دانلود مقاله منظومه شمسی

منظومه شمسی چیست؟

زمینی که ما بر روی آن زندگی می کنیم سیاره ای است که همراه با هشت سیاره دیگر پیوسته در حال گردش به دور خورشید است . هشت سیاره دیگری که با سیاره زمین منظومه شمسی را تشکیل می دهند عبارتند از : عطارد - زهره (ناهید) - مریخ - مشتری - زحل (کیوان) - اورانوس - نپتون و پلوتون .

در فضای کیهانی اجرام دیگری هم به صورت معلق وجود دارند که ستاره های دنباله‌دار . سیارکها - شهاب‌سنگها و قمرها از آن جمله اند .

زمین شبانه روز به دور خورشید در چرخش است و ماه نیز در مداری به دور زمین می چرخد . گاهی اوقات ماه بین زمین و خورشید قرار می گیرد به طوری که ما از روی زمین قادر به دیدن خورشید نخواهیم بود . بروز چنین حالتی را خورشید گرفتگی یا خسوف می نامند .

خورشید ستاره ای سوزان :

خورشیدی که روزها در آسمان مشاهده می‌کنیم یک ستاره بسیار بزرگ است . تفاوت ستاره با سیاره آن است که ستاره در جای خود ثابت است اما سیاره ها در مدارهای معینی می رخند . خورشید که چون گلوله ای آتشین در فضای کیهانی قرار دارد نزدیکترین ستاره به کره زمین است .

خورشید دارای اشعه هایی است که نگاه کردن مستقیم به آن با چشم غیرمسلح بدون دوربین و تلسکوپهای نجومی برای چشم انسان خطرناک است ، تا حدی که باعث نابینایی شود .

در نظر ساکنان زمین خورشید هر بامداد از نقطه ای در مشرق بالا می آید و پس از طی آسمان بالای سرما ، هنگام غروب در نقطه ای از مغرب پایین می رود .در حالی که واقعیت چنین نیست و در واقع این زمین است که با چرخش دایمی خود چنین حالتی را بوجود می آورد .هنگامی که نیمی از کره زمین مقابل خورشید قرار می گیرد روز است و با رسیدن شب ، روز در نیمه دیگر کره زمین آغاز می شود .فراموش نکنیم که خورشید همواره می درخشد و خاموشی ندارد .

خورشید یکصد بار از کره زمین بزرگتر است . اگر خورشید به اندازه یک توپ فوتبال در نظر بگیریم ، کره زمین در مقایسه با آن به اندازه ته یک سنجاق است .

توده های گاز از سطح خورشید متصاعد است . حرارت این گاز از حرارت جسم خورشید کمتر است و تصاعد دایمی این گازها سبب می شود که سطح کره خورشید آماس کرده و متورم بنظر بیاید .

سیاره عطارد :

عطارد نزدیکترین سیاره منظومه شمسی به کره خورشید است . سطح این سیاره به سبب نزدیکی به کره خورشید گرم و سوزان است و به همین سبب هیچ جانداری قادر به زندگی در آن نیست .

سفینه کیهان نورد «مارینر» چند سال پیش با عبور از نزدیکیهای عطارد توانست عکسهایی از سطح این سیاره بگیرد . سطح عطاردشباهت زیادی به کره ماه دارد . سطح این سیاره پوشیده از دهانه های آتشفشانی است و اثری از هوا در آن مشاهده نمی شود .

عطارد کوچکترین سیاره منظومه شمسی است . کره زمین سه برابر از سیاره عطارد بزرگتر است .

سیاره ونوس :

نظر به این کمه سیاره ونوس در میان توده های ابر و غبار پنهان شده تاکنون اطلاعات زیادی درباره این سیاره به دست نیامده است . البته بعضی از سفینه های کیهان نورد مانند سفینه کیهان نورد «ونرا» متعلق به شوروی ، با فرود بر سطح سیاره ونوس عکسهایی از آن به زمین مخابره کرده اند . سطح سیاره ونوس نیز بسیار گرم و غیرقابل سکونت است .

سیاره ونوس همان سیاره ای است که پیش از طلوع خورشید و یا بلافاصله پس از غروب خورشید در آسمان ظاهر می شود و نزد مردم به ستاره صبحگاهی معروف است .

ونوس نزدیکترین سیاره به کره زمین است و حجمی تقریباً برابر با کره زمین دارد . ستاره شناسان ونوس را خواهر خوانده زمین لقب داده اند .

کره زمین چه گونه است ؟

کره زمین سومین سیاره منظومه شمسی از نظر فاصله ، نسبت به خورشید است . زمین کره ای است مدور که سطح آن از یک لایه هوا به نام اتمسفر پوشیده شده . زمین دارای دو نوع چرخش است . یکی چرخش انتقالی در مداری به دور خورشید و دیگری چرخش وضعی که بر یک محور فرضی به دور خودش انجام می شود . چرخش انتقالی زمین به دور خورشید 365 روز یعنی یک سال طول می کشد ولی با چرخش محوری زمین که هر بیست و چهار ساعت یکبار صورت می گیرد شب و روز پدید می آید .

اگر بر سطح کره ماه بایستیم تصور می کنیم زمین از پشت کره زمین بیرون می آید و یا در پشت آن پنهان می شود .

مردم در ایام بسیار قدیم زمین را پدیده ای مسطح تصور می کردند و مردمان هند قدیم عقیده داشتند که زمین بر پشت فیلی غولپیکر جابجا میشود .

کره زمین از درون یک سفینه فضائی این گونه می رسد . رنگهای آبی نشانه آبهای سطح زمین است و اطراف زمین را توده های ابر سفیدرنگ پوشانده است . زمین تنها سیاره منظومه شمسی است که سطح آن را دریاها و اقیانوسها پوشانده است . رنگهای قهوه ای در سطح کره زمین قاره افریقا و شبه جزیره عربستان را نشان می دهد .

کره ماه ، قمر زمین :

کره ماه نزدیکترین همسایه زمین است . ماه پیوسته و به شکلی یکنواخت به دور کره زمین می چرخد و به همین سبب ، همیشه فقط یک نیمه از کره ماه از زمین قابل رؤیت است . در سطح ماه هوا یا آب وجود ندارد . دانشمندان معتقدند که میلیاردها سال پیش بر اثر اصابت سنگهای فضایی بر سطح کره ماه دهانه های آتشفشانی بر سطح این کره به وجود آمدهن است .

فضانوردان سفینه «آپولو» شش مأموریت در کره ماه انجام دادند . آنها بر سطح کره ماه راه رفتند و نمونه هایی از سنگهای سطح این کره را با خود به زمین آوردند .

ماه هر یک ماه یک بار به دور زمین می چرخد . کره زمین چهار بار بزرگتر از کره ماه است .

نور خورشید همواره بر یک نیمه کره ماه می تابد و به همین سبب نیمه دیگر ماه همیشه تاریک است . ماه در طول بیست و نه روز یا سی روز گردش به دور زمین به شکلهای مختلفی دیده می شود .

این اثر کف کفش یک فضانورد بر سطح کره ماه است . شاید این جای پا سالیان درازی بر سطح ماه باقی بماند . زیرا در ماه نه بادی می وزد و نه بارانی می بارد که باعث از بین رفتن این جای پا شود .

سیاره مریخ :

مریخ در آسمان به شکل ستاره ای سرخ رنگ ، به نظر می رسد . سفینه فضاپیمای «وایکینگ» چند سال پیش بر سطح کره مریخ فرود آمد . عکسهای ارسالی سفینه وایکینگ سطح مریخ را به رنگ سرخ نشان می داد . در واقع سطح سیاره مریخ از خاکی سرخ پوشیده شده و وزش بادهای تند باعث بروز توفان گرد و غبار در سطح مریخ می شود . همچنین در سطح مریخ دهانه های آتشفشان و دره های عمیقی وجود دارد .

مریخ سیاره کوچکی است که لایه نازکی از هوا اطراف آن را پوشانده است . ضخامت لایه هوای اطراف مریخ حدود نصف لایه هوای اطراف زمین است .

سیاره مشتری :

سطح سیاره مشتری سنگلاخی نیست . این سیاره توده ای از گاز و مواد مذاب است . رشته های رنگی در تصویر ابرهای فراز سیاره مشتری است . این ابرها تمام سطح سیاره را پوشانده است . بر سطح مشتری یک لکه قرمز رنگ به چشم می خورد که ممکن است نشانه وجود یک توفان چندصد ساله در این سیاره باشد .

مشتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی است و حجم آن از مجموع تمام سیاره های منظومه شمسی بزرگتر است .

مشتری دارای سیزده قمر (ماه) است که به دورش می چرخند . بیشتر قمرهای مشتری از توده های سخت سنگلاخی تشکیل شده اند . چهار قمر مشتری از بقیه قمرها بزرگتر است و حجم آنها به اندازه سیارات کوچک است .

سیاره زحل (کیوان) :

ششمین سیاره از نظر فاصله مداری تا خورشید سیاره زحل است . این سیاره بدون دوربینهای نجومی هم از سطح زمین قابل رؤیت است . زحل از جهات بسیار به مشتری شباهت دارد . جسم این سیاره هم از توده های گازی شکل و مواد مذاب تشکیل شده است . در اطراف زحل رشته های ابری شکل دیده می شود . گردش محوری سیاره زحل بسیار تند و سریع است .

در اطراف سیاره زحل حلقه هایی به چشم می خورد ، و در مدار خارجی این حلقه ها ده قمر زحل به دور آن در چرخشند .

حلقه های زیبایی که اطراف زحل (کیوان) به چشم می خورند سخت و جامد نیستند . این حلقه ها از تکه سنگهای یخ بسته تشکیل شده اند .