دانلود مقاله فاضلاب ها

مقدمه

تمام فاضلابهای صنعتی به نحوی بر محیط زیست اثر می گذارند، هنگامیکه در نتیجه این تاثیر دیگر نتوان محیط زیست را به منظور بهترین  بنزین کاربرد آن مورد استفاده قرار داد،. می گویند آلودگی بوجود آمده است.

تفاوتهای زیادی چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی بین فاضلابهای صنعتی و فاضلاب شهری وجود دارد از جمله اینکه میزان آلودگی فاضلابهای صنعتی می تواند از مقادیر بسیار کم تا بیش از دهها هزار میلی گرم در لیتر باشند. کیفیت فاضلاب صنعتی از نظر زمانی نیز دارای تفاوتهایی است و در هر دوره بهره برداری دچار تغییراتی می گردد. پس می توان گفت یکی از مهمترین عوامل آلودگی های زیست محیطی تخلیه فاضلابهای صنعتی به محیط زیست است، متاسفانه امروزه به دلیل گسترش صنایع و بکارگیری سالیانه هزاران ترکیب شیمیایی جدید در صنایع و ورود قسمتی از آن ترکیبات از طریق تخلیه فاضلابها، به محیط زیست، برپیچیدگی مسایل آلودگی افزوده شده و مبارزه با آن را دشوار تر کرده است. یکی از صنایعی که تولید و تخلیه فاضلاب آن مشکلاتی را از نظر آلودگی محیط زیست در کشور ها بوجود آورده فاضلاب صنایع لبنی هستند.

 بطور کلی صنایع لبنی به فرآورده های متنوعی نظیر شیر پاستوریزه، پنیر، خامه، کره، ماست،... و اطلاق می شود که طی فرآیند های متفاوتی در  چرخه تولید، از شیر خام تهیه شده و پس از طی مراحل و آزمایشات مختلف میکرو بیولوژیکی، در دسترس عموم قرار می گیرد و طبیعتا پساب خروجی حاصل از فعل و انفعالات این صنایع نیز بدلیل وفور مواد غذائی و آلودگی بالا، مخاطراتی از جهت زیست محیطی بهمراه دارد.

2- منابع و مقادیر تولید فاضلاب

منابع تولید فاضلاب در صنابع لبنی عبارتند از :

فاضلاب صنعتی (فاضلاب حاصل از فرایند تولید)

فاضلاب انسانی (فاضلاب بهداشتی تولیدی پرسنل)

2-1- منابع تولید فاضلاب صنعتی در صنایع لبنی شامل مواد ذیل می  باشند.

الف- فاضلاب ناشی از کندانسورها، پاستوریزورها و خنک کننده ها که بعلت فقدان مواد آلی، عدم آلودگی خاص و ثابت بودن کیفیت می تواند به منظور کاهش حجم فاضلاب تولیدی از سایر فاضلابها جدا گردد و سپس بدون انجام عملیات تصفیه ضمن اختلاط با فاضلاب تصفیه شده خروجی به منابع پذیرنده تخلیه گردد. البته فاضلاب مذکور از نظر درجه حرارت بالا می تواند تغییراتی را در اکوسیستم منبع پذیرنده ایجاد نماید.

ب- فاضلاب ناشی از عملکرد دستگاههای خط تولید، به عبارتی فرآیند تولید که به صورت دائم یا غیر دائم تولید می گردد میزان این فاضلاب و مقادیر کیفی آن بسته به شرایط تولید و نوع محصول و تعداد شیفت کاری کارخانه می تواند متغیر باشد، بیشترین آلودگی ناشی از فاضلاب صنایع لبنی مربوط به این قسمت است.

به طوری که در صنایع لبنی که به تولید پنیر نیز اشتغال دارند آب پنیر حاصل از فرآیند تولید مقادیر قابل توجهی اسید لاکتیک، لاکتوز چربی و مواد معلق دارد که این مواد مقدار اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی در (BOD) فاضلاب را افزایش می دهد.

ج- فاضلاب ناشی از شستشوی دستگاهها- مخازن- لوله های خط تولید که در طی فر‌‌آیند یا پایان هر شیفت کاری تولید می گردد کیفیت این نوع  فاضلاب به گونه ای است که بیشترین آلودگی را ایجاد می کند و فاضلاب آن حاوی درصد بالایی چربی مواد آلی محلول و نامحلول، مواد معلق و PH متغیر بعلت استفاده از مواد شیمیایی و سیستم CIP جهت شستشوی دستگاهها و می باشد.

د- فاضلاب ناشی از شستشو کف سالن های تولید که پایان هر شیفت کار تولید می گردد. و حاوی ذرات چربی، مواد آلی محلول، مواد معلق، ودترجفت ها می باشد

2-2 فاضلاب های انسانی تولید شده:

این نوع فاضلاب ناشی در اثر استفاده از دستشویی ها، حمام، آشپزخانه و سایر مصارف انسانی پرسنل شاغل در کارخانه  تولید می گردد که مقدار آن با توجه به تعداد پرسنل شاغل و میزان سرانه مصرف مشخص می گردد.

شمای خط تولید و چگونگی تولید فاضلاب در کارخانه لبنی نیلوفر روز:

به منظور آشنایی با منابع فاضلاب کارخانه نیلوفر روز مراحل مختلف عملیات تولید بشرح زیر بیان می گردد.

شیر پس از انتقال به کارخانه در دو مخزن که هر کدام دارای به ظرفیت 10000 لیتر (جمعا 20000 لیتر) می باشد تخلیه شده و سپس با انجام مراحل کار عمل پاستوریزاسیون شیر را انجام داده و بمنظور انجام سایر مراحل مورد استفاده قرار می گیرد.

بخشی از شیر پاستوریزه شده به منظور تولید شیر مدارس به محل بسته بندی منتقل می گردد در آنجا لیوانهای شیر به ظرفیت حدود 200 سی سی پر خواهد شد، البته در حین کار بمنظور نظافت و پاکیزگی ناشی از سرریز شدن شیر بروی دستگاه از محلول پرکلرین3/0 درصد برای شستشو استفاده می گردد. علاوه بر این سایر محصولات کارخانه عبارتند از شیر کم چرب (5/2 درصد چربی)، ماست، دوغ که مستقیما از ماست تهیه می گردد.

بخش قابل توجهی از فاضلاب تولیدی کارخانه ناشی از شستشوی سالن تولید هفته ای یکبار کل دستگاهها و سالن تولید می باشد با محلول هالامیر 3/0 درصد بصورت اسپری شستشو می گردد و علاوه بر آن در انتهای هر شیفت کاری سالن مورد شستشو قرار می گیرد بطوریکه شیفت کاری از ساعت 8 صبح شروع شده و تا ساعت 14 ادامه دارد و پس از آن حدود 2 ساعت برای شستشو سالن، دستگاههای بسته بندی و .... زمان صرف می گردد

.آب مورد نیاز در کارخانه از چاه موجود تامین و و پس از کلرزنی با محلول پرکرین همراه با 09/0 درصد کلر بداخل مخزن تخلیه و از طریق مخزن هوایی فشار لازم تامین می گردد، روزانه 60 متر مکعب آب مصرف می گردد که از این میزان 10 متر مکعب مربوط آب کندانسها و آب داغ بوده و 50 متر مکعب آن مربوط به عمل شستشو و نظافت می باشد.

برای شستشو از محلول آب داغ، بادر حرارت 95 درجه سانتی گراد همراه با NAOH،HNO3 2 درصد استفاده می شود، این محلول شستشو در مخازنی که هر کدام 500 لیتر ظرفیت دارند نگهداری می شود گاهی در یک روز دو مرتبه کل سیستم شستشو می گردد در طرح نهایی کارخانه حجم مخازن فوق دو برابر شده و بدین ترتیب  آب استفاده شده در عملیات شستشو حدود 6000 لیتر خواهد شد.

علاوه بر فاضلاب صنعتی فوق در محل کارخانه و احدهای حمام و سرویس بهداشتی نیز برای استفاده، پرسنل وجود دارد که فاضلاب تولیدی این واحدها نیز همراه با فاضلاب بخش تولید به  تصفیه خانه منتقل می گردد. در این کارخانه آسپزخانه ای برای طبخ غذا وجود ندارد به پرسنل شخصا نسبت و تامین غذایی خود اقدام می نمایند.

4- مقادیر کمی فاضلاب تولیدی کارخانه لبنی نیلوفر روز:

مقادیر کمی فاضلاب تولیدی کارخانه با توجه به اطلاعات ارائه شده  در خصوص میزان تولید آب در دوره های مختلف سال و اظهارات مسئولین کارخانه در خصوص افزایش ظرفیت که تولید منجر به تولید فاضلاب به میزان 50 متر مکعب در روز می گردد حد نظر گرفته است نمودارهای شماره  1و 2 میزان آب مصرفی و فاضلاب تولیدی کارخانه را طی حدود یکماه اندازه گیری نشان می دهد لازم به ذکر است نتایج حاصل از مصرف آب بر اساس قرائت کنتور موجود ثبت گردیده است.

ضمنا مقادیر کیفی نیز بر اساس آخرین نتایج حاصل از آنالیز فاضلاب به شرح جدول شماره 3 بوده و مبنای طراحی فرآیند قرار گرفته است.

4-1- کیفیت پساب خروجی:

 نظر به اینکه در حال حاضر شهرک صنعتی فاقد طرح جمع آوری و تصفیه فاضلاب می باشد و شهرداری نظر آباد که مسئول شهرک بوده هیچ طرحی در این راستا ندارد کیفیت پساب خروجی از واحدهای تصفیه کارخانه لبنی نیلوفر روز بمنظور استفاده در کشاورزی و بر اساس استاندارد تدوین شده از  سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای این منظور مورد نظر قرار گرفته است.

در راستای کاهش آلودگی، با هدف تبدیل این واحد صنعتی به محیطی کاملا بهداشتی، بررسی وارائه طرح سیستم تصفیه فاضلاب کارخانه لبنی نیلوفر روز به این مشاور واگذار گردیده است، قرارداد خدمات مشاوره ای فوقدر دی ماه 83 بنی آقای مهندس مجید دایی بعنوان مشاور و مدیریت کارخانه نیلوفر روز بعنوان کارفرما، طبق شرایط قرارداد منعقد شده است. گزارش حاضر که حاصل بازدید، بررسی و مطالعات مشاور می باشد به منظور ارائه طرح و نتایج حاصل از محاسبات انجام گرفته تهیه شده است.

امید است با همکاریهای مستمر و اقدامات جدی هر چه سریعتر به این هدف نایل آئیم.

برداشتهای کلی:

کارخانه صنایع لبنی نیلوفر روز که در شهرستان نظر آباد از توابع کرج قرار دارد در قطعه زمینی به مساحت حدود4000 متر مربع و در بین یک کارخانه تولید رب و قطعه زمین خالی قرار گرفته است.

در این کارخانه شیر خام خریداری شده بصورت نیمه صنعتی به محصولات لبنی (شیر، ماست، دوغ) تبدیل می گردد. ظرفیت تولیدی روزانه آن حدود 10 تن می باشد که در آینده با توسعه تجهیزات و اعمال مدیریتهای تولید ظرفیت به 40 تن در روز نیز افزایش خواهد یافت. پرسنل شاغل در این واحد حدود 20 نفر می باشد که بصورت یک شیفت روزانه کار می کنند.

شمای کلی کارخانه صنایع لبنی نیلوفر روز در نقشه شماره1...آلبوم نشان داده شده است قسمتهای مختلف این کارخانه عبارتند از: سالن اصلی تولید، مخازن ذخیره شیر خام- استخر ذخیره آب برای خنک کردن ظروف ماست- سالن غذا خوری- اتاق برق- سرویسهای بهداشتی – نگهبانی و مجموعه مدیریت و امور اداری که در طبقه فوقانی سالن تولید واقع شده است.

فاضلاب تولیدی در سالن تولید (شستشو سالن، شستشو تجهیزات) توسط کانال مجزایی که در طول سالن امتداد دارد به بیرون منتقل می گردد عمق این کانال در محل حوضچه تعبیه شده حدود 3/0 متر می باشد.

بمنظور نصب آشغالگیر تعبیه  و خط کنار گذر که در شرایط اصطراری بتوان مسیر عبور فاضلاب را بسمت چاههای جذبی موجود انتقال داد (در حال حاضر فاضلاب تولیدی توسط خط لوله ای مستقیما وارد چاههای فوق می گردد که پس از اجرای تاسیسات تصفیه فاضلاب این خط بعنوان خط کنار گذرگاه با نصب دریچه کشوی قابل استفاده خواهد شد.) حوضچه ای به ابعاد 5/1 *5/1 و عمق 2/1 متر  در محل خروجی مجرای فاضلاب سالن تولید اجرا گردیده است،. این حوضچه دارای دو خروجی می باشد.

خروجی لوله کاروگیت 250 میلی متر با شیب 4 در هزار به سمت واحدهای تصفیه

خروجی لوله موجود به سمت چاههای جذبی هر دو خروجی مسیر بایستی مجهز به دریچه کشوی با جنس مقاوم در مقابل خوردگی (ترجیحا صفحات پلی اتیلن و یا فلزی با پوشش گالوانیزه گرم) باشند. اختلاف ارتفاع کف مجرای ورودی و لوله خروجی به سمت واحدها بین 05/0و03/0 متر در نظر توصیه شده است.

لوله انتقال فاضلاب با طی مسیری حدود 55 متر که بخشی از آن بصورت کانال خواهد بود به ابتدای اولین واحد تصفیه خواهد رسید و وارد استخر بی هوازی به ابعاد (6*12، و عمق5/4 متر) می گردد و پس از حدود 7/5 روز زمان ماند وارد حوض هوا دهی به ابعاد (1/4*15/5 و عمق68/3متر) می شود در این حوض توسط کمپرسورهای در نظر گرفته شده و از طریق دیفیوزرهای مستقر در کف حوض، هوا بداخل  فاضلاب تزریق می شود. لازم به توضیح است که فاضلاب خروجی از حوض بیهوازی قبل از ورود به حوض هوا دهی وارد واحدی بنام selector (انتخابگر) خواهد شد همچنین انتقال لجن از حوض ته نشینی نیز به ابتدای این قسمت تخلیه می گردد، عملکرد این قسمت به گونه ای است که با دراختیار گذاشتن حجم بالایی از میکرروارگانیسها موثر در تصفیه در مجاورت فاضلاب مملو از بار آلی، بخش از میکروارگانیسها که نهایتا مشکلات بهره برداری در حوض ته نشینی را ممکن است ایجاد نمایند. (از جمله با کلینک لجن به معنی کاهش قابلیت ته نشینی لخته در حوض ته نشینی) در حداقل فعالیت قرار داده و صرفا اجازه فعالیت و غالب شدن باکتریهای لخته ای Flock Former را خواهند داد. ابعاد واحد سکتور 65/0*1/4 و عمق 88/0 متر) بوده و زمان ماند فاضلاب در آن حدود 30 دقیقه تصفیه می باشد.فاضلاب در واحد سلکتور به منظور جلوگیری از رسوب مواد معلق باعث مورد اختلاط قرار گیرد این عمل با یک دستگاه همزن یا اتصال یک خط لوله هوا از محل کمپرسورها قابل انجام می باشد.

پس از حدود 32  ساعت زمان ماند، فاضلاب در حوض هوادهی فاضلاب خروجی وارد حوضچه ته نشینی به ابعاد 5/2*5/7 و عمق 28/4 متر می شود فاضلاب در مدت زمان ماندگاری در این حوضچه تحت عملیات تصفیه قرار می گیرد زمان ماند فاضلاب در این حوض حدود 33ساعت می باشد... پساب خروجی از حوض ته نشینی به حوضچه کلرزنی به ابعاد 25/1*3/1 وعمق6/1 متر  منتقل شده و با زمان ماند حدود 45 دقیقه از آن خارج می‌شود، در انتهای سیستم بدلیل اختلاف ارتفاع خروجی فاضلاب و سطح زمین، توسط پمپ فاضلاب تصفیه شده به منظور آبیاری اشجار و فضای سبز پمپاژ می گردد.لازم به توضیح می باشد با استفاده از یک خط لوله بخشی از لجن ته نشین شده در کف حوضچه ته نشینی بایستی به ابتدای واحد سلکتور منتقل گردد.

هدف از ارائه این طرح انجام تصفیه بگونه ای بوده است که تا حد امکان از تجهیزات پیچیده مکانیکی و برقی استفاده نگردد و نهایتا بهره برداری از سیستم آسان بوده باشد و سیستم تصفیه بتواند میزان آلودگی فاضلاب خروجی را میزان مجاز تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط ریست برای استفاده در کشاورزی کاهش دهد.

خصوصیات کیفی فاضلاب:

7- خصوصیات کیفیتی فاضلاب:

اطلاع از کیفیت فاضلاب جهت  ارائه طراحی عملی و موثر تصفیه خانه که منجر به خروج پسابی مطلوب و نهایتا حفظ محیط زیست می گردد. از ضروریات مهم می باشد. لذا قبل از پرداختن به خصوصیات کیفیتی فاضلاب کشتارگاه تعاونی نیشابور طیور به توضیح فاکتورهای تعیین کننده کیفیت فاضلابها بطور کلی پرداخته و سپس میزان آلودگی در فاضلاب کشتارگاه مزبور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

7-1- مواد معلق Suspended solids:

عبارت است از : مواد موجود در فاضلاب شامل مواد قابل تجزیه بیولوژیکی و غیر قابل تجزیه بیولوژیکی می باشند که اگر فاضلاب بصورت تصفیه نشده وارد محیط زیست شود بدلیل ماهیت آلی این مواد, باعث آلودگی محیط می گردد.

مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی:

این مواد عمدتا از پروتئین ها , کربوهیداتها و چربی ها تشکیل شده اند و طی فرایندهای بیولوژیکی هوازی و غیر هوازی تجزیه می شوند. مقدار این گونه مواد را از نظر کمی با پارامترهایی از قبیل BOD و یا COD اندازه گیری و بیان می کنند، اگر اینگونه مواد بدون تصفیه در محیط رها گردند، تثبیت و تجزیه بیولوژیکی آنها باعث ایجاد کاهش اکسیژن درمنابع آبی و تولید شرایط تعفن در طبیعت می شود.

مواد غذایی Nutrients:

شامل نیتروژن، فسفر و کربن بوده که این مواد برای رشد میکروبی لازم می باشند. اگر اینگونه مواد به محیطهای آّبی تخلیه شوند، باعث رشد سریع گیاهان آبزی نامطلوب شده و در صورت تخلیه در زمین باعث ایجاد آلودگی در آبهای زیر زمینی می شوند.

مواد آلی، معدنی:

مواد آلی از قبیل فنلها و سموم دفع آفات نباتی ومواد معدنی از قبیل کلسیم، سدیم و سولفات بایستی براساس نوع استفاده مجدد از آب متناسب با نوع محل دفع از فاضلاب گرفته شوند.

خصوصیات کیفی فاضلاب کارخانه لبنی نیلوفر روز:

در قسمتهای قبل بصورت کلی مواد آلاینده، موجود در فاضلابها توضیح داده شد، مواد آلوده کننده موجود در فاضلابها به میزان بالا در فاضلاب صنایع لبنی نیز وجود دارد (البته بار آلودگی میکروبی این فاضلاب از فاضلاب شهری کمتر است)

 خصوصا پارامترهای کیفی و COD،BOD5 موجود در فاضلاب صنایع لبنی زیاد بوده و بنابراین از درجه اهمیت خاصی برخوردار است. در صنایع لبنی که به تولید پنیر نیز اشتغال دارند شدت آلودگی خیلی زیاد است، بطوریکه مقدار BOD5 فاضلاب ممکن است از 10000 میلی گرم در لیتر تجاوز نماید. ولی در این کارخانه نظر به عدم وجود خط تولید پنیر شدت آلودگی کمتر بوده و مقدار BOD5 آن در حدود 900 میلی گرم در لیتر می باشد.

لذا بر اساس نتایج آزمایشات انجام شده بر روی نمونه های مرکب فاضلاب کارخانه لبنی نیلوفر روز که توسط دانشکده بهداشت و انیستیتوتحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام و طی نامه شماره 326/ب (6/11/83) ارائه می گردد و مبنای محاسبات در طراحی قرار گرفته شده به شرح زیر می باشد.

pH=7.5

کل BOD 5=880 mg/l

محلول BOD 5= 610 mg/l

کل COD =1040  mg/l

محلولCOD =890  mg/l

TS = 1148  mg/l

TVS= 766 mg/l

TDS = 923 mg/l

TVDS=608 mg/l

TSS=225 mg/l

TVSS=207 mg/l

FSS=18 mg/l

Oil & Greasc=32  mg/l

متوسط دما=  20 oC

خصوصیات فاضلاب تصفیه شده

بیشتر فاضلابها همیشه دارای تعداد زیادی میکروارگانیسهای گوناگون می باشند که بخشی از آنها را میکروبهای بیماریزا تشکیل می دهند از جمله فاضلابهای شهری و فاضلابهای کشتارگاه). در صورتیکه فاضلاب بصورت خام و تصفیه نشده در محیط وارد گردد، سبب آلوده شدن گردیده و در اثر تماس انسان با آن، خطر گسترش بیماریهای مختلف بصورت جدی مطرح می گردد. بعلاوه در صورتیکه فاضلاب بصورت خام در محیط رها گردد، علاوه بر خطرات مستقیمی که برای بهداشت عمومی دارد، نتایج دیگری از قبیل مناظر زشت، بوهای ناخوشایند، تقلیل در کاهش اکسیژن منابع طبیعی و سرانجام تولید حشرات و بخصوص مگس و پشه را بهمراه دارد، این حشرات خود وسیله ای برای انتقال میکروبهای بیماریزا و آلوده سازی محیط زیست می باشند.

 علاوه بر موارد فوق و بویژه در شرایطی نظیر کشور ما که با مشکل کمبود آب روبرو می باشیم، کاربرد دوباره فاضلاب بخصوص در کشاورزی و آبیاری فضای سبز از اهمیت خاصی برخوردار است. بدیهی است که کاربرد دوباره فاضلاب فقط در صورتی مجاز است که فاضلاب تا حد معینی تصفیه شده و ظوابط استاندارد تدوین شده را شامل گردد..

استاندارد فاضلاب تصفیه شده بر اساس توصیه سازمان حفاظت محیط زیست برای استفاده در کشاورزی عبارتند از:

BOD5=100mg/l                                 MPN/100ml=10

COD=200mg/l                                            ]چربی و روغن=10mg/l

TSS=100mg/l                                              PH=5/8-6

هر چه استاندارد در نظر گرفته شده بالاتر باشد، هزینه تصفیه فاضلاب بیشتر خواهد بود لذا بایستی از هزینه اضافی با توجه به نوع مصرف فاضلاب تصفیه شده خودداری نمود.

نهایتا فاضلاب تصفیه شده خروجی از سیستم تصفیه به مصرف آبیاری زمین مجاور کارخانه و فضای سبز موجود خواهد رسید هر چند لجن مازاد حاصل از فرآیند تصفیه تا حدودی تحت شرایط بی هوازی مورد هضم و تثبیت قرار خواهد گرفت و لیکن بایستی قبل از استفاده در زمین مدتی در یک محل تخلیه و بصورت کمپوست تحت شرایط تثبیت قرار گرفته و درصدی از تجزیه را پشت سر گزارده و سپس به مصرف کشاورزی برسد.

فرایندهای مختلف تصفیه فاضلاب:

هدف از تصفیه فاضلاب ها بطور کلی و خلاصه عبارتند از:

-    جدا سازی مواد جامد موجود در فاضلاب اعم از مواد جامد شناور و مواد جامد قابل ته نشینی.

اکسید کردن مواد آلی ناپایدار موجود در فاضلاب و تبدیل آنها به مواد پایدارتر و سپس ته نشینی و جدا سازی آن از فاضلاب.

جداسازی مواد سمی محلول و نامحلول از فاضلاب در صورتیکه فاضلابهای صنعتی حاوی این مواد باشند.

گندزدایی فاضلاب و حذف میکروبهای باقیمانده در آن

فرآیندهای مختلف تصفیه فاضلاب بر اساس واکنشهای فیزیکی. شیمیایی و زیستی (بیولوژیکی) تقسیم بندی می شوند. با توجه به ترتیب قرار گرفتن هر یک از مراحل تصفیه، این مراحل به تصفیه مقدماتی، اولیه و ثانویه تقسیم شده اند. به تناسب شرایط خاص و درجه تصفیه مورد نظر، می توان هر یک از مراحل فوق را استفاده نمود. هر مرحله نیز دارای روشهای مختلفی می باشد که انتخاب روشها نیز بستگی به شرایط خاص و اهداف مورد نظر دارد.

تصفیه مقدماتی:

تصفیه مقدماتی که عمدتا نوعی تصفیه فیزیکی می باشد می تواند شامل یک یا مجموعه ای از فرآیندها باشد که بسته به کیفیت فاضلاب خام از نظر وجود مواد جامد و نوع فاضلاب انتخاب می شود، فرایندهای مذکور عبارتند از:

-شبکه آشغالگیر دستی                                       cleaning by hand) Barscrean)

- واحد دانه گیر (شن گیر)                                                      Grit chamber

- آشغال خرد کن                                                                 comminutor

-جدا کننده روغن و چربی                                             Grease &oil separator

-متعادل کننده و خنثی کننده جریان                      Nuralization&s Equalization

برای انجام هر یک از فرآیندهای فوق با توجه به نوع تجهیزات، روشهای متنوعی متداول گریده است.البته با توجه به کیفیت فاضلاب تولیدی در کارخانه ضرورتی برای احداث واحدهای دانه گیر به آشغال خرد کن نبوده و عمل جدا سازی روغن و گریس در حوض بیهوازی انجام می گردد.

تصفیه اولیه:

در تصفیه اولیه با استفاده از مخازن ته نشینی که به شکل مستطیل یا مدور ساخته می شوند. مواد جامد قابل ته نشینی و مواد جامد شناور در سطح مایع به میزان 50 تا 60 درصد از فاضلاب جدا می شوند، در نتیجه این عمل 20 تا 30 درصد از BOD5 ورودی به تصفیه خانه نیز کاهش می‌یابد.

تصفیه ثانویه:

جهت جدا کردن مواد آلی محلول، نامحلول و کلوئیدی که در فاضلاب وجود دارند از تصفیه بیولوژیکی استفاده می نمایند. اساس کار این فرآیند، استفاده از واکنش زیستی میکروارگانیسم ها می باشد. میکروارگانیسم ها جهت ادامه حیات و سوخت و ساز و تکثیر نیاز به مصرف مواد آلی دارند  در این روش مکانیسم عمل بشکلی است که شرایط مناسب برای رشد و انجام فعل و انفعالات بیولوژیکی میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب فراهم می گردد تا مواد آلی را تجزیه کرده که حاصل این عمل عناصر ساده تر نظیر آب، CO2  و مواد معدنی می باشد.

مواد معدنی و میکروارگانیسم ها در ته نشینی نهایی از فاضلاب جدا می گردند و با این عمل غلظت BOD5 .ورودی بستگی به روشهای مختلف تصفیه از 80 تا 95 درصد کاهش می یابد. جهت انجام اکسیداسیون زیستی نیاز به اکسیژن می باشد،. اکسیژن مورد نیاز به طریقه مصنوعی و به کمک هواده های سطحی یا افشانکی وارد حوضهای هوادهی شده و نیاز میکروارگانیسمم ها تامین می گردد.

10-3-1- بررسی تصفیه ثانویه (فرآیند لجن فعال با اختلاط کامل):

روش لجن فعال یکی از رایج ترین روشهای تصفیه بیولوژیکی در فرآیندهای تصفیه فاضلاب است که در آن از اکسیداسیون هوازی باکتریها برای تجزیه مواد آلی فاضلاب و تبدیل آنها به مواد ساده تر استفاده می شود.