در روند پرشتاب توسعه اقتصادی، توجه به بهبود در مؤسسات تولیدی و اقتصادی رو به فزونی است و هر تشکلی که خواهان ادامه حیات و حضور در عرصههای رقابتی باشد ناگزیر از برنامهریزی برای بهبود مستمر بهرهوری است. به تبع این امر، درک صحیح نیازها، استقرار و ایجاد سیستمها و استفاده بهینه مداوم از آنها، سه گام اصلی در تحقق اولیه بهبود بهرهبرداری بهینه و استفاده صحیح از امکانات و تواناییهای موجود است.
رسالت خطیر مدیریت به عنوان در اختیار دارنده اصلی منابع، به اجرا درآوردن مراحل علمی بهبود است. در قدم اولیه آموزش مفاهیم علمی و کارشناسی متناسب با نیازها به طور یکپارچه به عنوان اصل اول و مهم این برنامهریزی تلقی میشود و در حقیقت میتوان آن را به عنوان حلقه مفقودهای در نظر گرفت که نقشی کلیدی ایفا میکند و از عمدهترین ابزارهای مورد نیاز برای هدایت امر بهبود بهرهوری در مجاری صحیح است.
علی الاصول وظیفه سخت سازگار کردن شرایط مجموعه کاری با امکانات و محدودیتهای درونی و بیرونی به عهده مدیریت است و او باید خواهان دستیابی به بهترین شکل بهرهبرداری از منابع و کنترل مصرف باشد. بنابراین فراگیری صحیح مفاهیم بهرهوری و تکمیل سطح آن میتواند به توسعه بینش و دانش مدیران حال و آینده یاری رساند و با تجدید قوای ذهنی، خونی تازه در رگهای مجموعه جاری سازد. طبق بررسیهای به عمل آمده 75 درصد راهحلها در به کارگیری هر یک از عوامل: سرمایه، کار، مواد اولیه و فنآوری به مدیریت برمیگردد؛ چرا که اگر به طور مدیریت برای استقرار استاندارد توجیه شده و بینش داشته باشد. 85 درصد کار انجام گرفته است.
آگاهی و بینش مدیراین در سطوح مختلف به کمک آموزش فراگیر و منسجم مفاهیم بهرهوری بطور جامع ارتقاء مییابد و به تبع آن، شفافیت ذهنیت ها حاصل می شود. فنون جدید و طرحهای نو، بهبود بهرهوری، کیفیت و … نمیتوانند بدون اطلاعات نوین تداومی مستمر داشته باشند.
2-1 بیان ضرورت تحقیق:
هر شرکت برای حرکت در جهت بهبود بهرهوری و کیفیت، ناگزیر باید به اقداماتی اساسی دست زند. یکی از این اقدامام پنج اس میباشد، یعنی فعالتیهایی که هدف از آنها مرتب کردن، پاکیزه ساختن و سامان دادن محل کار و ایجاد و حفظ شرایط استاندارد و انضباط لازم برای انجام بهینه کارهاست.
نام پنجاس از اولین حروف واژههای ژاپنی سازمانهای (سئی ری Sein) نظم و ترتیب (سئی تون Seiton)، پاکیزه سازی (سئی سو Seiso)، استاندارد سازی (سئی کتسو Seiketsu) و انضباط (شیتسوکه Shitsuke) گرفته شده است. به کارگیری این پنجاس در تمامی سطوح شرکت میتواند نتایجی بسیار چشمگیر به همراه داشته باشد که از آن جمله میتوان به پیشگیری از حوادث، کاهش میزان وقفه کاری، تقویت کنترل عملی فرآیندها و ایجاد جوی سالمتر در محیط کار اشاره نمود.
نکته قابل ذکر این است که می توان روشهایی چون سیستم پیشنهادات (SS) ، داویر کنترل کیفیت (QCC ، مدیریت کیفیت جامع (TQM) را از جمله روشهای ارتقا دهنده بهرهوری به شمار آورد. تجربه نشان داده است که به منظور اجرای موفق روشهای مذکور بهتراست ابتدا روش پنجاس اجرا شود.
لازم به توضیح است که به منظور اجرای صحیح روش پنجاس مشارکت تمام کارکنان لازم است و میتوان گفت فعالیت پنجاس بین مدیران و کارکنان مشترک است.