دانلود مقاله گل رس

گل رس

حتی ترکیبات طبیعی گل رس (خاک رس) مثل آنهایی که در اوکرها Ochers و یا در تمام اقسام سبزهای خاکی (زمینی) یافت می شوند برای نقاشی «فرسک» زیان آور و مضر می باشد. رنگهای رده پائین نیز به همین دلیل بدون استفاده می مانند زیرا حاوی مواد فاسد کننده ای چون «اکسید آلومینیوم»، «باریتا Baryta» نوعی گل سفید رنگ به اسم «وی تینگ» و یا سنگ گچ می باشد.

هشداری لازم در مورد «آبی خالص»: در بعضی از انواع آن پس از استفاده روی دیوار و خشک شدن رسوباتی سفید رنگ به صورت کپک باقی می ماند. بدین ترتیب در هنگام تهیه آن باید از نوعی خرید، که حاوی محلول نمک نباشد. رنگ «مشکی عاجی» یک بار توسط «دورنر» معرفی شد و در توضیح آن آمده بود که این رنگ حاوی نمک است و بنابراین باید با مشکی «منگنزدار» تعویض شود و یا برای تسهیلات بیشتر با مشکی حاوی اکسید آهن. این رنگ اخیراً کارآیی و دوام خود را برای دهه های متمادی نشان داده است سفید برای «فرسک» مناسب نیست بخاطر اینکه این رنگ، مثل «اکسید آلومینیوم» معیاری است که می توان آن را با مواد قلیایی مقایسه کرد. به طوری که از بعضی «فرسک» های قدیمی قهمیده می شود، گاز «سولفور» موجود در هوا، این رنگ را به قهوه ای و یا حتی سیاه تبدیل می کند. رنگهای سفید Zinc و سفید Titanium لزوماً مورد استفاده قرار نمی گیرند و دلیلش هم آن است که آهک کشته دقیقاً می‌تواند کار رنگ سفید را انجام دهد. اگر این نوع آهک با دقت تهیه شود و به حد صافی و یکدستی برسد چیزی است که همیشه در کار مورد استفاده است. ذرات زیر و خشنی که ته نشین شده مورد استفاده نیستند و تنها مایع غلیظی که در رو، می ایسند به درد کار می خورد و این در حالی است که شفافیت این مایع با مرور زمان بیشتر و بیشتر خواهد شد.

حلال های فرسک

همانطور که قبلاً توضیح داده شد، نقاشی «فرسک» واقعی احتیاجی به حلال خاص ندارد و در واقع مواد رنگی با اضافه کردن آب حالتی خمیرگونه پیدا می کنند و بدین ترتیب نقش اصلی با آب است. حتی نیازی نیست که از آب بسیار تمیز و یا تقطیر شده استفاده کرد مگر اینکه آب محل، دارای مقدار زیادی آهن و یا سنگ گچ باشد. عده ای از نقاشان از آب آهک استفاده می کنند، یعنی همان مایه شفاف و تمیزی که در گودالهای آهکی و چاله ها پس از ته نشین شدن آهک باقی می ماند. این مایع که حاوی مقدار کم ولی بسیار مؤثری «هیدراکسید کلسیم» است در بهم چسبیدن ذرات رنگی نقش مهمی دارد. گاهی اوقات نقاشان «فرسک» آب و آهک مورد نیاز خود را روز قبل از انجام کار با بهم زدن مقداری آهک کشته داخل سطل آب تهیه می کنند که این مایع بعد از صاف شدن در طول شب قبل از کار، مورد استفاده قرار می گیرد. پوسته مات و نازکی که با این عمل پس از مدت کوتاهی در سطح مایع ظاهر می شود، «کربنات کلسیم» است که پس از ترکیب «هیدراکسید کلسیم» با «دی اکسید کربن» هوا، بوجود می آید. دوغاب آهک هنگامی به عنوان واسطه (حلال) مورد استفاده قرار می گیرد که نقاشی با تکنیک غیر شفاف و در واقع مات گونه انجام می شود و در چنین مواردی مایع مذکور با رقیق کردن آهک توسط آب ساخته می شود.

کارهای مقدماتی: کارتن سازی (طرح مقدماتی)

نقاشان دوران باستان و همچنین قرون وسطی بدون «کارتن» کار خود را انجام می‌دادند، در آن زمان طرح بوسیله قلم مو مستقیماً بر روی سطح پوشیده شده دیوار درست مثل خود «فرسک» کشیده می شد.

این روش طراحی حرفه ای معمولاً به وسیله «سینوپیا» انجام می شد که نوعی رنگ زرد مایل به قرمز است که از رنگهای طبیعی بوده از خاک بدست می آید. عمل طراحی توسط این رنگ به مرور زمان به نام همین رنگ شهرت یافته است. رویه آخری که در آن طراحی به طور دقیق و تمیزتر انجام می شد در قسمتهای کوچک تهیه شده، بکار می رفت. یکی از ضررهای عمده این روش این است که پس از مدتی لایه های ملاط زیرین بسیار سریعتر از حد معمول خشک می شدند. در برج «پیزا» و در بسیاری از محلهای دیگر که در طی جنگ جهانی دوم مورد حمله و بمباران هوایی قرار گرفته بودند، طراحی های اولیه که در لایه های ملاط زیرین انجام شده بود، پس از ریختن روکار آنها، به راحتی مشاهده می شد. به منظور حفظ و نگهداری «فرسک» ها در ایتالیا، می بایست که آنها را از دیوارهای اولیه برداشت و به محلهای جدیدی حمل و پابرجا کرد. تعمیر کننده های فوق العاده ماهر ایتالیایی قادر به جابجائی تمامی کار «فرسک» بودند و همین عمل را می توانستند در مورد «سینوپیا» نیز انجام دهند. بدین ترتیب امکان مقایسه طرح اولیه «سینوپیا» با نقاشی تکمیل شده در کنار یکدیگر فراهم می آمد، در نتیجه بیننده قادر بود مقدار تغییری را که نقاش در کار اولیه و کار به اتمام رسیده انجام داده تشخیص دهد. این گونه نقاشی های دیواری در «بلودر» نزدیک «فلورانس» طی نمایشگاهی در سال1959 به معرض نمایش عمومی گذارده شد.

در قرن دوازدهم میلادی هنگامی که اروپائیان صنایع کاغذسازی را فرا گرفتند، نقاشان شروع به تهیه طرحهای خود در اندازه های واقعی کاری به صورت خلاصه شده کردند. این عمل توسط بزرگ کردن طرحهای اصلی بود. چنین طرحهائی با اندازه های بزرگ، در عین برخورداری از مقاومت کافی می بایست ضخامت نسبتاً کمی داشته باشد، تا بدین ترتیب بتوان طرحها را به سادگی به روی دیوار منتقل کرد و این کاغذها بنام «کارتن» شناخته شدند. شیوه معمول کار بدین ترتیب است؛ طرح، با عمل چهارخانه بندی به اندازه لازم بزرگ می شود که برای این کار معمولاً به دستیاز نیاز است. برای دقیق کار کردن و همچنین داشتن نتیجه خوب باید ابتدا با استفاده از یک قلم سخت شبکه ای از مربعها را بر روی کاغذ طراحی خوب، بوجود آورد و سپس بوسیله مرکب طراحی، حدود طرح را به خوبی مشخص کرد. مناسبترین اندازه برای چهارخانه ها نیم در نیم اینچ است (حدود 5/1 در 5/1 سانتیمتر) و اگر اندازه طرح بسیار بزرگ باشد لازم است اندازه ها را تا یک در یک اینچ (حدود 5/2 در 5/2 سانتیمتر) بزرگ کرد. برای بدست آوردن هرچه دقیقدتر جزئیات می توان مربعها را در بعضی جاها نصف و یا حتی ربع اندازه اصلی یعنی یک اینچ کرد. شبکه بوجود آمده، با چسب مناسب به طرح الصاق می شود.

در همین حال کاغذهای بلند به طور موقت بر روی دیوار و در محل مناسب قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه کاغذ را عموماً با عرضهای 36 و یا 48 سانتی متر می‌فروشند، نقاش در بسیاری مواقع مجبور به استفاده از چند برگ کاغذ به هم چسبیده، است. بهترین محلول چسبی برای استفاده در این گونه مواقع نوع غیر آبکی آنها و یا محلولهای چسبناکی که مقدار کمی آب در آنها وجود دارد می باشند. دلیلش هم اینکه، وجود آب در این چسبها باعث پدید آمدن چین های نامناسبی در کاغذ می‌شود. در این زمان می توان شبکه را بر روی کاغذی که به اندازه مناسب بزرگ شده، منتقل کرد. برای ساده تر کردن کار با کمک یک «تراز»، خطی افقی در امتداد سطح خارجی نقاشی، یعنی محلی که مربعها تمام می‌شوند رسم می گردد. با استفاده از روزنامه های سوخته شده می بایست خطی عمود با دقت هرچه تمام تر پدید آید تا در مقابل هر مربع قرار گیرد، که نهایتاً دو خط در دو طرف عمودی خارجی و هم چنین خطی در وسط کار جای می گیرد و عمل انتقال این خطوط هم توسط یک خط عمودی سیاه شده (ریسمان شاقول) انجام می پذیرد. خطوط عمودی که بدین روش رسم می شوند نباید بیش از 10 پا (حدود 3 متر) درازا داشته باشند، در غیر این صورت ممکن است بدون توجه به دقتی که در بستن دو سر آن وجود دارد، ریسمان تاب برداشته، مشکلاتی ایجاد می کند. این موضوع نشان می دهد که نه تنها شبکه های کوچک، بلکه حتی ماده سیاه رنگی هم که برای مشخص کردن حدود طرح به کار می‌رود می بایست به کمک گونیا و (T) و …انجام گردد تا بالاترین ضریب دقت را بدست آورد. زیرا کوچکترین انحراف در بزرگنمایی بعدی به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت. ستونهای عموئی مربعها بوسیله اعداد، شماره گذاری خواهند شد و ردیفهای افقی توسط حروف، و این کار بر روی حاشیه طرح و همچنین «کارتن» صورت می پذیرد. این عمل باعث سهولت در انتقال طرح خواهد شد. خطوط بوجود آمده بر روی کارتن نباید خیلی باریک و یا خیلی پهن باشند که هر دو اینها باعث کندی در انجام کار خواهند شد. خود طراحی بوسیله ذغال مخصوص طراحی انجام می‌شود که البته بعضی از نقاضان با بهره گرفتن از چند دستیار، مهمترین خطوط محیطی و اصلی را مشخص کرده، سپس دنباله طرح را با اطمینان خاطر بیشتری ادامه می‌دهند. طرحهایی از این قبیل و به این بزرگی می بایست ثابت گردند. در صورت امکان برای این منظور از اسپری های تفنگی و یا از دستگاههای مخصوص که قابلیت پاشیدن مایعات را به صورت ترشحات ریز و پودری دارند، استفاده می شود. ارزانترین محلول «فیکسه» کردن این گونه طرحها را می توان با ریختن هشتاند گرم «راتیانج» در یک لیتر الکل صنعتی و یا مانند آن ساخت.

روش انتقال طرح مقدماتی

دو روش انتقال طرح بطور رسمی و از دیرباز استفاده می شود. در روش اول، در حالی که «کارتن» بر روی چیزی نرم مثلاً تعدادی کاغذ (10 عدد) و یا از این قبیل پهن شده، تمام خطوط طرح توسط وسیله ای نوک تیز با سوراخهای ریز مشخص می شود. در عین حال می توان از یک چرخ اثرگذاری تیز هم استفاده کرد، که با این کار، عمل سوراخ کردن «کارتن» که خسته کننده نیز هست، سرعت قابل توجهی خواهد یافت، ولی اشکال این است که هرچند یکبار می بایست طرح را بررسی کرد که آیا به طور دلخواه سوراخ شده یا نه. گاهی اوقات برای باز کردن سوراخها در پشت کاغذهای نرم، بایستی از سمباده های متوسط (نه زبر و نه خیلی نرم) استفاده کرد. به هر حال بهتر است این نکته نیز به عنوان سفارش گفته شود که در انتهای عمل سوراخ کردن، تمامی «کارتن» در مقابل نور قرار گیرد تا مبادا بعضی از خطوط مهم محیطی از قلم افتاده و. یا سوراخها مناسب نباشند.

در مرحله بعدی، «کارتن» یک جا و یا تکه تکه با استفاده از تخته های باریک (توفال) به دیوار نصب می شود. کیسه ای از جنس پارچه ای نازک، مثلاً «چیت» را باید از کاغذ سوخته و دوده پر کرد. با زدن و مالیدن این کیسه بر روی تمامی طرح، اثر منتقل شده طرح کلی، بر روی دیوار بدست می آید. این حدود مشخص شده در ‏«فرسک» پس از آنکه ملاط خشک می شود، باقی می ماند و به همین دلیل است که هنوز هم بر روی بعضی «فرسک» های قدیمی این گونه آثار را می توان مشاهده کرد. مؤلف این کتاب، چنین چیزهایی را در کار «پیرو دلا فرنچسکا»، و در دیوارهایی که توسط «آندره آدل کاستانو» در حدود سال 1450 میلادی نقاشی شده، و همچنین «فرسک» های «میکل آنژ» که در کلیسای «سیستین» کشیده شده، دیده است.