آئین کار نگهداری و ترابری گوجه فرنگی در سردخانه 1 - هدف و دامنه کاربرد هدف از تدوین این استاندارد ارائه روش برداشت و عملیاتی است که باید به منظور حفظ کیفیت و جلوگیری از فساد گوجه فرنگی انجام گیرد .
این روش در مورد گوجه فرنگی هائی که به مصرف فرآیند صنعتی میرسند کاربرد ندارد .
2- آماده سازی گوجه فرنگی 2-1- برداشت : گوجه فرهنگی باید در هوای خشک برداشت شود .
2-1-2- میزان رسیده بودن گوجه فرنگی در هنگام برداشت بستگی به عوامل زیر دارد: - مقصد ترابری - مدت ترابری - شرایط ترابری - مورد یا موارد مصرف - مدت مورد نظر برای نگهداری - زمان مورد نظر برای عرضه به بازار 2-1-3- رنگ گوجه فرنگی مهمترین ضابطه برای تعیین زمان برداشت میباشد ( رجوع شود به جدول شماره 1) 2-1-4- بلافاصله بعد از برداشت ( حداکثر در طی 12 ساعت ) باید گوجه فرنگی را مشروطه , بسته بندی , ارسال و یا در سردخانه نگهداری نمود .
2-2- کیفیت : گوجه فرنگی هایی که برای ترابری و نگهداری به مدت کوتاهی در نظر گرفته شدهاند باید دارای ویژگیهای مندرج در استانداردهای مربوطه و نیاز بازار باشند .
- گوجه فرنگیها باید سالم و تمیز , دارای سفتی مناسب با درجه رسیده بودن و عاری از رطوبت اضافی سطحی بوده و از نظر اندازه طبقه بندی و از لحاظ دما مشروطه شوند.
- وجود دم روی میوه اختیاری است و الزامأ شرطی برای ترابری و نگهداری در سردخانه نمیباشد .
اطمینان از یکنواختی رنگ و میزان رسیده بودن گوجه فرنگیها در یک بهر اهمیت داشته و دامنه نوسان رنگ میوه نباید بیش از دو درجه از تفاوت رنگ جدول یک تجاوز کند.
3- بسته بندی گوجه فرنگیهایی را که برای نگهداری در سردخانه و ترابری با وسایل مجهز به تجهیزات سرمازا در نظر گرفته شدهاند میتوان در انواع بستهها ( چوبی - مقوایی - پلاستیکی ) بسته بندی نمود , مشروط بر آنکه فشاری که بر روی میوهها وارد میشود موجب کاهش کیفیت آن در طی ترابری و نگهداری نشود موجبات گردش هوا در اطراف بستهها و داخل آن باید فراهم باشد .
چنانچه نگهداری گوجه فرنگی در سردخانه ضروری باشد باید آنرا پیش از نگهداری در سردخانه خنک کرد .
- بعد از برداشت گوجه فرنگی , مشروطه کردن , دسته بندی باید آنرا به اندازهای خنک کرد که دمای آن بیش از 2 درجه سلسیوس با دمای بهینه ترابری و نگهداری اختلاف نداشته باشد .
- برای جلوگیری از تراکم بخار آب روی میوه توصیه میشود که وسیله ترابری نیز قبلا خنک گردد .
5- بارگیری در وسایل ترابری مجهز به تجهیزات سرمازا یا سردخانه گوجه فرنگی باید حداکثر ظرف مدت 24 ساعت بعد از برداشت در سردخانه یا وسیله ترابری ( مجهز به تجهیزات سرما از ) بارگیری شود .
کیفیت گوجه فرنگی در صورتیکه دمای آن ولو به مدت چند ساعت به بالاتر از 25 درجه سلسیوس برسد بطور قابل توجهی کاهش مییابد .
اگر نتوان دمای بهینه نشان داده شده در جداول 1 و 2 را حفظ کرد میتوان گوجه فرنگی را در دمای بین 6 تا 25 درجه سلسیوس نگهداری نمود ولی بهر حال گوجه فرنگی را در خارج از دمای بهینه آن نباید بیش از 12 ساعت نگهداری نمود .
توصیه میشود هر سالن نگهداری سردخانه یا هر وسیله ترابری مجهز به تجهیزات سرمازا با گوجه فرنگی هایی شود که از نظر رسیده بودن و اندازه یکسان باشند .
- بستههای حاوی گوجه فرنگی باید به دقت جابجا شود .
اگر عملیات بارگیری و تخلیه در سردخانه بطور مکانیکی انجام گیرد توصیه میشود که از پالت برای جابجایی استفاده شود .
بعد از بارگیری در سردخانه اطمینان از گردش خوب هوا دارای اهمیت میباشد .
6- شرایط بهینه در طی ترابری با وسایل نقلیه مجهز به تجهیزات سرمازا و نگهداری در سردخانه 6-1- دما : دمای بهینه که در طی ترابری و نگهداری باید بکار گرفته شود بستگی به درجه رسیده بودن گوجه فرنگی , مدت مورد نظر برای ترابری و نگهداری و شرایط توزیع دارد .
بطور کلی , هر چه گوجه فرنگی رسیده تر باشد دمای پایینتر را بهتر تحمل میکند .
6-1- دما : دمای بهینه که در طی ترابری و نگهداری باید بکار گرفته شود بستگی به درجه رسیده بودن گوجه فرنگی , مدت مورد نظر برای ترابری و نگهداری و شرایط توزیع دارد .
بطور کلی , هر چه گوجه فرنگی رسیدهتر باشد دمای پایینتر را بهتر تحمل میکند .
جدول شماره 1, دمای توصیه شد را در رابطه با درجه رسیده بودن گوجه فرنگی مشخص میکند .
جدول شماره 1 - دمای بهینه نگهداری گوجه فرنگی در رابطه با درجه رسیده بودن آن : (1) توضیحات جدول – درجه 1 شروع به تغییر رنگ درجه 2 صورتی روشن درجه 3 صورتی تا نارنجی روشن درجه 4 نارنجی تا قرمز روشن درجه 5 قرمز (2) سلسیوس برابر درجه سانتیگراد است Celsius = دمای توصیه شده در طی ترابری در رابطه با درجه رسیده بودن گوجه فرنگی و مدت ترابری به شرح جدول 2 میباشد .
اگر رسیده بودن کامل گوجه فرنگی قبل از توزیع ضروری باشد توصیه میشود که در دمای حداقل 18 درجه تا حداکثر 25 درجه سلسیوس به مدت حداقل 12 ساعت نگهداری شود .
جدول 2- دمای بهینه وسایل ترابری در رابطه با درجه رسیده بودن و مدت حمل گوجه فرنگی : (1) در رابطه با میزان رسیده بودن به جدول شماره 1 مراجعه شود 6-2- میزان رطوبت نسبی هوا : رطوبت نسبی هوا باید 3 ± 90 درصد نگهداری شود .
6-3- گردش هوا : گردش هوا در طی ترابری و نگهداری در سردخانه باید طوری باشد که دما و رطوبت نسبی مورد نظر بطور ثابت و یکنواخت حفظ شود .
6-4- مدت نگهداری در سردخانه : حفظ کیفیت گوجه فرنگی در شرایط حرارت و رطوبت نسبی مشخص شده تابع درجه رسیده بودن گوجه فرنگی , رقم میوه , دمای نگهداری , وسیلهای که برای ترابری بکار گرفته شده است میباشد .
6-5- ارقام گوجه فرنگی میتواند کیفیت خود را در شرایط مشخص شده به مدت 7 تا 21 روز حفظ نماید .
7- عملیاتی که باید طی نگهداری و در پایان آن و همچنین در وسایل ترابری انجام شود : 7-1- توصیه میشود که در طی نگهداری کیفیت گوجه فرنگی بطور منظم کنترل شود.
7-2- در پایان مدت نگهداری یا ترابری برای اجتناب از تراکم بخار آب روی سطح میوه باید آنها را تا اندازهای پیش گرم کرد .