الف: هدف
1- کلیات
وقایع اضطراری و جود دارند که می توانند بر سدها مؤثر واقع شود هنگامی که مردم در مناطقی زندگی می کنند که می تواند در معرض سیل ناشی از خرابی یا راه اندازی یک سد قرار گیرد یا امکان از دست دادن زندگی و خسارات به اموال وجود دارد منظور از این خطوط راهنما( دستورالعمل این است که برنامه ریزی قاطع و جامع برای اقدام اضطراری تشویق تا در حفظ جان افراد، تقلیل خسارات مالی در مناطقی که تحت تأثیر خرابی یا راه اندازی سد واقع می شوند کمک نماید.
یک برنامه اقدام اضطراری سندی می باشد که شرایط اضطراری بالقوه دارد یک سد شناسایی نموده و اقدامهای از پیش برنامه ریزی شده را که می بایست تعقیب شود تا خسارات جانی و مالی را به حداقل کاهش دهد را تشریح نماید. برنامه [1]اقدام اضطراری یا کارهایی را که مالک سد می بایست انجام دهد تا مسائل سد را تعدیل و یا تخفیف دهد، برنامه ریزی مذکور شامل تشریفات و اطلاعاتی است که سد را در صدور هشدار اولیه وبیماریهای هشدار دهنده به مقامات مدیریت اضطراری مسئول پائین دستی سد در این رابطه با وضعیت اضطراری کمک می نماید. برنامه ریزی برای اقدام در صورت ضرورت به مقامات مدیریت اضطراری نشان دهد.
2-آمادگی اضطراری:
آماده باش اضطراری در هرجا که مردم در منطقه ای زندگی می کنند که می تواند در معرض طغیان سیل یا لعلت عملیات یا خرابی سد قرار گیرد آمادگی اضطراری می بایست وجود داشته باشد. عبارت اضطراری در اصطلاح راه اندازی سد عبارت است از جریان ناگهانی واقعی یا تهدیدکننده آب که به علت سانحه یا خرابی در یک سد یا دیگر ساختارهای حائل آب یا در نتیجه حالت طغیان تهدید کننده آب به هنگامی که خود سد در معرض خطر خرابی قرار ندارد، بوجود می آید رهاشدن آب ممکن است زندگی انسان و یا اموال او موجود در پائین دست را در معرض خطر قرار دهد.
3- مسئولیت سازمان مدیریت اضطراری فدرال:
سازمان مدیریت اضطراری فدرال مسئولیت همآهنگی، راهبری حکومت فدرال را در رابطه با مصائب به حکومت ایالتی ومسئولی مدیریت اضطراری محلی در برابر تمام حالتهای اضطراری قابل پیش بینی در ایالات متحده آمریکا بعهده دارد. یک تحقیق تازه نشان می دهد که 22 هزارحالت خطرناک برای سدها درایالات متحده آمریکا وجوددارد که از اینها تقریباً در 83 هزار مورد یا 83% برنامه ریزی اضطراری برای خود ندارند. فیان برنامه های اقدام اضطراری در بیشتر سدهای مشمول مقررات ایالتی بعنوان یک کاستی در آمادگی اضطراری ملی بوسیله سازمان مدیریت اضطراری فدرال تشخیص داده شده است. بمنظور بهتر نمودن کیفیت آمادگی اضطراری که پاسخگوی خالتهای اضطراری سدها در معرض خطر باشد، مورد نیاز می باشد تا امکان سدها را بطور مؤثر یاری داده که برنامه های اقدام اضطراری برای سد ها را توسعه و مورد تمرین قرار دهد این مراحل شامل همآهنگی، برنامه ریزی، تمرینهای مشترک که هم با برنامه های اقدام اضطراری مالک سد و هم برنامه های هشداردهنده و تخلیه کننده مسئولین مدیریت اضطراری محلی راهر دو دربرداشته باشد، می گردد.
4- متحدالشکل بودن برنامه ها: کارآئی برنامه های اقدام اضطراری را می توا توسط یک فرنم متحدالشکل که در آن بطور اطمینان بخشی با همه ابعاد برنامه ریزی اضطراری که درهر برنامه پوشش دهد بالا برده برنامه های اقدام اضطراری متحدالشکل و همآهنگی فزاینده با مقامات و سازمانهای مدیریت اضطراری ایالتی و محلی باید طوری باشد که بازتاب به موقع نسبت به وضعیت اضطراری واقعی یا در حال وقوع را تسهیل نماید.
سازمانها و افرادی که مالک یا مسئول عملیات و نگهداری سدها می باشند را می بایست تشویق نمود تا این خطوط راهنما را بکار برده و آنها را توسعه و به روز رسانیده و یا در برنامه ریزیهای اقدام اضطراری خود بازنگری نمایند. این خطوط راهنما، خطوط ارهنمای اقدام اضطراری برای سدها به شماره 64 سازمان مدیریت اضطراری فدرال سال 1985 را نسخ می نماید. و خیلی از مفاهیم فنآوری برنامه ریزی اقدام اضطراری پیشرفته ای که از منابع مختلف وموارد وسیع فراهم آمده را نیز شامل می شود.
ب- حوزه مشمول:
این سند حاوی راهنمائیهایی برای آماده نمودن یا اصلاح کردن برنامه های اقدام اضطراری در رابطه با همه سدهای مستعد برای خطر مهم و بالا می باشد، از قبیل سدهائی که اگر خراب شوند، احتمالاً باعث تلفات منطقه جانی و یاخسارت مالی قابل توجه می گردند. مالکیت و توسعه منطقه سیل گیر پائین دست سدها، با هم متفاوت می باشد بنابراین استعداد خسارت جانی ناشی از خرابی یا عملیات سد، نیز متفاوت خواهد بود. هر برنامه اقدام اضطراری باید با شرایط خاص منطقه همآهنگ شود.
برنامه های اقدام اضطراری بطورکلی، حاوی شش عنصر اساسی ذیل می باشد:
آگهی نمودن نمودار جریان آب
ردیابی نمودن فوریت ها، ارزیابی و طبقه بندی
مسئولیتها
آمادگی ها
نقشه های طغیان آب
پیوستها
تمام عناصر فوق می بایست در برنامه اقدام اضطراری منظور شو. مالک سد مسئول به روز رسانی برنامه اقدام اضطراری
می باشد. با وجود این تکمیل یا اصلاح یک برنامه اقدام اضطرای باید با همآهنگی آنهائی که مسئولیت مدیریت اضطراری را در سطح ایالتی – محل بعهده دارند انجام شود.
سازمانهای مدیریت اضطراری اطلاغعات مندرج در برنامه اقدام اضطریاری مالک سد را بمنظور اجرای مسئولیتهای خود بکار خواهد برد. مقامات مدیریت اضطراری محلی وایالتی بطورکلی دارای نوعی برنامه درجا، خواه یک برنامه اضطراری محلی یا یک برنامه هشداردهنده تخلیه می باشد.
-c شش عنصر اساسی یک برنامه اقدام اضطراری:
این قسمت بطور فهرست وخلاصه وار این مطالب را مورد بررسی قرار می دهد که چرا عناصر اساسی در یک برنامه عملیات اضطراری مورد نیاز می باشد. لوازم این عناصر به تفصیل در فصل دوم این دستورالعمل( خطوط راهنما) مورد بحث قرار گرفته، که شکل متحدالشکل توصیه شده را در میان برنامه های عملیات اضطراری معرفی می نماید.
1- آگهی نمودن نمودار جریان آب:
آگهی نمودن نمودار جریان آب، نشان می دهد که به چه کسی باید اخطار شود، و بوسیله چه کسی؟ و در چه ارجحیتی؟ اطلاعات مندرج درآگهی نمودار طغیان آب، برای مطلع نمودن بموقع اشخاص مسئول انجام اقدامهای اضطراری لازم می باشد.
2- ردیابی فوریتها، ارزیابی و طبقه بندی:
ردیابی زودهنگام و ارزیابی وضعیتها از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. برقراری روشهائی برای رده بندی بموقع و قابل اعتماد در یک وضعیت اضطراری از امور اجباری بوده تا از روند مناسبی که براساس فوریت وضعیت موجود انتخاب می گردد تا اطمینان حاصل شود. بهتر است که برنامه اقدام اضطراری را درحالیکه وسعت ضرورت مورد تأئید قرار می گیرد، فعال نمود تا اینکه صبر نمود که حالت اضطراری محقق یابد