در شغل طلا و جواهرساز چیره دستی و خلاقیت و رعایت نکات فنی کار طلا سازی و گرفتن سفارش بیشتر می تواند در ارتقاء شغلی طلا و جواهرساز و افزایش دستمزدش اثرگذار باشد.
ویژگی های شخصیتی
در تقسیم بندی های سازمان فنی و حرفه ای کشور شغل طلا و جواهرسازی جزء صنایعی است که از آن به صنایع دستی یاد می شود. طلا و جواهرسازی چشمان بسیار بسیار بینا و دستان قابل و هنرمندانه ای می خواهد.
کسانی که حوصله فراوان، تمرکز و عدم لرزش دست و اعصاب راحتی دارند برای این کار مناسبند.
در ضمن این کار نوآوری، ایجاد جذابیت، صرفه جویی و آموزش های مستمر می تواند به کار شما رونق و در ایجاد اعتماد افراد به شما نتیجه بخش باشد به قول معروف قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهری.
گفتگو
از حوزه تدریس تا صنعت طلاسازی
اشاره : یکی از حرفه هایی که سابقه تاریخی در ایران دارد طلاسازی است و در روزگاران نه چندان دور هنر صنعت گران ایرانی در بازارهای منطقه طرفداران زیادی داشت با این وجود در سالهای اخیر به علت عدم حمایت از این حرفه و از طرفی قاچاق بی رویه محصولات به کشور نه تنها سهمی از صادرات جهانی این محصولات نداریم حتی بازارهای داخلی را نیز از دست داده ایم . به دلیل نزدیکی به روز صادرات و همچنین آشنایی بیشتر با این حرفه و مشکلات آن با یکی از فعالان این حرفه به گفتگو نشستیم.
لطفاً خودتان رامعرفی کنید و بگویید چگونه وارد این حرفه شدید؟
عیسی الله وردی آشتیانی هستم از سال 1365 به عنوان مسئول فروش یک کارخانه طلاسازی فعالیتم را شروع کردم در ابتدا چون معلم حق التدریسی بودم به صورت نیمه وقت کار می کردم بعدها کار طلاسازی را نیز فراگرفتم و تمام وقتم را به این کار احتصاص دادم. در سال 1367 در خانه خودمان یک کارخانه طلاسازی دایر نمودم و به صورت خانوادگی به مدت دو سال به همین شیوه فعالیتم را ادامه دادم و با مورد توجه قرار گرفتن محصولات تولیدی فعالیتم را ادامه داده و کارگاهی را که هم اکنون هم در آن مشغول به کارمیبا شم را دایر نمودم و کم کم تعداد پرسنل و کار مندان کارگاه افزایش پیداکرد به گونه ای که از 30 نفر به 54 نفر در سال 1370 رسید. همین روند ادامه داشت تا اینکه از سال 1375 به بعد با افزایش قاچاق این محصولات به کشور و پایین بودن قیمت آنها و همچنین کیفیت خوب و تنوع زیاد محصولات خارجی و در مقابل عدم حمایت از تولید کنندگان داخلی باعث گردید که از تولیدات ما کاسته شود و به طوری که در حال حاضر در همان کارگاهی که زمانی 54 نفر مشغول به کار بودند، 18 نفر فعالیت میکنند که از این 18 نفر هم 12 نفر، دوره آموزش در هنگام کار طی میکنند و فقط 6 نفر پرسنل رسمی اینجا هستند.
برای آشنایی بیشتر با این حرفه توضیح دهید که برای اینکه یک جواهردست مصرف کننده برسد چه عملیاتی بر روی آن انجام میگیرد؟
با توجه به خطوط مختلف تولید مراحل گوناگونی دارد در ابتدا یک قالب از جنس پلاستیک مخصوص تهیه میشود که وسیله ای برای تکثیر قالب های بیشتر است سپس طلا را در گچ مخصوص قرار داده و بعد از قرار دادن در دستگاه سانتریفوژ آن را در کوره هایی با دمای 1100 درجه قرار میدهیم، بعد از حدود پنج ساعت که دمای آن به 800 درجه میرسد آن را در آب قرار میدهیم و بعد از حل شدن کچ در آب طلا به شکل قالبها در میاید و درقسمت بعد مونتاژ و پرداخت و آب کارمی شود و آماده تحویل به مشتری میشود.
وضعیت آموزش این حرفه در ایران به چه صورت است؟
متأسفانه اکثر افرادی که در این حرفه مشغول به کار هستند به صورت تجربی کار را یاد گرفته اند و از سال 1375 اتحادیه به کمک آموزش و پرورش و سازمان فنی حرفه ای یک مدرسه طلاسازی دایر نمود و من چون سلبقه آموزشی داشتم یک سال در آنجا به تدریس این حرفه پرداختم.همچنین تعدادی مربی نیز تربیت نمودم . در حال حاضر هم این هنرستان مشغول فعالیت است و دیپلم کاردانش طلاسازی به هنرجویان خود ارائه میدهد و عده ای از هنرجویان آنها در حال حاضر به عنوان کار ورز در اینجا مشغول به هستند چون من مجوز آموزشگاه هم دارم.
در حال حاضر وضعیت صادرات و واردات طلا و جواهر به کشور به چه گونه است؟
در زمینه صادرت از لحاظ قوانین مشکلی نداریم در گذشته به دلیل نبود قوانین خاصی در این زمینه مشکلاتی وجود داشته که در حال حاضر این مشکلات برطرف شده است. ولی مشکل اصلی این موضوع است که تولیدکننده داخلی با سرمایه پایین توان رقابت در بازارهای جهان و منطقه ندارد و به دلیل قاچاق زیاد این محصول به کشور بازار های داخلی به تصرف آنها درآمده است. از لحاظ قانون واردات طلا و جواهر به کشور غیر قانونی است و همه این محصولات به صورت غیر قانونی و قاچاق وارد کشور می شود.که هر کدام از طریق وارد ایران میشود مقداری از طریق متدهای زمینی و مقداری هم از طریق دریا و کشور امارات وارد ایران میشود.
در جهان چه کشور هایی بیشترین صادرات طلا و جواهرات را دارند؟
ترکیه، ایتالیا، آلمان و البته کشور ژاپن از پیشرفته ترین کشورها در بخش ریخته گری است و صادرات زیادی دارد.
خریدار ایرانی طرفدار کدام محصولات هستند ، ایرانی یا خارجی؟
محصولات خارجی هم تنوع بی نظیری دارند و هم کیفیت خوبی و مصرف کنندایرانی بیشتر ترجیح میدهد با وجود هزینه بیشتر از کارهای خارجی استفاده کند البته ما استعدادهای زیادی داریم که اگر از آنها حمایت شود کارهای آنها از مشابه خارجی هم بهتر است.
از لحاظ تنوع طرح محصولات وضعیت ایران چگونه است؟
متاسفانه جواهراتی که وارد ایران میشود بسیار متنوعتر از مشابه داخلی بود . به عنوان مثال در کشور ترکیه شرکتهایی وجود دارد که کار اصلی آنها فقط مدلسازی است. در یکسری از کارخانهها فقط کار ریختهگری صورت میگیردو به همین ترتیب کارهای پرسی و ترکیبی در کارخانههای بزرگ و با استفاده از تعداد زیادی پرسنل انجام میپذیرد که این امر باعث میشود محصولات با تنوع زیاد و قیمت کم تولید شود من خودم در ترکیه مشاهده نموده که کارخانه ایی وجود دارد که زیربنایی نزدیک به 1200 متر داشته و 500 نفر هم در آن مشغول به کار هستند که ما چنین کارخانههایی در کشور نداریم.
طلا سازی در ایران به صورت کار خانه ای انجام می گیرد یا کارگاهی؟
این موضوع هم یکی از مشکلات این حرفه است توانایی مالی را ما برای صادرات نیاز به کارخانههای بزرگ و دستگاههای پیشرفته و خط تولید به صورت صنعتی داریم . در ایران اکثر فعالان در این حرفه توانایی فراهم آوردن این امکانات را ندارند. در این حرفه به دلیل مشکلات امنیتی این امکان برای ما وجود ندارد که در خارج شهر یا شهرکهای صنعتی فعالیت کنیم من خودم میخواستم مجوز صنایع کوچک را بگیرم که به من گفتند که از لحاظ قانونی چون کارگاه من در شهر قرار دارد این امر امکانپذیر نیست. من تولید کننده به تنهایی نمیتوانم کاری انجام دهم. این وظیفه اتحادیه است که به این مشکلات رسیدگی کند و در جهت رفع موانع قانونی اقدام کند. اگر میخواهیم ریشه قاچاق کالای خارجی را خشک کنیم به جای جریمه آنها باید از تولیدکنندگان داخلی حمایت کنیم تا آنها توان رقابت با محصولات خارجی را داشته باشند.
شرایط گرفتن تسهیلات بانکی برای این حرفه به چه صورت است؟
من به ادارات گوناگونی مراجعه کردم که بتوانم با ورود تکنولوژیهای جدید به کشور به تناسب آنها تسهیلات بانکی بگیرم ولی تاکنون موفق نشدم یک بار هم به وسیله بانکهای داخلی در بانکهای خارجی گشایش اعتبار نمودم و طلا از آن بانکها خریدم که با توجه به مشکلات زیاد این کار از آن هم صرفنظر کردم ولی همچنان در تلاشم که بتوانم تسهیلاتی بگیرم که امیدوارم که زمان پرداخت آن آنقدر طولانی نشود که همانند نوشدارو بعد از مرگ سهراب باشد.
اجرت ساخت طلا و جواهر در ایران در مقایسه با سایر کشورها در چه وضعیتی قرار دارد؟
اجرت ساخت در ایران با ترکیه تفاوت چندانی ندارد ولی آنها مواد اولیه را با قیمت کمتری تهیه میکنند و همچنین دولت طلای مورد نیاز آنها را با بهره بسیار پائین در اختیار آنها قرار میدهد که همه این موارد سبب میشود محصول آنها در بازارهای جهانی قیمت کمتری داشته باشد.
شما چه محصولاتی تولید میکنید؟
ما کارهای متفاوتی مثل ریختهگری، پرس، زنجیربافی و ... را انجام می دهیم. البته در کشورهای پیشرفته محصولاتی تولید میکنند که در آن هم کار ریختهگری و هم پرسکار می شود همچنین با هم ترکیب شده است که باعث میشود وزن محصول پائینتر بیاید که به همان نسبت قیمت آن هم کمتر است. ما در این کارگاه خط تولید ریختهگری زنجیر توخالی داریم. یک دستگاه هم چند سالی است که خریداری کردیم که النگو پروفیلی تولید میکند.
آیا نمایشگاهی برای عرضه محصولات شما وجود دارد؟
حدود 15 سال پیش یک نمایشگاه برگزار شد و نمایشگاه دیگری هم چند سال پیش برگزار گردید. که حضور در نمایشگاه هم مشکلات زیادی برای ما داشت و دلیل آن هم برای این موضوع بود که به دلیل مسائل امنیتی حمل و نقل طلا و جواهر مشکلات زیادی داشت. یک بار هم در نمایشگاهی در دبی شرکت کردم. ولی برای شرکت در نمایشگاههای بینالمللی باید تولید زیادی داشته باشیم تا مرغون به صرفه باشد.
تحت پوشش بیمه قرار دارید؟
محصولات ما از لحاظ سرقت تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرد و ما خودمان سعی نمودیم با رعایت نکات ایمنی از کارگاه و محصولات محافظت کنیم.
طلا مصرفی خود را چگونه تهیه میکنید؟
بانک مرکزی شمش در اختیار ما قرار نمی دهد و ما مجبوریم طلای مورد نیازمان را از بازار با قیمت زیاد تهیه کنیم و یکی از مشکلات هم این موضوع است که در ایران شرکتی وجود ندارد که شمش تولید کند و ما شمشی تولیدی سایر کشورها را که به صورت قاچاق وارد ایران شده است را با قیمت بالاتری میخریم.
از طلای غیر شمش هم استفاده میکنید؟
سعی میکنیم کمتر استفاده کنیم ولی در صورت استفاده باید ابتدا در آزمایشگاه عیار آن تایین و ناخالصی آن از بین رود بعد مورد استفاده قرار گیرد.
استاندارد طلا در ایران به چه صورت است؟
اداره استاندارد به طور منظم عیار طلای کارگاهها را بررسی میکند و به ما هم گفته است که برای تعیین عیار باید از یک مهندس شیمی استفاده کنیم. عیار استاندار طلا در ایران طلای 18 عیار است که در گذشته 17 بوده که در حال حاضر تمام جواهرات با عیار 18 در کشور تولید میشود.
آیا شما میتوانید با پایین آوردن عیار قیمت محصول را نیز پایینتر بیاورید؟
از لحاظ قوانین این کار در ایران امکانپذیر نیست ضمناً محصولات خارجی را هم که عیار پایینتری دارند در بازار ایران طرفدار ندارد