دانلود تحقیق مواد افیونی

مواد افیونی مواد افیونی یا تریاکی نام عمومی گروه از مواد است که شامل مواد تهیه شده به صورت طبیعی و گرفته شده از گرز خشخاش است، مانند تریاک، مرفین و کدئین و یا مواد نیمه صناعی مانند هروئین، و مواد شبه افیونی یعنی فرآورده های کلاً صناعی مانند متادون، پتیدین و فنتانیل می باشند.

مواد افیونی موجب افت کارکرد دستگاه عصبی مرکزی می شوند و بعنوان مسکّن درد، فرونشانی سرفه و ضد اسهال برای درمان بیماری ها به کار می روند.

در کارهای غیر پزشکی مواد افیونی برای ایجاد سرخوشی و به عنوان وسیله ای برای کاستن از اضطراب، کم حوصلگی و رنج جسمی و مورد سوء استفاده قرار می گیرند.

در ایران بیشتر تریاکو شیره و در درجه دوم هروئین مصرف می شود.

مصرف کنندگان در غرب بیشتر هروئین را می پسندند چون نسبتاً قوی است، برای تزریق به آسانی در آب حل می شود و از سد خونی مغز سریع تر از مرفین رد می شود.

اثرهای آن 6 – 4 ساعت ممکن است طول بکشد.

همچنین هروئین بصورت انفیه، (کشیدن به داخل بینی) دود (استنشاق) مصرف می شود.

یا آن را بر روی یک ورقه ی آلومینیومی حرارت می دهند و دود حاصله را استنشاق می کنند.

متادون بطور معمول به صورت خوراکی به کار می رود و اثر آن تا 24 ساعت ممکن است طول بکشد.

گاهی وابستگی به مواد افیونی عوارضی غیر از یبوست ایجاد می کند اما چنین مواردی نادر است.

مطالعه های انجام شده در انگلستان درباره ی اعتیاد به هروئین (در سال های دهه ی 1960) نشان داده که حتی وقتی هروئین بصورت تجویز شده ی پزشکی «تمیز» نگهداری شود و به وسیله سوزن تزریق بکار رود میزان مرگ در معتادان هروئین بیش از بقیه ی جمعیت است.

اثرهای جانبی شایع مصرف مقدار زیاد مواد تریاکی عبارتند از: کاهش میل جنسی و باروری و ناتوانی جنسی در مردان و بی نظمی های شدید در چرخه ی قاعدگی زنان – همچنین ناپایداری خلقی، سستی و بیحالی و بی اشتهایی ایجاد می شود.

در برابر بعضی از اثرات مواد افیونی ولی نه همه ی آنها – تحمل ایجاد می شود.

بطور کلی در فرد معتاد قطع این مواد خطری برای حیات بیمار ندارد (به شرط آن که شخص سالم باشد) ولی در یک دوره ی 72 – 48 ساعته بسیار ناراحت کننده، و مشابه یک حمله ای شدید آنفلوانزا هستند.

بعضی از اثرهای بسیار شدید سوء استفاده از هروئین کمتر به خود هروئین مربوط است و بیشتر ناشی از روش غیر بهداشتی تزریق آن است که موجب هپاتیت B آلوده شدن به ویروس ایدز و ابتلا به ایدز، و انتشار بیشتر این آلودگی از راه تماس جنسی می شوند.

باور کلی آن است که در مصرف کنندگان تزریقی هروئین وابستگی به ماده ی مخدر شدیدتر از مصرف کنندگان استنشاقی است، زیرا تزریق کردن خطرناک ترین ولی مقرون به صرفه ترین راه مصرف مواد غیر قانونی است.

همچنین امکان مصرف مواد بیشتری از ماده ی مخدر به وسیله تزریق وجود دارد، چون مصرف کنندگان استنشاقی پیش از آنکه به حد نشئه شدید برسند به خواب می روند.

با وجود این تغییر راه مصرف ماده ی مخدر شایع است.

معمولاً معتادان به هروئین در اوایل مصرف آن را بصورت تفریحی بصورت دود کردن مصرف می کنند پس از مدتی برای دریافت تأثیر بیشتر به روش تزریقی کشیده می شوند.

در کشور ما از دیرباز شایعترین ماده مصرفی این گروه خود تریاک بوده است که بصورت کشیدنی با وافور یا در یکی دو دهه اخیر با سیخ و سوزن یا به صورت خوراکی مصرف می شود.

جذب تریاک بصورت خوراکی بیشتر از فرم کشیدنی است.

اگرچه برخی افراد به اشتباه تریاک را برای علاج بعضی مشکلات جنسی مصرف می کنند اما مصرف مداوم آن موجب بی میلی و ناتوانی جنسی فرد خواهد شد.

یبوست و برخی مشکلات گوارشی دیگر از عوارض دیگر مصرف تریاک است.

همچنین گاهی اوقات بیماری های جسمی موجود بدلیل تسکین حاصل از تریاک مخفی می شوند و به همین عا=لت فرد زمانی برای درمان این بیماری ها مراجعه می کند که بسیار دیر شده است.

بسیاری از مصرف کنندگان سنتی تریاک وقتی تهیه آن با مشکل مواجه می گردد یا قیمت آن افزایش یابد (مل یکی دو سال اخیر) به سوی مصرف هروئین کشیده می شوند.

داروهای مسکن دستگاه عصبی مرکزی این داروها شامل باربیتورات ها، تحریم کننده های غیر باربیتوراتی و بنزودیازپین ها هستند.

این داروها را آرام بخش – خواب آور هم می نامند و به صورت درمانی به عنوان ماده ی هوشبری، ضد تشنج، درمان تنش و اضطراب، بیخوابی و بعضی ناراحتی های روانی می توان آنها را به کار برد.

نخستین و عمده ترین داروهای این گروه باربیتورات ها بودند که از سال های دهه ی 1960 به صورت صناعی ساخته شده اما در دهه های بعد از لحاظ درمانی جای خود را به بنزودیازپین هایی مانند دیازپام داده اند.

آرامبخش های بنزودیازپینی و غیر باربیتوراتی مانند متاکوآلون در بازار مواد غیر قانونی وجود دارند و برای ایجاد مستی بیشتر همراه با الکل – مورد سوء مصرف قرار می گیرند.

باربیتورات هایی مانند فنوباربیتال و سکوباربیتال جزو تضعیف کننده های قوی دستگاه مرکزی اعصاب به شمار می روند.

این داروها می توانند موجب خواب آلودگی شدید شوند و با این ترتیب مصرف کننده را هنگام رانندگی ا کار با دستگاه ها در معرض خطر قرار دهند.

سوء استفاده از این داروها ممکن است منجر به دشواری های تنفسی – مانند برونشیت و آمفیزم – و اگر مقدار داروی مصرفی زیاد باشد به علت نارسایی تنفسی موجب اغماء و مرگ شود.

قطع ناگهانی این داروها نیز می تواند سبب مرگ شود.

یکی از بزرگترین خطرهای داروهای گروه باربیتورات آن است که «تحمل» (تولرانس) ایجاد می کنند به این ترتیب تفاوت نسبی بین میزان مؤثر و جیره ی کشنده کم می شود.

به این دلیل مصرف کنندگان باربیتورات ها بویژه در برابر مسمومست بر اثر مصرف بیش از اندازه آسیب پذبرند.

سوء استفاده از بنزودیازپین ها می تواند پیامدهای نامطلوب در کارکردهای شناختی – مانند خاطره و تمرکز حواس – داشته باشند، در حالی که تحمل و وابستگی هم – حتی با مقادیر درمانی – اگر به مدت طولانی به کار روند ممکن است حاصل می شود.

نشانه های بالینی قطع مصرف بنزودیازپین ها عبارتند از اضطراب، بیخوابی و بیقراری.

اگرچه خطر بنزودیازپین ها بسیار کمتر از خطر باربیتورات ها در نظر گرفته شده، روند جدید تزریق بنزودیازپین ها موجب نگرانی است.

داروهای محرک دستگاه عصبی مرکزی از گیاهانی که در طبیعت می رویند مانند کوکا (اریتروکسیلام کوکا) که تحت کنترل بین المللی هم نیست، بدست می آید.

فرآورده های استخراج شده از برگ کوکا، کوکائین هیدروکلرید، و کراک کوکائین و مواد کاملاً صناعی به شکل آمفتامین و ترکیبات نوع آمفتامین جزو داروهای محرک دستگاه مرکزی اعصاب اند.

کوکائین به عنوان یک بی حس کننده ی موضعی قدری ارزش درمانی دارد در حالی که بعضی دیگر از محرک های صناعی به عنوان ضد اشتها برای درمان نارکولپسی و کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه بیش فعالی مصرف می شوند.

داروهای محرک دستگاه مرکزی اعصاب برای مقاصد غیر پزشکی و به منظور ایجاد خوش خلقی، و غلبه بر احساس خستگی و ارتقای عملکرد به کار می روند.

اثر کوکائین از چند لحظه تا کمتر از یک ساعت به دازا می کشد در حالی که اثر آمفتامین و محرک هایی ار نوع آمفتامین ممکن است تا چند ساعت طول بکشد.

کوکائین هیدروکلراید را می توان از راه تزریقی به کار برد ولی راه شایع تر آن به شکل انفیه است در حالی که کراک کوکائین که ماده ی کوکائینی قویتری است بطور معمول به صورت دود به کار می رود.

این ماده چنان معتاد کننده است که با یکبار مصرف فرد را وابسته می کند.

محرک های آمفتامینی را می توان خوراکی، تزریقی به شکل دود یا به شکل انفیه مصرف کرد.

سوء مصرف کوکائین می تواند موجب نوسانات شدید خلقی مانند سرخوشی، احساس ملامت و در موارد بسیار شدید حالت موسوم به روان پریشی حاد ناشی از کوکائین شود.

روان پریشی حاد ناشی از کوکائین شامل حالات هذیانی، سوء ظن و اضطراب ناتوان کننده است.

با مصرف کوکائین آسیب های عضوی هم ممکن است بروز نماید.

کوکائین یک ماده ی منقبض کننده ی عروق است و بنابراین با مصرف آن فشار خون بالا می رود و به علت افزایش نیاز قلب به اکسیژن در حالی که همزمان جریان خون قلب هم محدود شده، و توانایی بدن برای کسب اکسیژن کاهش یافته ممکن است باعث حمله قلبی شود.

در زنان بارداری که محرک های دستگاه مرکزی اعصاب را مصرف کنند جنین از خون کافی – و بنابراین رسیدن مواد غذایی لازم – محروم می شود و این امر موجب سقط خود به خودی، به دنیا آمدن نوزادان کم وزن، یا عوارض دوران نوزادی می شود.

اختلالاتی از این نوع که در اوایل زندگی بروز می کند ممکن است تا دوران کودکی و نوجوانی ادامه یابند.

بعضی از داروهای محرک دستگاه مرکزی اعصاب اثر توهم زایی و تشدید ارتباط دارند، از جمله MAD (4 – 3 متیلن دی اکسید امفتامین) و MDMA (4 – 3 متیلن دی اکسید متا – مفتامین).

این مواد بطور معمول برای افزایش شناخت حسی و عاطفی در جلسه های رقص و جشن های به کار می روند.

راه معمولی مصرف این دو ماده (MDMA و MDA) خوراکی است ولی آنها را تزریق هم می توان کرد.

متأسفانه اخیراً مصرف این مواد با عنوان قرص شادی یا اکستازی در برخی نوجوانان ایرانی نیز رایج شده است.

سوء استفاده از محرک های توهم زا می تواند موجب مجموعه ای از اختلالات روانی مانند بیقراری،‌افسردگی، اضطراب، اختلال دید، تشنج، از هوش رفتن،‌لرزش و تعریق شود.

چون این نشانه ها از بسیاری جهات مشابه نشانه های بالینی گرمازدگی می باشند.

برای این نشانه ها فرد ممکن است به آشامیدن مقدار زیادی آب گاهی اقدام کند که می تواند منجر به مرگ شود.

چند روز پس از مصرف این مواد درد ماهیچه ای،‌ احساس خستگی و افسردگی زیاد دیده می شود، مصرف دراز مدت این مواد می تواند موجب آسیب کبد، مغز و قلب شود.

ماده ی نو پدید نشئه یا همان اکستازی بُعد جدید و بسیار خطرناکتری به مواد مخدری که پیش از تنها به این علت که از راه خوراکی مصرف می شدند و «تمیز» به شمار می آمدند اضافه کرده است.

عوارض و مرگ و میر مرتبط با داوهای محرک دستگاه مرکزی اعصاب هم – مانند عوارض و مرگ و میر مواد افیونی تابعی است از مقدار مصرف، دفعات مصرف و راه مصرف آنها، انفیه ی کوکائین می تواند موجب نکروز تیغه ی بینی (یعنی ایجاد زخم و مرگ بافتی در دیواره ی بین دو سوراخ بینی) و آتروفی (تحلیل رفتن) مخاط بینی شود.

مصرف کراک کوکائین به صورت دود کردن با خطر ایجاد آتش سوزی در مواد قابل اشتغال،‌ برونشیت مزمن، و از کار افتادن بافت ریوی همراه است.

نشانه های بالینی مرتبط با قطع سوء مصرف شدید داروهای محرک دستگاه مرکزی اعصاب شبیه نشانه های مرتبط با قطع مصرف مواد افیونی نیست زیرا در این موارد بدن از لحاظ فیزیولوژیک وابستگی پیدا نمی کند بلکه ممکن است حالت ناراحتی حاد، افسردگی، احساس خستگی، بیخوابی و میل شدید به مصرف مقدار بیشتری ماده ی مخدر تولید شود.

بطور کلی نشانه های بالینی در سوء استفاده از آمفتامین بیشتر از کوکائین است، اگرچه ممکن است پس از چند روز بی مبالاتی همراه با سوء استفاده از کوکائین یا کراک – در حالی که مصرف کننده ی ماده ی مخدر نه می خوابد و نی چیزی می خورد – همه ی این نشانه ها بروز کند.

در نوشته های پزشکی درباره ی تعریف واحدی از وابستگی به کوکائین با تحمل به کوکائین شواهدی وجود دارد که در اشخاصی تحمل در برابر کوکائین ایجاد شده،‌ ولی به طور کلی این تحمل کوتاه مدت است، ولی در آمفتامین تحمل به سرعت ایجاد می شود.

ایجاد اختلالات روانی و وابستگی به این ماده به احتمال در محرک های نوع تزریقی زیدتر و سریع تر است چون مصرف تزریقی این مواد هم مانند مواد افیونی نشان دهنده ی الگوی مصرف منظم و فراوان است.

احتمال بروز نشانه های مصرف بیش از اندازه ی کوکائین هنگامی که مصرف کننده تحمل خود را در برابر دارو بیش از اندازه بر آورد کرده – یا اگر همزمان مواد مخدر دیگری هم مصرف شود – بیشتر است.

به علت توقف تنفس پس از مصرف مقادیر زیاد – بویژه اگر همراه با یک داروی تصعیف کننده ی عصبی مصرف شده باشد – ممکن است مرگ روی دهد.

سایر اشکال مرگ هنگامی روی می دهد که مواد بسته بندی شده (کوکائین یا هروئین) به صورت بلعیدن یا در حفره های بدن قاچاقچی حمل شده، و در ضمن حمل بسته ی آن پاره شود.

مواد توهم زا این مواد شامل موادی هستند که بطور طبیعی وجود دارند، مانند پیسیلوسیکلین (در قارچ جادویی) مِسکالین – و مواد نیمه صناعی – مانند LSD (لیزرژیک اسید دی اتیل آمید) – و مواد صناعی – مانند فن سیکلیدین (PCP).

مواد توهم زا جدا از مصارف سنتی به خاطر ایجاد تغییر در ذهن به شکل غیر قانونی مصرف می شود.

حتی مصرف مقادیر اندک LSD موجب انحراف در شناخت زمان و مکان، ایجاد توهم های بینایی و تجربه احساسی عجیبی به اسم «سینستزیا» (پیدایش احساس هایی مانند دیدن صداها و شنیدن رنگها) می شود.

اثرهای بعدی و فیزیولوژیک این ماده در مقایسه با انحراف های شدید حسی آن نسبتاً خفیف است ولی می تواند شامل گیجی، اختلال جهت یابی، اضطراب، افسردگی و توقف زمان یا پریشان گویی شود.

واکنش های نامطلوب دراز مدت آن بطور معمول با وجود بیماری ذهنی قبلی رابطه دارد.

مصرف PCP سرخوشی ایجاد می کند، ولی این سرخوشی مانند سرخوشی مواد افیونی یا محرک های دستگاه مرکزی اعصاب نیست، مصرف PCP بیشتر اوقات با احساس غیر واقعی بودن،‌ اختلال در زمان و مکان، آسیب رساندن به خود و سوء ظن منجر به پرخاشگری است.

مواد توهم زا بطور معمول از راه خوراکی مصرف می شوند.

با مصرف مکرر آنها اثر ماده کاهش می یابد ولی معمول نیست که وابستگی جسمی به آن بروز کند.

اثر این مواد تا 12 ساعت طول می کشد.

مواد استنشاقی این مواد شامل حلال های چسب ها مثل تینز و گازهای موجود در اسپری ها و بنزین می باشند.

مواد استنشاقی در همه جا در دسترس و بیشتر اوقات هم به خاطر مصرف گسترده ی آنها در تجارت غیر قابل کنترل اند.

بخارها و گازها از راه بینی یا دهان استنشاق و به وسیله ی بافت پوششی ریه جذب می شوند.

اثر آنها بلافاصله احساس مس شود و 45 – 15 دقیقه طول می کشد.

دامنه ی تأثیر آنها از مختصر احساس سنگینی در سر، تا سرخوشی و دوّار سر و تهوع است.

چون با مصرف این مواد برداشت اکسیژن کاهش می یابد میزان تنفس و ضربان قلب تضعیف می شود و ممکن است موجب آسیب تنفسی یا مغزی شود.

تلاش مصرف کننده برای تشدید تجربه با استنشاق ممکن است منجر به خفگی یا نارسایی قلبی شان شود.

همچنین وارد شدن بخار چسب به ریه ممکن است موجب مشکل تنفسی شده با خطر مرگ همراه باشد.

سوء مصرف این مواد در کودکان و نوجوانان شایعتر است.

کانابیس (حشیش) این ماده عمدتاً به چهار شکل مصرف می شود.

ماری جوانا یا گراس که گلها و برگ های خشک شده گیاه «کانابیس ساتیوا» است و در آمریکای شمالی .

آمریکای لاتین بیشتر مصرف می شود.

حشیش که از رزین یا صمغ حاصل از گیاه بدست می آید و در کشور ما شایعترین شکل ماده مصرفی از این گروه است.

«چرس» که بیشتر بدست آمده از خود گیاه است و «بنگ» که روغن استخراج شده از شیره ی گیاه است.

این فرآورده ها عمدتاً به صورت دود کردن بیشتر اوقات مخلوط با توتون سیگار – یا سیگار حشیش – به کار برده می شوند، ولی بصورت خوراکی هم ممکن است مصرف شوند.

کانابیس ماده ای است آرامبخش، ولی اثرهای توهم زایی هم دارد که ممکن است تا چند ساعت طول بکشد.

جزء اصلی روانگردان در کانایس دلتا – 9 – تتراهیدروکانابینول – (THC) است، ومقدار آن در گونه های مختلف شاهدانه هایی که امروز کشف می شوند بسیار در تغییر است.

ماده ای است محلول در چربی، که سوخت و ساز بسیار کندی دارد.

و چون بافت های مغزی عمدتاً از مواد چربی ساخته شده ممکن است تا یک ماه پس از مصرف THC این ماده در بدن باقی بماند.

در صورتی که کانابیس به صورت دود مصرف شود به سرعت وارد جران خون می شود و در مدت چنر ثانیه به مغر می رسد.

کانابیس بسته به مقادیر و دفعات مصرف می تواند هماهنگی حرکتی را کاهش دهد، دامنه ی توجه را کم کند، و درک زمان را دستخوش تغییر بماند.

اگر به مقدار کم مصرف شود اثر شل کنندگی، و تقویت خُلق را دارد ولی به مقادیر بیشتر و زیاد در بعضی اشخاص مستعد ممکن است موجب اضطراب،‌ وحشت یا پارانویا شود.

استعمال این ماده به صورت دود خطرهای مشابه و احتمالاً شدیدتر مانند خطرهای مرتبط با سیگار کشیدن و سرطان تنفسی، دشواری های قلبی و برونشی و افزایش احتمال عوارض در جنین و نوزاد را به همراه دارد.

خطرات بهداشتی مصرف مواد مخدر تزریقی مشخصات مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی «سیمای معمولی» مصرف کننده مواد مخدر تزریقی در مطالعه سازمان بهداشت جهانی در چند شهر مختلف جهان به کمک برنامه پیشگیری از مصرف مواد سازمان ملل آشکار شد.

این مطالعه گسترده ترین مطالعه مقایسه ای درباره مصرف مواد مخدر تزریقی و آلودگی به ویروس ایدز است که بین اکتبر 1989 و مارس 1992 انجام شد.

مقایسه بر پایه شرکت 6390 مصرف کننده مواد مخدر و عمدتاً در خارج از مراکز درمانی مواد مخدر اجرا شد.

نتیجه های بدست آمده از 12 شهر (آتن، بانکوک، برلین، گلاسکو، لندن، مادرید، نیویورک، رم، ریودوژانیرو، سانتوس، سیدنی و تورنتو) حاکی از آن بود که مصرف کننده مواد مخدر تزریقی : عمدتاً مرد غالباً 34-20 ساله مجرد جدا شده یا همسر از دست داده، بدون فرزند است.

بیش از نیمی از افراد تحصیلات دبیرستانی را تمام نکرده بودند و اکثر آنان بیکار بودند.

در 50-30 درصد منبع درآمد قانونی نداشتند.

عده قابل توجهی از آنان بی خانمان بودند.

در این مطالعه بیش از 50 % افراد معتاد تزریقی حداقل به مدت یک شب در زندان یا بازداشتگاه بوده اند و در نیویورک، تورنتو، آتن و گلاسکو دست کم 30 % زنان بیش از 5 مرتبه در زندان بوده اند.

میزان تزریق کنندگان مواد مخدر در کل جمعیت بر پایه گزارش مواد مخدر تزریقی که از بیش از 100 کشور جهان در سال 1994 دریافت شده می توان برآوردی از تعداد معتادان مواد مخدر تزریقی به دست آورد.

در یک بررسی منتشر شده در سال 1992 نشان داده شده که در 61 % جمعیت جهان بین 3/1 تا 6/3 میلیون نفر مصرف کننده مواد مخدر تزریقی وجود دارد.

یافتن منطق مربوط به گسترش مواد مخدر تزریقی به صورتی مستقل از قاره ها، فرهنگ ها، مذاهب، طبقه های اجتماعی و شرایط روستایی یا شهری دشوار است.

با همه اینها مواد مخدر تزریقی یک پدیده جهانی شده است : از سالهای دهه 1980 که همه گیری ایدز در آسیا هم وارد شده، مصرف کنندگان تزریقی مواد یک منبع شایع این آلودگی بوده اینک تزریق مواد مخدر تزریقی دومین علت عمده مواجهه با ویروس ایدز در انسان است.

به نظر می رسد که اکنون 80 % از آلودگی های به ایدز در بعضی کشورها به تزریق مواد مخدر مربوط باشد.

در کشورها هم اولین راه انتقال ویروس ایدز تزریق آلوده مواد مخدر است.

مصرف گیاهان دارای مواد روانگردان در فرهنگ آسیایی ها سابقه ای طولانی دارد و بعضی کشورهای «هلال طلایی» (یعنی منطقه واقع در آسیای غربی و آسیای جنوب غربی شامل پاکستان، افغانستان و ایران) و «مثلث طلایی» (شامل بخش هایی از سرزمین میانمار، تایلند و لائوس در جنوب شرقی آسیا) در سده نوزدهم از تولید کنندگان تریاک بوده اند.

نتیجه آن که الگوی مصرف مواد مخدر در روستاها به صورت سنتی و توسط معتادان قدیمی هنوز هم ادامه دارد.

با آن که تزریق مواد مخدر اکنون به بیشترین سطح خود رسیده، روش سنتی مصرف که تریاک به صورت خوردن و کشیدن بوده است در این کشورها از جمله ایران هنوز رایج است.

به نظر می آید که پدیده تزریق به عنوان الگو برای مصرف مواد مخدر به وسیله چند عامل تسهیل می شود : وقتی که سایر اشکال مصرف مواد مخدر معمولی و پیش پا افتاده شود.

هنگامی که معتادان بومی محلی از آن محل مهاجرت کنند.

در جاهایی که مصرف مواد مخدر به عنوان خود درمانی رایج باشد.

هنگامی که مردم محلی درگیر کشت و ساخت مواد مخدر شوند، یا در مسیر حمل و نقل مواد مخدر زندگی کنند.

هنگامی که نوع ماده مخدر به علت آسانتر بودن تزریق آن تغییر کند، مانند تبدیل تریاک به هروئین پیش از حمل آن هنگامی که مردمی به کشور یا منطقه ای که مواد تزریقی رایج شده است، نزدیک باشند.

همگرایی همزمان همه آن عوامل توجیه کننده این است که چرا در کشورهای «هلال طلایی» و همسایگان «مثلث طلایی» تولید تریاک در سالهای 1980 افزایش یافته و به افزایش سریع مصرف مواد مخدر غیر قانونی در جهان منجر شده، و مصرف مواد مخدر تزریقی هم به سرعت زیاد شده است.

تا هنگامی که هروئین ارزان، خالص و با کیفیت خوب به مقادیر قابل توجهی در دسترس باشد روند تزریق هم رو به غلبه و افزایش است.

این وضعیت در سالهای اخیر ـ حتی در کشورهای منبع مواد مخدر ـ وجود نداشته است.

کم شدن حجم مواد مخدر پس از تبدیل به نوع تزریقی عرضه مواد غیر قانونی را آسانتر می کند، و در همین حال در مقایسه با اشکال استنشاقی و دود کردنی، برای تزریق هروئین مقدار خیلی کمتری «کافی» است، چون تزریق ماده مخدر نه تنها مقدار دارو در مغز را به بیشترین حد می رسد بلکه از همه مقدار تزریق شده بطور کامل بهره گیری می شود.

پس از آنکه مصرف مواد مخدر تزریقی «مد روز» شود، نخستین آلودگی ها به ویروس ایدز در بین معتادان تزریقی شروع می شود، و با سرعتی باور نکردنی گسترش می یابد.

هپاتیت های ویروسی هپاتیت B و هپاتیت C حتی پیش از دوران ویروس ایدز خطرهای بالقوه ای برای معتادان مواد مخدر تزریقی شناخته شده بودند.

این دو بیماری عمدتاً بیماری کبد هستند و بیشتر از راه خون و آمیزش جنسی (از همان راهی که ویروس ایدز منتقل می شود) منتشر می شود.

ویروس هپاتیت B نزدیک به 10 بار آلوده کننده تر از ویروس ایدز است و می تواند از راه خون، فرآورده های خونی ـ و به در آمیزش جنسی وسیله منی از مردان و به وسیله ترشحات واژن از زنان ـ منتقل می شود.

انتشار بیماری از راه آمیزش جنسی بیشتر موارد انتقال بیماری در بزرگسالان است ولی هر کسی که بطور مکرر مواد تزریق کند، و باقی مانده مواد مخدر سرنگ مصرف شده بوسیله دیگران را بکار گرفته باشد به نحو قابل توجهی در معرض آلوده شدن به عفونت است.

بروز موارد حاد هپاتیت B از مدتها پیش نشانگر مستقیم بروز مصرف مواد مخدر تزریقی به شمار می آمده، ولی یافته های جدید حاکی از آن است که مصرف مواد مخدر تزریقی بیشتر با هپاتیت ‍C‌ ارتباط دارد تا هپاتیت B .

این موضوع مشکل را بیشتر می کند چون هپاتیت B اگر چه در بزرگسالان می تواند بیماری کشنده ای باشد، بهبود و ایمنی مادام العمر از آن هم ـ حتی بدون درمان اختصاصی ـ ممکن است روی دهد.

احتمال سوم در ابتلا به هپاتیت B حالت «حامل مزمن» است که در این حال عفونت در تمام عمر در بدن باقی می ماند.

این حالت سوم نه تنها موجب آسیب بازگشت ناپذیر کبد می شود بلکه نشان می دهد که شخص آلوده همیشه یک منبع بالقوه عفونت برای دیگران است.

هر چند در برخی از بخش های جهان عده کسانی که در معرض آلوده شدن به هپاتیت B هستند بیش از مردمی است که در معرض عفونت یا ویروس ایدز هستند، هپاتیت B قابل پیشگیری نیز هست زیرا یک واکسن مطمئن و مؤثر علیه آن تهیه شده است.

در مورد هپاتیت C وضعیت وخیم تر است.

این بیماری در سراسر جهان به عنوان یک علت اصلی هپاتیت مزمن، سیروز کبد (یک بیماری شدید کبدی) و سرطان کبد شناخته شده است.

در حدود 100 میلیون نفر در جهان آلودگی مزمن به هپاتیت C دارند.

ویروس هپاتیت C چند صفت مشترک با ویروس ایدز دارد.

کسی که به هپاتیت C آلوده شود، تبدیل به حامل این ویروس می شود و بنابراین می تواند دیگران را آلوده کند.

ولی بین تاریخ آلوده شدن تا اثبات آزمایشگاهی آلودگی دست کم باید 9 ماه بگذرد.

این مدت که دوره «انتظار» نامیده می شود در هپاتیت C خطرناکتر است.

برای غربالگری آلوده شدگان آزمونهای گران قیمت بکار می رود ولی این آزمون ها در عمل در بسیاری از کشورهای در حال توسعه در دسترس اشخاص آلوده نیست.

همچنین تنها علاج شناخته شده آن نوعی اینترفرون گران قیمت است که قیمت آن مانع از استفاده همگان از آن است و بدون اثرهای جانبی یا مانع از بازگشت های مکرر هپاتیت C هم نیست.

برای جلوگیری از هپاتیت C واکسن یا هیچ نوع وسیله جلوگیری وجود ندارد.

جز احتیاطهای کلی و عمومی مانند تمیز بودن،‌ ضدعفونی کردن وسایل، پرهیز از استفاده مشترک از لوازم شخصی و رعایت دقیق مقررات بهداشت شخصی کاری نمی توان کرد.

و رعایت این استانداردها هم برای اکثر معتادان تزریقی تقریباً غیر ممکن است.

سل اگر آلودگی به ویروس ایدز و بیماری ایدز را به عنوان «بیماری نوپدید» بنامیم.

بیماری سل که یک مشکل عمده بهداشت عمومی در نیمه نخست قرن بیستم بوده، باید «بیماری بازپدید» نامیده شود.

به برکت واکسن ب.ث.ژ (BCG) بیماری سل در اروپا و کشورهای پیشرفته دیگر مهار شده ـ اگر چه ریشه کن نشده ـ و یکی از اهداف برنامه گسترده واکسیناسیون که توسط سازمان بهداشت جهانی اجرا می شود عاری ساختن کشورهای در حال پیشرفت از بار سنگین بیماری سل است.

سیمای مشخصه بیماری سل آن است که پس از تماس اولیه انسان با میکروب مولد بیماری ـ باسیل کخ ـ آلودگی به این میکروب در بدن به صورت خفته در می آید و منتظر لحظه ای است که دستگاه ایمنی شخص به دلیلی ضعیف شود.

مانند بدی وضعیت سلامت جسمی،‌ وجود یک بیماری دیگر، فرآیند پیر شدن یا آلوده شدن مجدد با بیماری سل.

در چنین حالتهایی عفونت پنهانی دوباره فعال می شود.

این بیماری بیش از هر اندام دیگری ریه را مبتلا می کند، ولی عفونت می تواند در جاهای دیگر بدن (مانند غدد لنفاوی، استخوانها و دستگاه تناسلی ادراری) هم روی دهد و یا چند جای بدن را یکباره گرفتار کند.

عامل اصلی و وجه مشترک بیماری سل و ویروس ایدز ضعیف شدن دستگاه ایمنی بدن است.

امروزه نارسایی دستگاه ایمنی که همزمان با آلودگی به ویروس ایدز پیش می آید مهمترین عامل خطر برای دوباره فعال شدن سل خفته است که آن را به یک بیماری مرگبار تبدیل می کند.

دوباره فعال شدن سل هم به نوبه خود می تواند سرعت پیشرفت عفونت ویروس ایدز را بیشتر کند.

در نتیجه کسانی که آلوده به ویروس ایدز هستند استعداد بروز عفونت اولیه سلی در آنان بیشتر است.

بویژه که اکنون باسیل سل سویه ها (انواع) به شدت کشنده و مقاوم در برابر چند دارو هم دارد.

یعنی این سویه های میکروبی با درمانهای ضد میکروبی شناخته شده، که بطور سنتی کارآمد بوده اند علاج نمی شوند.

امروزه بیماری سل یک عفونت فرصت طلب به شمار می آید که بیشتر اوقات افراد آلوده به ویروس ایدز را می کشد.

در سال 1993 پس از کشف ارتباط متقابل سل و ویروس ایدز تعریف جدیدی برای مراقبت از بیماری ایدز به کار گرفته شد.

در جدول زیر ارتباط بین این دو عفونت در کشورهای آسیایی بررسی شده است : برآوردهایی از سال 1990 تا 1995 و تا سال 2000 بیماریهای منتقله از راه آمیزش جنسی یکی از مشخصات مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی در بیشتر مطالعات فعال بودن آنان از لحاظ جنسی است.

مصرف الکل و مواد مخدر بر تصمیم گیری درباره داشتن روابط جنسی سالم و آمیزش سالمتر تأثیر می گذارد و مهارتهای فرد را در این مورد از بین می برد.

به علاوه آمیزش جنسی با چند همبستر، و رابطه جنسی برای به دست آوردن پول خرید مواد مخدر همگی مصرف کنندگان مواد مخدر را مستعد ابتلا به سایر بیماریهای منتقله از راه آمیزش جنسی علاوه بر ایدز می کند.

نخستین نسل بیماریهای منتقله از راه آمیزش جنسی شامل سیفیلیس، سوزاک و شانکروئید اینک باز پدید آمده اند در همین حال نسل دوم بیماریهای آمیزشی مانند کلامیدیا، هرپس تناسلی و سایر بیماریهای ویروسی از جمله هپاتیت C و B و ویروس ایدز هم به عنوان بیماریهای نو پدید به سرعت در حال گسترش اند.

عفونت کلامیدیایی، سوزاک، سیفیلیس، و عفونت تریکومونایی موجب سرعت و سهولت انتقال ویروس در ضمن آمیزش حفاظت نشده، و ورود ویروس از ناحیه تناسلی (از راه زخمهای احتمالی موجود) به جریان خون می شوند.

خطر آلوده شدن به ویروس ایدز در صورت وجود این بیماریهای زخم کننده نزدیک به چهار برابر می شود.

و بر عکس شخص آلوده به ویروس ایدز هم استعداد بیشتری برای ابتلا به سیفیلیس، هرپس تناسلی و عفونت ها دارد و این عفونت ها با سرعت بیشتری پیشرفت کرده و به شکل شدید در می آیند.

تعداد بیماری (در سال )199019952000موارد سل494500055440006207000موارد سل در اشخاص ویروس ایدز مثبت85000282000639000موارد سل قابل انتساب به ویروس ایدز (%)7/11/53/10مرگ از بیماری (درسال)199019952000مرگ از سل173100019400002172000مرگ از سل در بین اشخاص ویروس ایدز ثبت3000099000224000مرگ از سل قابل انتساب به ویروس ایدز (%)7/11/53/10