دانلود تحقیق صنعت صابون سازی

صنعت صابون سازی ریشه در بیش از 2000 سال گذشته دارد.

در حفاریهای بمبئی یک کارخانه صابون سازی پیدا شده است.

با این حال، در میان بسیاری از صنایع شیمیایی، هیچکدام همانند صنایع صابونسازی چنین تغییرات بنیادی در مواد اولیه شیمیایی خود تجربه نکرده اند.

معمولاً پذیرفته شده است که مصرف سرانه صابون نشان دهنده سطح زندگی افراد هر کشوری است.

صابون در واقع هیچ گاه در کشف نشده بلکه به تدریج از مواد خام قلیایی و چربیها تحول یافته است.

پلینی پدر، ساخت صابونهای نرم وسخت را در قرن اول شرح داده است، ولی تا سده سیزدهم هیچ گاه صابون به مقدار کافی بطوری که بتوان به آن صنعت گفت، تولید نشد.

تا اوایل دهه 1800 باور بر این بود که صابون مخلوطی مکانیکی از چربی و قلیاست.

سپس شورول، شیمیدان فرانسوی، نشان داد که تشکیل صابون در واقع یک واکنش شیمیایی است.

دومنیه کارهای وی را در زمینه بازیابی گلیسرین از مخلوطهای صابونی شده کامل کرد.

تا پیش از کشف مهم لوبلان در زمینه تولید ارزان قیمت کربنات سدیم از کلرید سدیم، نیاز به قلیا از طریق خیساندن خاکستر چوبها یا تبخیر آبهایی مانند رودخانه نیل که بطور طبیعی قلیایی‌اند تأمین می‌‌شد.
مواد اولیه صابون

پیه ماده چرب اصلی در صابون سازی است.

مقدار پیه مصرفی حدود سه چهارم کل روغنها و چربیهای مصرفی صنایع صابون سازی است و مخلوطی است از گلیسریدهایی که از آب کردن چربی جامد گاوی با بخار بدست می‌‌آید.

این چربی جامد با بخار گوارش می‌‌شود و پیه روی آب تشکیل می‌‌گردد، بطوری که به راحتی می‌‌توان آن را از روی آب جمع آوری کرد.

به منظور افزایش انحلالپذیری صابون پیه را معمولاً در داخل ظرف صابون سازی یا ظرف آبکافت با روغن نارگیل مخلوط می‌‌کنند.

روغن دنبه (حدود 20 درصد) دومین ماده اولیه مهم در صابون سازی است.

این روغن که منبع مهمی از گلیسریدهای چرب است از حیوانات کوچک اهلی بدست می‌‌آید.

تصفیه روغن از طریق آب کردن با بخار یا استخراج با حلال انجام می‌‌گیرد و اغلب بدون اختلاط با سایر چربیها مخلوط می‌‌شود به منظور افزایش انحلالپذیری صابون پیه را معمولاً در داخل ظرف صابون سازی یا ظرف آبکافت با روغن نارگیل مخلوط می‌‌کنند.

تصفیه روغن از طریق آب کردن با بخار یا استخراج با حلال انجام می‌‌گیرد و اغلب بدون اختلاط با سایر چربیها مخلوط می‌‌شود.

صابون مراغه مراغه از مهم‌ترین تولید کنندگان صابون سنتی ایران با چندین صده قدمت می باشد[نیازمند منبع].

استفاده از فرآورده های طبیعی در تولید این محصول بر ارزش و طرفداران آن افزوده است.

در حال حاضر چند ده کارگاه سنتی صابون پزی در مراغه در حال فعالیت می باشند[نیازمند منبع].حفظ و بهینه سازی این بخش نیاز به حمایت مسئولین امر دارد.

صابون مرغوب در برخی موارد به جای این روغنها، طی عملیاتی اسیدهای چرب آنها را استخراج و در صابون استفاده می‌‌کنند.

روغن نارگیل از مدتها پیش حایز اهمیت بوده است.

صابون روغن نارگیل سخت است و به خوبی کف می‌‌کند.

این روغن حاوی نسبتهای زیادی از گلیسریدهای بسیار مطلوب اسید لاریک و اسید میرسیتیک است لیز مثل صابون مهتا گوهری تا حالا به این مساله فکر کرده‌اید که صابون در سلامتی پوست شما چه نقشی دارد؟

شاید در نگاه اول، صابون به آن کوچکی که زیاد هم به چشم نمی‌آید، نتواند از نقش خودش دفاع کند و شاید هم با زیرکی تمام تصمیم نداشته باشد آن چیزی که هست را بعد از یک بار مصرف شدن معرفی کند.

اما به هر حال شما هستید که خوبی‌ها و بدی‌های آن را با مصرف کردن رسوا می‌کنید.

بنابراین باید در انتخاب یک صابون مناسب نهایت دقت را به عمل بیاورید.

چرا که پوست یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین اعضای بدن است و محافظی است برای حفظ و نگهداری اعضای داخلی بدن که با آسیب دیدنش ممکن است سلامت دیگر اعضای بدن به خطر بیافتد.

اگر تاریخ را بالا و پایین کنیم و به جست‌و‌جو در مورد صابون بپردازیم، به اینجا می‌رسیم که صابون هیچ گاه کشف نشده بلکه به تدریج این ماده بهداشتی از دل مواد خام قلیایی و چربی‌ها، سر بر آورده است.

حتی در افسانه‌های قدیمی روم آمده که در آنجا کوهی وجود داشته که رومی‌ها در آن مکان حیوانات را قربانی و به خدایان خود پیشکش می‌کرده‌اند و باران، چربی این حیوانات و خاکستر آتشی را که مردم درست کرده بودند می‌شست و به درون رودخانه می‌ریخت.

پس از مدتی مردم متوجه شدند اگر گل‌و‌لای این رودخانه را با آب مخلوط و استفاده کنند بدنشان تمیزتر می‌شود و این اولین صابونی بود که انسان‌ها متوجه آن شدند.

هم‌اکنون صابونی که ما استفاده می‌کنیم از نمک‌های سدیم، پتاسیم و اسیدهای چرب تشکیل شده‌اند.

پیه، ماده چرب اصلی است که در صابون‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از گلیسیریدهایی که از آب کردن چربی جامد گاوی با بخار به دست می‌آید، تهیه می‌شود.

مقدار آن حدود سه چهارم کل روغن‌ها و چربی‌های مصرفی صنایع صابون‌سازی است.

به منظور افزایش انحلال‌پذیری صابون معمولا پیه را در داخل ظرف صابون‌سازی یا ظرف آبکافت با روغن نارگیل مخلوط می‌کنند.

روغن دنبه منبعی از گلیسیریدهای چرب است که به عنوان دومین ماده اولیه صابون‌سازی به شمار می‌آید.

برای ساخت هر نوع صابون از ترکیبات شیمیایی خاصی استفاده می‌شود، در نتیجه این محصول در بازار، انواع مختلفی دارد که به معرفی برخی از این محصولات می‌پردازیم: صابون حمام و دستشویی در این نوع صابون‌ها برای رعایت نکات بهداشتی مربوط به پوست بدن و موی سر، مواد قلیایی را به حداقل مقدار کاهش داده می‌شود و از مواد پرکننده طبیعی و مواد معطر رنگی و نرم‌کننده پوست نیز به آنها اضافه می‌شود.

صابون طبی این نوع صابون‌ها برای معالجه بیماری‌های عفونی جلدی و قارچ‌های پوستی تهیه می‌شوند و در ساخت آنها از موادی مانند اسید بوریک، اکسید روی و یدیدها استفاده می‌شود.

صابون شفاف این نوع صابون شامل گلیسیرن، قند و الکل است و ظاهری شفاف و با قدرت پاک‌کنندگی کمتری است.

صابون لباس‌شویی این نوع صابو‌ن‌ها حدود پنج تا 15درصد از مواد آلی در نقش حلال و مواد امولسیون‌ کننده و موارد افزونی موردنظر را در بردارند.

صابون مخصوص آب‌های سخت این نوع صابون‌ها از چربی‌های گیاهی مانند روغن نخل و نارگیل و از مواد افزودنی تهیه می‌شوند که این صابون‌ها در آب دریا به خوبی کف می‌کنند و از این رو حایز اهمیت هستند.

علاوه‌بر این صابون‌‌ها، امروزه شاهد حضور صابون‌های جدیدی با تاثیرات خاصی در بازار هستیم.

صابون‌های دریایی مانند صابون خرچنگ یا میگو یک نوع از این صابون‌ها هستند که ضدجوش، ضدلک، ضدآکنه و ضدچروک بودن آنها، ویژگی‌هایی است که برایشان تعریف شده یا صابون خاویار که حاوی ویتامین E، کلاژن و خاویار است و خاصیت لایه‌برداری، سفید‌کننده پوست، ضدجوش از محاسن این صابون به شمار می‌آید.

درصد زیادی از صابون‌‌ها به صورت صنعتی ساخته می‌شوند، اما هنوز در بعضی از شهرستان‌ها صابون به صورت سنتی تهیه می‌شود.

صابون سنتی و طبیعی مراغه با قدمتی چندین ساله یکی از معروف‌ترین صابون‌های سنتی است.

این صابون به صورت سنتی و نیمه‌صنعتی تولید و از دنبه گوسفند و سود سوزآور تهیه می‌شود و صابونی ایده‌آل برای شست‌و‌شوی بدن و موی سر است.

صنعت صابون سازی در تریپولی سابقه ای 400 ساله دارد؛ شهر عطر زیتون و صابون وحید عماد صنعت صابون سازی در لبنان پیشینه ای چند صد ساله دارد.

در این میان شهر تریپولی با دارا بودن صنایع متعدد صابون سازی، یکی از مهمترین مراکز تولید صابون سنتی در لبنان به شمار می آید.

اگر بخواهید افراد خاصی را در این زمینه در تریپولی نام ببرید، خانواده های «زوک» و «آدرا» مشهورترین تولیدکنندگان صابون سنتی در این شهر هستند که در کارخانه های صابون سازی خود سالهای سال است که به ساخت صابون های دستی و سنتی می پردازند.

در تریپولی کارخانه های صابون سازی را «المصبنه» می نامند.

تمامی مواد اصلی تشکیل دهنده صابون در این شهر از روغن زیتونهایی به دست می آید که از درختهای زیتون اطراف شهر به دست آمده اند.

درختهای زیتون تپه های اطراف تریپولی را به خود اختصاص داده اند!

یکی از قدیمی ترین مراکز ساخت صابون در لبنان بازار «خان صابون» است که گفته می شود در اوایل قرن هفدهم توسط یوسف السیفی حاکم تریپولی ساخته شده است.

در ابتدا این ساختمانها برای آسایشگاه سربازان استفاده می شده است ، اما پس از تقاضاهای مکرر اهالی تریپولی به مرکزی برای تولید و انبار انواع صابون تبدیل شده است.

در بعضی از مراکز صابون سازی پس از اینکه مواد اولیه صابونها را بر روی تخته های چوبی ریختند، پس از مدتی که برای خشک شدن آنها لازم است، با کفشهای چوبی مخصوصی بر روی آنها راه می روند تا کاملا صاف و یکنواخت شوند و سپس با وسایل چوبی مخصوصی آنها را برش می دهند و به قطعات مختلف تقسیم می کنند.

برای خشک شدن صابونها آنها را به صورت برجی بر روی هم می گذارند و ستونهای طبیعی از انواع صابون تشکیل می دهند!

اما کارخانجات صابون سازی در بازار «بدرحسان» هم برای خود داستان دیگری دارند.

در این کارخانه ها ، صنعتگران به همراه فرزندانشان هنری را که نسل به نسل آموخته اند به کار می گیرند تا صابون هایی منحصر به فرد تولید نمایند.

آنان روغن زیتون را با مواد قلیایی و آهک مرده مخلوط نموده و سپس با مواد معطر طبیعی مانند برگ خشک معطر گیاهان می آمیزند تا صابونهایی طبیعی و در عین حال خوشبو، معطر و موثر تولید نمایند.

صحنه های پخش کردن روغن در کف و ریختن صابونها بر روی آن و قطعه بندی صابونها با نخهای راست و دقیق که با ضربات چکشهای مخصوص این کار همراه است ْ، تصاویری بکر و دیدنی برای گردشگران فراهم می کند.

جالب اینکه سازندگان صابونها در این مرحله کفشهای مخصوصی را می پوشند که در زیر آنها مهر مخصوص آن خانواده قرار دارد و با راه رفتن بر روی صابونها، نام تهیه کنندگان آنها را بر روی صابونها به نمایش می گذارند.

پس از آن دستگاهی با چهار تیغه فلزی برای بریدن صابونها به صورت مکعب شکل به کار می رود.

گاه این دستگاه چنان بزرگ است که یک نفر بر روی آن سوار می شود و دو نفر دیگر آن را می کشند!

در این بازار صابونهای سفارشی خاصی نیز تولید می شود که مردم آنها را به عنوان هدیه عروسی به عروس و داماد می دهند!

این صابونها از موادی چون روغن زیتون، عسل، مواد معطر و مشک و عنبر به همراه وانیل و زنجبیل ساخته می شوند.

تعدادی از آنها با عطر گل یاس هم آمیخته می شوند.

تعدادی از این صابونها به صورت گرد و دانه های بزرگ تسبیح ساخته می شوند که با طنابی به یکدیگر وصل شده اند و شما مجبورید که تمام آنها را با هم بخرید!

تعدادی از گردشگران این صابونها را نه تنها برای شستشو، بلکه برای آویختن در حمام و لذت از بوی خوب و طبیعی آنها تهیه می کنند.

در گوشه ای از بازار قدیمی تریپولی «محمود شرکاس» به احمد، پسر نوجوانش رموز کار خود را می آموزد.

او از پدرش روش ساخت صابون را بخوبی فرا می گیرد.

او می داند که این تجربیات حاصل 200 سال زحمات خاندان او و پدرش بوده است.

احمد می گوید: من تمام روشهای پدرم را به کار خواهم گرفت و خوشحالم که توانسته ایم رنگها و عطرهای جدیدی را برای صابونهایمان به وجود آوریم.

آنها معتقدند که اولین بار در سال 1800 میلادی اجداد آنان توانسته اند اولین صابونها از این نوع را تولید نمایند و با کاروانی از تاجران مصری به کشور مصر بفرستند.

آنها معتقدند که راز تولید بهترین صابونها در استفاده از بهترین روغن زیتونها نهفته است.

با آنکه قیمت یک بشکه از روغن زیتونهای مرغوب بیش از 12 برابر روغنهای معمولی است ، اما آقای شرکاس و فرزندش معتقدند که استفاده از روغن مرغوب کیفیت صابونهای آنها را چندین برابر می کند.

در این بازار سنتی بیش از 200 نوع مختلف از صابون های رنگارنگ تولید و عرضه می شود !در کارگاه سنتی آقای شرکاس 11 نفر از اعضای خانواده او کار می کنند که در مواقع شلوغی و ازدحام کارها به این تعداد، 20 نفر دیگر از اعضای خانواده و بستگان شرکاس اضافه می شوند.

امروزه محصولات آقای شرکاس به دیگر کشورها هم صادر می شوند.

فرانسویها اصلی ترین مشتریان این صابون ها در اروپا هستند.

بسیاری از گردشگران خارجی پس از ورود به تریپولی با سؤال و پرس و جوی فراوا ن ، این کارگاه را پیدا می کنند تا برای دوستان و آشنایان خود از صابونهای رنگارنگ آنها سوغاتی و هدیه ای تهیه نمایند.

امروزه پس از گذشت قرنها، هنوز هم بیش از 200 مغازه در تریپولی با این صابونهای رنگارنگ دست ساز تزیین و آراسته شده اند صابون و تمیزی صادق بهداد صابون ها، نمک سدیم یا پتاسیم اسیدهای چرب هستند که از هیدرولیز (تجزیه در اثر حضور آب) اسیدهای چرب (چربی‌ها و روغن ها) در محیط قلیایی به دست می‌آیند.

هر مولکول صابون از یک زنجیر هیدروکربنی بلند یا "دم" و یک کربوکسیلات یا "سر" تشکیل شده است.

وقتی صابون در آب حل شود، یون سدیم یا پتاسیم از سر آن جدا می‌شود و سر مولکول بار منفی پیدا می‌کند .

صابون تمیز می‌کند، چون یک امولسیفایر (Emulsifier) خوب است.

امولسیفایر به ماده ای گفته می‌شود که باعث می‌شود ذرات یک مایع در یک مایع غیر قابل امتزاج با آن پخش شوند و یک امولسیون پایدار تشکیل گردد.

چربی و روغن روی پوست (که چرک و کثیفی را به خود می‌گیرد).

در شرایط عادی با آب مخلوط نمی شود، اما صابون کاری می‌کند که چربی‌ها در آب حل شده و شسته شوند.

بخش آلی مولکول صابون طبیعی، یک مولکول قطبی با بار منفی است.

گروه کربوکسیلات (CO-2-) انتهای آن آب دوست (Hydrophilic) است و از طریق پیوندهای یون - دو قطبی و هیدروژنی با مولکول های آب پیوند برقرار می‌کند.

زنجیر هیروکربنی بلند موجود در مولکول، غیر قطبی است.

پس با مولکولهای آب کاری ندارد (آب گریز، Hydrophobic).

این زنجیرها از طریق نیروهای لاندن جذب همدیگر می‌شود و گویچه هایی مانند شکل زیر را پدید می‌آورند که اصطلاحا مایسل (micelle) نامیده می‌شود.

هر مایسل، کره کوچکی است که از زنجیرهای هیدروکربنی تشکیل شده است و سطح آن را گروههای کربوکسیلات که بار منفی دارند، پوشانده اند.

این بارهای منفی باعث می‌شود که مایسل‌ها همدیگر را دفع کنند و در آب معلق بمانند .

مولکولهای چربی و روغن غیر قطبی اند و در آب حل نمی شوند؛ به همین دلیل به بخش هیدروکربنی صابون متصل می‌شوند.

یعنی در مرکز هر مایسل یک ذره چربی قرار دارد، که وقتی دست خود را با آب می‌شویید، همراه با آب از روی پوست پاک می‌شود....