان الگو انتخاب کند و مورد بررسی و نحلیل قرار دهد تا بتواند فعالیتهای آموزشی خود را به نحو مطلوبی سازماندهی کند .

الگوهای تدریس متعددند .

در فصل حاضرفقط پنج نمونه از آنها مورد برسی و تحلیل قرار گرفته است .

این پنج الگو عبارتند از : الگوی ماشین نگریب ، الگوی سازمانی نگری ، الگوی عمومی تدریس ، الگوی پیش سازماندهنده و الگوی حل مساله سومین فرایند الگوی مطرح شده الگوی عمومی تدریس است .

در الگوی عمومی تدریس فرایند تدریس به پنج مرحله به شرح زیر تقسیم شده است اعیین هدفهای تدریس و هدفهای رفتاری تعیین رفتار ورودی و ارزرشیابی تشخیصی تعیین شیوه ها و وسایل تدریس سازمااندهی شرایط و موقعیت آموزشی ارزشیابی و سنجش عملکرد الگوی عمومی تدریس الگوی ساده ای است که معلم می تواند در تمام سطوح آموزشی از آن استفاده کند.

ار معایب بزرگ این الگو نامشخص بودن روابط معلم و شاگرد و شرایط و منابع آموزشی است .

منابع و ماخذ پارسا ، محمد (1358) کاربرد روانشناسی در تدریس ، چاپ پنجم ، تهران : انتشارات پیوند.

پازگاری ، علاء الدین (1356) ، شاهراه تدریس ، تهران : انتشارات مدرسه عالی شمیران شانو ، ژان (1369) ، مربیان بزرگ ، ترجمه غلامحسین شکوهی ، انتشارات دانشگاه تهران گانیه ، روبرت ام .

(1368) شرایط یادگیری ،ترجمه جعفر نجفی زند ، تهران « انتشارات رشد.