طراحی کارخانه یکی از مهمترین و جالبترین بخشهای رشته مهندسی صنایع است که در مورد ترتیب فیزیکی قرار گرفتن تجهیزات و نیروی انسانی صحبت می کند . هدف اصلی ((طراحی کارخانه)) طرحریزی ترتیب قرار گرفتن این تجهیزات و نیروی انسانی بنحوی است که حداکثر راندمان در تولید محصول بدست آید .
لازمه ی بر آوردن این هدف آنست که در این طرح چه در مورد مواد و چه در مورد نیروی انسانی میزان حمل و نقل ها و حرکات به حداقل برسد تا زمان کمتری توسط یک حرکت یا حمل و نقل صرف شود . بطور کلی هر چه زمان تولید یک محصول کمتر باشد .هزینه های اضافی آن از جمله هزینه های کارگری و غیره نیز بمراتب کمتر خواهد شد.
طراحی کارخانه یکی از مضامین اصلی مهندسی صنایع است و سالهاست که مهندسین صنایع بکار در این زمینه اشتغال دارند. کار آنها در واقع به طراحی نحوه ی استقرار اجزا فیزیکی فعالیتها بطور عام و فعالیتهای صنعتی بطور خاص مربوط می گردد.
نظام تولید کالا یا ارائه خدمات توسط کارشناسان طراحی کارخانه تحلیل و تصور و سرانجام طرحریزی و پیاده می شود. هدف طرح در واقع ایجاد بهترین رابطه متقابل بین جریان مواد جریان اطلاعات و افراد و همچنین برقرار کردن روشهای مطلوب برای خلق مجموعه ای منسجم در شرایطی کارآمد و اقتصادی و مناسب است .
نمود ار های فرایند جریان برای مستند سازی وضعیت موجود با حداقل میزان نوشتن مورد استفاده قرار می گیرد. این نمودارها میتوانند مجموعه ای اطلاعات را بصورت گرافیکی خلاصه سازی نموده و تصویری از عملیات آنچنان که هست ایجاد نماید.
نمودار فرآیند جریا ن به هنگام انجام تغییرات پیشنهادی میتواند مهندسین را در توصیف حالات پیچیده یاری نماید.این نمودار ابزاری است برای قانع نمودن افراد نسبت به صحت و سقم نظراتشان. این نمودار مشخص می سازد که در چه مواردی امکان بهبود بطور آشکار و روشن وجود دارد و در مورد کدام فعالیتها و وظایف به مطالعه دقیقتر نظیر آنالیز فیلم نیازمندیم.
در ترسیم نمودار عملیات علاوه بر علایم استفاده شده در نمودار عملیات علایمی وجود دارد مانند:
ردیف عنصر نماد مفهوم نماد
1 حمل و نقل جابجایی
2 تاخیر انتظار
3 انبار انباشت
4 تاخیر-حمل و نقل تاخیر و در همان حا ل حمل و نقل
بازرسی و تاخیر
5 بازرسی-تاخیر
نمودار فرآیند جریان ممکن است با توجه به جریان کار و فعالیتی که انسان انجام می دهد و یا آنچه که بر سر مواد می آید و در نهایت آنچه که در میان ماشین آلات و تجهیزات میگذرد ترسیم میشود.
موارد کاربرد نمودار فرآیند جریان
1- تشخیص و تحلیل عملیات .بازرسی . حمل و نقل و تاخیرات موجود در یک فرآیند جهت بهبود.
2 -کاربرد در مسائل طراحی کارخانه
3 -کاربرد در طراحی سیستم های حمل و نقل (سخت افزاری و نرم افزاری)
4 -تشخیص فعالیت های غیر مفید که هزینه ایجاد می کنند
5 -کاربرد در مهندسی ارزش. فراگیری و آموزش، ارتقا و بهروری ، بالانس خط ، زمانسنجی، ظرفیت سنجی ، تعمیرات و نگهداری.
6 -برای امور خدماتی و کلیه فعالیتهایی که بخواهیم از آن تجزیه و تحلیل درستی بدست آوریم.
opc نمودار عملیات
این نمودار نشان دهنده کلیه عملیات و بازرسی های موجود در یک فرآیند با رعایت کامل تقدم و تاخر آنها میباشد.برای ساخت این نمودار از علایم مشخص و استانداردی استفاده می شود.
در رسم نمودار عملیات علاوه بر علایم اصلی و پایه به یکسری علایم کمکی نیز نیازمندیم که شکل و نماد آنها در زیر آمده است:
ردیف عنصر نماد
عملیات
بازرسی کمی
بازرسی کیفی
بازرسی نهایی
بازرسی حسی
بازرسی کمی و کیفی
عملیات- بازرسی
کاربرد نمودار عملیات:
1 -تعیین فعالیتهای عمده و توالی آنها . همچنین ایجاد یک دیدگاه کلی برای فرایند ساخت یک قطعه.
2- تجزیه و تحلیل عملیات به منظور ایجاد بهبود .
3- تجزیه و تحلیل بازرسی به منظور ایجاد بهبود در بازرسی طراحی سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری کیفیت جهت رسیدن به سیستم های کنترل کیفیت یا بازرسی برای کاهش خطا.
4- شناخت فرایند از نظر مواد تشکیل دهنده آن.
5- چگونگی ساخت و ایجاد یک واحد تولیدی یا ایجاد یک محصول جدید.
6- کمک به سایر نمودارها از قبیل نمودار انسان –ماشین ، فرآیند جریان و...
:( Assembly chart نمودار مونتاژ (
این نمودار با توجه به توالی اتصال قطعات رسم میشود. از آنجا که همیشه تنها یک روش برای مونتاژ وجود ندارد می توان با تحلیل این نمودار روشهای مونتاژ بهتری را ایجاد کرد .
نمودار مونتاژ تصویری است از ترتیب مونتاژ کلیه ی قطعات به خط مونتاژ اصلی و چگونگی ترکیب اجزا محصول می باشد.
نمادهایی که در این نمودار بکار می روند عبارتند از :دایره نشان دهنده ی عمل مونتاژ است و مربع نشاندهنده عمل بازرسی میباشد .
ساده ترین روش برای تشکیل یک نمودار مونتاژ این می باشد که از محصول شروع کرده و مطابق با خط مونتاژ محصول به عقب حرکت کرده تا به اجزا اصلی برسیم.
مزایای استفاده از نمودار مونتاژ :
1 ترتیب و چگونگی اتصال و مونتاژ قطعات
2 نشاندادن مونتاژهای فرعی
3 تصویر کلی از فرآیند محصول
4 جریان قطعات به سمت خط مونتاژ
می توان گفت نمودار فرآیند عملیات، نمودار مونتاژی است که در آن کلیه ی عملیاتی که بر روی هر قطعه انجام میشود نیز بر روی شکل مشخص می گردد.