موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآوردهها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید.
وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از: (تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور - ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استاندارد اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).
موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد میباشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده مینماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار میدهد.
اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینهها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها میشود.
کمیسیون استاندارد روش نگهداری میوهها و سبزیهای تازه در سردخانه رئیس اجلالی - محمود دکتر صنایع غذایی مدیر گروه صنایع غذایی دانشکده کشاورزی کرج اعضاء تمیز کار - حمید مهندس تأسیسات وزارت کشاورزی و منابع طبیعی ساحلی - اسمعیل مهندس تأسیسات مدیر عامل سردخانه طوبی - رضا دکتر تأسیسات دانشیار دانشکده فنی و نماینده سازمان گسترش و صنایع ایران فرجام - عبدالحمید مهندس مکانیک مدیر عامل سرد خانه ولفریز متقی - مسعود مدیر عامل سردخانه تکنوفودز کهنیم - عزت اله مهندس کشاورزی معاون اداره استاندارد استان مرکز هاشمیان - احمد دکتر دامپزشک اداره کل نظارت بر مواد خوراکی , آشامیدنی آرایشی و بهداشتی دبیر صوفی - جمشید مهندس کشاورزی کارشناس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران فهرست مطالب مقدمه هدف و دامنه کاربرد پیوست الف شرایط نگهداری موز در سردخانه شرایط نگهداری موز در گرمخانه پیوست ب بسمه تعالی پیشگفتار استاندارد روش نگهداری میوهها و سبزیهای تازه در سردخانه که به وسیله کمیسیون فنی استاندارد روش نگهداری میوهها و سبزیهای تازه در سردخانه زیر نظر کمیته ملی استاندارد مواد خوراکی و فرآوردههای کشاورزی و تحت نظارت شورای عالی استاندارد در مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تهیه و تدوین گردیده است به استناد ماده یک (( قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب 24 آذر ماه سال 1349)) به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا در فواصل معین مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در تجدید نظر بعدی مورد توجه واقع خواهد شد .
بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود .
در تهیه استاندارد سعی بر آن بوده است که با توجه به نیازمندیهای خاص ایران حتیالمقدور میان روشهای معمول در این کشور و استاندارد و روشهای متداول در کشورهای دیگر هماهنگی و ایجاد شود .
بنابراین با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم استاندارد حاضر با استفاده از استاندارد زیر تهیه گردید : 1- Recommended conditions for cold storage of perishable produce 2nd Edition 1967 2- The refrigeration reaserch foundation international association of refrigerated warchouses 3- Apple cold storage ISO/TC 34 No 1031 مقدمه میوه و سبزیها بیش از سایر مواد غذائی هنگام انبار نمودن تحت تأثیر قرار میگیرند و اصل و نژاد , نوع آب و هوا , خاک , میزان کود نحوه پرورش , فصل و نحوه برداشت , میزان رسیدن شرایط حمل و نقل همه عوامل مهمی هستند که در انبار نمودن این محصولات مؤثر میباشد .
شرایط در نظر گرفته شده در این استاندارد ( مخصوصأ مدت نگهداری ) برای محصولاتی است که کاملا تازه بوده و از انواع مرغوب باشد و این قبیل محصولات بایستی در فاصله زمانی خیلی کوتاه پس از برداشت به سردخانه منتقل گردد و دیگر آنکه محصول باید کاملا سالم , پاک و تمیز باشد ( منظور از تمیز بودن آنست که عاری از گل و خاک و گرد و غبار باشد و منظور شستن آنها نیست زیرا میوه به هنگام انتقال به سردخانه نباید رطوبت سطحی داشته باشد ) محصولاتی که قرار است برای مدت طولانی در سردخانه نگهداری شود بایستی با لفاف قابل نفوذ بسته بندی گردد .
1- هدف و دامنه کاربرد هدف از تدوین این استاندارد تعیین شرایط ویژه نگهداری انواع میوه ها و سبزیهای تازه در سردخانه به طور نسبی میباشد .
هدف از تدوین این استاندارد تعیین شرایط ویژه نگهداری انواع میوهها و سبزیهای تازه در سردخانه به طور نسبی میباشد .
پیوست الف شرایط نگهداری موز شرایط نگهداری موز شامل دو قسمت است : 1- شرایط نگهداری موز در سردخانه 2- شرایط نگهداری موز در گرمخانه 1- شرایط نگهداری موز در سردخانه هوای محل حداقل در روز دو بار به مدت 30 تا 40 دقیقه تهویه شود .
ضمنأ درجه حرارت موز در سردخانه نباید از 10+ درجه سلسیوس کمتر باشد .
2- شرایط نگهداری موز در گرمخانه 2-1- موز را باید در داخل کارتنهای مخصوص مشبک طوری بر روی هم قرارداد تا هوا به سهولت از تمام جوانب کارتن عبور نماید و یا خوشههای موز در طبقات فاصله دار طوری آویزان شود که هوا به آسانی در تمام اطراف آن جریان یابد .
2-2- موز را میتوان به صورت فله روی چوبهای مشبک با حداقل 200 سانتیمتر گذاشت به طوری که هوا از اطراف محصول عبور نماید هوای سالن محل نگهداری موز باید وسیله وانتیلاتور به هم زده شود و سرعت هوای داخل سالن باید به وسیله هواسنج اندازهگیری گردد و سرعت هوا نباید کمتر از 10 متر در ثانیه باشد .
2-3- در اطاق مخصوص رساندن موز باید دمای بین 15+ تا 21+ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی آن 90 درصد باشد به محض این که موز شروع به زرد شدن نمود برای حفظ سفتی و سختی آن رطوبت نسبی اطاق باید به 80 درصد تقلیل داده شود هر چه درجه حرارت به حرارت 21+ نزدیکتر باشد موز در مدت کوتاهتری میرسد و در درجات 15+ رسیدن موز حدود 6 تا 7 روز وقت لازم دارد .
2-4- چنانچه هدف رسیدن موز به طور سریع باشد میتوان آن را به مدت 12 تا 24 ساعت در گرمخانه حاوی گاز اتیلین به مقدار یک در هزار و در دمای 18+ درجه و با رطوبت نسبی 85 تا 90 درصد نگهداری نمود .
پیوست ب شرایط نگهداری انگور برای نگهداری انگور باید شرایط خاصی وجود داشته باشد که در ذیل نام برده میشود .
1- نگهداری انگور باید در سالن جداگانه و دور از محصولات دیگری انجام پذیرد .
2- خوشههای انگور بایستی در سینیهای چوبی که کف آن مشبک است به عمق یک خوشه چیده شود قرار دادن سینیهای چوبی بر روی هم و یا درون طبقات اطاق محل نگهداری بایستی به نحوی باشد که هوا به سهولت از بالا و کف و اطراف سینیها عبور نماید .
3- برای پایین آوردن سریع دما و همچنین دمیدن بخار گوگرد بلافاصله پس از ورود به سردخانه بایستی از اطاق پیش سرد کن استفاده شود و مقدار بخار گوگرد (So2) در مرتبه اول یک درصد حجم اطاق و مدت آن بر روی انگور خشک 15 دقیقه و در صورتی که مرطوب باشد .
20 تا 25 دقیقه است خاصیت بخار گوگرد آن است که از ازدیاد قارچ روی دانهها و سیاه شدن ساقه انگور جلوگیری مینماید گردش هوا در مدتی که بخار گوگرد دمیده میشود باید در دورترین نقطه به باد بزن از 15 متر در ثانیه کمتر نباشد .
4- وجود بخار گوگرد در هوا بیش از میزان چهار در هزار برای تنفس و چشم خطرناک است و بایستی از ماسک ضد گاز و عینکهای مخصوص استفاده شود .
5- لوله و قطعات آهنی بدون رنگ و لعاب در مجاورت بخار گوگرد دچار زنگ زدگی شدید میشود و باید حتمأ لعاب داده شوند .
6- مقدار بخار گوگرد(So2) مورد لزوم برای اطاق پیش سرد کن 65 متر مکعب فضا که حدود دو کیلوگرم میباشد .
7- پس از انتقال انگور به محل دائمی نگاهداری دمیدن بخار گوگرد با همان سرعت (15 متر در ثانیه ) باید در فواصل معین تکرار شود معمولا انگورهایی که قبل از ورود به سردخانه باران دیده و در فواصل یک هفته و به مدت 20 دقیقه و انگورهایی که باران و شبنم کمتری دیدهاند ده روز یکبار به مدت 15 دقیقه احتیاج به دمیدن بخار گوگرد دارند و مقدار بخار گوگرداز یک درصد حجم اطاق و یا حدود یک کیلوگرم در هر 130 متر مکعب فضا میباشد .
830روش نگهداری میوه ها و سبزیهای تازه در سردخانهچاپ پنجم کمیسیون استاندارد روش نگهداری میوهها و سبزیهای تازه در سردخانهکمیسیون استاندارد روش نگهداری میوهها و سبزیهای تازه در سردخانهکمیسیون استاندارد روش نگهداری میوهها و سبزیهای تازه در سردخانهرئیسرئیسرئیساجلالی - محموددکتر صنایع غذاییمدیر گروه صنایع غذایی دانشکده کشاورزی کرجاعضاءاعضاءاعضاءتمیز کار - حمیدمهندس تأسیساتوزارت کشاورزی و منابع طبیعیساحلی - اسمعیلمهندس تأسیساتمدیر عامل سردخانهطوبی - رضادکتر تأسیساتدانشیار دانشکده فنی و نماینده سازمان گسترش و صنایع ایرانفرجام - عبدالحمیدمهندس مکانیکمدیر عامل سرد خانه ولفریزمتقی - مسعودمدیر عامل سردخانه تکنوفودزکهنیم - عزت الهمهندس کشاورزیمعاون اداره استاندارد استان مرکزهاشمیان - احمددکتر دامپزشکاداره کل نظارت بر مواد خوراکی , آشامیدنی آرایشی و بهداشتیدبیردبیردبیرصوفی - جمشیدمهندس کشاورزیکارشناس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران