دانلود مقاله استخراج رنگینه های از برگ

4 – نیتر و آلیزارین (193) (قهوه ای دندانه ای CI 44) با نیتراسیون آلیزارین دراسید سولفوریک یا اولئوم در دمای c˚ 5 تا c˚ 10 ، بدست می آید .

ازطرف دیگر با نیتراسیون آلیزارین دی بنزوآت وبدنبال آن هیدرو لیز قلیایی این ترکیب بهتر و راحتر تهیه میشود با حرارت دادن مخلوطی از 3- نیترو آلیزارین به همراه گلیسرول و اسید سولفوریک 83% دمای c˚ 110 و به مدت 3 ساعت ، یک رنگ دندانه ای مهم پیریدینیو(194) 6741 cI ) بدست می آید .

این رنگ بر روی دندانه کروم ، رنگ آبی متمایل به قرمز ایجاد می کند .

به همین ترتیب ، واکنش اسکراپ بر روی 4 – آمینو آلیزارین باعث ایجاد رنگ دندانه 67405 (195) می شود که اگر به عنوان خمیر بی سولفیت برروی دندانه کروم استفاده شود ، رنگ سبز مات متمایل به آبی را می دهد .

آنتراگالل ، قهوه ای دندانه CI 42 (196) ، بر روی دندانه کروم باعث ایجاد رنگ قهوه ای ثابت می شود .

اکسیداسیون آلیزارین با دی اکسیدمنگنز و اسید سولفوریک باعث ایجاد پورپورین (رنگ دندانه ای 58205 ) می شود که بر روی دندانه آلومینیوم ، رنگ قرمز مایل به زرد را ایجاد می کند .

اگر آلیزارین را با اسید نیتریک دود کننده ، نیتراسیون کرده و سپس در آب بجوشانیم ، 3-نیتروپورپورین بدست می آید (رنگ دندانه ای 58215 ) (198) که بر روی دندانه آلومینیوم رنگ قرمز می دهد .

5 –هیدروکسی آلیزارین (قرمز دندانه ای CI 45 ) (1995) برروی دندانه آلومینیوم بوردورا می دهد .

با اکسیداسیون آلیزارین در اسید سولفوریک دود کننده در حضور بوریک اسید و سپس هیدرولیز آن ، ماده فوق بدست می آید .

فلیووپور پورین (200) (قرمز دندانه ای CI 4 » بر روی دندانه کروم ، رنگ قرمز مات ایجاد می کند .

با سولفور دار کردن این ماده توسط اولئوم ، بر روی دندانه کروم یا آلومینیوم رنگ قهوه ای مایل به قرمز (201) حاصل می شود .

اگر آلیزارین را با اسید سولفوریک دودکننده 80% دردمای c˚ 30واکنش دهیم سولفوندارشدت رخ نمی دهد ، بلکه دو گروه هیدروکسیل به آن افزود شده و بر روی دندانه کروم ، رنگ بنفش دندانه ای (بنفش دندانه ای CI 26 ) ( 202) می دهد .

اثر دی اکسید منگنز و اسید سولفوریک باعث ایجاد گروه هیدروکسیل اضافی در ساختار کوئین آلیزاری می شود .

این وضعیت برروی دندانه کروم باعث ایجاد رنگ آبی سیر متمایل به سبز (آبی دندانهCI 50 (203) می شود .

در اثر واکنش اسید سولفوریک دود کننده و گوگرد با 1و5 – دی نیترو آنتراکینون یا مخلوطی از ترکیبات 1و5 – و 1و8 – دی نیترو آنترا کینون ، رنگ دندانه ای آبی – (آبی دندانه ای cI23)(204) تولید می شود که بر روی دندانه کروم ، رنگ آبی سیر مایل به قرمز ایجاد می کند .

1و2 و4و5و6و8- هگزا هیدروکسی آنتراکینون (آبی دندانه ای CI 32 ) (205) بر روی دندانه کروم ، رنگ آبی سیر مایل به قرمز ایجاد می کند .

به همین ترتیب1و2و4و5و7و8- هگزا هیدوکسی آنتراکینون (رنگ دندانه ای 58615 ) (206) بر روی دندانه کروم ، رنگ آبی مایل به قرمز و بر روی دندانه آلومینیوم رنگ بنفش ایجاد می کند .

در رنگ کردن پشم و چرم ، رنگیزه های فوق اهمیت زیادی دارند .

(19) 203 202 آلیزارین ، رنگ قرمزی است که در ابتدا از ریشه گیاه روناس معمولی (روبیا تینکتوروم ) تهیه شده .

رنگ قرمز این گیاه به حالت ترکیب شده با قند چوب (زیلوز) و گلوکز و جود دارد .

کاشت گیاه روناس و استفاده از ریشه زیر زمینی آن برای رنگرزی از طریق فرایند پیچیده «قرمز ترکیه ای » (TORKEY RED) در هند ، ایران و مصر قدیم شناخته شده بود .

استفاده از این گیاه ، در اثنای قرن دهم به آسیای صغیر کشیده شد ، و در قرن سیزدهم به اروپا گسترش یافت .

روشهای آزمایشگاهی تهیه آلیزارین از آنتراکینون ، در سال 1968 کشف شد و تا زمان تولید رنگ مصنوعی تجارتی در سال 1871 ، در بازار رنگهای نساجی عملا نایاب شد.

با این حال ، روناس رز طبیعی هنوز هم به طور پراکنده به عنوان لاک برای نقاشی استفاده می شد .

کاربرد آلیزارین برای رنگ کردن کتان ، پشم یا ابریشم ، در ابتدا مستلزم آن است که رشته ها بوسیله یک اکسید فلزی یا دندانه آغشته شوند : تغییرات جزئی ایجاد شد درهر رنگ به نوع فلز بستگی دارد مثلا : آلومینیوم باعث ایجاد رنگ قرمز، آهن رنگ بنفش و کروم رنگ قرمز متمایل به قهوه ای ایجادمی کند» (20 ) « مهمترین خاصیت آلیزارین از لحاظ رنگرزی آن است که با اکسید فلزات مختلف ترکیب می شود و لاکهای رنگین تولید می کند که در اسیدها و قلیاهای ضعیف حل نمی شود .

آلیزارین در آلمان ، هلند و چند کشور دیگر تولید می شود .

هلندیها در گذشته نیز یکی از تولید کنندگان مهم روناس بوده اند .

در حال حاضر آلیزارین به صورت خمیر در بشکهای کوچک و بزرگ با بهای زیاد به ایران وارد می شود و به خصوص در مورد پارچه های قلمکار بسیار مورد نیاز است .

آلیزارین به شکل کریستالهای زرد رنگ است که درc ˚ 290 ذوب می شود و در آب خیلی کم قابل حل است (حتی درآب 100 درجه ) .ولی در محلهای قلیایی مانند کربنات دو سود و سود سوز آور حل می گردد .

(21) روش تهیه آلیزارین « برای تهیه آلیزارین پودر ریشه روناس را در آب و اسید سولفوریک می ریزند و سپس صاف می کند .

محلول را در آب خلا غلیظ می کنند ، پودر مانده را با الکل حرارت می دهند و به محلول اولیه اضافه می کنند .

این عصاره ها را ، گرانسین نامیده می شود غلیظ می کنند و به وسیله ) (NaoH رقیق شده با کربنات دو سود خنثی و کمی اسید کلریدریک به آن اضافه می کنند و رسوبهای لخته ای ایجاد شد ه را با آب می شویند .

سپس خشک و به طریق (سوبلمه ) آن را خالص می کنند ) (22) پیوندهای غیر اشباع و وجود اتمهای الکترو نگاتیو پیوندهای غیر اشباع و وجود اتمهای الکترو نگاتیو باعث بالا رفتن تراکم الکترونی در مواد آلی می شوند.

هر چه تعداد آنها افزایش یابد توان انتقال مواد به ناحیه مرئی بیشتر می شود و مواد رنگی بدست می آید .

گروههایی که جذب نسبی نورها را سبب می شوند و آنها را به طرف طیف مرئی منتقل می کنند ، گروههای رنگزا یا کرو موفر خوانده می شود .

بعضی از این گروهها عبارتند از : برای رنگی بودن یک ماده اغلب چندین گروه غیر اشباع لازم است ، گروههای کروموفر که باعث رنگین بودن یک ترکیب می شوند ، خاصیت رنگها را بدان نمی دهند ،مثلا آزو بنزن که ترکیب رنگی است نمی تواند چیزی را رنگ کند .

بنابراین برای آنکه ماده ای قدرت رنگ دهی داشته باشد به عامل دیگری به نام اکسوکروم یا کمک رنگ در ساختمان شیمیایی خود نیاز دارد .

از عوامل مهم اکسو کروم گروه های آمینو OH ، N( CH3)2 را می توان نام برد .

-NH2 آمین نوع اول -OH هیدروکسیل -CL کلر -NHR آمین نوع دوم -OCH3 متوکسی -I یدو -NR2 آمین نوع سوم -Br برمو گروههای اکسو کروم معمولا گروههای مختلف رنگی از اتصال گروههای فوق به حلقه های آروماتیک مانند بنزن و آنتراسن به وجود می آیند .

3 2 1 23 جزء رنگی متعلق به گروه هیدرو کسی آنتراکینونها در ریشه روناس وجود دارد .

این رنگها دارای اسکلت اصلی 10و9- آنتراسن دی اون – (ساختار (1) است ، که مشتقات مختلفی از آن به دست می آید ، مثال (ساختار 2و3 ) از میان اجزای رنگی روناس تنها 15 جزء آنها قدرت رنگ دهی و ایجاد رنگ ثابت را دارند .

مقدار هر کدام از این اجزاء در گونه ای مختلف گیاه متفاوت است .

گاهی این مقدار خیلی جزئی است .

بر اساس نوع و کمیت سازنده رنگ روناس و حضور و یا عدم حضور بعضی از آنها می توان تا حدودی به گونه گیاهی آن پی برد .

از میان اجزای رنگی روناس تنها 15 جزء آنها قدرت رنگ دهی و ایجاد رنگ ثابت را دارند .

گونه های گیاهی طی تحقیقات انجام شده مثلا معلوم شده است که مهمترین آنتراکینون در گونه روبیا تینکتوروم ، آلیزارین است ، پورپورین پسودو پورپورین بیشترین میزان آنتراکینون در گونه روبیا پر گرنا را تشکیل می دهند و در عوض مقدار آلیزارین در این گونه ناچیز است و یا تنها گونه دارای آنتراکینون Physcion گونه روبیا کوردیفولیا است .

بر اساس شناسایی اجزای رنگی پس از استخراج رنگینه از ریشه روناس از روشهای مختلفی می توان استفاده کرد .

برای مثال : طی یک کرو ماتوگرافی کاغذ به کمک حلال اتانول/ آب/اتر به نسبتهای 1و4و4 بعد از مکانیابی نقاط حاصل ، نقطه ارغوانی با8/0= Rf مربوط به آلیزارین / نقطه بنفش یا6/0 = Rf مربوط به پسودو پورپورین و یک نقطه نارنجی – صورتی با9/0=Rf مربوط به گزانتوپورپورین یا احتمالا روبیا دین مورد شناسایی قرار گرفتند : همچنین با روش کرو ماتو گرافی لایه نازک (Tlc)و به کمک حلال تولوئن / متانول به سه نقطه که در نور مرئی به رنگهای قرمز آجری ،قرمز و بنفش دیده می شود ، که به ترتیب به آلیزارین پورپورین و پسود و پور پورین مربوط اند .

در بررسی طیف ماوراء بنفش مرئی این رنگینه در ناحیه nm440 یک ماکزیمم جذب مربوط به آلیزارین وجود دارد که با افزایش استات منیزیم 23 پیک مربوط به nm 525 جابجامی شود .

همچنین یک سری شانه در طیف دیده می شود ،که مربوط به اجزای دیگر رنگ روناس مثل پور پورین ,پسودو پورپورین و گزانتوپورپورین و .....

است .

ماکزیمم هر کدام در مقایسه با نمونه های خالص تعیین می گردد .

(تصاویر زیر ) 23 – افزایش استات منیزم به محلول رنگی تغییر رنگی در آن ایجاد می کند و ناحیه جزیی (ماکزیمم جذب ) را جابجا می کند .

این جابجایی به شناخت دقیقتر و مطمئن تر ترکیب کمک نمی کند .

استخراج رنگینه ها از برگ آلیزارین نارنجی Alizarin orange ماده ای است مورد مصرف در رنگرزی که به آن « نیترو آلیزارین » هم می گویند .

کریستال های سوزنی یا صفحه ای شکل نارنجی دارد .

در حلال های آبی، زرد رنگ ، در محلولهای قلیایی،قرمز مایل به ارغوانی و در اسید سولفوریک نارنجی است .

اگر آلومینیوم دندانه داده شود رنگ نارنجی و اگر با آهن دندانه شود رنگ قرمز بنفش به الیاف می دهد .

(25) « آلیزارین قرمز و مارون « خرمایی» آلیزارین قرمز دارای رنگ روشن و تر انسپارنت می باشد و قدرت رنگدهندگی زیادی داشته و مقاومتش در برابر نور و هوای بیرونی بسیار زیاد است و مقاومت بازی و نوری نوع مارون کمتر از نوع قرمز می باشد و اندازه ذراتش خیلی کوچک بوده و به همین دلیل خوب پخش نمی شود بسیار گران قیمت می باشد و از این روبیشتر در ساخت رنگهای کوره ای با کیفیت بالا به کار می رود .

(26) « آلیزارین آبی ALzarine - blue » حدود یکسان و نیم قبل یک ماده آبی رنگ به بازار آورده شد به این منظور که جایگزین ایندیگو (Indigo ) گردد و به عنوان یک رنگ در رنگرزی استفاده شود مقاومت این ماده رنگی در برابر کلر،نور خورشید و ...

مثل خودایندیگو بود .

این رنگ که آلیزارین آبی نام گرفت شامل مشتقاتی از مونونیترو آلیزارین می باشند.

این ماده رنگی جدید از آنجائیکه قیمت بالایی داشت و در برابر نور خورشید نیز مقاومت کمی داشت انتظارات مردم رابرآورده نکرد درحال حاضر این رنگ دربازارموجوداست.

البته به عنوان یک رنگ سریعتروبراقترنه تنهادربرابرنورخورشیدبلکه درمقابل اسید ها و قلیا ها نیز مقاوم است .

این تحقیق در مورد آلیزارین آبی در ماه may سال 1977 تکمیل شد .

نگاه اول در ارتباط با واکنش گلیسیرین بافنلهادر حضور اسید سولفوریک می باشد ک توسطRech انجام گرفت .

در این واکنش یک ماده رنگی قرمز به دست می آید .

او تحقیقات بیشتری راجع به ماده انجام داد .

اگر چه هنوز این ماده تهیه نشده بود .

بعد ها پرادهام (PRUD HOMME ) آلیزارین و مونونیترو آلیزارین را از گلیسیرین و اسید سولفوریک تهیه کرد .

و از آلیزارین یک ماده رنگی بدست آورد که شباهت زیادی به خود آلیزارین داشت .

اما وقتی دریک قلیا حل می شد ، به رنگ نارنجی در می آمد و با افزودن الکل به آن دو رنگی می شد طوری که با عبور نورتولید رنگ قرمز – بنفش می کرد و با انعکاس نور ، رنگ سبز را به وجود می آورد .

او از مونونیترو آلیزارین رنگی بدست آورد که مثل ایندیگو بود .

بعد ها برانک (BRUNK ) مقالاتی ارائه داد مبنی بر این که از نیترو آلیزارین و گلیسیرین و اسید سولفوریک یک ماده آبی بدست آورده است .

او نام این ماده آبی رنگ را آلیزارین آبی نهاد .

سپسGRAEBE ، KOPP ، WiTZ چند کار تحقیقاتی روی این ماده رنگی جدید انجام دادند – و GRAEBE به ویژه در ارتباط با واکنش آلیزارین آبی با پودر روی کارهای زیادی انجام داد و مقالاتش را به چاپ رساند .

روشی که پرادهام به کار برده بود مقدار خیلی جزیی از این ماده رنگی بدست می دهد .

اما اگر از مونو نیترو آلیزارین کاملا خشک استفاده کنیم .

نتیجه بهتری عایدخواهدشد.

1- قسمت مونونیتر و آلیزارین و 5 قسمت اسید سولفوریک غلیظ , 5/1 قسمت گلیسرین با سنگینی ویژه 262/1 که مخلوط این موادرا معمولا حرارت می دهند تا در دمای C˚ 107 واکنش آغاز می شود و یک ماده بنفش رنگ بدست می آید .

بعد از مدتی عمل رسوب شدن تمام می شود و آن ها را در یک لایه قلیایی رقیق حل کرده که به رنگ سبز مایل به آبی در می آید .

آن گاه کل آن ها را در آب ریخته و می جوشانیم و بعد از صاف کردن باقیمانده را سه, چهار بار با اسید سولفوریک خیلی رقیق جوشاند و صاف می کنیم و سرانجام مواد حل شده را خشک می کنیم که در نهایت آلیزارین آبی به صورت کریستال های قهوه ای رنگ جدا می شود .

آن ها را روی کاغذ صافی جمع کرده و با آب شستشو می دهیم این کریستال های قهوه ای رنگ هنگام شستشو ، آبی می شوند.

برای خالص سازی بیشتر ، گرد آلیزارین آبی را با آب مخلوط کرده و مقداری بوراکس به آن اضافه می کنیم در نتیجه محلول به رنگ بنفش مایل به قهوه ای در آمده و موقعی که با اسید بوریک ترکیب شود یک پس مانده آبی رنگ حاصل می شود .

برای خالص سازی بیشتر ، و پیشنهاد می شود که چند بار عمل تبلور صورت گیرد .

برای شستشو ، الکل حلال خوبی نیست بهتر است از آمیل الکل یا اسیداستیک گلاسیال استفاده شود .که دمای جوش بالاتری دارند .

graebe تصور می کرد که آلیزارین آبی از جوشاندن اسید استیک گلاسیال قابل تهیه است اما این غلط است .

چون این اسیداستیک بلوری ممکن است یا برداشته شود با شستن بوسیله آب یا با خشک کردن در دمایC ˚ 140 برای بدست آوردن آلیزارین آبی خالص بهترین کار این است که از حلال های مختلف استفاده شود و مواد اضافی را با الکل و اتر بر داریم .با انجام این مراحل ، ضمن خشک کردن آلیزارین آبی در دمایC ˚ 100 وزنش کم نمی شود حتی اگر در دمای بیشتر حرارت ببیند .

آنتراسن آبی بدست می آید .

در این مرحله به شکل بلورهای سوزنی شکل درخشان و قهوه ای رنگ که اغلب طول آن ها یک cm است .

و در دمای حدود C˚ 270 – 268 ذوب می شود از گرم کردن آن ها بخارات نارنجی رنگی متمایل به قهوه ای بدست می آید .

و هنگام متراکم کردن این بخارات , توده های آبی رنگ ظاهر می شوند .

از تجزیه آنتراسن آبی نتایج زیر بدست آمده : 1- substance = 0.503 gram H2o = 0.1485 gram = 0.0165 H = 3.28 percent .

H Co2 = 1.2895 gram=0.3517 C=6909 percent.C 2- substance = 0.4585 gram H2o = 0.1280 gram = 0.01422 H = 3.101 percent .

H Co2 =1.1635 gram = 0.3173 C = 69.22 percent.C 3-substance = 0.3375 gram H2o = 0.096 gram = 0.01066 H = 3.158 percent .

H Co2 = 0.861 gram = 0.2348 C = 69.59 percent.C 4- substance = 0.435 gram platin = 0.1352 gram = 0.01916 N = 4.404 percent.N 5- substance = 0.5285 gram platin = 0.1772 gram = 0.0251 N = 4.75 percent.N By comparing those resuIts we obtain the following figures .

The formule c17H11NO4 requires – C=69.6 H=3.70 N=4.77 O=21.8 The formule c17H10NO2 requires – C=69.86 H=3.42 N=4.79 The formule c17H9NO4 requires – C=70.1 H=3.09 N=4.8 کمی مشکل است که بین این سه فرمول تشخیص دهیم کدامیک مربوط به آنتراسن آبی است .

اما شواهد حاکی از این است که فرمول اول یعنی c17H11NO4 مربوط به آنتراسن آبی است.

تجزیه و آنالیز چند نمک آلیزارین آبی قانع کننده و کافی نیست .

چون چنین نمکهایی به ندرت به صورت خالص وجود دارند .

وقتی که آنتراسن آبی با پتاس سوز آور در دمای C˚180 گرم شود , یک جسم سفید رنگ شکل می گیرد .

و اگر آنها را با آب بجوشانیم دوباره رنگ اولش را می گیرد .

اسید هیدروکلراید HCL با آنتراسن آبی در دمای C˚ 260 هیچ واکنشی نمی دهد .

وقتی که آنتراسن آبی با اسید سولفوریک گرم شود ، اسید فتالیک متصاعد خواهد شد و هنگام افزودن پتاس سوز آور به آنها ، رنگ محلول متمایل به قهوه ای می شود .

وقتی به آنتراسن آبی در اسید استیک گلاسیال حل شود و مقداری برم به آنها اضافه شود .

یک محلول قهوه ای متمایل به زرد بدست می آید که هنگام خنثی شدن با سود سوز آور ( NaOH ) به مقدار زیادی برم آزاد می کند ، و به شکل توده ای رسوب می کند ، که دمای ذوب آن در ˚C 153 است .

اما وقتی که این توده سفید رنگ مجددا متبلور شود در بنزین ( recrystaLization) بلور های زرد رنگ به وجود می آیند ، که دمای ذوب آنها C˚ 276 می باشد .

و تمام خواص آنتراکینون در آن مشاهده می گردد .

واکنش برم با آنتراسن آبی خیلی جالب است .

البته اگر این واکنش به صورت خشک انجام گیرد ، یعنی در عدم حضور آب , وقتی که آنتراسن آبی با برم مخلوط شود و برم اضافی را تبخیر کنیم ، یک جسم قهوه ای رنگ شکل می گیرد ، که خیلی کم در آب سرد محلول است .

این محلول متمایل به زرد روشن وقتی گرم شود , بی درنگ تولید یک رسوب سفید می کند ...

نتایج بالا در حدی نیست که بتوان ماهیت و طبیعت آلیزارین آبی را تشخیص داد .

اگر چه فرمول زیر که برای آلیزارین آبی پیشنهاد می شود, خیلی از خواص این ماده را تأیید می کند .

(27) پیوست خواص و کاربرد طبی روناس در اروپا از گیاه روناس به عنوان قابض و مدر استفاده می شود .

ریشه آن مشهور است که دارای خاصیت قاعده آور و مدر می باشد .

ریشه روناس به طول کلی از ریشه های مفتح یعنی باز کننده انسداد و گرفتگی های مجاری است به همین علت مدر است و از عواملی است که در موارد بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم استعمال می شود .

معموﻷپس از خوردن روناس استخوانها رنگین می شود و ماده رنگین از طریق ادرار از بدن خارج می شود .

مقدار خوراک ساییده ریشه روناس به طور گرد از 4-2گرم و در دم کرده 20 گرم آن را در 100 گرم آب جوش دم می کنند .

ریشه روناس از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و خشک است و در خواص آن معتقدند که باز کننده گرفتگی هاست .

خوردن آن با عسل برای فلج ، بی حسی عضو، لقوه ، سستی اعضاء ، یرقان ، تقوِیت معده ، ازدیاد ترشح ادرار غلیظ ، ازدیادترشح شیر ،عادت ماهیانه و همچنین سیاتیک نافع است .

با سکنجبین برای باز کردن گرفتگی های کبد و طحال نافع است .

ضماد بیماری خارش پوست است و رفع عوارض حاصله در پوست در اثر ضربه وکوفتگی مفید است .

خوردن ساییده آن با طعام برای گاز گرفتگی سگ هار مفید است .

(البته در مواردی که تهیه سرم ضد هاری میسر باشد از نظر تسریع اثر ، انتخاب مرجحی است ) برگ و شاخه ومیوه آن با همه دافع سموم گزندگان است .

روناس مضرمثانه است چون ترشح ادرار را خیلی با فشار زیاد می کند و ممکن است ایجاد خون در ادرار کند از این نظر باید با کتیرا خورده شود چون برای سر تیز مضر است باید با انیسون خورده شود .

مقدار خوراک آن تا 4 گرم از جرم ریشه و در دم کرده ها 15-10 گرم در 1000 گرم آب جوش است .

پس از خوردن آن باید مرتبا حمام کرد .

(28) خاک پای اهل هنر و معرفت محمد معین فر پی نوشتها : (1) - فرهنگ فارسی –معین ، دکتر محمد .

مدخل واژه روناس 2- mornidon 3- mornidd 4- فرنگ جامع فرش ایران – دانشگر ، احمد ، ص 41 چ اول 1377 5- فرهنگ بزرگ انگلیسی به فارسی حییم .

مدخل واژه ALZarin 6-صنایع دستی کهن ایران – وولف ، هانس ، ای .

ترجمه سیروس ابراهیم زاده ص 323 ، چ 1372 7- آلی : سرخی – سرخی نیم رنگ (فرهنگ فارسی ) دکتر محمد معین ) 8- شیمی و تکنولوژی رنگ : سعادت جو ، نقی 9- Encyciopedia of chemstrg .

uLman ، voL .

A2 .

375 10- شیمی و تکنولوژی رنگ : سعادت جو .

نقی 11- معارف گیاهی : میر حیدر ، حسین .

ج 5 .

دفتر نشر فرهنگ اسلامی .

چ اول 1373 ص 296 12- سفرنامه های ونیزیان در ایران ، ترجمه ، منوچهر امیری ، تهران 1349 ، ص 380 .

13- نوعی تخمیر 14- فرآیند روش های الیاف با مواد طبیعی ، ج .

افشار ، ویکتوریا .ج اول 1375 .

دانشگاه هنر .

ص 29-27 15- معارف گیاهی : میر حیدر ، حسین .

دفتر نشر فرهنگ اسلامی ج اول ص 296-297 16- اطلاع رسانی (اینترنت ) مرکز آموزشی عالی شهید هاشمی نژاد مشهد .

به مسئولیت کاربر محترم کامپیوتر مرکز ، سرکار خانم عراقی .

17- 18- شیمی و تکنولوژی رنگ ، سعادت جو .

نقی 19- 20-اطلاع رسانی (اینترنت) مرکز آموزش عالی هاشمی نژاد مشهد .

به مسئولیت کاربر محترم کامپیوتر مرکز ، سرکار خانم عراقی 21و22 –فرایند و روشهای رنگرزی الیاف با مواد طبیعی : ج .افشار ، ویکتوریا – 23- افزایش استات منیزیم به محلول رنگی تغییر رنگی در آن ایجاد می کند و ناحیه جزیی (ماکزیمم جذب ) را جا به جا می کند .

24- 25- فرنگ جامع فرش ایران .

تالیف : دانشگر ،احمد – چ اول 1372 ص 41 و 42 26- تکنولوژی رنگ و ذرین : مازندرانی ، مهندس محمد علی (دو جلد در یک جلد) ص 160 ج اول چ 750 27- j .

chem.

Soc .35 , 799 (1879) 28- معارف گیاهی : میر حیدر ، حسین .

ج5 .

چ اول 1373 ص 298-299 193192191195194 ردیفگونه های گیاهی روناسگونه ها ی گیاهی به لاتینگروه ها1 2 3 4روبیا تینکتوروم روبیا پر گرنا روبیا کوردیفولیا روبیا اکانRubia tinctorum Rubia peregrna Rubia cordfoLa Rubia akaneA B C D ردیفاجزای رنگیABCD1 2 3 4 5 6 7 8ALizarin purpuroXanthin Purpurin pseudopurprin rubiadin Lucidin Munjistin pnyscion+ + + + + + + -+ - + + - - - -+ + + + - - + +- - + + - - - - AuerageVIVIIIIII60.58 3.179 4.577 ------------ ------ 4.75 ------------ ------ 4.404 ------60.59 3.158 ------ ------69.22 3.101 ------ ------69.9 3.28 ------ ------C H N O