حادثهاى بنام نفخ صور
قرآن کریم از حادثهاى به نام «نفخ صور» گزارش مىدهد، که در دو نوبت رخ خواهد داد:
الف: نفخ صورى که مایه مرگ همه جانداران در آسمان و زمین مىگردد (مگر آن کس که خدا بخواهد);
ب - نفخ صورى که سبب احیاى مردگان و حضور آنان در پیشگاه الهى مىشود. چنانکه مىفرماید:
(و نفخ فى الصور فصعق من فى السموات و من فى الارض الا من شاء الله ثم نفخ فیها اخرى فاذا هم قیام ینظرون) (زمر / 68): در صور دمیده مىشود، و بر اثر آن، جز آنکه خداى بقاى او را خواسته است، هر که در آسمانها و زمین استیکسر مدهوش مرگ مىشوند، سپس بار دیگر صور دمیده مىشود و ناگهان مردمان (از خواب مرگ)برخاسته و در صحنه محشر نظاره گر (سرنوشتخود) مىگردند.
قرآن کریم در خصوص حشر و نشر انسانها در روز رستاخیز مىگوید: (یخرجون من الاجداث کانهم جراد منتشر) (قمر / 7): مردگان بسان ملخهاى پراکنده از قبرها بیرون مىآیند.
کیفیت نفخ صور و حکمرانی خداوند در عرصه قیامت در کلام امام سجاد «ع»
در «تفسیر علی بن ابراهیم » در ذیل آیه صعق آیه 68 سوره زمر از حضرت سجاد علی بن الحسین علیهما السلام روایت کرده است که : از آن حضرت سؤال شد: فاصله زمانی مابین دو نفخه صور (نفخه اماته و نفخه احیاء) چقدر است ؟ حضرت فرمود: به قدری که خداوند اراده کند.
به آن حضرت گفته شد: ای فرزند رسول خدا! به ما خبر ده چگونه در صور دمیده میشود؟ فرمود: اما در نفخ اول ، خداوند به اسرافیل امر میکند که به دنیا فرود آید. و با إسرافیل صوری است ، و آن صور یک سر و دو طرف دارد؛ و فاصله بین هر طرفی از سر آن صور تا طرف دیگر به اندازه دوری آسمان و زمین است .
ملائکه آسمان چون ببینند که اسرافیل به دنیا فرود آمده است و با او صور است میگویند: اینک خداوند در مرگ و هلاکت و فنای اهل آسمانها و اهل زمین اذن و اجازه داده است .
اسرافیل از آسمان به زمین فرود می آید، و در حظیره القدس بیت المقدس رو به کعبه می ایستد. و چون مردم روی زمین نظرشان به اسرافیل افتد با خود میگویند: خداوند همین اکنون اجازه فنا و هلاکت اهل دنیا را داده است .
در این حال اسرافیل در صور میدمد، و از آن طرفی که بسوی زمین است صدائی خارج میشود که هیچ زنده و ذی روحی در زمین نمی ماند مگر آنکه هلاک میشوند و می میرند.
و از آن طرفی که بسوی آسمانهاست صدائی خارج میشود بطوریکه هیچ زنده و ذی روحی نمی ماند مگر آنکه هلاک میشوند و می میرند؛ مگر اسرافیل .
آنوقت به قدری که خداوند اراده کند، مکث و درنگ می کنند. در این حال خداوند به اسرافیل خطاب میکند: مُتْ؛ بمیر، اسرافیل هم می میرد.
آنوقت به قدری که خداوند اراده کند مکث و درنگ می کنند. و سپس خداوند به آسمانها امر میکند و آنها به تموج و اضطراب می افتند، و به کوهها فرمان میدهد و آنها به حرکت در می آیند؛ و این است مفاد کریمه شریفه : یَوْمَ تَمُورُ السمَآءُ مَوْرًا * وَ تَسِیرُ الْجِبَالُ سَیْرًا. (آیه 9 از سوره طور)؛ یعنی تَبْسُطُ، باز و منبسط میگردد، و مفاد کریمه شریفه : تُبَدلُ الاْرْضُ غَیْرَ الاْ رْضِ. (آیه 48 از سوره ابراهیم)؛ زمین تبدیل میشود به زمین دیگری ، یعنی زمینی که بر روی آن گناه نشده است ، زمینی مسطح و یکپارچه که در آن نه کوهی است و نه گیاهی ، همانطور که خداوند در اولین مرحله زمین را آفرید و گستراند. و در این حال عرش خدا بر آب عودت میکند و عالم مشیت و اراده خدا بر وجود منبسط و مجرد که از هر لون و شکلی منزه است بر میگردد؛ و پروردگار در کاخ عظمت و قدرت مستقر خواهد شد.
در این هنگام خداوند جبار جل جلاله با صدای بلندِ جَهوَری بطوریکه تمام اقطار آسمانها و زمین ها بشنوند ندا میکند: لِمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ؟ (آیه 16 از سوره غافر)؛ «امروز سلطنت و فرمانروائی حقه مطلقه برای کیست ؟»
هیچکس نیست که در پاسخ خدا چیزی گوید. و خداوند جبار جل جلاله در این وقت خود، به خود پاسخ میدهد: لِلهِ الْوَحِدِ الْقَهارِ؛ «سلطنت و حکومت اختصاص به خداوند واحد قهار دارد.»
منم که با قدرت قهریه و با اسم القهارِ خود بر جمیع مخلوقات چیره شدم و همه را میراندم .
إنی أَنَا اللَهُ، لاَ إلَهَ إلا أَنَا وَحْدِی ؛ لاَ شَرِیکَ لِی وَ لاَ وَزِیرَ لِی . أَنَا خَلَقْتُ خَلْقِی بِیَدِی ، وَ أَنَا أَمَتهُمْ بِمَشِیتِی ، وَ أَنَا أُحْیِیهِمْ بِقُدْرَتِی ؛ «بدرستیکه حقاً منم خدا، هیچ معبودی در هیچیک از عوالم جز من نیست . من در کار خود و در اسم و صفت خود و در ذات خود شریک و معاونی ندارم . و من مخلوقات را تنها به دست قدرت خود آفریدم ، و من تنها آنها را به مشیت و اراده خود میراندم ، و من تنها به قدرت خودم آنانرا زنده میگردانم .»
خداوند جبار، خود در صور یک نفخه میدمد، و از آن طرفی که به سمت آسمانهاست صدائی خارج میشود که هیچکس در آسمانها نمی ماند مگر آنکه زنده میشود و بر پا می ایستد و مانند وَهَلاتِ اولین قیام میکند، و فرشتگانِ حاملینِ عرش همه بر میگردند، و بهشت و دوزخ حاضر میشوند، و جمیع خلائق برای حساب محشور میشوند.
راوی این روایت ثُوَیر بن أبی فاخِته میگوید: چون سخن حضرت علی بن الحسین صلوات الله علیهما بدین جا رسید، گریه شدیدی نمودند.
سیاحت در قیامت ( نفخ صور )
روشن است که در آستانه قیامت عده ای از انسان ها در عالم برزخند و عده دیگر از انسان ها که هنوز زنده می باشند در دنیا. با وقوع قیامت همراه با آن صیحه جانکاه و ناگهانی، زندگان عالم دنیا در یک آن می میرند و به برزخیان می پیوندند. در این موقعیت زمان شمسی و قمری دیگر مطرح نیست، زیرا خورشید و ماهی در کار نیست تا زمانی از آن انتزاع شود. در این میان یک حادثه مهم دیگر رخ می دهد که رابطه مستقیمی با تمام موجودات از انس و جن و ملک در تمام آسمان ها و زمین دارد و آن «نفخ صور» در دو نوبت است.
«نفخ صور» در لغت به معنای دمیدن در شیپور(بوق) است. اما باید توجه داشت که «نفخ صور» نه شیپور است و نه چیزی خارج از نظام وجود، بلکه دمی است که به وسیله آن کل نظام هستی متحول و عوض می شود. سببش در ظاهر حضرت اسرافیل(ع) می باشد. ولی در واقع این دم الهی است که خداوند به وسیله اسرافیل انجام می دهد، مثل بسیاری از حقایق دیگر که به مشیت و امر الهی به وسیله ملکی صورت می گیرد. در قیامت نیز هم دم الهی را ملکی از ملائک به اذن خداوند متعال ایجاد می کند. اسرافیل مامور این کار از ملائک اربعه الهی است. اسرافیل مظهر دو نام از نام های حضرت حق یعنی «ممیت»(میراننده) و «محیی» (زنده کننده) است، همانطور که سایر ملائک هر کدام مظهر اسماء خداوندند.
دم اول که به عنوان نفخ اول می باشد «نفخ قابض» و دم دوم یا نفخ دوم را «نفخ احیا» یا «نفخ باسط» می نامند.
صیحه اول خراب کننده و میراننده نظام کنونی جهان است و همه مردم می میرند. صیحه دوم ایجادکننده نظام نوینی است که همه مردگان یکباره زنده می شوند و به پا می خیزند و نگران و منتظر می گردند.
خداوند در مورد نفخ صور اول در قرآن می فرماید: «و یوم ینفخ فی الصور ففزع من فی السموات و من فی الارض الا من شاءالله و کل اتوه داخرین» (و روزی که در صور دمیده شود، آنان که در آسمان ها و زمین هستند به وحشت، بی تابی و فزع درآیند، جز آن که خدا خواهد)
و در جای دیگر می فرماید: «ونفخ فی الصور فصعق من فی السموات و من فی الارض الا من شاءالله... »
(در صور دمیده می شود، آن گاه اهل آسمان ها و زمین همه مدهوش می شوند و می میرند، جز کسی که خدا خواهد...)
و در جای دیگر آمده: (و می گویند: اگر راست می گویید این وعده]قیامت[ کی خواهد آمد؟ جز این انتظار نمی کشند که یک صیحه عظیم آنها را فرا گیرد در حالی که مشغول جدال هستند (چنان غافلگیر می شوند) که نمی توانند وصیتی کنند یا به سوی خانواده خود بازگردند.)
قرآن در مورد نفخ صور دوم می فرماید: «ثم نفخ فیه اخری فاذا هم قیام ینظرون» (سپس بار دیگر در صور دمیده می شود، که ناگهان همه به پا ایستاده و نگران و منتظر باشند.)
و در سوره «یس» می فرماید: بار دیگر در صور دمیده می شود، ناگهان همه از قبرها بیرون آمده، شتابان به سوی (دادگاه) پروردگارشان رهسپار می شوند.
می گویند: ای وای بر ما! چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟ (آری) این همان است که خداوند رحمان وعده داده و فرستادگان او راست گفتند، صیحه واحدی بیش نیست ناگهان همگی نزد ما احضار می شوند.)
آنچه از این آیات به دست می آید این است که اولا نفخ صورها به طور ناگهانی است و همه را غافلگیر خواهد کرد و دوم اینکه فاصله زمانی در میان این صورها وجود خواهد داشت زیرا نفخ صور دوم با حرف «ثم» آمده که دلالت بر تاخیر و ترتیب دارد.
در قرآن کریم از صور به ناقور هم تعبیر شده که به معنای بوق و سرنا می باشد .
حادثهاى بنام نفخ صور
قرآن کریم از حادثهاى به نام «نفخ صور» گزارش مىدهد، که در دو نوبت رخ خواهد داد:
الف: نفخ صورى که مایه مرگ همه جانداران در آسمان و زمین مىگردد (مگر آن کس که خدا بخواهد);
ب - نفخ صورى که سبب احیاى مردگان و حضور آنان در پیشگاه الهى مىشود. چنانکه مىفرماید:
(و نفخ فى الصور فصعق من فى السموات و من فى الارض الا من شاء الله ثم نفخ فیها اخرى فاذا هم قیام ینظرون) (زمر / 68): در صور دمیده مىشود، و بر اثر آن، جز آنکه خداى بقاى او را خواسته است، هر که در آسمانها و زمین استیکسر مدهوش مرگ مىشوند، سپس بار دیگر صور دمیده مىشود و ناگهان مردمان (از خواب مرگ)برخاسته و در صحنه محشر نظاره گر (سرنوشتخود) مىگردند.
قرآن کریم در خصوص حشر و نشر انسانها در روز رستاخیز مىگوید: (یخرجون من الاجداث کانهم جراد منتشر) (قمر / 7): مردگان بسان ملخهاى پراکنده از قبرها بیرون مىآیند.