دانلود تحقیق گزیده ای ازآیین نامه کار ساختمان سردخانه ها

گزیده ای ازآیین نامه کار ساختمان سردخانه ها

با توجه به افزایش استفاده از مواد منجمد و نوجه به این که خرید روزانه مواد برای بسیاری از اماکن بخاطر حجم بالا و نوسانات قیمت مواد امکان پذیر نمی باشد وجود سرد خانه ها ضروری بنظر میرسد لذا بد نیست که توجهی به بعضی مسائل ساختمانی ایمنی و بهداشتی سرخانه ها داشته باشیم(گزیده ای ازآیین نامه کار ساختمان سردخانه ها):

طبقه بندی انواع سردخانه ‏ها

 سردخانه‏ها بر دو نوع می‏باشد :

1 - سردخانه متحرک

2 -  سردخانه ثابت سردخانه ثابت مجموعه‏ایست از ساختمان و تاسیسات مناسب که بتواند مصنوعأ شرایط خاص نگهداری کالای مورد نظر ( مواد خوراکی و فاسد شدنی ) رااز نظر رطوبت نسبی و درجه حرارت و در صورت لزوم‏شرایط اختصاصی مربوط تامین نماید که میتوان به برخی از این سردخانه ها اشاره نمود

                سردخانه تولیدی درنقاط تولیدمواد غذایی ومحصولات کشاورزی برای جنس یااجناس بخصوصی طرح وساخته می شود

                سردخانه ذخیره‏ای - نزدیک به محلهای مصرف ویاتولید ساخته می شود تنوع کالا درآن معمولا " زیاد نیست کالای مورد نظر را می توان در آن نزدیک به حداکثر زمان نگهداری توصیه شده در استانداردهای مربوط ذخیره نمود دفعات ورود وخروج سالیانه کالا درسردخانه کم می باشد .

               سردخانه توزیعی - در مراکز مصرف ویا نزدیک به آن قرار دارد . دفعات ورود وخروج وتنوع کالا در آن زیاد است .

               سردخانه ترانزیتی - در نقاط گمرکی ونقاطی که وسیله حمل و نقل تغییر می باید ساخته می شود . ورود وخروج کالا در آن معمولا " در محصولات بزرگ صورت می گیرد . مدت نگهداری کالا در آن معمولا " کوتاه است .

              سردخانه‏های اختصاصی - این سردخانه‏ها معمولا " در جوار هتلها ، رستورانها ، سوپر مارکتها ، بیمارستانها وسایر مراکز کم مصرف ساخته می شود . ظرفیت این نوع سردخانه خاص نگهداری در این نوع سردخانه‏ها مشمول مقررات این استاندارد نمی باشد . لکن ملزم به رعایت مقررات خاص مراجع قانونی کشور در مورد حفظ بهداشت ونگهداری مواد غذایی می باشد .

ساختمان سردخانه

موقعیت محل سردخانه

1 - امکان داشتن جاده یا راه ارتباطی مناسب با نوع سردخانه ودسترسی به آب وبرق وتلفن وغیره

2 - مناسب بودن محل از نقطه نظر عدم مزاحمت جانوران وحشرات موذی ومیکروبهای آلوده

3 - مناسب بودن محل از لحاظ قرار نگرفتن درمسیر سیل

4 - سردخانه با توجه به جهت وزش بادهای محلی از مراکز وواحدهائی که بنحوی موجب آلودگی هوا ومحیط می شوند می بایستی فاصله کافی داشته باشد .

5 -  حتی الامکان سعی شود که در محل ساختمان سردخانه سطح سفره آب زیرزمینی پائین باشد .

6 -  طرح معماری - پس از انتخاب محل سردخانه باتوجه به موارد فوق ساخت زمین سردخانه بر اساس ظرفیت مورد نظر ورعایت نکات زیر تعیین می گردد .

1 -  در تعیین سطح زمین مورد نیاز برای سردخانه با توجه به ظرفیت ونوع سرد خانه باید علاوه بر سطح زیر بنای قسمتهای سردخانه زمین کافی برای بارگیری وتخلیه ومانوروسایل نقلیه در نظر گرفته شود ضمنا " با توجه به امکانات خدماتی محل ونوع سردخانه پارکینگ وساختمانهای جنبی از قبیل نگهبانی ، توالت عمومی ، دفتر و همچنین محل مسکونی برای کارکنان سردخانه ومحل باسکول ومحوطه جهت فضای سبز وغیره پیش بینی گردد .

2 -  استقرار وتوزیع زمین بنحویست که تسهیلات زیر در آن فراهم می گردد .

             ورود وخروج وسایل نقلیه به محوطه سردخانه وتوزین وتخلیه وبارگیری براحتی انجام گیرد .

             ساختمان اداری ، نهارخوری وسرویسها با توجه به ظرفیت سردخانه دارای زیر بنای مناسب با آن و رعایت تسهیلات ورود و خروج مراجعان و پارکینگ اتومبیل‏ها در محل مناسب است قرار یابد و پیش بینی پارکینگ برای دو دستگاه ماشین آتش نشانی بقسمی که در موارد ، عادی از این محل استفاده نگردد و در محل مناسب استقرار یابد .

            محل استراحت رانندگان در جای مناسب درمحوطه سردخانه و محل مسکونی کارکنان سردخانه خارج از محیط کار سردخانه بلحاظ حفاظت و کنترل ایمنی ساخته شود .

             محل مخصوص جمع آوری زباله و ضایعات در دورترین نقطه محوطه سردخانه در نظر گرفته شود تا از انتشار عفونت و حشرات موذی به ساختمان سردخانه جلوگیری شود .

             اطاق برای نگهداری مواد سریع الاشتعال و قابل انفجار نظیر رنگ روغن گاز وغیره دور از ساختمان‏های اصلی و جنبی سردخانه پیش بینی گردد .

3 - در طرح و تیغه‏بندی ساختمان سردخانه باید نکات زیر رعایت شود .

             تعیین نوع سردخانه ( ترانزیتی ، ذخیره یی ، تولیدی و توزیعی )

             پیش بینی ابعاد و تعداد اطاقهای سرد با توجه به کالاهای مختلف و نوع سردخانه و توجه به سیستم چیدن کالا .

             در نظر گرفتن مدت زمان نگهداری کالا

بطور کلی ساختمان سردخانه از بخش های  زیر تشکیل می‏یابد :

1 - سالنهای نگهداری

2 - راهروهای ارتباطی

3 - آمادگاه :موقعیت آمادگاه پس از سکوی تخلیه قرار می‏گیرد . از این محل معمولا برای بسته بندی و درجه بندی استفاده می‏گردد . ابعاد آمادگاه با توجه به نوع و ظرفیت سردخانه‏ها و سایر احتیاجات تعیین می‏گردد .

4 - پیش سرد کن

5 -  تونل انجماد

6 -  موتور خانه :موتورخانه و انبار لوازم سردخانه باید از قسمتهای سرد مجزا بوده و در ورودی جداگانه داشته باشد موتورخانه بایستی دارای راه فرار باشد یعنی نسبت به بزرگی یا کوچکی آن دستکم دارای دو درب باشد که کارکنان بتوانند ر مواقع اضطرار خود را نجات دهند سطح زیر بنای موتورخانه متناسب با ظرفیت سردخانه و رعایت مسایل فنی و در نظر گرفتن فضای کافی تعیین می‏گردد . (ایمنی و تهویه اجباری )

7 -  اطاق کنترل این اطاق برای استقرار تابلو و کنترل دستگاهها در نظر گرفته می‏شود در بعضی سردخانه‏ها این اطاق با موتورخانه مشترک می‏باشد .

8 -  اطاق ژنراتور این اطاق برای نصب موتور ژنراتور اضطراری با توجه به ظرفیت آن و رعایت نیازهای فنی ساخته می‏شود می‏تواند با موتورخانه مشترک باشد .

9 -  اطاق ترانسفورماتور ( طبق ضوابط وزارت نیرو )

10 -  تعمیرگاه و شارژ باطری ( موقعیت ، ابعاد ، تهویه اجباری )

 11 - سکوی تخلیه و بارگیری :ابعاد سکوی تخلیه و بارگیری با توجه به ظرفیت سردخانه و نوع سردخانه و میزان تخلیه و بارگیری آن تعیین می‏گردد . ارتفاع سکوی تخلیه و بارگیری معمولا بین 1 الی 1/20 مترمی باشد . لبه سکو باید مجهز به ضربه گیر باشد . سکو باید حتی المقدور سرپوشیده باشد .

12 -  دربهای اصلی ( اطاق‏ها به راهروها )

13 -  دربهای اضطراری

14 -  دربهای تخلیه و بارگیری

15 - پله‏های ونردبانهای ثابت جهت ورودوخروج افراد تعمیرکاربه قسمت تجهیزات ولوله‏های تأسیسات ومحلهای مربوطه

 در تمامی قسمتها باید به ابعاد ، موقعیت ، کف و سقف و بدنه ، ایمنی  توجه داشت

 نکاتی در باره عایق های رطوبتی و گرمایی

عایق رطوبتی جنس نفوذناپذیر در برابر آب ( مانند مواد قیراندود شده و غیره ) می‏باشد که بمنظور جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به عایق حرارتی و به اطاق در اثر خاصیت لوله‏های موئین و اختلاف فشار جزیی بخار آب موجود در هوای در داخل و خارج سردخانه‏ها که نسبتأ زیاد است بکار می‏رود

خواص عایق و رطوبتی عایق رطوبتی باید دارای خواص زیر باشد :

 الف مقاوم در برابر نفوذ بخار آب و آب

 ب انعطاف پذیری و شکل پذیری

 ج دوام کافی داشته باشد

عایق حرارتی جنسی که ضرب هدایت حرارتی کم می باشد عایق حرارتی گویند و منظور از استفاده از عایق حرارتی جلوگیری از تبادل حرارت بین محیط خارج و داخل سرد خانه است.

 عایق حرارتی باید طوری باشد که از تقطیر آب در سطح گرم عایق جلوگیری نموده و عامل اقتصادی بودن در تعیین ضخامت آن حتی الامکان رعایت گردد . ضخامت عایق باید طوری محاسبه گردد که حرارت متبادله در سطوح مختلف حتی الامکان کمتر از 8 و لزومأ بیشتر از 10 کیلوکالری در ساعت بر متر مربع نباشد .

عایق حرارتی باید دارای خواص زیر باشد :

1.       بو نداشته باشد تا کالای انبار شده بو نگیرد .

2.       از نظر شیمیایی در شرایط سردخانه تجزیه شدنی نباشد .

3.       نم گیر نباشد چون در اثر جذب آب مقاومت حرارتی عایق کم می‏گردد .

4.       جنس آن چنان باشد که میدان کشت به میکروبها ندهد و جای لانه یا عبور و رشد جانوران و حشرات نباشد .

5.       بسهولت شعله ور نشده و آتش‏گیری را شدت ندهد .

6.       در مقابل بارهای وارده تغییر شکل قابل ملاحظه ندهد .

انواع عایق‏های حرارتی انواع متداول عایقهای حرارتی عبارتند از :

 چوب و پنبه

 پشم شیشه

 فرآورده‏های پتروشیمی نظیر پلی استیرین , پلی اوریتین و غیره

توجه:

روی عایقهای حرارتی سطوح جانبی سردخانه بنحوی با مصالحی نظیر اندود سیمانی , نصب ورقهای گالوانیزه , ورقهای آلومینیمی , ورقهای فولادی زنگ نزن و غیره باید پوشانده شود.

در کف سردخانه حتی الامکان از نصب کف شور در اطاقهای سرد اجتناب شود و در صورت ضرورت نصب کف شو , دهنه خروجی آن در کف باید درپوش داشته باشد در ضمن نحوه لوله‏گذاری چنان باشد که از یخ زدگی و همچنین ورود جانوران موذی به داخل سردخانه جلوگیری شود .

کف سردخانه :

مقطع عرضی دیوار سردخانه از قسمت بیرون سردخانه بطرف داخل آن مطابق شکل 2 از بخشهای زیر تشکیل می‏گردد :

 اندود سیمانی در صورتیکه بعلت مسطح نبودن دیوار بدان نیاز باشد .

 عایق رطوبتی ( قیرگونی گونی قیراندود نوعی کاغذ بیتومن یا مواد پلاستیکی ) عایق رطوبتی بکار رفته باید انعطاف‏پذیر باشد تا در برابر نشست‏های جزئی ساختمان مقاومت کند .

 عایق حرارتی عایق حرارتی در دو لایه و یا بیشتر بر روی دیوار چنان چسبیده می‏شود که درزها رویهم نباشد . چنانچه عایق حرارتی از نوع پاشیدنی و یا تزریقی بطور یکپارچه باشد در اینصورت در یک لایه بر روی دیوار قرار می‏گیرد .

 جدار نهائی و تمام شده ممکنست از نوع رابثیزو اندود سیمانی و یا صفحات گالوانیزه و ورقهای آلومینیمی و فولاد ضد زنگ و غیره باشد , در شکل شماره 2 مقطع عرضی دیوار سردخانه که در آن شرایط ساخت بالا رعایت شده است نشان داده می‏شود .

 یادآوری 1 در مواردی که عایق حرارتی بکار رفته از نوع پاشیدنی باشد و شرایط بهداشتی و نگهداری سردخانه ایجاب نماید می‏توان از نصب یا ساخت جدار نهایی صرف نظر نمود .

سقف سردخانه پوشش سقف سردخانه ممکنست به یکی از دو نوعزیر باشد

  سقف تخت

  سقف شیبدار

در مورد سقفهای تخت بایستی مطابق شکل از بالا به پایین ( از قسمت بیرون به داخل سردخانه ) رعایت شود .

درب سردخانه

 دربهای سرد خانه باید متناسب با حجم آن , نوع کالایی که نگهداری می‏شود , روش حمل و نقل باشد . دربهای سردخانه باید دارای ویژگیهای زیر باشد .

1.       از بکاربردن موادیکه محل مناسبی برای رشدونموباکتریها,حشرات و غیره می‏باشد برای ساخت درب خودداری شود .

2.       چهارچوب و درب هر دو باید هوا بندی شده باشد .

3.       بدنه درب باید عایق باشد و روکش محافظ رطوبت داشته باشد .

4.       توصیه می‏گردد درب اطاقهای سرد که ورود و خروج کالا در آن زیاد است با فرمان خودکار باز و بسته شود بهرحال بایستی بتوان با دست نیز درب را بازوبسته کرد .

5.       چنانچه اطاق‏های سرد فقط یک درب داشته باشند یک درب کوچک خروج اضطراری نیز توصیه می‏شود , اندازه این درب به ابعاد 0/9 متر ( عرض ) در 2 متر ارتفاع پیشنهاد می‏شود .

6.       دربهای سردخانه بایستی دارای آنچنان حفاظی باشد که موقع ورود و خروج کالا به دربها لطمه نخورد .

7.       دربهای سردخانه از داخل و خارج قابل باز شدن باشد .

8.       در سردخانه هائیکه ورود و خروج کالا زیاد است درب اطاقهای سرد نباید مستقیمأ به محیط خارج سردخانه باز شود و لازم است فضای بسته در جلوی درب تعبیه گردد .

9.       در سردخانه هائیکه درب آنها مدت زیادی باز بماند , بهتر است قسمت گرم کارگذاشته شود ضمنأ بجای پرده هوا می‏توان از پرده یا درب پلاستیکی بعد از درب اصلی اطاق استفاده نمود .

10.   توصیه می‏گردد در کف ورود و اطاقهای زیر صفر جلوی درب المانهای حرارتی کار گذاشته شود تا از یخ زدگی کف جلوگیری شود .

11.   اندازه درب بایستی چنان انتخاب شود که ورود و خروج کالا از آن براحتی انجام شده و حتی الامکان حداقل اتلاف برودتی را داشته باشد