دانلود مقاله راسته خفاش ها

راسته خفاش ها CHIROPTERA خفاش ها پستاندارانی هستند که می توانند مانند پرندگان در هوا پرواز کنند.

در این پستانداران استخوان های بازو، کف دست و انگشتان بسیار دراز است و سطح آنها پوشیده از غشاء پوستی ای است که پرده بالی نامیده می شود .

در اغلب خفاش ها پرده پوستی دیگری به نام پرده دمی وجود دارد که فضای بین پاها و تمام یا قسمتی از دم را می پوشاند.

این پرده ها اغلب شفاف و بدون مو هستند.

خفاش هابعد از انسان وسیع ترین پراکندگی را در سطح کره زمین دارند و بعد از جویندگان ، بیش ترین تعداد گونه را شامل می گردند.

با وجود قدرت بینائی ضعیف، آنها قادرند در تاریکی مطلق به راحتی پرواز نمایند و مسیر حرکت و طعمه خود را تشخیص دهند.

برخلاف پرندگان که با بالا و پائین بردن بالها پرواز می کنند.

پرواز خفاش ها مانند شنا کردن در هوا است .

قدرت مانور خفاش ها در فضا بیش از پرندگان است، این توانائی در تغییر سرعت ناگهانی، ایستادن در هوا، شکار طعمه، و معلق زدن و تغییر جهت سریع می باشد.

سیستم بازیابی امواج (Echo-Location) که مانند رادار عمل می کند، خفاش ها را قادر به انجام این عملیات کرده است.

امواج ماوراء صوت که به وسیله دهان یا بینی تولید می گردد پس از برخورد به اجسام مختلف، به وسیله گوش ها که ساختمان پیچیده ای دارند دریافت می گردد، به این ترتیب مسیر حرکت و موقعیت شکار مشخص می شود.

خفاش ها شب گرد هستند، آنها روز را در محل های تاریک به سر می برند اغلب آنها در موقع استراحت سرشان به طرف پایین اویزان است.

همه خفاش ها پس از تاریک شدن هوا استراحتگاه خود را ترک نموده، اغلب برای نوشیدن آب به طرف تالاب ها و رودخانه ها پرواز می کنند.

بعضی از خفاش ها در فصل زمستان مسافت زیادی (گاهی متجاوز از 1500 کیلومتر) را طی نموده و به مناطق گرمسیر مهاجرت می کنند، برخی دیگر به مجرد سرد شدن هوا به خواب زمستان فرو می روند در موقع خواب زمستانی درجه حرارت بدن آنها به شدت کاهش می یابد.

(در موقع استراحت نیز درجه حرارت بدن خفاش ها نسبت به زمانی که پرواز می کنند پائین تر است).

جفت گیری در خفاش هائی که خواب زمستانی دارند، معمولاً در پاییز شروع می شود ولی رهاسازی تخمک در ماده ها اوایل بهار صورت می گیرد .

بنابراین اسپرم زمستان را در دستگاه تناسلی ماده می گذارند و جنین در بهار تشکیل می گردد.

تعداد بچه ها کم و معمولاً یک و گاهی دو بچه در سال است.

خفاش ها رژیم ها ی غذایی متفاوتی دارند که شامل میوه ها، حشرات و خون حیوانات است، خفاش های ایران به استثنای یک گونه که میوه خوار است بقیه حشره خوارند.

این خفاش ها حشرات را بوسیله پرده های بالی و دمی که مانند تور حشره گیری عمل می کنند، گرفتار کرده یا مستقیماً توسط دهان شکار می نمایند.

ارزش اقتصادی: خفاش های ایران حیوانات بسیار مفیدی هستند، آنها با خوردن تعداد زیادی از حشرات مضر، نقش مهمی در کنترل بیولوژیک آفات و بیماریها ایفا می کنند و در اکوسیستم طبیعی دارای جایگاه ویژه ای هستند.

از طرف دیگر نباید خفاش ها را فقط بعنوان یک راسته از پستانداران با گونه های فراوان نگریست.

بلکه آنها مجموعه ای از اشکال بیولوژیک مختلف برای تحقیقات علمی به شمار می آیند.

خفاش ها به بیماری هاری حساس و قابل ابتلاء هستند ولی معمولاً به انسان یا حیوانات حمله نمی کنند.

وضعیت فعلی: دشمنان طبیعی خفاش ها، مارها و پرندگان شکاری هستند.

داشتن زندگی شبانه و حرکات غیرمعمول، تصویر نادرستی از خطرناکی و شرارت خفاش ها در اذهان مردم عامی و خرافاتی ایجاد کرده است.

این گونه افراد، با تخریب زیستگاه و فراری دادن خفاش ها لطمه زیادی به این حیوانات مفید وارد می سازند.

تخریب زیستگاه استفاده نابجا از سموم حشره کش و تغییر در معماری ساختمانها (در گذشته اکثر خانه ها دارای شیروانی و یا محل هائی برای زندگی خفاش ها بودند) باعث گردیده اند که نسل خفاش در کشور ما به سرعت رو به کاهش بگذارد.

راسته خفاش ها در ایران 7 خانواده و 38 گونه را شامل می شود: خانواده خفاش های میوه خوار PTEROPODIAE این خفاش ها جثه ای بزرگ پوزه ای دراز و چشم هایی درشت دارند بزرگ ترین خفاش های دنیا در این خانواده قرار دارند.

خانواده خفاش میوه خوار در ایران دارای یک گونه است.

خفاش میوه خوار (تابلو 3) Rousethis aegypialus Egyptian fruit bal مشخصات : این خفاش بزرگ ترین خفاش ایران است.

پوزه دراز و سری شبیه سگ گوش های گرد و فاقد گوشک ، چشم های درشت و دمی کوتاه دارد، پرده دمی بسیار کم رشد، رنگ موها در پشت قهوه ای کم رنگ و زیر بدن روشن تر است.

اندازه ها: طول سر و تنه 100 تا 150 میلی متر دم 10 تا 18 میلی متر، ساعد 82 تا 99 میلی متر.

زیستگاه: غارها شکاف سنگ ها و شاخه درختان واقع در مناطق بلوچی و ساحلی جنوب.

پراکندگی: در ایران مناطق سواحلی بلوچستان تا بوشهر جهرم و جزیره قشم.

پراکنش جهانی: شمال آفریقا ، غرب آسیا تا پاکستان.

عادات: در اوایل غروب و گاهی در روشنایی روز شروع به پرواز می کنند.

پروازشان مستقیم و شبیه پرواز کلاغ است.

غذا: از میوه هائی مانند کنار، خرما، انبه، موز، شهد و گرده گل ها تغذیه می کنند.

فاصله بین استراحتگاه و محل تغذیه اغلب زیاد است.

این خفاش ها معمولاً پس از تمام شدن منبع غذا به محل دیگری می روند.

تولید مثل: احتمالاً در تمام فصول قادر به تولید مثل هستند، غالباً در اوایل زمستان جفت گیری می کنند.

مدت آبستنی 15 تا16 هفته است و یک بچه می زایند.

خانواده خفاش های دم موشی RHINOPOMATIDAE این خفاش ها دمی دراز و باریک دارند که حداکثر یک سوم آن را پرده دمی پوشانده و بقیه آن آزاد است.

این دم به عنوان حس لامسه به خصوص زمانی که حیوان از عب به داخل شکاف های باریک می خزد.

استفاده می شود.

صورت خفاش های دم موشی شبیه به سگ است و در ناحیه بینی آنها قسمت برهنه ای به شکل مثلث وجود دارد.

بال ها نسبتاً باریک اند و پروازی مستقیم و سریع دارند.

این خفاش ها در مناطق گرم جنوب کشور زندگی می کنند و خواب زمستانی ندارند.

خانواده خفاش های دم موشی شامل 3 گونه است که هر سه گونه در ایران وجود دارد.

خفاش دم موشی کوچک Rhinopoma hardsickii Lesser moused-tailed bat مشخصات: جثه متوسط و گوش های نسبتاً بزرگ و پهنی دارد که بوسیله یک نوار پوستی به هم وصل اند .

گوشک ها بزرگ دم دراز و باریک، پرده دمی کوتاه و فقط قسمت کمی از قاعده دم را می پوشاند .

قسمت انتهائی شکم و پشت بدون مو است .

رنگ موها در قسمت پشتی گرم متمایل به خاکستری و زیر بدن کرم روشن است.

اندازه ها: طول سر و تنه 55 تا 75 میلی متر، دم 55 تا 70 میلی متر ساد 46 تا 63 میلی متر.

زیستگاه: غارها، شکاف سنگ ها، معمولاً قسمت های روشن غار را ترجیح می دهد.

پراکندگی: در ایران از جنوب اهواز تا دریاچه پریشان واقع در کازرون مشاهده می شود.

پراکنش جهانی: شرق و شمال آفریقا، جنوب آسیا.

عادات: در اواخر غروب پرواز می کنند و به تندی بال می زنند به صورت انفرادی یا دسته جمعی زندگی می کنند .

در محل زندگی فضولات انباشته شده زیادی به چشم می خورد که نشانه زندگی چندین نسل است .

خواب زمستانی ندارند.

تولید مثل: در اواخر زمستان جفت گیری می کنند.

رشد جنین بلافاصله شروع می شود .

مدت آبستنی حدود 4 ماه است و معمولاً هر بار یک بچه می زایند.

خفاش دم موشی بزرگ Rinopoma micriphyllum Greater mouse-tailed bat مشخصات: شباهت زیادی به گونه قبلی دارد.

ولی جثه آن بزرگ تر و دم کوتاه تر و کلفت تر است.

اندازه ها: طول سر و تنه 79 تا 80 میلی متر، دم 48 تا 62 میلی متر، ساعد 60 تا 70 میلی متر.

زیستگاه: غارها، شکاف سنگ ها و ساختمانهای متروک.

پراکندگی: در ایران از منطقه دهلران تا جنوب اهواز، شیراز ، جهرم و لارستان پراکندگی دارد.

پراکنش جهانی: شمال آفریقا ، غرب آسیا تا هندوستان.

عادات: شبیه گونه قبلی.

خفاش دم موشی مسقطی Rhinopoma muscalellum Muscat mouse-tailed bat مشخصات: از نظر شکل ظاهری شباهت زیاید به خفاش دم موشی کوچک دارد.

تفاوت ظاهری در قسمت برهنه روی بینی است که در این خفاش کاملاً واضح است در صورتی که پوسته بینی در خفاش دم موشی کوچک آشکار نیست.

اندازه ها: طول سر و تنه 45 تا 60 میلی متر، دم 46 تا 51 میلی متر، ساعد 44 تا 54 میلی متر.

زیستگاه: مانند گونه قبلی پراکندگی: در ایران از سیستان ، بلوچستان ، جهرم ، پشت کوه لرستان، اهواز و ایلام گزارش شده است.

پراکنش جهانی: آسیای جنوب غربی عادات: در اواخر غروب پرواز می کند، پروازی غیرمعمول و با بالا و پایین رفتن زیاد، که شباهت به پرواز پرندگان کوچک دارد.

معمولاً در فاصله 6 تا 9 متری زمین پرواز می کند.

تولید مثل: نظیر خفاش دم موشی کوچک.

خانواده خفاش های مقبره ای EMBALLONURIDAE در این خفاش ها دم از وسط سطح پشتی پرده دمی خارج می شود (در سایر خفاش ها دم از لبه انتهائی پرده دمی خارج می شود) این پرده به صورت غلافی نصف دم را احاطه می کند.

ولی نصف دیگر دم آزاد است، با جلو و عقب بردن پاها، پرده دمی بر روی مهره های دم به جلو یا خفاش های مقبره ای را می توان از جثه بزرگ و پرواز قوی و پر صلابتشان که مانند کلاغ است تشخیص داد.

از این خانواده 2 گونه در ایران زندگی می کند.

خفاش مقبره ای شکم برهنه (تابلو 3) Taphozous mdiventris Naked-bellied tomb bat مشخصات: جثه ای بزرگ دارد و بعد از خفاش میوه خوار بزرگ ترین خفاش ایران است .

دارای پوزه کوتاه گوش هایی نسبتاً کوچک و گوشک کوتاه که در انتها پهن می گردد.

دم کوتاه است و پرده دمی نیمی از آن را می پوشاند.

رنگ موهای پشت قهوه ای روشن با خالهای سفید و موهای شکم کاملاً سفید است.

قسمت های انتهائی پشت و شکم لخت و بی مو هستند.

اندازه ها: طول سر و تنه 80 تا 9 میلی متر، دم 28 تا 40 میلی متر، ساعد 74 تا 82 میلی متر.

زیستگاه: ساختمانهای تاریک، غارها ، شکاف سنگ ها و سوراخ درختان.

پراکندگی: در ایران وجود آن از ورامین، خرمشهر و ماه شهر گزارش شده است.

پراکنش جهانی: شمال و غرب آفریقا غرب تا جنوب شرقی آسیا.

عادات: قبل از تاریک شدن هوا با پروازی آرام در ارتفاع بالا (60 تا 90 متری سطح زمین) پرواز می کند و با تاریک شدن هوا از ارتفاع خود می کاهد.

مانورهای جالبی در هوا می دهد.

در موقع استراحت بسیار فعال و پرسروصدا است و با مهارت زیادی چهار دست و پا به اطراف می رود.

احتمالاً خواب زمستانی ندارد، زمستان را به مناطق گرم تر مهاجرت می کند.

تولید مثل: از نحوه تولید مثل این خفاش اطلاع زیادی در دست نیست.

خفاش مقبره ای معمولی Taphozous per foratus Egyptian tomb bat مشخصات: شباهت زیادی به گونه قبلی دارد با این تفاوت که جنثه این خفاش کوچک تر بوده و قسمت لخت در انتهای پشت و شکم وجود ندارد.

طول ساعد که در گونه قبلی متجاوز از 68 میلی متر است در این گونه کوتاه تر است.

اندازه ها: طول سر و بدن 72 تا 83 میلی متر، دم 21 تا 27 میلی متر ، ساعد 61 تا 65 میلی متر.

پراکندگی: در ایران وجود آن از میناب و شمال بندر لنگه گزارش شده است.

پراکنش جهانی: شمال و شرق آفریقا ، غرب آسیا تا هندوستان.

عادات: ناشناخته و به احتمال زیاد شبیه گونه قبلی است.

خانواده خفاش های نعل اسبی RHINOLOPHIDAE علامت مشخصه این خفاش ها نداشتن گوشک در گوش، وجود زائده برگ مانندی بر روی پوزه و سوراخ های بینی است.

این زائده ها نقش بسیار مهمی در سیستم تولید امواج که قبلاً به آن اشاره گردید ایفا می کنند.

برگه بینی شامل سه قسمت است: قسمت پهن و مسطح پایین برگه که شباهت زیادی به نعل اسب دارد.

وسط برگ که شبیه زین است.

قسمت بالای برگه که شبیه نیشتر است.

برگه بینی در گونه های مختلف اشکال متفاوتی دارد و اغلب به منظور تشخیص گونه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

خفاش های نعل اسبی اغلب به صورت اجتماعی در غارها زندگی می کنند.

در مناطق معتدل و سردسیر خواب زمستانی دارند.

در بعضی از گونه ها در موقع خواب زمستانی درجه حرارت بدن که معمولاً 40 درجه سانتی گراد است به 4 درجه تنزل می کند.

در موقع خواب زمستانی بال ها در اطراف بدن تا می خورد و حیوان به شکل یک گلابی آویزان شده از سقف در می آید.

(بطور کلی در موقع استراحت سرشان به طرف پایین است و از سقف آویزان برگه بینی در گونه های مختلف اشکال متفاوتی دارد و اغلب به منظور تشخیص گونه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

(بطور کلی در موقع استراحت سرشان به طرف پایین است و از سقف آویزان می شوند).

این خفاش ها امواج صوتی را به جای دهان از سوراخ های بینی بیرون می فرستند، به همین علت بر خلاف اغلب خفاش ها معمولاً دهانشان بسته است.

از این خانواده تعداد 6 گونه در ایران مشاهده شده است.

خفاش نعل اسبی بزرگ (تابلو 3) Rhinoloplus fernumequinum Greater horseshoe bat مشخصات : این خفاش بزرگ ترین خفاش نعل اسبی ایران است.

گوش ها بزرگ ، نوک دار و فاقد گوشک اند.

برگه بینی از جلو شبیه ویولن است، و برجستگی قسمت بالای زین از پهلو کوتاه و گرد به نظر می رسد.

رنگ موهای شکم قدری روشن تر است.

اندازه ها: طول سر و تنه 53 تا 69 میلی متر، دم 28 تا 43 میلی متر، ساعد 51 تا 61 میلی متر، وزن 5/16 تا 28 گرم.

زیستگاه: غارها، معادن، ساختمانهای تاریک و قنات های مجاور درخت زارها و بوته زارها.

پراکندگی: این خفاش ها از اکثر مناطق کشور بجز سیستان و بلوچستان و خوزستان گزارش شده است.

پراکنش جهانی: بخش وسیعی از اروپا، آسیا و شمال آفریقا.

عادات: اوایل شب در ارتفاع پایین (1 تا 3 متر) شروع به پرواز می کند.

پرواز شبیه پروانه و بدون صدا انجام می گیرد.

معمولاً به صورت کلنی زندگی می کنند.

در موقع استراحت به وسیله پا از سقف آویزان می شود و هیچ وقت در شکاف ها پنهان نمی شود.

در فصل زمستان بطور دسته جمعی با رعایت فاصله ای که مزاحم هم نباشند، بال ها را به دور هم می پیچانند و به حالت آویزان به خواب زمستانی فرو می روند .

گاهی اوقات در روزهای گرم زمستان از خواب بیدار می شوند و برای تغذیه به بیرون غار می آیند.

غذا: از حشرات کوچک و بزرگ مانند پروانه و سوسک تغذیه می کند.

حشرات کوچک را در هوابه وسیله بال می گیرد یا گاهی حشرات را از روی دیوار با دهان بر می دارد.

تولید مثل: جفت گیری در پاییز شروع می شود و پس از وقفه ای که به علت خواب زمستانی به وجود می آید، تا اوایل بهار ادامه دارد.

رهاسازی تخمک در اوایل بهار صورت می گیرد و بلافاصله آبستنی شروع می شود .

پس از 75 روز یک بچه می زاید .

نوزاد در موقع تولد کور است و به مدت 3 تا 7 روز به مادر می چسبد .

چشم ها پس از 7 روز باز می شوند.

در یک ماهگی قادر به پرواز است.

در یک سالگی بالغ می شود .

طول عمر این خفاش 20 سال است.

خفاش نعل اسبی کوهستانی Rhinolo phus blasii (خفاش نعل اسبی پتر) Blasiu’s horseshoe bat مشخصات: جثه کوچک تر از خفاش نعل اسبی بزرگ است.

زین از پهلو بلند و نوک تیز و نیشتر مثلثی شکل است.

موهای نرم و انبوهی دارد رنگ آنها در پشت قهوه ای و زیر شکم کرم روشن است.

اندازه ها: طول سر و تنه 44 تا 57 میلی متر، دم 24 تا 5/26 میلی متر، ساعد 45 تا 51 میلی متر.

زیستگاه: غارها، قنات ها و سایر مکانهای تاریک.

پراکندگی: در ایران از مناطق شمال خراسان ماکو اصفهان فارس و کرمان گزارش شده است.

پراکنش جهانی: اروپا آسیا و آفریقا عادات: ناشناخته و احتمالاً مشابه «خفاش نعل اسبی کوچک».

خفاش نعل اسبی بخارائی Rhinolophus bocharicus Bokhara horscshoe bat مشخصات: شباهت زیادی به خفاش نعل اسبی بزرگ دارد ولی جثه آن کوچک تر است .

برجستگی بالای زین از پهلو گردتر به نظر می آید.

اندازه ها: طول سر و تنه 51 تا 56 میلی متر، دم 25 تا 30 میلی متر، ساعد 49 تا 52 میلی متر.

زیستگاه: غارها قنات ها و سایر جاهای تاریک.

پراکندگی: تاکنون فقط از پارک ملی تندوره واقع در شمال خراسان گزارش شده است.

پراکنش جهانی: مناطقی از افغانستان و ترکمنستان.

خفاش نعل اسبی کوچک Rhinoloplus hipposideros Lesser horseshoe bat مشخصات: از تمام خفاش های نعل اسبی کوچک تر است.

شباهت زیادی به خفاش نعل اسبی بزرگ دارد ولی جثه آن بسیار کوچک تر و ظریف تر است .

برجستگی بالای زین از پهلو کوتاه تر به نظر می رسد.

رنگ موهای پشت قهوه ای و زیر شکم قدری روشن تر است.

اندازه ها: طول سر و تنه 40 تا 45 میلی متر، دم 25 تا30 میلی متر، ساعد 34 تا 42 میلی متر، وزن 5/3 تا 10 گرم.

زیستگاه: غارها ساختمانهای تاریک ، قنات ها پراکندگی: در ایران مناطق جنگلی خزر، آذربایجان ، باختران ، فارس، بلوچستان.

پراکنش جهانی: اروپا، آسیا و شمال آفریقا.

عادات: اواخر غروب در نزدیکی سطح زمین (1 تا 3 متر) پرواز می کند.

بال زدن آن سریع تر از خفاش نعل اسبی بزرگ است و در حین پرواز مرتباً تغییر جهت می دهد.

سایر خصوصیات ، تغذیه و تولید مثل شبیه خفاش نعل اسبی بزرگ است.

طول عمر این خفاش 15 سال است.

خفاش نعل اسبی مهلی Rhinolophis mechelyi Mehely’s horseshoe bat مشخصات: اندازه اش متوسط و قدری از خفاش نعل اسبی مدیترانه ای بزرگ تر و رنگ آن روشن تر است.

نیشتر از وسط به طرف بالا ناگهان نازک می شود.

اندازه ها: طول سر و تنه 49 تا 64 میلی متر، دم 23 تا 29 میلی متر، ساعد 48 تا 55 میلی متر.

زیستگاه: غارها و دیگر مناطق تاریک واقع در نزدیکی درخت زارها.

پراکندگی: در ایران ماکو اصفهان کردستان و کازرون.

پراکنش جهانی: در مناطقی از اروپا، غرب و جنوب آسیا و شمال آفریقا زندگی می کند.

عادات: اطلاعات کمی در دست است.

خفاش نعل اسبی مدیترانه ای (تابلو 3) Rhinolophus euryale horseshoe bat مشخصات: جثه متوسط و شبیه نعل اسبی بزرگ است، برجستگی بالای زین از پهلو نوک تیز و کمی متمایل به جلو به نظر می رسد.

از جلو دو طرف زین با هم موازی است.

رنگ موهای پشت قهوه ای روشن با زمینه ای از بنفش کم رنگ است.

اندازه ها: طول سر و تنه 43 تا 58 میلی متر، دم 22 تا 30 میلی متر، ساعد 45 تا 50 میلی متر، وزن 5/9 تا 5/17 گرم.

زیستگاه: غارها و محل های تاریک واقع در مناطق کوهستانی و جنگل های کم درخت.

نسبت به سایر گونه ها مناطق و غارهای گرم تر را ترجیح می دهد.

پراکندگی: در ایران مناطق غربی از ماکو تا جهرم و کوهرنگ اصفهان.

پراکنش جهانی: اروپا، آسیا و آفریقا.

عادات: در اوایل غروب پروزا می کند.

پروازش سریع و با چرخش همراه است.

بسیار اجتماعی هستند.

غذا و تولید مثل آن شبیه خفاش نعل اسبی بزرگ است.

خانواده خفاش های بینی برگه ای HPPOSIDERIDAE اغلب خصوصیات این خانواده شبیه خفاش های نعل اسبی است.

تفاوت ظاهری عمده آنها در شکل برگه بینی است، زیرا در این خفاش ها برگه بینی زین ندارد و نیشتر تیز و سه دندانه ای است.

خفاش های برگه بینی اکثراً در مناطق گرم و خشک زندگی می کنند در این مناطق خواب زمستانی ندارند.

از این خانواده 2 گونه در ایران مشاهده شده است.

خفاش بینی برگه ای سه دندانه (تابلو 3) Asellia tridens Trident bat مشخصات: گوش ها نسبتاً بزرگ و فاقد گوشک است.

قسمت پایین برگه بینی صاف ولی در بالا نیشتر سه دندانه است .

دم به وسیله پرده دمی پوشیده می شود ولی نوک آن بیرون است.

رنگ بدن از زرد متمایل به خاکستری تا قهوه ای روشن است.

اندازه ها: طول سر و تنه 50 تا 60 میلی متر، دم 18 تا 25 میلی متر، ساعد 44 تا53 میلی متر.

زیستگاه: غارها، ساختمانهای قدیمی قنات ها و دیگر مناطق تاریک واقع در نواحی گرم و خشک با بوته زارها و درختان پراکنده.

پراکندگی: در ایران مناطق جنوبی کشور از سیستان و بلوچستان تا کرمان فارس و دهلران.

پراکنش جهانی: جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا.

عادات: اواخر غروب در ارتفاع کم شروع به پرواز می کند.

حالت پرواز شبیه پروانه است .

در دسته های بزرگ زندگی می کنند.

از دیگر خصوصیات این خفاش اطلاع زیادی در دست نیست.

خفاش بینی برگه ای ایرانی (تابلو 3) Trianops persicus n trident bat مشخصات: شباهت زیادی به گونه قبلی دارد ولی جثه آن قدری کوچک تر و دندانه های بالای برگه بینی بلندتر و تیزتر است .

یک زایده استخوانی نیز در انگشت چهارم دست مشاهده می شود.

دم نسبتاً بلند و تمام آن به وسیله پرده دمی پوشیده شده است .

رنگ موها از خاکستری تا قهوه ای عنابی است.

اندازه ها: طول سر و تنه 35 تا 50 میلی متر، دم 25 تا 39 میلی متر، ساد 48 تا 51 میلی متر، وزن 8 تا 15 گرم.

زیستگاه: نظیر گونه قبلی پراکندگی : در ایران وجود آن از شیراز، مناطق جنوبی فارس و بوشهر گزارش شده است.

پراکنش جهانی: شرق آفریقا پاکستان و عربستان.

عادات: ناشناخته.

خانواده خفاش های معمولی VESPERTILIONIDAE بیشترین تعداد گونه را شامل می شود و پراکندگی وسیعی در ایران دارد.

این خفاش ها فاقد برگه بینی هستند.

گوش های آنها بزرگ، با گوشک بلند است که برای شناساوی برخی از گونه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

دم نسبتاً بلند و کاملاً پوشیده در پرده دمی است (در برخی از گونه ها یک تا دو مهره از نوک دم از پرده دمی است (در برخی از گونه ها یک تا دو مهره از نوک دم از پرده دمی بیرون است) برای گرفتن حشرات نیز از پرده دمی رشد یافته خود استفاده می کنند.

اغلب در غروب مشاهده می شوند.

برای یافتن شکار و مسیر حرکت از امواج مافوق صوت که توسط دهان به بیرون فرستاده می شود استفاده می کنند و به همین علت دهان آنها اغلب باز است.

اکثراً خواب زمستانی دارند و احتمالاً عده ای نیز به مناطق گرم تر مهاجرت می کنند.

خانواده خفاش حشره خوار در ایران 22 گونه دارد.

خفاش های جنس Myotis این گروه از خفاش ها که دارای 6 گونه در ایران است، گوشک بلند استوانه ای و نوک تیزی دارند.

پوزه نسبتا دراز و استوانه ای شکل با دندان فکی در هر طرف آرواره های بالا و پایین است.

(کلیه دندان هایی که بعد از نیش های بلند قررا دارند، دندان فکی نامیده می شوند و شامل دندان های آسیا و بیش آسیا می باشند).

خفاش گوش موشی بزرگ Myotis myotis Large mouse-cared bat مشخصات: این خفاش و خفاش جنگلی بزرگ از بزرگ ترین خفاش های خانواده خفاش معمولی می باشند.

گوشک بلند و نوک دار این خفاش وجه تمایز آن با نکتیول و سروتین است که شباهت زیادی به این گونه دارند.

اندازه ها: طول سر و تنه 80 تا 85 میلی متر، دم 50 تا 60 میلی متر، ساعد 59 تا 64 میلی متر(اندازه گیری از 5 نمونه انجام شده است) زیستگاه: غارهای نسبتاً روشن.

پراکندگی: در ایران این گونه نخستین بار توسط نگارنده در غارهای تخته دوزی واقع در 10 کیلومتری شمال غربی ماکو مشاهده گردید.

پراکنش جهانی: مناطق وسیعی از اروپا و آسیا عادات: اواخر غروب در ارتفاع بالا شروع به پرواز می کند.

پرواز آن آهسته و مستقیم است.

معمولاً پس از مدتی پرواز به استراحت می پردازد.

اغلب به صورت اجتماعی زندگی می کند و گاه نیز به صورت انفرادی دیده می شود.

در اروپا محل زندگی تابستانی تا زمستانی آنها فاصله زیادی از هم دارد (خفاش هائی که در مسکو علامتگذار یشده بودند در شمال یونان مشاهده شده اند).

غذا: از حشراتی مانند سوسک و پروانه تغذیه می کنند.

تولید مثل: جفت گیری در پاییز شروع می شود و تا بهار ادامه می یابد.

اسپرم نر تا اوایل بهار در دستگاه تناسلی ماده باقی مانده، پس از رها شدن تخمک آبستنی شروع می گردد.

طول دوره آبستنی حدود 60 روز است.

معمولاً یک بچه می زاید .

بچه ها در یک سالگی بالغ می شوند.

طول عمر حدود 10 سال است.

خفاش گوش موشی کوچک Myotis blythii Lesser mouse-eared bat مشخصات: شباهت زیادی به گونه قبلی دارد ولی قدری از آن کوچک تر است.

اندازه های طول ساعد، یکی از راههای تشخیص این دو گونه از هم می باشد.

اندازه ها: طول سر و تنه 59 تا 80 میلی متر، دم 50 تا 62 میلی متر ، ساعد 53 تا 60 میلی متر.

زیستگاه: غارها ، ساختمانهای تاریک، شکاف سنگ ها.

پراکندگی : در اکثر مناطق، بجز سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان گزارش شده است.

پراکنش جهانی: اروپا و آسیا.

خفاش انگشت دراز Myotis capaccinii Long-fingered bat مشخصات: جثه کوچک و پاها بسیار بزرگ اند و پرده بالی در محل قوزک یا بالای آن به پا وصل می شود (در سایر گونه های Myotis پرده بالی به قاعده انگشتان وصل است).

سطح پرده دمی مودار است.

رنگ موها در پشت بدن، قهوه ای تا خاکستری و زیر بدن سفید چرک است.

اندازه ها: طول سر و تنه 46 تا 53 میلی متر، دم 35 تا 38 میلی متر، ساعد 40 تا 44 میلی متر.

زیستگاه: غارها و شکاف سنگ ها.

پراکندگی: درایران تاکنون از تخت جمشید ، اطراف کازرون و جهرم گزارش شده است.

پراکنش جهانی: اروپا، آفریقای شمالی و آسیا.

عادات: ناشناخته و به احتمال زیاد شبیه خفاش گوش موشی است.

خفاش حنائی (تابلو 4) Myotis emarginatus Geoffroy’s bat مشخصات: جثه کوچک ، گوش ها قدری بزرگ و در وسط لبه بیرونی گوش ها انحنای مشخصی وجود دارد.

موها متراکم اند و رنگ آنها در قسمت پشت حنایی است که مشخصه این خفاش است، رنگ موهای زیر بدن روشن تر است.

در لبه پرده دمی موهای پراکنده وجود دارد.

اندازه ها: طول سر و تنه 44 تا 50 میلی متر، دم 38تا 43 میلی متر، ساعد 36 تا 43 میلی متر، وزن 5/7 تا 10 گرم.

زیستگاه: غارها، شکاف سنگ ها، ساختمانهای تاریک و معادن.

پراکندگی : در ایران مناطق خراسان، بلوچستان، مازندران، باختران،برازجان و محلات.

پراکنش جهانی: اروپا، آفریقای شمالی و غرب آسیا.

عادات: اواخر غروب در ارتفاع متوسط شروع به پرواز می کند، پرواز تندی دارد.

معمولاً به دیواره غارها می چسبد، یا از سقف آویزان می شود و کم تر به داخل شکاف ها می رود.

در مناطق سردسیر خواب زمستانی دارد.

غذا:از حشرات کوچک تغذیه و اغلب در بالای سطح آب شکار می کند.

تولید مثل: شبیه خفاش گوش موشی بزرگ.

خفاش سبیل دار (تابلو 4) Myotis mystacimus Whiskered bat مشخصات: یکی از کوچک ترین خفاشهای ایران است.

گوش ها متوسط و باریک اند، گوشک از نصف طول گوش بلندتر است و نوک تقریباً تیزی دارد.

پرده بالی تیره رنگ است و کمی بالاتر از قاعده انگشت شست به پا وصل می شود.

رنگ موهای پشت خاکستری متمایل به قهوه ای و شکم روشن تر و متمایل به زرد است.

اندازه ها: طول سر و تنه 38 تا 50 میلی متر، دم 30 تا 40 میلی متر، ساعد 31 تا 37 میلی متر، وزن5/4 تا 13 گرم.

زیستگاه: غارها، سقف خانه ها، سوراخ درختان، شکاف سنگ ها.

پراکندگی: در ایران تاکنون از گرگان تا آذربایجان، باختران و تهران گزارش شده است.

عادات: اوایل غروب و حتی در روشنایی روز در ارتفاع 2 تا 5 متری شروع به پرواز می کند.پروازی آهسته دارد که گاهی با بال بال زدن همراه است.

اغلب بصورت کلنی زندگی می کنند.

معمولاً در زمستان مدتی به خواب می روند.

غذا: از حشرات تغذیه می کند.

معمولاً در بالای سطح آب و اطراف درختان به شکار می پردازد.

طول عمر حدود 20 سال است.

خفاش اَرس (تابلو 4) Myotis nattereri (خفاش نابرر) Nattere’s bat مشخصات: شباهت زیادی به خفاش حنائی دارد ولی انحنای لبه گوش نامشخص تر است.

در دو طرف لبه پرده دمی حد فاصل بین انتهای مهمیزها و دم، موهای کوتاه متراکمی وجود دارد که وجه تشخیص این گونه است.

گوشک بلندتراز نصف طول گوش، نوک تیز و استوانه ای شکل است.

رنگ موهای پشت قهوه ای متمایل به خاکستری و زیر شکم سفید متمایل به خاکستری است.

اندازه ها: طول سر و تنه 42 تا 50 میلی متر ، دم 32 تا 34 میلی متر، ساعد 36 تا 42 میلی متر، وزن 5 تا 5/9 گرم.

زیستگاه: غارها، شکاف سنگ ها ، و دیگر جاهای تاریک.

پراکندگی: در ایران از آذربایجان شرقی و غربی و چهارمحال بختیاری گزارش شده است.

عادات: شبیه خفاش سبیل دار خفاش های جنس Pipistrellus خفاش های کوچکی هستند(طول ساعد کوتاه تر از 39 میلی متر است).

گوش ها کوچک و گرد با گوشک کوتاه و نوک پهن می باشند.

تشخیص گونه های پی پیس ترل از هم مشکل است و اغلب نیاز به مطالعه دندان های آنها بوسیله ذره بین دارد.

دندانهای جلو فک بالای جنس پی پیس ترل خفاش لب کوتاه (تابلو 4) Pipistrellus pipistrellus Common pipistrelle مشخصات: یکی از کوچک ترین خفاش های ایران است.

دندان های فکی (آسیا و پیش آسیا) فک بالا که بعد از نیش قرار دارند از پهلو قابل دیدن هستند.

گوشک کوچک و نوک پهن است.

رنگ پشت قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره، زیر شکم کمی روشن تر است.

اندازه ها: طول سر و تنه33 تا 52 میلی متر، دم 26 تا 35 میلی متر، ساعد 27 تا 32 میلی متر، وزن 3 تا 8 گرم.

زیستگاه: در اکثر مناطق اعم از جنگلی و استپی نزدیک به آب مشاهده می شود.

در غارها، سقف خانه ها و سایر مناطق تاریک ساکن می گردد.

پراکندگی: در ایران از اکثر مناط بجز مناطق شرق و جنوب شرقی کشور گزارش شده است.

عادات: دراواخر غروب شروع به پرواز می کند.

ماده ها در طول شب فقط یک پرواز (به مدت 4 ساعت) انجام می دهند ولی زمانی که بچه دارندیکبار در غروب و یکبار در غروب و یکبار در نزدیک صبح پرواز می کنند.

به صورت کلنی زندگی می کنند و معمولاً در اواخر پاییز به خواب زمستانی فرو میروند.

غذا: از اکثر حشرات تغذیه می کند.

آنها را در حال پرواز شکار نموده و می خورد.