متاسفانه مصرف فراوان نوشابه های گازدار مدت هاست آسیب های فراوانی به سلامت جسمی مردم وارد کرده به نحوی که به دلیل نابودی کلسیم موجود در بدن بخاطر مصرف نوشابه های گاز دار و عدم مصرف لبنیات خصوصا شیر و دوغ هم اکنون در ایران بیش از 5 میلیون نفر مبتلا به بیماری مرگبار اما خاموش پوکی استخوان هستند و از هر 100 زن ایرانی بالای 50 سال 70 نفرشان دچار عارضه پوکی استخوان هستند که همه ساله باید میلیاردها تومان پول برای درمان این افراد خصوصا خرید داروهای خارجی هزینه کرد و علاوه بر آن افزایش بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت بخشی ریشه در همین بد غذایی دارد و به موازات آن هم نوشابه های گاز دار کماکان در سطح کشور و حتی از رسانه ملی تبلیغ می شود.
هم اکنون بر اساس آمارهای موجود و رسمی کشور مصرف نوشابه های گازدار در ایران بالاترین میزان مصرف در سطح جهان است یعنی اگر میانگین مصرف نوشابه های گاز دار در دنیا برای هر فرد 10 لیتر باشد در کشور ما چهار برابر این مقدار و بیش از 40 لیتر برای هر فرد است .
ممکن است بعضی افراد مدعی شوند این آمار آمار درستی نیست و حداقل عده ای نوشابه گاز دار مصرف نمی کنند اما جالب است بدانیم در کشور افراد و خانواده هایی داریم که نوشابه خور حرفه ای (!) هستند و هر فرد روزانه حداقل 12 بطری نوشابه گازدار مصرف می کنند و قادر به بلع غذای معمولی بدون استفاده از نوشابه هم نیستند.
هر چه هست اکنون این مواد نوشیدنی ناسالم که در وعده غذایی ظهر و شام و میان وعده بسیاری از مردم قرار دارد و حتی جزو زیبایی های سفره ایرانی هم شده جز سمی مهلک چیز دیگری نیست زیرا با داشتن ترکیبی از مواد قندی و رنگ تنها باعث چاقی و به موازات آن بروز بیماریهای مرتبط با چاقی و افت کلسیم و پوکی استخوان می شود.
کافی است بدانیم میزان قند خالص موجود در یک لیوان نوشابه گاز دار 280 تا 300 میلی گرم است که حدود 150 کالری برای بدن می سازد در حالیکه یک لیوان دوغ علاوه بر ویژگی های شیر و ماست و املاح مورد نیاز بدن چاق کننده نیست باعث افزایش قندو اسیداوریک بدن هم نمی شود.
به مضرات مصرف نوشابه های گازدار اقدامات موثری را برای حذف این نوشیدنی مضر آغاز کرد.
نوشابه بر سطح یادگیری دانش آموزان اثر منفی می گذارد و باعث کاهش یادگیری درس می شود که متاسفانه کند ذهنی امروزه یکی از اعتراض های عمده والدین در باره دانش آموزان هم هست . »
آقای دکتر صادق وهابی اظهار می‌دارد: اولیا باید توجه داشته باشند هر قدر مواد غذایی و نوشیدنی فسفردارو کلیسم دار به دانش آموزان بدهند این مواد باعث تقویت ذهن و یادگیری دانش آموزان می شود و برعکس نوشابه های گاز دار با نابودی کلسیم به صورت غیرمستقیم باعث ضعف یادگیری می شود.
وی عارضه کوتاهی قد را هم یکی دیگر از نشانه های ویژه برخی از دانش آموزان مصرف کننده نوشابه های گازدار قلمداد کرد و گفت : امروزه در کشورهایی همانند ژاپن مالزی اندونزی و ویتنام با تشخیص اثرفراوان شیر و دوغ بر افزایش ضریب هوشی دانش آموزان و افزایش قد به نتایج شگرفی رسیدند و توانستند میانگین قد دانش آموزان خود را افزایش دهند.
وی همچنین توصیه کرد : خانواده ها همراه ساندویچ خانگی دوغ را جایگزین نوشابه برای مصرف میان وعده دانش آموزان کنند و برای تامین قند خون دانش آموزان هم از خرما و کشمش و میوه ها استفاده نمایند.
وی بی قراری را یکی دیگر از عوارض مصرف نوشابه های گاز دار در میان دانش آموزان ارزیابی کرد و گفت : مصرف فراوان قند موجود در نوشابه های گازدارعلاوه بر انرژی کاذب باعث بروز بی خوابی بی قراری و حتی تپش قلب و کم غذایی هنگام وعده های اصلی می شود که اثرات جانبی به بار می آورد.
دکتر سیدعلی کشاورز استاد رشته تغذیه و مدیرگروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم در باره مضرات نوشابه های گازدار به گزارشگر ما گفت : نوشابه حاوی شکر گازکربنیک اسید فسفوریک و بنزوات (برای جلوگیری از فساد) است و غیر از اینکه مقداری انرژی به بدن مصرف کننده برساند هیچ فایده دیگری ندارد و هر منبع انرژی که با خود ویتامین پروئین و املاح نداشته باشد تنها فایده ای که دارد چاق کننده است .
وی در مقایسه محتویات یک لیوان شیر یا دوغ با یک لیوان نوشابه هم افزود : وقتی که یک لیوان شیرمی خورید بیش از 10 درصد از 10 ماده مغذی همانند پروئین کلسیم ویتامین ب 2 و ب 1 ویتامین آو ... مجموعه ای از مواد مغذی را که بدن به آن نیاز دارد در یک لیوان شیر و یا یک لیوان دوغ که رقیقتر هست دارد در حالیکه انرژی اش هم به اندازه های همان لیوان نوشابه هست .
دکتر کشاورز در باره وجود نگاه و باور خواب آوری مصرف دوغ هم گفت : مساله خواب آلودگی آنقدر نیست که بتوان از لحاظ علمی آن را مطرح کرد زیرا دوغ رقیق است و خواب آلودگی در باره ماست و آنهم درصد مصرف زیاد گفته شده است و بستگی به شرایط و حساسیت های فردی هم دارد.
وی افزود : حتی شیرهم می تواند این حالت را داشته باشد ولی ماست بیشتر از بقیه مواد لبنی است زیرا دو چیز در ایجاد آرامش بدن انسان موثر است یکی کلسیمی است که در دوغ و ماست و شیر داریم و دوم اسیدلاکتیک است که در ماست و دوغ به مقدار کم داریم پس اگر ما بتوانیم دوغهایی تولید کنیم که ترش نباشد و اسیدلاکتیک آن حداقل باشد چون رقیق است کلسیم آن درحدی نیست که ما را به سمت خواب آلودگی ببرد.
اخیرا در کشور ماتبلیغات فراوانی برای مصرف نوشابه های انرژی زا انجام می شود و حتی جوانان برای مصرف آن رقابت می کنند که متاسفانه کمپانی های تولیدکننده این نوشابه ها هم از چنین روندی حمایت کرده و از آن سود فراوان جستجو می کنند در این باره نیز دکتر کشاورزاستاد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت : نوشابه های انرژی زا ارزش تغذیه ای چندانی ندارد در حقیقت قند آن مشابه نوشابه های گاز دار است .و تنها مقدار جزئی از ویتامین های C یا B به آن اضافه شده و مقداری کافئین و یا ترکیبات مشابه آن مثل ژانسینگ دارد که تفاوتی با نوشابه های گازدار معمولی ندارد و اما می توان گفت همه این نوشابه ها اسیدفسفوریک را دارند که مانع جذب کلسیم آهن و روی بدن می شود.
وی افزود : اولین عارضه ای که این موانع جذب در بدن ایجاد می کنند ممانعت از رشد خصوصا در کودکان می شوند و در افراد بالغ سبب پوکی استخوان خواهد شد.
دکتر کشاورز به عنوان مثال ادامه داد : خانمی که هر روز یک لیوان نوشابه گازدار استفاده کند خطر پوکی استخوانش سه برابر بیشتر از کسی است که نوشابه گازدار استفاده نمی کند و اگر این زن ورزشکار باشد خطر پوکی استخوانش نسبت به بقیه زنان پنج برابر بیشتر است چون خود ورزش مانع از پوکی استخوان می شود اما چون ورزشکاران به کلسیم بیشتری نیاز دارند اثرات سو مصرف نوشابه های گازدار در آنها بیشتر است .
وی ادامه داد : نوشابه های انرژی زا هم در دنیای ورزش بیشتر جنبه تجاری دارند و بخاطر اینکه قند فراوانی دارند همانند نوشابه های معمولی به شدت چاق کننده است وی درباره بنزوآت موجود در نوشابه ها هم گفت : اگر مصرف این مواد زیاد باشد ثابت شده که می تواند سرطان زا هم باشد و این عارضه نوشابه خورهای حرفه ای حتما خطر آفرین است . دکتر کشاورز افزود : اگر نوشابه ها از سفره خانواده ها حذف شود به جای آن دوغ آب میوه و آب گذاشته شود منافع بیشتری عاید مصرف کننده می شود زیرا دوغ تقریبا تمام ویژگی های شیر و ماست را دارد اما رقیق است و همه آن که10 مواد مورد نیاز بدن را دارد اما کمتر از شیر و ماست چون با آب و نمک مخلوط است .
وی درباره موجودی نمک دوغ هم گفت : خوشبختانه اخیرا شرکت ها نمونه دوغ هایی تولید می کنند که نمک کمی دارد که البته مناسب است با هدایت وزارت بهداشت این شرکت ها موجودی نمک و سایر اجزا دوغ را روی برچسب آن بنویسند تا مصرف کنندگان با آگاهی بیشتری به سراغ دوغ های کم نمک تر و کم ترش بروند.
وی درباره حذف نفخ ناشی از مصرف دوغ هم گفت : می توان دوغ را با عرق نعناع مخلوط کرد که اتفاقا برخی از شرکت ها هم چنین دوغ هایی تولید می کنند که می توان در نهایت به استانداردهای خاصی برای تولید دوغ با کیفیت دست یافت .