دانلود مقاله بررسی نحوه تاثیرتشویق در افزایش یادگیری

مقدمه :

شاید برای عده ای تصور اینکه بتوان در مدرسه ای از تشویق استفاده کرد کمی دشواراست اما واقعیت این است که می توان در سنگر مدارس شاهد حضور با شکوه معلمان وشاگردانی بود که با سرمایه از محبت وچهره های متبسم ومصصم در تلاش هستند که در کارهای خود موفق بوده اند. پس باید رنگ مدرسه ای یادآور زیبائیها ونیکوئیها باشد. چرا که هم انسانها بالاخص نوجوانان محبت پذیر می باشند. ولذا نیاز به محبت از اساسی ترین نیازهای هر انسان می باشد. تشویق نیروها واستعدادهای دانش آموزان را به کار می اندازد واستقامت آنها را در کارها زیاد می کند وموجبات سرعت در کارهای بدنی را فراهم می کند ودر کارهای فکری موجب سعی وکوشش بیشتری  می گردد[1]. تشویق وتقویت رفتار مثبت کودکان سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می شود. به عبارت دیگر از آنجا که از طریق رفتارهای تشویق آمیز کلامی وغیر کلامی مادی وعنوی فردی وگروهی مستقیم وغیر مستقیم مربی بیش از هر چیز به یک نیاز هم نوجوانان یعنی نیاز به محبت متعلق وتوجه پاسخ داده می شود.

ما شاهد بیشترین مؤثرترین وپایدارترین اثر در رفتار آنان هستیم در حالی که وقتی دانش آموزی را تنبیه می کنیمن نه تنها به هیچ یک از نیازهای خطری واساسی او پاسخ نمی دهیم بلکه تعادل حیاتی اش را برهم زده او را با تجربه ناخوش آیندی که همواره ازآن گریز دارد مواجه می کنیم ولو اینکه بطور موقت رفتار مطلوب آن را کنترل کرده باشیم[2].

رسول خدا پایه رفتار با کودکان و نوجوانان را بر محبت استوار کرده وسفارش می کند که آنان را گرامی بداریم وبا جایزه ای که امکان وفایش هست انان را تشویق نمائیم.[3]

استفاده ازروش تشویق ومحبت یکی از روشهای تربیتی بسیار مؤثر ونشانه صدر ونقش مطمئنه داشتن فرد است. خدای تعالی رمز پیروزی پیامبر اکرم (ص) رادر همین شرح صدور محبت ورزی پیامبر به امت خود می داند : به موجب لطف ورحمت الهی برایشان اموزشی نجواه وبا انان مشورت کن ( وبه آنان شخصیت بده )[4]

کودک اگر از لحاظ درسی واخلاقی در سطح غیر قابل قبولی باشد باید نقطه مثبتی در وضع رفتار وظاهر او یافت وازآن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف واز آن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف ویا موی سرش اصلاح شده ومرتب باشد همچنین ممکن است به تمیزی کفشهایش اهمیت بده ویا دفتر وکتاب خودرا خوب نگه داری کند. به هر حال باید از همان نقطه مثبت و روزنه کوچک نوری به زندگی تحصیلی کودک تابیده شخصیت قابل قبولی از او ساخت وزندگی جدیدی را برایش پی ریزی کرد. سرگرمیها وعلائق کودک نیز نباید از نظر معلم دور نماید[5].

مقداری توجه و تحسین برای هر کسی مفید است چون انسان نیاز به تایید واحترام دیگران دارد ومی خواهد در هر کاری که فعالیت می کند دیگران کوشش او را قدر بدانند و برایش ارزش قائل شوند. منتها برای سرآمد شدن یا برجسته شدن ودریافت تحسین باید کوشش بیش از حد متعارف داشته والبته به موازات کوشش آمادگی واستعداد آن فعالیت ویژه هم باید در انسان باشد[6].

کودک باید عمل خوب را بر پایه عمل به وظیفه شخصی واجتماعی وبدون توقع داشتن پاداش انجام دهد ولی والدین به این عنوان که او فردی وظیفه شناس است او را تشویق کنند. تشویق بهتر است صورت مالی پیدا نکند بلکه اولا کودک باید خواندن نماز را مانند دیگران وظیفه خود بداند و ثانیا تشویق ما از او بهعنوان ابزار رضایت از انجام وظیفه اش باشد. یعنی نشان دهیم که از عملش خشنودیم وبعد در بستن بالاتر به او بفهمانیم که خدا هم ازاین عمل او راضی است.

تشویق باید واحد ضوابط وحدود باشد یعنی اینکه نباید فرد برای عمل تشویق شود.

بلکه شایسته است که رفتارهای خاص وبرجسته او مورد ستایش قرار گیرد. اما به جهت گستردگی موضوع فوق دراین پروژه فقط به موضوع تشویق می پردازیم که البته از اهمیت خاصی ( ویژه ای ) نسبت به تنبیه در مواردی نیاز است ولی باید باشد که شاعر عالی مقام سعدی می فرماید :

جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را

درس معلم اربود زمزمه محبتی

بیان مسئله :

با توجه به مسائلی که گذشت می خواهیم بدانیم که چه نوع تشویق اثر مثبت داد و چه نوع آن اثر منفی وآیا تشویق تنها راه موفقیت یک دانش آموزاست ؟ تشویق باید چگونه باشد آیا به نوع واندازه کاری که انجام داده می شود بستگی دارد ؟ آیا واقعا تشویق بیش از روشهای دیگر مانند تنبیه بر پیشرفت تحصیلی دانش اموزان تاثیر دارد؟ تشویق در منزل واز طرف والدین موثرتر است یا از طرف اولیاء مدرسه ؟ آیا از طریق تشویق می توان از نروی یک فرد حداکثر فایده را برد و تمام خواسته خود را بدست آنها (دانش آموازان) برآورده ساخت ؟ و آیا تشویق فردی موثرتر یا تشویق گروهی ؟

اسکینر روانشناس رفتارگرا چنین عقدیده دارد که تنبیه شدید کودکان ونوجوانان در قبال انجام رفتار نا مطلوب ممکن است موقتا به حذف آن رفتار در کودک بینجامد ولی در بیشتر مواقع به بروز رفتارهای جبرانی انتقام جویانه وضد اجتماعی می گردد ویا مشکلات هیجانی دیگری را به بار می آورد تنبیه هایی که معلمان بر کودکان روا می دارند از یک طرف مشکلات عاطفی وا ختلافات رفتاری را موجب می گردد واز طرف دیگر رابطه معلم شاگرد آشفتگی ایجاد کرده وامکان بازسازی وترمیم آن را مشکل ودر مواقعی دور از دسترس می سازد. در چنین شرایطی کودک تصور منفی را که از معلم تنبیه گر دارد ممکن است به معلمان دیگر محیط آموزش وحتی فضای فیزیکی مدرسه .... دهد. معلمان پرخاشگر وهیجانی که از عهده کنترل رفتار خودشان بر نمی آیند با تنبیه های شدید ومکرر آثار سوء در سازگاری شاگردان خود خواهند گذاشت ومقاومت آنها را در یادگیری دروس برخواهند انگیخت[7].

هدفهای تحقیق

بطور کلی انجام یک تحقیق مستلزم هدفهای است که این هدفها از پیش در نظر هر محققی نقش بسته است چون تشویق در مدارس راهنمائی بطور تمامی مستقیم وغیر مستقیم صورت می گیرد وباد اهداف تحقیق نیز در برگیرنده روشها باشد لازم به ذکر است که تشویق آموز قادر به انجام آن خواهد بود تا فرآیندهای یاد گیری او تقویت

شده وعلاقه به حل مسائل پیدا نماید در این صورت هدفهای این تحقیق عبارتند از :

انواع تشویق مستقیم عملکرد ومستقیم دانش آموز را تقویت می نماید.

روشهای غیر مستقیم تشویق نیز باعث افزایش کارایی دانش آموزان می گردد.

ضرورت تحقیق ( اهمیت موضوع تحقیق )

از آنجائیکه خانواده ها ومدارس ابتدایی ترین ومهمترین کانون پرورش وتربیت کودکان ونوجوانان هستند وگردانندگان آنها والدین و آموزگاران هستند واصلی ترین نقش را دراین زمینه به عهده دارند باید با اصول وقوانین تربیت آشنایی کامل داشته باشند وآن را به عنوان احسن بکار گیرند. چرا که اگر این اصول وقوانین بکار برده نشوند نباید درانتظار موفقیت آموزش و پرورش باشیم. بنابراین فساد وتزلزل جبران ناپذیر آینده مان دور از انتظار نخواهد بود دراین مصداق شاعر معروف سعدی شیرازی گفت :

تا ثریا می رود دیوار کج

خشت اول گر نهد مهار کج

خداوند عزیز نیکوکاران را مورد تشویق قرار داده ونیکی های آنان را ده برابر پاداش می دهد.

فرضیه های تحقیق

به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه تا چه اندازه تشویق در امر یادگیری دانش اموزان موثر است

به‌نظر‌معلمان‌ومربیان در شهرستان نمونه در چه شرایطی تشویق اثر بیشتری‌دارد؟

به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه تشویق توسط چه کسانی صورت بگیرد واثر بیشتری دارد ؟

به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه کدامیک از روشهای تشویق مستقیم یا تشویق غیر مستقیم موثرتر است ؟

به نظر معلمان ومربیان در شهرستان نمونه با توجه به روحیات دانش آموازن اندازه ونوع تشویق باید چقدر باشد تا موثرتر واقع شود.

تعریف واژه ها واصطلاحات

1) تشویق :

فرایند یا روش یا وسیله ای است که ملی آن حالتی مطلوب وخوشایند برای دانش آموزان ایجاد می شود که سبب افزایش عمل مطلوب ویا تکرار آن می شود[8].

2 ) تشویق غیر مادی :

تایید دانش آموزان در قبال انجام مورد قبول که با دادن چیزی که ارزش پولی نداشته باشد این نوع تشویق به دو صورت کلامی وغیرکلامی انجام می پذیرد تشویق غیر مادی کلامی اغلب رفتارها حرکات واعمالی که بدون استفاده زبان وصرفا با ایما واشاره وحالات ظاهری بدن صورت می گیرد. مانند لبخند زدن، تکان دادن سر به منظور تایید دست زدن روی شانه دانش آموزان ودادن نمره واما تشویق به تشویقی گوئیم که در قبال انجام کار مورد قبول از طرف دانش آموزان توسط معلم با گفتن کلامی مانند : بله خوب است . آفرین ، بارک اله خوشم آمد .... صورت می گیرد[9].