شرح پروژه
تمامی اختراعات، اکتشافات و پیشرفت های بشر زمانی توجیه شده و مفید واقع می شوند که از آنها استفاده شود و به صورت کاربری دربیایند.
یکی از مهمترین و پرکاربردترین این اختراعات کامپیوتر است که به جرأت می توان آن را پدیده قرن نامید. پدیده ای که امروزه در تمامی زمینه ها برای خود جایی باز نموده است.
در اینجا نیازی به برشمردن فواید و کاربردهای کامپیوتر نمی باشد زیرا که امروزه برای همگان پدیده ای توجیه شده است و در کمترین زمان ممکن بصورت یکی از لوازم ضروری زندگی انسان در آمده است.
زندگی ماشینی ای که بدون کامپیوتر اگر متوقف نشود، حتماً مختل خواهد شد. بارزترین ویژگی کامپیوتر که امروزه انسانها را ناچار به استفاده گسترده از آن نموده است، انجام عملیات تکراری، حجیم و کسالت آور به دفعات و در زمانی بسیار کم است.
ایده انجام این پروژه نیز بر اساس همین تفکر شکل گرفته است یعنی انجام حجم زیادی از عملیات تکراری در زمانی کم. درست است که این طرح، طرح جدید و تازه ای نیست و در گذشته نیز اجرا شده است، اما به نظر من تمرین بسیار خوبی است برای آشنایی با روش ها، اصول و مراحل ایجاد یک پروژه و ارتباط نزدیک و تنگاتنگ با مسائلی که در رابطه با هر پروژه وجود دارد.
اولین گام برای بررسی پروژه، آشنایی با محیط های کاری و مکانهایی است که از این نوع نرم افزارها استفاده می کنند. ارتباط نزدیک با این مکانها، باعث می شود که به طور دقیق و کامل بتوان سیستم را ارزیابی نمود و از نقائص و نیازهای سیستم با خبر شد تا با آگاهی کامل، سیستمی جدید و کارآمد، جایگزین سیستم های قبلی ناکارآمد شود. شاید نیاز به این نرم افزار در محیط های کوچک کاری و آژانس هایی که محدوده بسیار کوچکی را تحت پوشش دارند، احساس نشود و سیستم های قبلی به نظر مفیدترباشند. اما این سیستم های ناچیز، مدنظر این پروژه نیست. پروژه به طور قطع جوابگوی سیستم های بسیار بزرگتر و عظیم تر از این تفکر محدود است.
به عنوان مثال شبکه تاکسی 133 و یا 129 که محدوده فعالیتشان بسیار وسیع است و تمامی شهر را در بر می گیرد ، مد نظر ماست.
با ارزیابی و بررسی دقیق این دو شبکه، در جریان روند کار و سرویس دهی آنها از سالهای ابتدایی تأسیس تا کنون که چیزی قریب به پنج سال می باشد قرار گرفتم . یک سیر صعودی پیشرفت بسیار جالب توجه که پرداختن به آن خالی از لطف نیست. به عنوان مثال، شبکه تاکسی 133 را بررسی می کنیم که در هر روز با هجده اپراتور تلفنی و ده اپراتور بیسیم، 6000 مشترک را در سطح شهر، سرویس دهی می کند. در سالهای ابتدایی تأسیس شبکه روند کار به این صورت بود که اپراتور تلفن، پس از تماس مشتری، کلیه اطلاعات لازم را به صورت دستی در فرم هایی که مخصوص همین کار طراحی شده بود، ثبت می نمود. سپس فرم را به اتاق دیگری که مخصوص اپراتور بیسیم بود بصورت فیزیکی منتقل می کرد تا سرویس مربوطه اعزام شود و در انتها این فرمها همه در جایی نگهد اری می شدند و بصورت پرونده مشترکین در می آمدند. از همین توضیح مختصر می توان شاهد اتلاف حجم وسیعی از زمان و انرژی بود. انتقال فیزیکی فرمها از مکانی به مکان دیگر، ثبت دستی فرمها که معمولاً عاری از اشتباه نیست، نگهداری از حجم روز افزون پرونده ها، همه و همه مسائلی بود که این شبکه را به سمت استفاده از فن آوری سوق داد.
امروزه پس از تماس هر مشتری، اپراتور تلفن اطلاعات را در نرم افزار مربوطه در فرمهای مخصوص، ثبت پایگاه داده می کند و این فرم ها از طریق سرور شبکه به اپراتور بیسیم ارسال می شود و عمل سرویس دهی در زمان قابل قبولی انجام می گیرد و دیگر نگرانی از بابت پرونده ها و نگهداری از آنها وجود ندارد. سرور شبکه مکانی بسیار امن برای حفظ و نگهداری از آنهاست.
با شرایط امروزه و حجم وسیع سرویس دهی ، می توان وضعیت این شبکه را بدون استفاده از کامپیوتر تصور نمود. در هر روز اپراتورها می بایست 6000 مرتبه، 6000 فرم را در چندین طبقه ساختمان بالا و پایین ببرند که نتیجه آن افزایش قابل توجه و توجیه شدنی زمان سرویس دهی، هدر دادن نیروی انسانی و اتلاف وقت و انرژی است. وضعیت تأسف باری که بدون استفاده از کامپیوتر ، نرم افزار و شبکه از آن گریزی نیست.
پس از ایجاد انگیزه برای انتخاب این پروژه، بررسی دقیق سیستم را آغاز نمودم. شناسایی نیازهای سیستم و اپراتورها، کمبودها و کاستی ها و شناسایی انتظارات کاربران از سیستم به عنوان سیستمی قابل اعتماد و دقیق ، اولین مرحله انجام کار بود.
ضمناً قابلیتی که به این نرم افزار افزوده می شود (که در حال حاضر در سیستم مورد استفاده آنها وجود ندارد) قابلیت اتصال به اینترنت و دریافت پاره ای از اطلاعات مورد نیاز مشتریان و رانندگان از طریق وب سایت است. به این صورت که رانندگان و مشترکان می توانند از این طریق از وضعیت مالی خود و پرداخت وجوهات اطلاع پیدا کنند بدون اینکه نیاز باشد به صورت فیزیکی به محل آژانس مراجعه کنند و پرونده خود را دریافت نمایند. ضمناً بصورت ماهیانه مابین مشترکین قرعه کشی انجام می گیرد و نتایج قرعه کشی در انتهای هر ماه از طریق وب سایت قابل دسترسی است. البته محتاج به ذکر نیست که وب سایت آژانس، امکان افزودن قابلیت ها و امکانات زیادی را داراست اما فعلاً دسترسی به همین اطلاعات برای افراد کافیست و ترجیح داده می شود مابقی اطلاعات بصورت پایگاه داده در اختیار آژانس باشد.
«نرم افزارهای مورد استفاده»
برای نوشتن این نرم افزار از زبان ویژوال بیسیک نت استفاده می شود. اولین نسخه از زبان بیسیک طوری بود که برنامه نویسی در آن دشواری خاصی داشت. امروزه با جدیدترین نسخه بیسیک بنام ویژوال بیسیک نت سروکار داریم. این زبان در محیط ویندوز قدرت فوق العاده ای دارد به طوری که از سبک برنامه نویسی شی گرا استفاده می کند. تولید برنامه ها در این زبان نیز بسیار ساده است چون بخش زیادی از برنامه را کامپایلر زبان ایجاد می کند. طراحی و پیاده سازی پایگاه داده پروژه به عهده Sql server 2000 است که به وسیله واسط ADO.Net با هم ارتباط برقرار می کنند. ضمناً در طراحی وب سایت مورد نظر از کنترل های Asp.Net در ویژوال بیسک نت استفاده می شود. قبل از ویژوال بیسیک نت از نسخه ای از ویژوال بیسیک بنام VBScript برای ساخت صفحات وب استفاده می شد که محدودیت هایی داشته است. اما امروزه ویژوال بیسیک نت را به طور کامل می توان در ساخت صفحات وب به کار برد. به طور کلی صفحات وب را در ویژوال بیسیک نت به دو روش می توان ایجاد نمود : 1- از طریق کد نویسی 2- از طریق ویژوال استودیونت
روش اول بسیار جالب و در عین حال وقت گیر است. در این روش نه تنها باید ویژوال بیسیک نت را بلد بود بلکه باید با HTML که زبان خلق صفحات وب است آشنایی داشت. د روش دوم برای ساخت صفحات وب فقط از کنترل ها و عناصر ASP.Net استفاده خواهد شد که روشی سریع و راحت است. با این تفاسیر واضح است که برای ساخت وب سایت با ویژوال بسیک نت از ابزارهای زیر استفاده خواهم نمود.
ویندوز 2000
سرویس IIS (IIS یک سرور شخصی است که با آن می توان صفحات وب را امتحان نمود)
ویژوال استودیونت
«طراحی فرم ها»
فرم اساس کار تمام برنامه های ویژوال بیسیک نت است. طراحی برنامه در فرم انجام می شود و کنترل های برنامه در این فرم قرار می گیرند. هر وقت ویژوال بیسیک نت راه اندازی می شود، فرمی در اختیار برنامه نویس قرار می گیرد تا برنامه خود را در آن فرم طراحی کند. به عبارت دیگر اولین قدم، طراحی صفحه نمایش است . اندازه پنجره ای که برنامه از آن استفاده می کند چقدر است؟ به چند پنجره نیاز هست؟ چه قطعاتی باید مورد استفاده قرار گیرند؟ چه دکمه هایی باید در پنجره ها گنجانده شوند؟ و ... پس از تعریف واسط کاربر، کارهای بعدی به سبک برنامه نویسی قدیمی شباهت پیدا می کند. پس به صورت کلی مراحل طراحی برنامه ویژوال بیسیک نت را می توان به صورت زیر بیان کرد :
طراحی و سفارشی کردن پنجره هایی که کاربر با آنها سروکار دارد.
تعیین قطعاتی که باید در پنجره منظور شوند و قطعات باید چه رویدادهایی را پاسخ دهند.
نوشتن روال رویداد (مربوط به هر کدام از رویدادها)
اولین صفحه ای که در این نرم افزار، کاربر با آن مواجه می شود، فرم دریافت تقاضای سیستم است. فرم اصلی که برای ورود به بخش های دیگر از طریق این فرم باید عمل کرد. کلیه امکانات مربوطه به صورت دکمه هایی در این فرم گنجانده شده است. مثل بازیابی فرم، اعطای اشتراک به مشتریان، گزارش گیری از پایگاه ، دسترسی به بانک اطلاعاتی، آشنایی با وضعیت مالی آژانس و ... در این فرم، پس از تماس هر مشتری، اگر مشترک بود، کد اشتراک وارد می شود و سپس بطور خودکار، تمامی اطلاعات فرد ظاهر می شود. در غیر این صورت به جای کد، عدد صفر وارد شده و کلیه فیلدهای لازم پر می گردد و پس از تعیین راننده مورد نظر جهت اعزام سرویس کد وی در فیلد مربوطه درج می شود. شکل (1) ، صورت کلی فرم را نمایش می دهد.