مقدمه : آجر سنگی است ساختگی (مصنوعی) که نوع رسی آن از پختن خشت (گل شکل داده شده) و نوع ماسه آهکی آن از عمل آوردن خشت ماسه آهکی (که از فشردن مخلوط همگن ماسه سیلیسی و آهک در قالب ساخته میشود) با بخار تحت فشار زیاد به دست میآید، آجرهای بتنی همانند بلوکهای سیمانی تهیه میشوند.
آجر رسی عمدتاً از سیلیکاتهای آلومینیوم بوده و آجر ماسه آهکی از سنگدانههای ریز سیلیسی تشکیل شده است که توسط خمیری از جنس سیلیکات کلسیم به همدیگر چسبیدهاند.
این آجر معمولاً به رنگ خاکستری است ولی میتوان با افزودن رنگ مناسب آن را به رنگهای دیگر نیز تولید نمود.
آجر به اشکال مکعب مستطیل توپر، سوراخدار، توخالی (مجوف تیغهای و سقفی) و قطعات نازک تولید میشود.
از آجر در ساختن دیوارهای باربر، تیغههای جدا کننده، سقفهای تیرچه بلوک، طاق ضربی بین تیرآهنها و نمای خارجی و داخلی ساختمانها بهرهگیری میشود.
تاریخچه آجر آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می رسد.در ایران بقایای کوره های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد پیدا شده است.
همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است وازه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آنها را می نوشتند گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی برده اند کوره های آجر پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می شده که در آن لایه های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می شده است.
فن استفاده از آجر ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر کردند ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده 12 میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد.
در ایران باستان ساختمان های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر جا هستند؛ نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم ، آرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر ساخته اند همچنینی پلها و سد های قدیمی مانند پل دختر سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می باشند.
انواع آجر در ایران قدیم در ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر پزی و مصرف آجر معمول شده است اندازه آجر ایلامی حدود 10×38×38 سانیتی متر بوده پختن و مصرف آجر در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است اندازه آجر این دوره جدود 44×44×7تا 8 بوده است و بعد های آن 20×20×3 تا4 سانتی متر کاهش یافت .
در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختائی به ابعاد 5×25×25 سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد 40×4×5 سانتی متر استفاده می شده است از انواع دیگر آجر در گذشته آجر قزاقی می باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می کردند که ابعاد آن 5×10×20 بوده است آشنایی با آجر و مواد اولیه آن آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می آید خاک آجر مخلوطی است از خاک رس ماسه فلدسپات سنگ آهک سولفات ها سولفورها فسفات ها کانی های آهن منگنز منیزیم سدیم پتاسیم مواد آلی و… ۲-۱ - انطباق با مشخصات و استانداردها آجرهای مصرفی در هر پروژه باید از نظر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی (مانند ابعاد، رنگ و دیگر مشخصهها) با آنچه در نقشهها، دستور کارها، مشخصات فنی خصوصی و سایر مدارک پیمان ذکر شده است منطبق باشد.
نمونه آجرهای مصرفی اعم از پشت کار و نما، توپر و سوراخدار مجوف تیغهای و سقفی، انواع رسی و ماسه آهکی باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.
ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی آجرها و روش آزمایش آنها باید مطابق استانداردهای ایرانی زیر باشد: استاندارد شماره 7 : آجرهای رسی (مشتمل بر ویژگیها، نمونهبرداری و روشهای آزمایش) استاندارد شماره 2909 : استاندارد ویژگیها و روشهای آزمون تیرچه و بلوک سقفی استاندارد شماره 991 : آجر نسوز جهت طاقهای قوسی هر استاندارد ایرانی دیگری که تا زمان انعقاد پیمان در باره آجر تدوین یا تجدید نظر شود تا زمانی که استاندارد ایرانی در پارهای موارد تدوین نشده باشد در درجه اول استانداردهای ”سازمان بینالمللی استاندارد ISO “ معتبر خواهد بود و در صورت نبودن استاندارد مذکور به ترتیب استانداردهای آلمانی DIN ، بریتانیایی BS و آمریکایی ASTM ملاک عمل قرار خواهد گرفت.
مراحل ساخت آجر عبارتند از : کندن و ستخراج مواد خام آماده سازی مواد اولیه قالب گیری خشک کردن تخلیه و انبار کردن محصول انواع کوره های آجر پزی پس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چینند طرز چیدن آنها طوری است که بین آنها فاصله وجود دارد تا گازهای داغ و شعله بتواند از لای آنها عبور کند کوره های آجر پزی سه نوع هستند: کوره تنوره ای ، هوفمان و تونلی قابل ذکر است که کوره های تونلی مدرن ترین کوره های آجر پزی می باشند که در آنها سرامیک های ممتاز و صنعتی نیز می پزند ویزگی های آجر آجر خوب باید در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدهد صدای زنگ نشانه سلامت توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است آجر خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود رنگ آجر خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد سختی آجر باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد.
1-3 - ویژگیها و حداقل حدود قابل قبول ۱-۳-۱ آجرهای رسی آجرهای مصرفی در نما باید مطابق استاندارد ایرانی شماره 7، عاری از معایب ظاهری مانند ترکخوردگی، شورهزدگی، آلوئک و نظایر آن باشد.
طول، عرض و ضخامت آجرهای ماشینی باید به ترتیب 2±220 و 1±105 و 1±55 میلیمتر باشد.
طول، عرض و ضخامت آجرهای دستی باید به ترتیب 4±210 و 3±100 و 2±55 میلیمتر باشد.
ضخامت آجرهای نازک نما در هر دو مورد ماشینی و دستی باید برابر 1±30 یا 1±40 میلیمتر بوده و طول و عرض آنها عیناً مانند آجرهای ضخیم باشد.
لبه آجرها باید مستقیم و زوایای آنها قائمه و سطوحشان صاف باشد، پیچیدگی در امتداد سطح بزرگ آجر حداکثر 4 میلیمتر و در امتداد سطح متوسط آجر تا 5 میلیمتر مجاز است.
وجود یک ترک عمیق در سطح متوسط حداکثر تا عمق 40 میلیمتر در آجر پشت کار بلااشکال میباشد.
طول شکستگی و دندانهای شدن خطوط و زوایا نیز در آجر پشت کار نباید از 15 میلیمتر تجاوز کند و تعداد آن در هر آجر نباید از دو عدد بیشتر باشد.
در آجرهای سوراخدار، سوراخها باید عمود بر سطح بزرگ آجر و به طور یکنواخت در سطح آن توزیع شده و جمع مساحت آنها باید بین (25%) تا (40%) سطح آجر باشد.
بعد سوراخهای مربع و قطر سوراخهای دایرهای باید حداکثر به 26 میلیمتر محدود شود و ضخامت دیوار بین سوراخ و لبه آجر بیش از 15 میلیمتر و فاصله بین دو سوراخ بیش از 10 میلیمتر باشد.
وزن ویژه هر دو نوع آجر نباید از 7/1 و وزن فضایی آنها از 3/1 گرم بر سانتیمتر مکعب کمتر شود.
حداقل تاب فشاری آجرهای دستی 80 و ماشینی پر مقاومت 175 و ماشینی متوسط 125 و ماشینی کم مقاومت 85 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع استاندارد شده است و تاب فشاری آجرهای مصرفی نباید از این حدود کمتر باشد.
ضخامت تیغههای آجر مجوف دیواری و بلوک سفالی سقفی حداقل 8 و رواداری و ابعاد آنها 4± میلیمتر میباشد.
آجرهای مصرفی باید در برابر یخبندان پایدار بوده و در آزمایش یخزدگی دچار خرابیهای ظاهری مانند ورقه شدن، ترک خوردن و خرد شدن نشوند.
درصد وزنی جذب آب 24 ساعته آجرهای ماشینی نباید از 16 و در مورد آجرهای دستی از 20 بیشتر شده و در هر دو نوع آجر از 8 کمتر باشد.
آجرهای توخالی تیغهای و سقفی و قطعات نازک آجری مورد مصرف در نماسازی (به ابعاد تقریبی 20×40×200 یا 20×30×200 میلیمتر یا قطعات نازک آجری نما به ضخامت حدود 20 میلیمتر با نقش چند آجر بندکشی شده) حداقل باید دارای مشخصات آجرهای ماشینی با مقاومت متوسط مندرج در استاندارد ایرانی شماره 7 باشند.
مصرف آجر غیراستاندارد در صورتی مجاز است که استفاده از آن در مشخصات و نقشهها پیشبینی شده و نمونه آن به تصویب دستگاه نظارت رسیده باشد و دست کم دارای ویژگیهای زیر باشد: الف: کاملاً پخته و یکنواخت و سخت باشد و در برخورد با آجر دیگر صدای زنگدار ایجاد کند.
ب: تاب فشاری آن دست کم (80%) مقادیر مندرج در استاندارد ایرانی شماره 7 باشد.
ج: جذب آب آن در حدود مقادیر تعیین شده در استاندارد باشد، در غیر این صورت مصرف آن فقط در اجزائی از ساختمان که در معرض رطوبت قرار نمیگیرند مجاز است.
د: آجر مصرفی در نما باید دارای شکل، نقش و رنگ موردنظر طراح بوده، و رواداری ابعاد آن حداکثر، (30%) بیش از رواداریهای مندرج در استاندارد ایرانی شماره 7 باشد.
ه: آجر مورد مصرف در اقلیمهای سرد باید در برابر یخبندان مقاومت مورد نظر را داشته باشد.
ز: مصرف آجرهای ترکدار، کج و معوج، گود و برجسته که انحنا، گودی و برجستگی آنها از 5 میلیمتر تجاوز نکند مشروط بر اینکه تعداد آنها از (20%) کل آجرها بیشتر نشود بلااشکال است.
مصرف آجرهای نما که دارای آلوئک یا ترک باشند، تنها در پشت کار مجاز خواهد بود.
مصرف آجرهای کهنه درصورتی که مطابق مشخصات بوده و کاملاً تمیز شده باشد مانعی ندارد، ولی بهتر است به همراه آجرهای نو و در پشت کار از آنها استفاده شود.
1-3-2 - آجر های نسوز آجرهای نسوز مورد مصرف در ساختمان معمولاً از خاکهای نسوز تهیه میشوند.
این آجرها علاوه بر دارا بودن مشخصات آجرهای معمولی باید گرمای 1580 درجه سلسیوس را بدون آنکه خمیری شوند و از شکل بیفتند، تحمل کنند.
مقاومت آجر نسوز دست کم باید 16 مگاپاسکال (حدود 160 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) باشد.
آجرهای نسوز مصرفی در کارهای تأسیساتی مانند دیگهای آب گرم و بخار، تابع شرایط ویژه مربوط به خود خواهند بود.
۳-۳-۱- آجرهای بتنی آجر های بتنی باید با شرایط مندرج در مشخصات بلوکهای بتنی مطابقت داشته باشند.
۴-۳-۱- آجرهای ماسه آهکی جرهای ماسه آهکی معمولاً به صورت توپر و سوراخدار به ابعاد حدود آجر رسی یا مضاربی از آن با ملحوظ داشتن ضخامت ملات ساخته میشوند.
رواداری طولی و عرضی این آجرها 5/2± و برای ضخامت 2± میلیمتر میباشد.
آجرهای ماسه آهکی در قطعات نازک و با ضخامت کم برای مصرف در نماسازی نیز تولید میشود.
ویژگی آجرهای ماسهآهکی بستگی به جنس مواد خام، نحوه قالبگیری، دما و مدت پخت آنها دارد.
گروهبندی آجرهای ماسه آهکی بر حسب تاب فشاری آنها صورت میگیرد.
حداقل میانگین تاب فشاری آجرهای کم مقاومت باید 5/7، آجرهای با تاب متوسط 10 و آجرهای پر مقاومت 15 و آجرهای ممتاز 20 مگاپاسکال (هر مگاپاسکال حدوداً 10 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است) و میانگین تاب خمشی آنها به ترتیب باید 8/1، 2/2، 8/2 و 4/3 مگاپاسکال باشد.
ضریب تغییرات مقاومت نسبت به میانگین نباید برای آجر ممتاز از (20%) و سایر انواع از (30%) تجاوز نماید.
آجر ماسه آهکی باید 15 دوره یخبندان تا 15 درجه زیر صفر و آب شدن را تحمل کند.
کاهش نسبی مجاز تاب فشاری پس از آزمایش یخ زدن نباید بیش از (20%) باشد.
وزن فضایی آجر ماسه آهکی به تاب فشاری آن بستگی دارد و برای آجرهای کم مقاومت، متوسط، پر مقاومت و ممتاز، به ترتیب نباید از 5/1،7/1، 9/1 و 1/2 گرم بر سانتیمتر مکعب کمتر شود.
جمعشدگی ناشی از خشک شدن آجرهای ماسه آهکی ممتاز نباید از (5/2%) و در مورد سایر آجرها از (5/3%) بیشتر شود.
ظاهر آجرهای ماسه آهکی باید تمیز، یکنواخت و عاری از ترک و حفره و مواد خارجی مانند خاک و آهک و مواد آلی گیاهی باشد.
جذب آب آجر ماسه آهکی در 24 ساعت نباید از (8%) کمتر و از (20%) بیشتر شود.
انواع آجر غیر رسی و اشکال آن آجر جوش آجر خاص در صنعت سفال پزی است که در کشورهای صنعتی دارای اهمیت ویزه ای است از این آجر برای نماسازی ساختمان ها فرش کف پیاده روها پوشش بدنه و کف آبروها و مجراهای فاضلاب و تونل ها و ساختن دودکش ها فرش کف کارخانه ها انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری پرورش طیور استخر های صنعتی و جز اینها استفاده می شود انواع خاص آجر تولیدی در کشور های اروپایی آجر هایی در کشورهای صنعتی اروپاتولید می شوند که هنوز تولید آن در ایران مرسوم نشده است از آن جمله بلوک های تو خالی آتش بند برای نصب دور ستون ها به منظور جلوگیری از نفوذ آتش قطعات ویزه به شکل منحنی های کوز و کاس قطعات درپوش روی دیوار قطعاتی که از اجزا هستند مانند کلوک سرقد گوشه و جزاینها که هنوز در ایران تولید نمی شوند.
۵-۱- مصالح نصب و ملاتها ۱-۵-۱- دوغابها و ملاتها برای دوغابها و ملاتهای آجرکاری و بندکشی به فصل مربوطه مراجعه شود.
۲-۵-۱ - اتصالات و بستها مصالح نصب آجرهای نازک و اتصالات و بستهای فلزی که در دیوارهای دو جداره و نظایر آن به کار میرود، باید فلز زنگ نزن باشد و یا تمام قسمتهای آن در داخل ملات یا دوغاب قرار گیرد تا از زنگزدگی آنها جلوگیری به عمل آید.
اتصالات غیر فلزی به لحاظ دوام و استحکام باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.
1-6- حمل و نقل و نگهداری بارگیری، حمل و باراندازی انواع آجر باید با دقت انجام شود به نحوی که ضایعات به حداقل ممکن برسد.
آجرها و بلوکها باید در محل تمیز و سرپوشیده به طور جدا از هم دستهبندی شده و از تماس آنها با خاک، مواد مضر، رطوبت و یخ و برف جلوگیری شود.
آزمایش نمونههای گرفته شده از آجر در کارخانه و کارگاه باید منطبق با ویژگیهای مورد نظر در مشخصات کار باشد مواد مورد نیاز: 1)خاک رس 2)آب خاک رس: یکی از مهمترین واصلی ترین مواد در تولید آجر فشاری خاک رس است و برای تولید یک آجر استاندارد باید از خاک رسی استفاده شود که چسبندگی بالایی دارد به همین دلیل است که ما می خواهیم در اسنان یزد، به دلیل اینکه اکثر نقاط کویری ان دارای این نوع خاک است کوره احداث کنیم آب: اب ماییه حیات است و یکی از عناصر مهم طبیعت است همانطور که می دانیم در سالهای اخیر کشور ما با بحران خشکسالی و کمبود اب روبهرو شده است به همین دلیل است که اب اهمیت بسیار بالایی دارد برای صرفه جویی در مصرف ان می توان به جای استفاده از اب شیرین، با حفر چاهیی در منطقه کوره که دارای اب شور است استفاده کنیم مراحل تولید: فصل اول 1)مرحله آخره کردن گل (خیس دادن گل): همانطور که در توضیحات قبلی گفته شد یکی از موادمورد نیاز اجر گل است و برای استفاده از گل مورد نیاز جهت تولید اجر باید زمین هایی که دارای این نوع خاک است توسط لدر بند گزاری کرده واب را داخل ان بیندازیم این بند گزاری ها باید یک نواخت بوده و هم اندازه باشد برای مثال مستطیلی به طول 10 مترو عرض 6متر بند گزاری می کنیم و این بند گزاری ها بستگی به وسعت محل مورد نظر داردمی توان طول وعرض را کم یا زیاد کرد مرحله بعدی اب انداختن داخل این محوطه است که به وسیله پمپاژاز چاه که حفر کردهایم انجام می پزیرد ابی که داخل اخره می ریزیم به عمق 2تا10متر(بستگی به نفوذاب در خاک)نفوذکرده و خیس می خورد و مدت زمان لازم جهت اب گیری اخره 4تا6ماه مانده به فصل خشت زنی که از یک ماه بعد از نوروز یعنی فروردین اغاز می شود به طور مداوم اب گیری میشود به طوری که هیچگاه اخوره از اب خالی نمی شود فصل دوم 2)مرحله بار کردن گل خیس خورده به محوطه ی باز : بعد از اینکه گل های اخره خیس خوردن(گل از هم وا رفته ونم )انها را توسط لدر بارگیری شده و به وسیله کمپرسی به محوطه باز کوره انتقال می دهیم(میدان خشت زنی)(طول 500متردر500متر) فصل سوم 3)مرحله ریختن گل به داخل دستگاه خشت زنی: گل نم شده که از اخره به وسیله کمپرسی پهلوی دستگاه خشت زنی ریخته شده توسط 3تا4کارگر به وسیله بیل درون پرس (دول) میریزند.
بالای پرس (دول)یک شیر اب نصب شده است برای اینکه در مواقع لزوم گل هایی که خشک هستند خیس خورده و توسط پره ای که در انتهای دول نصب شده است مخلوط می شود و از ان طرف از قالب خشت زنی به اندازه خشت یک سره (10خشت به هم متصل) بیرون امده وروی سینی دستگاه قرار می گیرد بعد توسط قیچی که کارکر خشت های یک سره را به جلو هدایت می کند در جلوی قیچی سیم هایی به عرض هر خشت خام نصب شده که با فشار قیچی به پایین به طور یکنواخت در ان طرف خشت خام بیرون می اید فصل چهارم 4)مرحله انتقال خشت خام به محوطه باز: پس از اینکه خشت خام از دستگاه خشت زنی بیرون امد خشت ها توسط کارگران و چرخ دستی به محوطه باز انتقال می دهند و روی هم به طور مرتب میچیند این کار برای خشک شدن خشت ها صورت میگیرد(معمولا خشت زنی در فصل تابستان صورت می گیرد) خشتی که روی هم چیده شده بدای اینکه به هم نچسبند سطری از خشت خام که روی هم چیدن یک لایه از ماسه بادی به طور یکنواخت پاشیده می شود که خشت های بالا و پایین به هم نچسبند در هنگام زمستان روی خشت های انبار شده به وسیله ی همان خشت خام به طور پهنا فرش شده که بر اثر باریدن باران خشت های زیرین را خراب نکند اگر در ان سال بارندگی کم باشد می توان از خشت های فرشی استفاده نمود ولی اگر بارندگی زیاد باشد این خشت ها جزه ضایعات محسوب می شوند در سالی که بارندگی کم باشد می توان سود بیشتری کسب کرد زیرا ضایعات کمتری داریم فصل پنجم 5)مرحله انتقال خشت خام به کوره: بعد از اینکه خشت ها تا حدی خشک شدند نوبت به انتقال این خشتها به محیط درونی کوره است لازم به ذکر است در محیط درونی کوره توضیحاتی بدهیم : محیط درونی کوره : همانطور که میدانیم محیط درونی کوره شامل خمیره،موری،دهانه های تخلیه دود است.
خمیره:به هر دو دهانه از کوره به طول 6 تا 7 متر یک خمیره می گویند موری:به سوراخ هایی که سوخت پاش ها( سوخت پاش ها: دستگا هایی که در بالای کوره قرار گرفته و سوخت را به وسیله برق در داخل موری میریزند) با لای ان قرار می گیرند و کار این سوراخ ها منتقل کردن سوخت به سمت پایین است موری می گویند دهانه های تخلیه دود: در پایین هر خمیره یک دهانه خروج دود حاصل از سوخت نفت سیاه قرار دارد که باعث می شود دود حاصله از طریق دودکشی(هواکش)که به فاصله ی 200 متری کوره قرار دارد خارج می شود محیطی درونی کوره دارای سقفی هلالی شکل یا به قول معروف سقف گرد است .
بعد از اینکه خشت های خام به وسیله ی چرخ دستی و کارگر وارد کوره شد می بایست انها را داخل کوره بچینیم چیدن خشت اینگونه است که باید : مثلا ما که تازه کوره احداث می کنیم میتوانیم از خمیره اول شروع کرده چند ردیف خشت بطور پهنا کنار هم بچینیم تا به سقف کوره برسیم هر چه قدر این پهنا کمتر باشد مثلا 2ردیف پهنا خشت کنار هم بچنینم احتمال فرو ریزی خشت در مرخله پخت وجود دارد معمولا بین 4 تا 6ردیف می چینند بعد جلوی این ردیف ها را باید"هره" بزنند هره :ستو نهایی به عرض 50 سانتی متر جلوی ردیف که فبلا اشاره شد می زنند این ستون ها باید خیلی با دقت چیده شوند تا باعث فرو ریزی نشوند این ستون ها در حقیقت نگه دارنده لایه قبلی است و باید طوری بالا برود که به دهانه موری نخورد یک ستون قبل از موری و ستون بعدی بعد از موری در کل هر ردیفی که چیدند 4تا5ستون جلویش میزنند در بالا اشاره به این مطلب شد که ستون ها نباید در یک راستا با دهانه ی موری باشد زیرا سوختی که از سوخت پاش به سمت پایین می ریزد فقط بر روی لایه اول یا دوم می ریزد و اجر های زیرین پخت نمی شود باید این ستون ها طوری باشند که سوخت از بالا به فاصله ما بین ستون ها از موری بریزد که اتش حاصله به سمت بالا و کنار، شعله ور شده تمام اجر ها پخت شوند قبلا گفتیم که این کار مربوط به خمیره ارل است اگر به خواهیم در قسمت های بعدی یا خمیره های بعدی پخت داشته باشیم چه کنیم؟
محیط داخلی کوره مانند بازاری با سقف گرد و یک سره است و به پهنای هر6 تا7 متر در های کوچکی دارند در بالا طریقه چیدن خشت خام داخل کوره را بیان کردیم فرض کنید که همان خمیره اولی که خشت درون ان چیده شده را می خواهیم پخت کنیم ایا به نظر شما خواننده گرامی می توان این کار را انجام داد؟
جواب نه است زیرا فقط ما یک خمیره خشت چینی شده داریم و در جلوی ان همان طوری که مثال بازار را زدیم فضای خالی وجود دارد و اتش نمی تواند محیط این خمیره را به قدری گرم کند که اجر پخته شود در مجموع می توان گفت که هوای ناشی از درب ها و خمیره های جلویی اجازه این کار را نمی دهند و ما باید در 3 خمیره بعدی کار خشت چینی را انجام دهیم تا این فضای مابین بسته شده و هوا وارد این محیط نشود و بعد از در های هر خمیره از کوره را با اجر و کاه گل می پوشانیم تا از این در ها هم هوا ورود و خروج نداشته باشد فصل ششم 6)مرحله بارگیری آجر پخت شده : بعد از اینکه دربهای کوره یا همان دربهای خمیره با خشت خام گرفته شدند در قسمت بالایی یا پشت بام کوره فردی به نام کوره سوز از راه موریهایی که در بالای کوره قرار دارند با توجه به رنگ آجرها میتواند تشخیص دهد که این خمیره به مرحله ای رسیده که بتوان سوخت را قطع کرد و کوره را خاموش کرد .
بعد از اینکه کوره سوز تشخیص داد که کوره آماده بارگیری است و آجرها سرد شده سوخت پاش های بالایی خمیره را به خمیره بعدی منتقل می کنند مرحله ی بعدی مرحله ی بارگیری آجر سرد شده است که این کار بوسیله ی نوار نقاله و کارگر انجام می شود بارگیری این گونه است که نوار نقاله را بوسیله چرخ هایی که در زیر آن قرار دارد به درب کوره منتقل می کنند بعد یک سر نوار نقاله را به درب خمیره وارد کرده و سر دیگر آن را درون کمپرسی که در جلو خمیره قرار دارد می گذارند بعد 2 تا 4 کارگر در درب خمیره ایستاده وآجرهای آماده و پخته شده را دسته دسته یا به قول ما اردکانیها بغل بغل روی نوار نقاله گذاشته و نوار آنها را به داخل کمپرسی می برد همینطور این کار انجام می شود تا آجرها تمام شوند فصل هفتم 7)مرحله ترمیم خمیره ها : بعد از بار گیری آجر ،کوره بخاطر حرارت زیادی که داخل آن بوده دچار خرابی هایی می شود که باید آنها ترمیم شوند این کار به وسیله ی یک نفر استاد بنا صورت می گیرد و ترک ها و خرابی ها ی داخل کوره را بوسیله کاه و سیمان سفید و گل و آب مرمت می کند تا این خرابی ها کم کم به سقف کوره نرسد و کوره فرو نریزد بعد از اینکه کوره را یاز سازی کردند خمیره را برای مراحل بعدی پخت آجر آماده می کنند.
فصل هشتم سوابق مجریان طرح - نام شرکت تعاونی آجرنگین کویر اردکان می باشد.
- سرمایه شرکت 2557520000 ریال (مقسم به 511504 سهم 5000 ریالی) است.
- موضوع :تولید آجر فشاری - محل: 60 کیلومتری اردکان برای ثبت شرکت تعاونی باید اقدامات زیر را انجام داد: گرفتن مجوز (باید طبق نظر استانداری و اداره فنی سازمان صنعت و معدن رفته و نامه مورد نظر را طبق نوبت به خانه صنعت و معدن "خود مؤسسه صنعت و معدن "برده و بعد از موافقت برای کسب پروانه تاسیس به خانه صنایع و معادن مراجعه کرد) مجوز های مربوط به فعالیت الف ) مجوز تامین آب: ما در این پروژه آب را از طریق منبع آب زیر زمینی تأمین می کنیم ب)موافقت اداره برق با برقراری انشعاب برق.
فصل هشتم : طرح توجیحی میزان سرمایه گذاری ثابت کلیه سرمایه گذاری ثابت پیش بینی شده به شرح جدول (1) است.
برای کلیه ی دارایی ها 10% هرینه ی پیش بینی نشده در نظر گرفته ایم.
جدول (1) 1-ساختمان: جدول (2)لیستی از هزینه های پیش بینی شده ساختمان را نشان می دهد.
4-ابزار آلات: جدول (3)لیستی از هزینه های پیش بینی شده ابزار آلات را نشان می دهد.
جدول (3) 3-ماشین آلات جدول (4)لیستی از هزینه های پیش بینی شده ماشین آلات را نشان می دهد.
4-وسایط نقلیه: جدول (5)لیستی از هزینه های پیش بینی شده وسایط نقلیه را نشان می دهد.
جدول (5) 5-تاسیسات: جدول (6)لیستی از هزینه های پیش بینی شده تاسیسات را نشان می دهد.
جدول (6) 6-اثاثه: جدول (7)لیستی از هزینه های پیش بینی شده اثاثه را نشان می دهد.
جدول (7) سرمایه در گردش هزینه ها : هزینه های جاری: جدول (9) هزینه های جاری پیش بینی شده طی دوره را نشان می دهد.
هزینه های ثابت: جدول (10) هزینه های ثابت پیش بینی شده در سال را نشان می دهد.
در آمد ها: فصل نهم : صورتهای مالی تراز نامه اول دوره شرکت تعاونی آجر نگین کویر اردکان صورت حساب سود و زیان: شرکت تعاونی آجر نگین کویر اردکان دوره مالی در این پروژه یک سال می باشد.
طبق قانون، شرکتهای تعاونی از پرداخت 100%مالیات معافند.
سایر کسورات از سود به شرح زیر است.
1-اندوخته قانونی با توجه به قانون 5% می باشد.
2- انوخته احتیاطی با تصویب مجمع عمومی1% می باشد.
3- 4%سود به عنوان حق تعاون و آموزش به حساب صندوق تعاون واریز شد.
4-5%سود به عنوان پاداش به اعضا پرداخت شد.
تراز نامه آخر دوره شرکت تعاونی آجر نگین کویر اردکان ترازنامه ردیفشرحقیمت تمام شده کل (ریال)در صد نسبت به کل1ساختمان165,300,0008.032ابزار آلات13,200,0000.643ماشین آلات1,518,000,00073.784وسایط نقلیه66,000,0003.215تاسیسات288,310,00014.016اثاثه6,710,0000.33جمع2,057,520,000100 ردیفشرحزیربناهزینه هر متر مربعقیمت تمام شده کل (ریال)1انبار تجهیزات50900,00045,000,0002اتاق کارگری100900,00090,000,0003سرویس بهداشتی91,100,0009,900,0004اتاق اداری20900,00018,000,0005موتور خانه برق12200,0002,400,0006تسطیح4,000,0004,000,0007دیوار کشی54,000,00054,000,0008پیش بینی نشده2,233,00022,330,000جمع191165,300,000 قیمت تمام شده کل (ریال)بهای واحدتعدادشرحردیف1,000,00050,00020بیل14,000,000400,00010فرغون21,000,00020,00050دهانه موری36,000,0001,000,0006چرخ دستی41200000پیش بینی نشده513,200,000جمع ردیفشرحتعدادبهای واحدقیمت تمام شده کل (ریال)1نوار نقاله140,000,00040,000,0002سوخت پاش1210,000,000120,000,0003دستگاه دود کش150,000,00050,000,0004دستگاه خشت زنی3100,000,000300,000,0005نفت کش102,000,00020,000,0006لدر1800,000,000800,000,0007گرمکن150,000,00050,000,0008پیش بینی نشده138,000,000جمع1,518,000,000 ردیفشرحتعدادبهای واحدقیمت تمام شده کل (ریال)1موتور سیکلت160000006,000,0002پیکان15000000050,000,0003وانت بار160,000,00060,000,0004پیش بینی نشده6,000,000جمع66,000,000 ردیفشرحتعدادبهای واحدقیمت تمام شده کل (ریال)1برق کشی داخل موسسه40,000,00035,000,0002لوه کشی داخل موسسه20,000,00010,000,0003تانک سوخت گرم کن1300,000300,0004تانک سوخت530,000,000150,000,0005انشعاب برق 25آمپر13,200,0003,200,0006انتقال شبکه برق60,000,00060,000,0007انشعاب تلفن همراه و گوشی13,600,0003,600,0008پیش بینی نشده26,210,000جمع288,310,000 ردیفشرحتعدادبهای واحدقیمت تمام شده کل (ریال)1کولر1150,000150,0002بخاری1500,000500,0003یخچال11,200,0001,200,0004گاز رو میزی1150,000150,0005کمد1200,000200,0006میز اداری11,000,0001,000,0007صندلی560,000300,0008تلویزیون12,000,0002,000,0009ظروف آشپزخانه600,000600,00010پیش بینی نشده610,000جمع6,710,000 ردیفعنوان هزینهمبلغ هزینه(ریال)1آب مصرفی2,000,0002بر ق مصرفی100,000,0003سوخت200,000,0004مخارج کارگری170,000,0005حق مدیریت60,000,0006حمل و نقل خاک1,100,000,0007حقوق کار کنان350,000,0008پیش بینی نشده198,200,000جمع2,180,200,000 ردیفعنواندر صد استهلاکمبلغ هزینه(ریال)1استهلاک ساختمان7%11,571,0002استهلاک ابزار آلات5%660,0003استهلاک ماشین آلات5%75,900,0004استهلاک وسایط نقلیه5%3,300,0005استهلاک تاسیسات5%14,415,5006استهلاک اثاثه5%335,5007تعمیرات2%41,150,400جمع147,332,400 ردیفشرحتولید به تنقیمت هر تنقیمت کل (ریال)1درآمد فروش آجر18000160,0002,880,000,000جمع2,880,000,000 نام حساببدهکاربستانکاردارایی های جاری:نقد و بانک500,000,000دارایی های ثابت:ساختمان165,300,000ابزار آلات13,200,000ماشین آلات1,518,000,000وسایط نقلیه66,000,000تاسیسات288,310,000اثاثه6,710,000بدهی ها:سرمایه اعضا:سرمایه علی انارکی365,360,000سرمایه محمد رضا میر شمسی365,360,000سرمایه علیرضا فتوت365,360,000سرمایه محسن سرافراز365,360,000سرمایه حمید پوردهقان365,360,000سرمایه داوود امیری365,360,000سرمایه جلال فتوحی365,360,000جمع2,557,520,0002,557,520,000 شرحریالریالدرآمد:درآمد فروش آجر2,880,000,000هزینه ها:هزینه جاری2,180,200,000هزینه ثابت147,332,400بهای تمام شده کالای فروش رفته2,327,532,400سود قبل از بهره ومالیات552,467,600کسر می شود بهره0سود پس از کسر بهره552,467,600کسر می شود سایر کسورات :اندوخته قانونی 5%27,623,380اندوخته احتیاطی 1%5,524,676حق تعاون 4%22,098,704پاداش اعضا 5%27,623,380جمع کسورات82,870,140سود پرداختی469,597,460 نام حساببدهکاربستانکاردارایی های جاری:نقد و بانک1158649600دارایی های ثابت:ساختمان153729000ابزار آلات12540000ماشین آلات1442100000وسایط نقلیه62700000تاسیسات273894500اثاثه6374500جمع دارایی های ثابت:1951338000بدهیها:حق تعاون پرداختنی22,098,704پاداش پرداختنی اعضا27,623,380حقوق صاحبان:اندوخته قانونی27,623,380اندوخته احتیاطی5,524,676سرمایه علی انارکی365,360,000سرمایه محمد رضا میر شمسی365,360,000سرمایه علیرضا فتوت365,360,000سرمایه محسن سرافراز365,360,000سرمایه حمید پوردهقان365,360,000سرمایه داوود امیری365,360,000سرمایه جلال فتوحی365,360,000حساب جاری اعضا :جاری علی انارکی67,085,351جاری محمد رضا میر شمسی67,085,351جاری علیرضا فتوت67,085,351جاری محسن سرافراز67,085,351جاری حمید پوردهقان67,085,351جاری داوود امیری67,085,351جاری جلال فتوحی67,085,351جمع3,109,987,6003,109,987,600