چاپ سوم
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآوردهها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:
( تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور- ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استانداردهای اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب به منظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری به منظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسهای و صدور گواهینامههای لازم ) .
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد می باشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده می نماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار می دهد.
اجرای استانداردهای ملی ایران به نفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها می شود.
تهیه کننده
استاندارد ویژگیهای ظروف غیر قابل نفوذ برای نگهداری مواد غذائی
مقررات عمومی(تجدید نظر)
رئیس
موسوی - حسن
فوق لیسانس صنایع غذائی
مشاور صنایع غذائی و بسته بندی
اعضاء
آرمناک پور - گارگین
کشت و صنعت ماریان
امین تعیمی - ناصر
اداره کل نظارت بر مواد غذائی
بلور فروشان - مجتبی
دانشکده عوم تغذیه و صنایع غذائی
دولوخانیان - هراند
صنایع بسته بندی ایران
صفا کیش - فرزانه
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
کامکار - شعبان
رئیس تولید قوطی سازی ماریان
بسمه تعالی
پیشگفتار
استاندارد ویژگیهای ظروف فلزی غیر قابل نفوذ برای نگهداری مواد غذائی مقررات عمومی که نخستین بار در سال 1355 تهیه گردید براساس پیشنهادهای افراد و سازمانهای ذیعلاقه و ذینفع و تحقیقات و مطالعات کارشناسان موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در کمیسیون فنی صنایع بسته بندی تهیه و تدوین شده و درکمیته نهائی مادر صنایع فوق برای اولین بار مورد مورد تجدید نظر قرار گرفت و در شانزدهمین جلسه کمیته ملی صنایع چوب و کاغذ و بسته بندی مورخ 61/3/9 تصویب شد و اینک باستناد ماده یک قانون مواد الحاقی بقانون تأسیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه سال 1349 بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی وجهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا در فواصل معین مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و لذا هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استاندارد برسد در تجدید نظر بعدی مورد توجه واقع خواهد شد . پس از تجدید نظر در هر استاندارد جزوه سایق لغو و بجای آن جزوه تجدید نظر شده رسمیت میباید .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده کرد . در تهیه و تجدید نظر این استاندارد سعی برآن بوده است که با توجه به نیازمندیهای خاص ایران حتی المقدور میان استاندارد و روشهای معمول در این کشور و استاندارد و روشهای متداول در کشورهای دیگر هماهنگی ایجاد شود . لذا برای تهیه و تجدید نظر این استاندارد از منابع زیر استفاده شده است :
1 تجربیات علمی و عملی کارخانجات تولید کننده
2- Nehring / Krause 1969
3- konserventechniches Handbuch der obst und Gemueseverwet – ungsindustrie .
4- DIN 1616 – 1981
5- Euronorm 77-63
ویژگیهای ظروف فلزی غیرقابل نفوذ برای نگهداری
مواد غذائی مقررات عمومی ( تجدید نظر )
1 هدف
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیهای ظروف فلزی غیرقابل نفوذ برای مواد غذائی است که مناسب برای استریل کردن باشد .
2 دامنه کاربرد
این استاندارد شامل انواع ظروف فلزی است که جهت بسته بندی مواد غذائی پاستوریزه یا استریل تجاری شده بمنظور مصرف داخلی و برای صدور بخارج از کشور از آن استفاده میشود .
3 اصطلاحات و تعاریف
اصطلاحات و تعاریفی که در ساخت قوطیهای فلزی بکار میروند بقرار زیر میباشد .
3 1 حلب ورق 1 فولاد نرم کم کربن که با قلع بیکی از روشهای الکترولیز یا فرو بردن در قلع مذاب پوشانیده شده است . ضخامت این ورقها کمتر از %50 میلیمتر میباشد .
3 1 1 فرو بردن در قلع مذاب 2 قلع اندود کردن ورق فولاد بطریقه فرو بردن در قلع مذاب را گویند .
3 1 2 قلع اندود کردن بروش الکترولیز 3 در این روش قلع بطریقه الکترولیز روی سطح ورق فولاد قرار میگیرد .
3 2 ورق فولاد 4 ( ورق آهن سیاه ) فولاد نرم کم کربن که فاقد اندود قلع و یا اندود دیگری باشد .
3 3 ورق قلع اندود 5 نشده فولاد نرم کم کربن که باروش سرد نورد شده است .
امروزه در تهیه این نوع ورق از پوشش کرم و اکسیدهای آن که بطریقه الکترولیز اندود شده است استفاده میشود .
3 4 ورقهای فولاد سرد دوبار نورد شده 6 ورقهای فولاد نرم کن کربن که دوبار نورد شده است .
3 5 تمپر 7 مجموعهای از خواص مکانیکی مربوط بهم که هیچ آزمون مکانیکی بتنهائی نمیتواند کلیه عوامل گوناگونی را که منسوب به مشخصات ساخت جنس مورد نظر باشد اندازهگیری کند . در هر صورت استفاده از روش آزمن راکول با درجه T 30 بهترین آزمونی است که دردسترس بوده و بعنوان راهنما جهت تعیین خواص مکانیکی ورق مورد استفاده قرار میگیرد و این آزمون پایه و اساس سیستم درجه بندی تمپرورق میباشد .
3 6 راکول 8 روش آزمونی است بمنظور تعیین خواص مکانیکی و سختی ورق .
3 7 حلب ورق درجه یک 9 به ورقهائی اطلاق میشود که عاری از هر گونه نواقص قابل رویت با چشم غیر مسلح بوده و کلیه سطوح آن قابل استفاده باشد .
3 8 حلب ورق درجه دو 10 به ورقهائی اطلاق میشود که یک درجه پائینتر از ورقهای درجه یک باشد . ممکن است مختصرا و یا قسمتی از حلب ورق دارای نواقصی باشد که در هر صورت کاملا و یا قسمتی از آن قابل استفاده میباشد .