زمین لرزه تکان ناگهانی زمین می باشد که در اثر شکسته شدن یا جابجا شدن سنگهای زیر سطح زمین بوجود می آید . زمین لرزه ها می توانند باعث فرو ریختن ساختمان ها و پل ها ، سقوط خطوط تلفن و آتش سوزی ، انفجار وریزش کوهها شوند . همچنین زمین لرزه ها می توانند باعث ایجاد امواج بسیار عظیمی شوند که سونامی نامیده شده و می توانند مسافت زیادی را تا رسیدن به مناطق ساحلی و برخورد به این منطقه ها طی نمایند . در زیر مطالعاتی ارائه شده است که شامل دستورالعمل هایی برای ایمنی و آمادگی داشتن در برابر زلزله می باشد . از آنجایی که فنون پیشگیری از آسیب در ایالت های مختلف با یکدیگر متفاوت است ، ازاینرو توصیه می شود که با اداره کنترل حوادث غیر مترقبه ، سازمان بهداشت یا انجمن محلی سازمان صلیب سرخ بین المللی آمریکا تماس حاصل نمایید .
قبل از زمین لرزه چه اقداماتی میتوان انجام داد :
1 آشنایی با اصطلاحات مرتبط با زمین لرزه
زمین لرزه ، یک تکان و لغزش ناگهانی بخشی از پوسته زمین می باشد که درپی یک سری لرزش ها اتفاق می افتد .
پس لرزه ، یک زمین لرزه با همان شدت یا شدتی کمتر که پس از زمین لرزه اصلی رخ می دهد .
گسل ، جابجایی پوسته زمین در راستای گسل منطقه ای ضعیف که در آنجا دو قطعه پوسته از هم جدا شده اند . در زمین لرزه های شدید ، پوسته تنها چند اینچ یا چند فوت حرکت می کند .
مرکز زلزله منطقه ای از سطح زمین ، درست بالای مبدأ یا خاستگاه زلزله
امواج لرزه ای ارتعاشاتی هستند که از مرکز زمین لرزه با سرعت هایی معادل چندین مایل درثانیه به سمت بیرون حرکت می کنند . برخی ازاین ارتعاشات می توانند بعضی ساختمانها را چنان با سرعت تکان دهند که باعث فرو ریختن آنها شوند .
بزرگی نشان می دهد که چه مقدار انرژی آزاد شده است . این انرژی را می توان با استفاده از ایستگاه ثبت اندازه گیری کرده و یا بوسیله خطوط گرافیکی برحسب مقیاس ریشتر نمایش داد . شدت زمین لرزه ای معادل 7 برحسب مقیاس ریشتر نشان دهنده یک زمین لرزه بسیار قوی می باشد . هر عدد صحیح در مقیاس ریشتر نشان می دهد که میزان انرژی آزاد شده تا 30 برابر افزایش یافته است . بنابراین زلزله ای به شدت 6 نسبت به زلزله ای به شدت 5 ، تقریباً 30 برابر قویتر می باشد .
2 مواردی را در منزلتان پیدا کنید که می تواند در موقع بروز زلزله ایجاد خطر کند .
سیم کشی های برق خراب و خطوط گاز نشتی را تعمیر کنید .
دستگاههای آب گرمکن و دستگاههای گازی را در محل استقرارشان محکم کنید . ( این دستگاهها دارای یک سیستم خودکار گاز می باشند که درموقعوقوع زمین لرزه به کار می افتد .)
اشیا سنگین یا بزرگ را در قفسه های پایین تر قرار دهید . قفسه ها را محکم به دیوارها وصل کنید اشیا بلند و بسیار سنگین را در محل استقرارشان محکم کنید .
غذاهای نگهداری شده در بطری ، ظروف شیشه ای چینی و دیگر ظروف شکستنی را در قفسه های پایین تر یا کابینت هایی که درب آنها محکم بسته می شوند نگهداری کنید .
وسایل روشنایی سقفی را محکم کنید . ترک های گچی عمیق درسقف یا ستون ساختمان را یافته و تعمیر کنید . توصیه های کارشناسانه را بخصوص درصورت مشاهده علائمی از نواقص ساختاری ، بکار برید .
مطمئن شوید که پی ساختمان کاملاً محکم می باشد .
برای جلوگیری از نشت آب یا گاز از لوله های ارتجاعی مناسب استفاده کنید . وسایل ارتجاعی در برابر شکستگی مقاوم ترند .
3 بدانید که چه وقت و چگونه باید آب ، برق و گاز را از شیر فلکه یا کلید اصلی قطع نمود .
4 دستورالعمل های مقابله با زلزله را با اعضای خانواده تان تمرین کنید .
در هر اتاق در زیر یک میز محکم و بادوام یا درمقابل یک دیوار تورفته ، مکان های امنی را معین کنید . با اجرای عملی این دستورالعمل ها توسط خود و اعضای خانواده تان ، آنها را به خوبی بیاموزید . نواحی خطرناک هر اتاق را شناسایی کنید . این نواحی شامل پنجره ها که امکان فروریختن یا خرد شدن شیشه ها در آن وجود دارد ، قفسه های کتاب ومبلمان که امکان افتادن آنها وجود دارد و روشنایی های سقفی که امکان سقوط آنها وجود دارد می باشد .
5 طرحی را جهت الحاق اعضای خانواده به یکدیگر در یک محل پس از وقوع طراحی کنید . یک خط تلفن خارج شهری را در اختیار اعضای خانواده قرار دهید تا بواسطه آن بتوانند دیگران رادر جریان سلامت خود قرار دهند .
6 خط مشی های مربوط به اقدامات ایمنی را بررسی کنید . برخی آسیب ها و خسارات را می توان بدون بیمه خاص زلزله پوشش داد . ازاوراق مهم شغلی و خانگی محافظت کنید .
7 وسایل ضروری حیاتی را برای حداقل سه روز آماده کنید . یک کیف حاوی لوازم ضروری وقوع حوادث ناگوار را تهیه کنید . ذخیره غذا و آب شرب را نگهداری کنید . برای کسب اطلاعات بیشتر فصل “ تخلیه ” و “ برنامه ریزی فوریتی و عملکردهای ضروری در هنگام وقوع حوادث ناگوار ” را مطالعه کنید .
در طول یک زمین لرزه چه اقداماتی باید انجام داد ؟
تا زمان توقف لرزش در داخل ساختمان بمانید البته بهتر این است که قبل از وقوع حادثه ازساختمان خارج شوید . بیشتر آسیب ها در طول زلزله زمانی رخ می دهد که افراد در هنگام خارج شدن یا وارد شدن به ساختمان با اشیاء در حال سقوط برخورد می کنند .
1 ثابت در یک محل بمانید ،خود را بپوشانید و صبر کنید !
با چند قدم خود را به نزدیکی یک محل امن برسانید .
تا زمان متوقف شدن لرزش ها در داخل ساختمان بمانید و زمانی که مطمئن شدید خارج شدن از محل خطری را به دنبال ندارد ، از ساختمان خارج شوید .
2 اگر در داخل ساختمان هستید ، خود را در زیر یک میز محکم و بادوام یا درمقابل یک دیوار داخلی مخفی کنید و در همانجا بمانید . خود را از شیشه ، پنجره ها ، دربهای ساختمان یا دیوارها ، وسایل روشنایی یا مبلمان دور نگه دارید . اگر در تخت خواب هستید در همانجا بمانید و با استفاده از بالش از سرخود محافظت کنید ، مگر اینکه در زیر یک وسیله روشنایی سنگین که احتمال سقوط آن وجود دارد قرار داشته باشید .
3 اگر یک میز یا نیمکت در نزدیکی شما وجود ندارد ، صورت و سرتان را با دستانتان پوشانده و بصورت چمباتمه در یک گوشه از ساختمان بنشینید . تنها زمانی می توان از چهارچوبهای در بعنوان پناهگاه استفاده نمود که آنها در نزدیکی شما قرار داشته و اینکه بدانید این چهارچوب ها بوسیله دیوارهای حمال نگهداری شده اند .
4 اگر در خارج از ساختمان هستید ، همانجا بمانید . از ساختمان ها ، تیرهای چراغ برق خیابان و سیم کشی ها فاصله بگیرید .
در طول وقوع زلزله خونسردی خود را حفظ کرده و در داخل ساختمان بمانید . بیشترین آسیب ها در طول یک زمین لرزه زمانی اتفاق می افتد که افراد درهنگام خروج از ساختمان و یا وارد شدن به آن با ویرانه های در حال سقوط برخورد می کنند .
5 اگر در یک اپارتمان یا ساختمان چند طبقه زندگی می کنید دستورالعمل های زیر را مد نظر داشته باشید .
به زیر یک میز رفته و در آنجا بمانید و از پنجره ها و دیوارهای بیرونی فاصله بگیرید .
در داخل ساختمان بمانید ( بیشتر آسیب ها زمانی اتفاق می افتد که افراد در هنگام فرار کردن با اشیا یا ویرانه های در حال سقوط برخورد می کنند .
توجه داشته باشید که احتمال خروج برق و شیوع سیستم های آب پاش وجود دارد .
از آسانسورها استفاده نکنید .
6 اگر در اماکن عمومی شلوغ هستید :
در همانجایی که هستید بمانید . به سمت دربهای خروجی هجوم نبرید .
از قفسه های بلند ، کابینت ها و قفسه های کتاب که حاوی اشیایی است که احتمال سقوط آنها وجود دارد ، فاصله بگیرید .
از یک شیء بعنوان سپر ، جهت حفاظت از سرو صورتتان در مقابل شیشه و ویرانه های در حال سقوط استفاده کنید .
توجه داشته باشید که سیستم برق را قطع کرده و سیستم های آب پاش و زنگ هشدار آتش سوزی را روشن کنید .
از آسانسور استفاده نکنید .
7 اگر در یک اتومبیل هستید ، قبل از رسیدن به یک مکان امن توقف کرده و دراتومبیل بمانید . از توقف در زیر ساختمان ها ، درختان ، پل های هوایی یا سیم کشی ها خودداری کنید . سپس با احتیاط حرکت کرده و به قسمت های خسارت دیده پل یا جاده ها توجه داشته باشید .
8 در صورت به دام افتادن در زیر آوار :
کبریت روشن نکنید .
تکان نخورید یا با پا گرد و خاک به راه نیاندازید .
دهانتان را با یک دستمال یا لباستان بپوشانید .