بر اساس اسناد و مدارک موجود، فعالیت آبزی پروری سردابی در ایران به استناد یک گزارش کارشناسی در سال 1339 از رودخانه کرج مبنی بر کاهش ذخاتیر قزل آلای خال قرمز این رودخانه طی یک دهه قبل آن (1339-1329) با هدف بازسازی ذخایر آسیب دیده و توسعه صید ورزشی آغاز گردید بر این اساس با واردات تعداد 3 میلیون عدد تخم چشم زده و همزمان با تأسیس با تأسیس شرکت ماهی سرای کرج در سال 1341 این فعالیت وارد عرصه می شود بر این اساس از زمان ورود تخم چشم زن تا کنون بیش از 4 دهه می گذرد(مأخذ مکالمات جامع آبهای داخلی ایران، دفتر طرح و توسعه)
بر اساس همین مدارک طی سالهای دهه 40 و دهه 50 تا سال 1357 اقدامات گسترده ای برای فعالیت های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا در نقاط مختلف کشور بعمل آمد اولین سمینار ملی آبزی پروری در سال 1347 گزارش گردید در برنامه پنجم عمرانی نیز فعالیت آبزی پروری آب های داخلی نیز مورد توجه قرار گرفت هرچند اطلاعات مستندی از عملکرد این دوره درست نمی باشد چنین استنباط می گردد که میزان تولید ماهی قزل آلا در این دوره زمانی بسیار محدود بوده است.
در دوره زمانی 1367-1358 (دوره بعد از انقلاب تا قبل از برنامه پنجساله اول) نیز اقدامات قابل توجه و گسترده ای خصوصاً در سالهای 1361 به بعد برای توسعه آبزی پروری سردابی آبهای داخلی صورت گرفت علی رغم این اقدامات میزان تولید قزل آلا در دوره منتهی به سال 1367 کمتر از 500 تن گزارش گردید.
در دوره زمانی 1373- 1368 (برنامه پنجساله اول آبهای داخلی) میزان تولید ماهی قزل آلا از 500 تن به 1200 تن افزایش یافت (میزان افزایش تولید 700 تن طی برانامه)
در دوره زمانی 1378-1374 (برنامه پنجساله دوم آبهای داخلی) میزان تولید قزل آلا از 1200 تن به 7000 تن افزایش یافت (میزان افزایش تولید 5800 تن طی برنامه)
در دوره زمانی 1383-1379 (برنامه پنجساله سوم آبهای داخلی) میزان تولید قزل آلا از 7000 تن به 30000 تن افزایش یافت (میزان افزایش تولید 23000 تن طی برنامه)
بر طبق اطلاعات فوق در یک جمع بندی می توان گفت که دوره پنجساله سوم (1383-1379) نقطه عطف افزایش تولید ماهی قزل آلا در آبهای داخلی ایران محسوب می شود که عمده ترین دلایل این روند را می توان بشرح زیر تحلیل نمود:
الف- ارتقاء سطح سازمانی و توسعه تشکیلاتی شیلات آبهای داخلی در مرکز . استانها
ب- استقبال گسترده بخشهای خصوصی در اجرای طرحهای تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا
ج- گسترش فعالیت های تکثیر و تولید بچه ماهی در بخشهای خصوصی
د- تنوع شیوه های پرورش ماهی قزل آلا(تلفیقی با آب کشاورزی – سایت های متمرکز- استخرهای خاکی- توسعه در شالیزارها- پرورش در قفس- سیستم های مدار بسته- سیستم های هوادهی- پرورش در کانالهای گرد و دراز
ه – تکمیل و افزایش ظرفیت تولید در مزارع موجود که عمده ترین سهم در روند افزایش تولید برنامه سوم داشته اند
و- اختصاص اعتبارات عمرانی به بخش شیلات
ز- بهره برداری تعدادی از سایت های متمرکز پرورش ماهی قزل آلا
ح- سیاست های انبساطی بانکها در جهت تخصیص منابع مالی به واحدهای تولید (خصوصاً سرمایه در گردش)
ط- گسترش فن آوری تکثیر و پرورش ماهی قزل آلا در کشور
ی- گسترش و تنوع فعالیت های آموزشی و ترویجی
ک- وجود منابع محیطی گسترده در پهنه آبهای داخلی برای فعالیت
ل- گسترش تولید غذای پلیت شده و نقش مهم آن در روند توسعه
م- افزایش سطح تقاضا برای مصرف ماهی قزل آلا
ن- شرایط اقتصادی و اجتماعی و سیاسی جامعه در این دوره نیز کمک مؤثری به توسعه فعالیت نموده است.
ارزیابی آینده فعالیت آبزی پروری سردابی در ایران:
طبق سند برنامه پنجساله چهارم (1388-1384) میزان تولید ماهی قزل آلا از 30000 تن در سال 1383 (سال پایه) به 59000 تن در سال پایانی برنامه (1388) پیش بینی شده است.
بر این اساس میزان افزایش در برنامه چهارم به میزان 29000 تن پیش بینی گردید به عبارت دیگر طی برنامه چهارم 100 درصد افزایش تولید خواهیم داشت به عبارتی می توان گفت که طی 5 سال آینده به اندازه 44 سال گذشته (از بدو ظهور پرورش قزل در ایران) افزایش تولید اتفاق می افتد.
با توجه به زیربناهای فراهم شده (بیش از 800 مزرعه) بنر می رسد که تحقق مقدار 59000 تن در سال پایانی برنامه پنجساله چهارم دور از انتظار نباشد و توسعه فعالیت آبزی پروری سردابی همچنان مورد تأکید و توجه خاص سیاست گذار توسعه خواهد بود.
در نگاهی دورتر با استفاده از روش های فوق متراکم و بکارگیری سیستم های اکسیژن دهی و هوادهی و ارتقاء سطح دانش فنی و استفاده از منابع جدید (پرورش قزل آلا در دریای خزر و …) بنظر می رسد میزان ظرفیت های تولید از مرز 500 تن تجاوز نماید.
بر این اساس توسعه فعالیت آبزی پروری سردابی از سال 1384 به بعد وارد فضای جدیدی خواهد شد و با آهنگ سریعتری همراه خواهد بود با توجه به استانی شدن اعتبارات و سازمانی شدن اعتبارات و سازمانی شدن شیلات ایران و محدود بودن این سازمان به مناطق ساحلی شمال و جنوب و تحت پوشش بودن آبزیان استانها در سازمان جهاد کشاورزی و ارتباط نقطه چین آن با سازمان شیلات ایران و عدم وجود نظارت کافی شیلات بر طرحها و پروژه های استانی داخلی و بروز ناهماهنگی های قطعاً ناهنجاری زیادی در این راه بوجود خواهد آمد و شکل ناموزونی از توسعه شکل خواهد گرفت و توسعه از مدار منطقی و کارشناسی خارج و به سمت و سوی نامعلومی کشیده خواهد شد که نتیجه آن انهدام منابع مالی و محیطی- ناپایداری تولید و نابودی تولید کنندگان چیزی عاید نخواهد شد. زمینه های آن هم اکنون پدیدار شده است از این رو سازمان سفیدی ایران باید برای جلوگیری از بروز چنین پدیده ای اقدامات مؤثری را بعمل آورد.