دانلود گزارش کارآموزی برق شرکت مشانیر

شرکت مهندسی خدمات برق مشانیر:
شرکت مشاورین مهندسی برق مشانیر وابسته به وزارت انرژی در سال 1349 تاسیس گردیده و هدف از فعالیتهای شرکت عبارت است از: خدمات مشاور مهندسی در زمینه سدسازی ، تولید نیروی برق ، ‌دستگاههای برق و توزیع شبکه ارتباطی .

سازمان مشانیز خدمات دوطرفه مدریتی برنامه و طراحی مهندسی را مبنای کار خود قرار داده است .

با توجه به نیروی انسانی ورزیده و با تجربه و امکانات فنی در سطح وسیع: این شرکت در حال حاضر یکی از برجسته ترین شرکتهای مشاوره مهندسی در خاور میانه است.

شرکت مشانیر قادر به انجام پروژه های مطالعاتی و اجرایی در زمینه های برق و آب به شرح ذیل می باشد :
الف) صنعت برق
1- مطالعه ، طراحی ،‌نظارت بر اجرا و بهره برداری نیروگاه های گازی و حرارتی .

2- مطالعه ، طراحی ،‌نظارت بر اجرای خطوط انتقال نیرو 400،230،132و 63 کیلوولتی
3- مطالعه ، طراحی ،‌نظارت بر اجرای پست های انتقال نیرو 400، 230،132 و 63 کیلو ولتی
4- مطالعه ، طراحی ٍ، نظارت بر اجرای پروژه های توزیع برق (33و 20 کیلو ولت و فشار ضعیف )
علاوه بر نظارت به شرح فوق ،‌شرکت مشانیر دارای صلاحیت اجرای پروژه های صنعتی به روش مهندسی ، خرید و اجرا (EPC) در زمینه تولید و انتقال نیرو نیز می باشد.

ب)صنعت آب
انجام خدمات مهندسیو طراحی شامل مطالعات مراحل شناخت ، مطالعات فنی و اقتصادی ،‌تهیه گزارش توجیهی ،‌تهیه اسناد مناقصه ، طراحی تفضیلی و نظارت بر عملیات کارگاهی سد و نیروگاه آبی .

ج) سایر توانایی ها
1-خطوط انتقال نفت و گاز و همچنین صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
2- نقشه برداری زمینی و تحقیقات و بررسی های ژئوتکنیکی




مشانیر دارای سه شرکت در تهران می باشد که به تازگی ساختمان شماره 2 به قسمت مرکزی منتقل شده است .

قسمت مرکزی واقع در خیابان خدامی می باشد .

من در ساختمان شماره 3 واقع در میدان آرژانتین در خیابان الوند بودم.

در این شرکت در قسمت تخصصی حفاظت و کنترل مشغول بودم .

آشنایی من در مورد پست ، UPS ، اینورتر ، شارژر بود .

حال قسمت حفاظت و کنترل و کار این قسمت کمی شرح داده می شود .

هدف : این دستورالعمل به منظور یکسان سازی و ایجاد نظام در گردش کارها و اجرای امور محوله به گروه تخصصی حفاظت و کنترل در معاونت مهندسی و طرحهای شبکه شرکت مشانیر توضیح داده می شود.

دامنه کاربرد معاونت مهندسی و طرحهای شبکه گروه تخصصی حفاظت و کنترل در معاونت مهندسی و طرح‌های شبکه امور خطوط ، امور پستها ، پروژه ها و سایر گروههای تخصصی در معاونت مهندسی و طرحهای شبکه .

پروژه ها و واحدهای تخصصی در سایر معاونتهای شرکت مشانیر .

معاونت های شرکت مشانیر تعاریف 1- گروه تخصصی حفاظت و کنترل زیر مجموعه معاونت مهندسی و طرحهای شبکه شرکت مشانیر است .

2- گروه تخصصی حفاظت و کنترل دارای زیر مجموعه ای متشکل از بخش های تخصصی زیر است : ـ بخش مشخصات فنی تجهیزات حفاظتی ، کنترل ـ بخش مشخصات فنی تجهیزات تغذیه کمکی AC و DC ـ بخش مشخصات فنی کابل و ملحقات ـ بخش مناقصات ـ بخش های مرور طراحی ماخذ نمودار سازمانی معاونت مهندسی و طرحهای شبکه استاندارد ISO9001:2000 مستندات مرتبط (روشهای اجرایی ، دستورالعملها و فرم ها ) : روش اجرائی کنترل طراحی (M-QMS-P/105902) دستور العمل تشکیل جلسه کمیته فنی (M-QMS-P/105903) دستورالعمل تهیه گزارش در شرکت مشانیر (M-QMS-P/105904) وظایف و مسئولیتها وظیفه دریافت ، اقدام ، تقسیم کار در گروه ، کنترل محاسبات ، نقشه های و گزارش های نهائی اموری که از مراجع مختلف به گروه تخصصی حفاظت و کنترل واگذار شده است .

بر عهده مدیر گروه تخصصی حفاظت و کنترل می باشد.

هماهنگی داخل گروه و هماهنگی با دیگر واحدهای شرکت و پروژه ها بر عهده مدیر گروه می باشد .

کنترل نهائی کلیه خروجی های طراحی و مطالعاتی ، مدارک و نامه ها و گزارشها برعهده مدیر گروه می باشد .

مدیر گروه موظف است کمبود نیروی انسانی و لوازم مورد نیاز واحد های تحت سرپرستی خود را به موقع به اطلاع معاونت ذیربط برساند .

مدیر گروه موظف گزارش پیشرفت کار امور محوله را به صورتی که معاونت ذیربط مقرر کرده است بطور مرتب ارائه دهد .

شرح فعالیت ارجاع کار به گروه تخصصی حفاظت و کنترل از طریق معاونت مهندسی و طرحهای شبکه ، امور خطوط ، امور پست ها و سایر پروژه‌های زیر مجموعه معاونت مهندسی و طرح های شبکه صورت می گیرد.

مطابق با روش اجرایی کنترل طراحی و مطالعات (M-QMS-P/105902) در صورتی که کار ارجاعی از سوی پروژه ها و واحدهای خارج از حوزه معاونت مهندسی و طرح های شبکه باشد ، درخواست مربوط از طریق معاونت مهندسی و طرح های شبکه ، به گروه تخصصی حفاظت و کنترل ابلاغ می گردد .

ـ گروه تخصصی حفاظت و کنترل به منظور انجام وظایف محوله می تواند مستقیماً هماهنگی لازم را با سایر گروههای تخصصی جهت تبادل اطلاعات و اخذ اظهار نظر با اطلاع پروژه ، مطابق با روش اجرایی کنترل طراحی (M-QMS-P/105902) انجام دهد .

مدیر گروه تخصصی ، موارد مربوط به گروه خود را مطابق با فرم پیش بینی وجوه اشتراک فنی و سازمانی (M-QMS-P/105902) که در جلسه کمیته فنی و با حضور گروه های تخصصی ذیربط در پروژه تکمیل گردیده و به تأیید رسیده است .

از شرح خدمات پروژه تفکیک می نماید .

مدیر گروه برنامه زمانبندی هر قسمت از مطالعات و طرح های درخواست شده نفرات و تجهیزات لازم برای انجام آن کار را مشخص می نماید.

مدیر گروه با همکاری کارشناسان و سرپرستان بخش های تخصصی داخلی گروه ، برنامه زمانبدی تهیه شده برای انجام هر قسمت بررسی می کنند.

مدیر گروه برنامه زمانبندی با نحوه کار را به مسئول پروژه درخواست کننده اعلام می دارد .

مدیر گروه ، قسمت های مختلف کار را جهت انجام به بخش های تخصصی داخلی خود کتباُ ابلاغ می کنند.

مدیر گروه نیازهای پرسنلی خود برای انجام پروژه مربوطه را مطابق با فرم درخواست نیروی انسانی (M-QMS-F/105913) به معاونت مهندسی و طرح های شبکه اعلام می دارد .

مدارک جمع آوری شده و اطلاعات مورد نیاز گروه تخصصی برای انجام پروژه محوله توسط مدیر گروه و کارشناسان گروه ، مورد بازنگری قرار گرفته و کمبودهای اطلاعات مورد نیاز تکمیل می شود.

10- مطالعات و طراحی ها بر اساس شرح خدمات و برنامه زمانبندی آغاز می شود .

11- پس از تأیید مدیر گروه ، نتایج مطالعات و طراحی ها به همراه نامه پوششی با امضای مدیر گروه ، مطابق با فرم تحویل مدارک خروجی طراحی (M-QMS-F/105939) برای پروژه ذیربط ارسال می گردد.

12- گزارش فنی مطالعات انجام شده برای هر پروژه ، مطابق با دستوالعمل تهیه گزارش و شرکت مشانیر (M-QMS-F/105902) تدوین می‌شود.

13- یک نسخه از گزارش نهایی ، نقشه ها و دیگر مدارک خروجی طراحی و مطالعاتی در گروه نگهداری می شود .

شرح وظایف گروه تخصصی حفاظت و کنترل به شرح زیر است: ارائه خدمات مهندسی 1،2،3 به پروژه های ایستگاههای برق فوق توزیع و انتقال و واحدهای صنعتی در ارتباط با طرح ها و کالاهای حفاظتی ، اندازه گیری ، تغذیه کمکی AC و DC و کابل ها با ملحقات مربوطه به شرح زیر : مرحله 1 : تهیه و ارائه مشخصات اصلی تجهیزات و سیستم ها به پروژه مرحله2: 2-1 ـ تهیه و ارائه مشخصات و جداول فنی ، نقشه های و جداول قیمتها .

2-2 ـ بررس فنی پیشنهادهای شرکت کنندگان در مناقصه و ارائه گزارش فنی بررسی به پروژه.

ـ شرکت در مذاکرات قراردادی.

مرحله 3 : ـ مرور طراحی مدارک فنی ارسالی پیمانکار و ارائه نقطه نظرات به پروژه.

ـ شرکت در آزمایشهای کارخانه ای تجهیزات.

ـ نظارت عالیه در آزمایشهای کارگاهی.

ثبت و کنترل سوابق: فصل اول: طراحی پست مقدمه با رشد روزافزون جمعیت، بزرگ شدن شهرها، افزایش مصرف سرانه انرژی الکتریکی و وابستگی کلیه فعالیتهای اجتماعی اعم از صنعتی – کشاورزی اقتصادی و خدماتی به انرژی الکتریکی لزوم تامین این انرژی بصورت گسترده و در مقیاس بالا و بنحو مطلوب اجتناب ناپذیر می باشد.

بدیهی است که تامین این انرژی با مقیاس و کیفیت فوق از طریق نیروگاه های محلی و کوچک نه تنها اقتصادی نبوده بلکه در اکثر موارد از نقطه نظرهای مختلفی غیرعملی نیز می باشد.

از طرف دیگر احداث نیروگاه های بزرگ امروزه در نقاط خاص قابل توجیه بوده که عمدتا از مراکز مصرف دور بوده و بنابراین لازم است تولیدشان از طریق خطوط انتقال که بنحو مناسبی به یکدیگر ارتباط می یابند و تشکیل شبکه الکتریکی را میدهند بمراکز مصرف هدایت کردند.

برای انتقال قدرت های زیاد و در فواصل طولانی بمنظور کاهش تلفات لازم است ولتاژ تولیدی نیروگاه افزایش یافته و سپس در نقاط مصرف طی مراحلی بنحوی کاهش داده شود که قابل استفاده برای مصرف کننده باشد.

برای تبدیل این ولتاژ و همچنین بمنظور اتصال نقاط مختلف شد که به یکدیگر بایستی ایستگاههائی در شبکه ایجاد نمود که به پست برق معروف هستند.

انواع پستها پستهای برق از نظر وظیفه ای که در شبکه بعهده دارند، به انواع زیر تقسیم میشوند.

پست های بالا برنده ولتاژ (پست نیروگاهی) Step up substations پست های توزیع (کاهنده ولتاژ) Distribution substations پست های کلیدی Switching substations پست های بالا برنده ولتاژ (پست نیروگاهی) Step up substations ولتاژ تولیدی ژنراتورها بعلت محدودیت هایی که در ساخت آنها وجود دارد محدود بوده و برای انتقال اقتصادی قدرتهای زیاد بفواصل طولانی لازم است که ولتاژ آنها افزایش یابد.

بنابراین معمولاً در نیروگاههای بزرگ که از مراکز مصرف دور می باشند.

لازم است پستهایی بمنظور تبدیل ولتاژ به ولتاژ بالاتر (که مقدار آن بستگی به فاصله و قدرت انتقالی دارد) احداث گردند که باین پستها که وظیفه افزایش ولتاژ تولیدی را دارند پستهای بالابرنده ولتاژ می گویند.

پست های توزیع (کاهنده ولتاژ) Distribution substations ولتاژ انرژی الکتریکی مورد نیاز مصرف کنندگان بایستی در حد مطلوب کاهش داده شود تا بتواند قابل مصرف باشد، این کاهش ولتاژ از طریق پستهای کاهنده و یا پستهای توزیع صورت می گیرد ولی باید توجه داشت که کاهش ولتاژ از مقدار خیلی زیاد بمقدار خیلی کم از طریق ایستگاههای توزیع با قدرت کم اقتصادی نمیباشد و بنابراین لازم است که این ولتاژ در چند مرحله کاهش داده شود.

پست های کلیدی Switching substations این پستها در واقع هیچگونه تبدیل ولتاژی انجام نمیدهند بلکه فقط کارشان ارتباط خطوط مختلف شبکه به یکدیگر است.

لازم به تذکر است که ممکن است پستهائی در شبکه وجود داشته باشند که ترکیبی از هر یک از پستهای فوق باشند.

بعنوان مثال قسمتی از پستی نیروگاهی میتواند با کاهش ولتاژ وظیفه توزیع محلی را نیز انجام دهد و یا دربستی علاوه بر انجام عمل ارتباط خطوط مختلف عمل تبدیل یا کاهش ولتاژ نیز صورت بگیرد.

پستها از نظر کلی و وضعیت فضای استقرار تجهیزات به دو صورت وجود دارند.

پستهای باز (بیرونی) Outdoor پستهای بسته (داخلی) Indoor پستهای باز پستهائی هستند که تجهیزات فشار قوی آنها در محوطه باز قرار دارند و مستقیماً در معرض تغییرات شرایط جوی غیرقابل کنترل می باشند.

پستهای بسته پستهائی هستند که تمام تجهیزات فشار قوی آنها یا اکثر آنها (معمولا ترانسفورماتورهای قدرت در فضای آزاد نصب می شوند) درمحوطه پوشیده قرار دارند.

اصولا کلمات Indoor و Outdoor در مورد اکثر تجهیزات فشار قوی بکار برده میشود و در واقع معرف نحوه کاربرد وسیله مزبور از نظر نصب در فضای آزاد و یا بسته میباشد.

بدیهی است که تجهیزات Outdoor بایستی دارای شرایط ویژه ای از نظر شرایط جوی محیط (درجه حرارت آلودگی و..) باشند که لزوماً تجهیزات Indoor دارای چنین ویژگی هایی نمیباشند.

پستهای بازخود بر چند نوع هستند: پستهای معمولی Concentional پستهای گازی (GIS) Gas insulated substations پستهای هوائی Pole mounted substations پستهای معمولی پستهائی هستند که آزادعایق بین فازها و قسمتهای برقدار با زمین بوده و بنابراین لازم است فاصله معینی بین قسمتهای برقدار برقرار بوده و علاوه بر آن برای ایمنی افرادی که در محوطه پست عبور و مرور میکنند،‌فواصل مشخص و معینی بین تجهیزات و باز مین در نظر گرفته شود و تجهیزات مستقیماً درمعرض عوامل جوی از قبیل آلودگی و غیره می باشند .

شکل صفحه بعد یک نمونه از این پستها را نشان می دهد، این پستها درمواقعیکه با محدودیت هایی از قبیل زمین آلودگی و غیره روبرو نباشیم کاربرد داشته و اقتصادی ترین نوع پستها (در ولتاژهای بالا) میباشند.

پست معمولی باز (پست 400 کیلوولت کارون) پستهای گزای GIS پستهائی هستند که قسمتهای برقدار تجهیزات (بخصوص تجهیزات سوئیچگیر) در داخل محفظه های فلزی که با گاز SF6 پر شده قرار دارند این محفظه های فلزی دارای پتانسیل صفر (زمین) میباشند بنابراین رعایت فواصل مشخص لزومی ندارد.

لازم به تذکر است که گاز SF6 گازی است که دارای خاصیت عایقی بسیار خوبی در فشارهای بالا بوده و معمولاً در پستهای فشار قوی نقش بسیار عمده‌ای در جهت کاهش ابعاد و همچنین بی اثر نمودن آلودگی های محیط دارد.

پست 400 کیلوولت GIS از نوع بیرونی این پستها در مواردی بسته به محدودیت فضا بصورت طرحها و خاصی نیز نصب می شوند.

پستهای هوائی: پستهای توزیع در ولتاژهای 20 کیلو ولت به پائین و با قدرت کم میباشند که معمولا در نقاط حومه شهرها و یا روستاها روی تیرهای برق نصب میگردند و با هزینه بسیار کمی نیز احداث میگردند و تجهیزات عمده آنها ترانسفورماتور می باشد.

پستهای بسته نیز خود بر چند نوع میباشند.

پستهای گازی (GIS) پستهای معمولی Conventional پستهای گازی: در بعضی از مناطق که بعللی از قبیل کمبود جا و یا آلودگی بیش از حد (مناطق ساحلی) امکان احداث پستهای معمولی باز نمیباشد پستهای فوق که بلحاظ وجود محفظه های فلزی که ازگاز پر شده و قسمتهای برقدار در آنها قرار دارند نیازی به رعایت فواصل مشخص بین تجهیزات از یکدیگر و با زمین نبوده نصب میگردند.

این پستها خود ممکن است بصورت روزمینی و یا زیرزمینی وجود داشته باشند در کشورهایی که زمین از ارزش فوق العاده بالائی برخوردار می باشد مثل کشور ژاپن از پستهای زیرزمینی که از نوع GIS میباشد استفاده میشود این پستها در طبقات زیرین ساختمانهای بزرگ و بلند قرار دارند و ترانسفورماتورهای آنها از سیستم خنک کنندگی آبی استفاده مینمایند.

پستهای معمولی بسته: پستهای با ولتاژ پایین (تا حدود 63 کیلوولت) را برای افزایش ایمنی و همچنین جلوگیری از اثرات آلودگی محیط و محدودیتهای شهری میتوان بصورت بتسه احداث نمود این پستها تا ولتاژ 132 کیلوولت نیز وجود دارد ولی باید توجه داشت که در ولتاژهای بالا بلحاظ بزرگ شدن ابعاد هزینه ایجاد ساختمان زیاد بوده و معمولا اقتصادی نمیباشد.

این پستها در ولتاژهای پائین بصورتهای کیوسکی – زیرزمینی و غیره نیز وجود دارد.

شکل صفحه بعد یک نمونه از این پستها را نشان میدهد.

پستهای سیار Mobile substation این نوع پستها معمولا بصورت پستهای با ظرفیت کم و در ولتاژهای بالا میتوانند بصورت موقت جایگزین یک پست دائمی با ولتاژ بالا که زمان زیادی طول میکشد بشوند.

این پستها در شبکه ایران بصورت 20/230 کیلوولت و 63/230 کیلوولت با ظرفیت های محدودی در حدود 30 تا 40 مگا ولت آمپر مورد استفاده قرار میگیرند.

تجهیزات این پستها که معمولا بصورت GIS میباشد بهمراه یک دستگاه ترانسفورماتور روی یک یا چند دستگاه تریلی نصب گردیده و بسادگی میتوانند از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال داده شوند.

این نوع پستها معمولاً بصورت موقت به یک خط فشار قوی بصورت T اتصال یافته و در حالتهای اضطراری و تا مواقعی که پست صالی در منطقه راه اندازی شود بار منطقه را تامین خواهد نمود.

اجزاء‌تشکیل دهنده پستها: بطور کلی پستها از اجزاء کلی زیر تشکیل میگردند.

1-سوئیچگیر Switchgear 2-ترانسفورماتورهای قدرت و ترانسفورماتورهای زمین و یا تغذیه داخلی 3-سیستم های جبران کننده از قبیل راکتور و یا خازن 4-تاسیسات جنبی الکتریکی مانند سیستم روشنائی محوطه – سیستم حفاظت از رعد و برق سیستم زمین 5-ساختمان کنترل 6-تاسیسات جنبی ساختمانی مانند ساختمان نگهبانی – اطاق دیزل‌– انبار پارکینگ و غیره البته باید توجه داشت که در بعضی از پستها بسته به نوع پست ممکن است بعضی از اجزاء فوق وجودنداشته باشد.حال بشرح جزئیات تشکیل دهنده هر یک از اجزاء زیر میپردازیم: سوئیچگیر: به مجموعه ای از تجهیزات فشار قوی که عمل ارتباط فیدرهای مختلف را به باس یا رویا قسمتهای مختلف باس بار را بیکدیگر در یک سطح ولتاژ معین انجام میدهد، سوئیچگیر میگویند.

در یک پست تبدیل ممکن است یک یا دو و یا سه سوئیچگیر با ولتاژهای مختلف وجود داشته باشد.

مثلاً در پست 63/230/400 کیلوولت زیاران سه سوئیچگیر 400 کیلوولت – 230 کیلوولت و 63 کیلوولت وجود دارد.

الف: باس بار (شین) – مقره – اسکلت فلزی – سیم – لوله کلمپ و اتصالات ب: کلید فشار قوی (دژنکتور) Circuit breaker ج: سکسیونر (جدا کننده) Disconnect switch د: ترانسفورماتورهای جریان وولتاژ Instrument transformers ه: تله موج و متعلقات مربوطه Line trap و: برقگیر Lighting arrester معمولاً سوئیچگیرها از قسمتهای مشابه متصل به هم تشکیل میشوند که به هر قسمت بی Bay میگویند.

به هر بی Bay معمولاً میتواند یک یا دو فیدر اتصال داد.

شینه بندی Basar Arrangement شینه بندی : نحوه ارتباط الکتریکی فیدرهای مختلف را به یک باس بار و به یکدیگر درهر سوئیچگیر ، شینه بندی میگویند.

شینه بندیهای مختلفی وجود دارد که انتخاب هر یک از آنها بایستی با توجه به مزایا و معایب هر یک و اصول کلی زیر برای هر پست و یا سوئیچگیر مورد توجه قرار گیرد.

الف: ولتاژ و ظرفیت پست ب: قابلیت اطمینان مورد نیاز در تامین بار مصرف کننده ها ج: قابلیت انعطاف در تعمیر و یا توسعه د: موقعیت پست در سیستم ه: نوع تجهیزات (معمولی یا G.I.S) و: وضعیت فیدرهای تغذیه کننده و نحوه ارتباط آنها به پستهای مجاور ونحوه شینه بندی پستهای مزبور ز: تعداد و نحوه ارتباط فیدرهای تغذیه شونده، به پستهای مربوطه و وضعیت شبکه تغذیه شونده ح: وضعیت پست از نظر توسعه آینده ط: محدودیت های موجود از قبیل کمبود جا و غیره ی : قیمت و پارامترهای اقتصادی حال بشرح هر یک از شینه بندی های متداول و مزایا و معایب آنها میپردازیم.

1- شینه بندی ساده معمولترین و متداولترین شینه بندی برای پستهای با ولتاژ با 63 کیلوولت بوده (گرچه پستهای کم اهمیت با ولتاژ تا 230 کیلوولت نیز با شینه بندی فوق وجود دارند) ساده ترین و ارزانترین نوع شینه بندی است.

مزایا : سادگی – ارزانی – سهولت در بهره برداری معایب: الف: تعمیرات در هر مورد بدون قطع بار امکان پذیر نیست.

ب: توسعه پست بدون قطع بار امکان پذیر نیست ج: اتصالی روی باس با رعایت قطع بار کامل پست میشود.

برای رفع عیب (ج)‌ میتوان از شینه ساده تقسیم شده استفاده نمود که با اتصالی روی هر قسمت از باس بار فقط بار مربوط به فیدرهای متصل شده بهمان قسمت از باس بار قطع میگردد (شکل ب) برای پستهای 20 کیلوولت و توزیع عموماً از این نوع شینه بندی استفاده میشود.

ولی برای پستهای با ولتاژ بالا معمولاً از این نوع شینه بندی استفاده نمیشود مگر در موارد یکه اهمیت پست کم باشد و یا اینکه سوئیچگیر پست از نوع باشد که احتمال اتصالی روی باس بار خیلی کم میباشد.

از نکات مثبت این نوع شینه بندی این است که : سیستم های حفاظت و کنترل و اندازه گیری و مانورهای عملیاتی بسیار ساده میباشد.

شینه بندی ساده: این نوع شینه بندی از نظر اصولی همان شینه بندی ساده جدا شده است با این تفاوت که دو قسمت شینه از نظر استقرار فیزیکی بنحوی بوده که روبروی هم قرار داشته و دارای این خاصیت می باشد که زوجهای مختلفی از فیدرهای مجاور که هر فیدر از یک قسمت از باس بار تغذیه میشوند بدون تقاطع با یکدیگر میتوانند به پستهای مختلفی ارتباط یابند.

باین ترتیب با بروز اتصالی روی هر قسمت از باس بار فقط یکی از فیدرهای هر زوج بدون برق شده که در نتیجه هیچیک از پستهای تغذیه شونده از این فیدرها بدون برق نمیشوند.

این نوع شینه بندی در سوئیچگیرهای با تعداد زیادی فیدر خروجی که از نوع خط هوائی میباشند مناسبتر از نوع شینه بندی معمولی ساده میباشد.

شکل زیر این نوع شینه بندی را نشان میدهد.

عایقی تجهیزات را کاهش داد.

پایین آوردن سحط عایقی تجهیزات از نظر اقتصادی و بهره برداری مهم میباشند.

یکی ا زوسایل حفاظتی در داخل پست برقگیر (Lightning arrestor) میباشد که ساختمان آن در بخش مربوطه شرح داده خواهد شد.

برقگیرها اضافه ولتاژهای ظاهر شده در پست را کنترل می نمایند.

مشخصات برقگیر باتوجه به مقادیر اضافه ولتاژهای مختلف بدست می آید.

باتوجه به مقدار اضافه ولتاژ موقت ولتاژ نامی برقگیر انتخاب میشود.

در ولتاژهای زیر 300 کیلو ولت مقدار اضافه ولتاژ صاعقه و در بالای 300 کیلوولت مقدار اضافه ولتاژ سوئیچینگ تعیین کننده سطح ولتاژ حفاظتی در برقگیر میباشند.

سطح تحمل عایقی تجهیزات بایستی بالاتر از سطح حفاظتی ولتاژ در برقگیر بوده که این اختلاف سطح بعنوان ضریب اطمینان میباشد.

حداقل مقدار سطح تحمل عایقی تجهیزات بایستی 2/1برابر بزرگتر از سطح حفاظت شده توسط برقگیر باشد.

مقادیر تحمل سطح عایقی تجهیزات در جداول ضمیمه 3و 4و5 درج شده و مشخصات برقگیرها در بخش برقگیر آورده شده است.

سیستم شیشه اصلی و انتقالی Main and Transfer bus scheme این نوع شینه بندی نسبت به شینه ساده دارای قابلیت اطمینان بیشتری است و معمولاً هنگامیکه تعداد فیدرها زیاد باشد مورد استفاده قرار میگیرد.

در این نوع شینه بندی همواره از یک شینه بعنوان شینه اصلی و از شینه دیگر بعنوان شینه انتقالی استفاده میشود.

مزیت این شینه بندی نسبت به شینه بندی ساده در این است که کلید کوپلاژ میتواند جای هر یک از کلیدهای فیدرها را بگیرد، باین معنی که در اثر خرابی کلید فیدر مربوطه را میتوان ا زطریق کلید کوپلان به باس بار اصلی متصل نمود.

مطابق شکل زیر: عیب این نوع شینه بندی در این است که در صورت بروز عیب روی شینه اصلی کلیه فیدرهای بی برق میشوند که میتوان با نصب کلید جدا کننده شینه اصلی این عیب را کاهش داد.

در شکل این کلید با خط چین نشان داده شده است.

شینه بندی دوبل Double (Duplicate) busbar در این نوع شینه بندی همانطوریکه از نامش پیداست دو شینه وجود دارد که هر دو اصلی بوده و هر فیدر میتواند بسته به انتخاب اپراتور به هر یک از باس بار (شینه) ها متصل باشد.

در این نوع شینه بندی در اثر اتصالی روی هر شینه میتوان فیدرهای متصل بآنرا به شینه دیگر انتقال داده و نسبت به رفع اتصال یو یا تعمیر شین بدون بی برق شدن فیدرها اقدام نمود.

از مزایای دیگر این نوع شینه بندی اینست که اپراتور میتواند به نحو دلخواه فیدرها را روی دو باس با ر در حالت عادی متصل نماید.

در این نوع شینه بندی تعمیرات روی شینه و همچنین توسعه پست با حداقل قطعی برق قابل انجام میباشد.

در این نوع شینه بندی نیز میتوان جهت بالا بردن اطمینان و امکان انتخاب در پست از کلید تقسیم کننده شینه استفاده نمود.

ضمناً با اضافه کردن سکسیونرهای (الف) یا (ب) در شکل فوق میتوان امکان انجام تعمیرات روی کلید فیدرهای مربوطه را بدون بی برق کردن آن و با استفاده از کلید کوپلاژ بدست آورد.

این سیستم از متداولترین نوع شینه بندیها است که در پستهای مهم از آن استفاده میشود.

بخصوص پستهائی با تعداد فیدرهای زیاد.

5- شینه بندی 5/1 کلیدی One and a half breaker scheme این نوع شینه بندی که در سالهای اخیر بخصوص در کشور ما متداول شده از انواع شینه بندی است که ضمن قابلیت اطمینان بالا در تامین برق فیدرها از سلکتیویته (قابلیت انتخاب) زیادی نیز برخوردار میباشد و از نظر اقتصادی نیز حالت اپتیمم را در مقابل مزایای خود دارد.

دلیل نام گذاری آن به 5/1 کلیدی همانطوریکه در زیر می بینید اینست که برای هر دو فیدر 3 کلید اختصاص مییابد.

از مزایای این شینه بندی اینست که در اثر اتصالی روی شینه هیچ یک از فیدرها حتی برای مدت کوتاهی هم بی برق نمیشوند.

ضمناً در اثر خرابی و یا در موقع تعمیر هر کلید نیز فیدر مربوطه میتواند از مسیر دیگر برقدار باشد.

در شکل صفحه بعد بترتیب حالتهای اتصالی روی باس با زوایا خرابی کلیدها را که تمامی فیدرها برقدار میباشند را نشان می دهد.

6- شینه بندی دو کلید Double Circuit breaker system این شینه بندی نیز نوعی سیستم دو شینه است، منتهی مزیت آن نسبت به مثلاً سیستم دو شینه اصلی در کل اینست که میتوان بدون قطع هر فیدر دژنکتور مربوط به آن را هنگام بروز عیب ،‌تعمیر نمود.

عیب این شینه بندی نیز هزینه سرمایه گذاری زیاد آن است و بهمین دلیل مورد استفاده آن فقط در موارد نادر و بسیار مهم از نظر برقدار باقیماندن فیدرها است.

7- شینه بندی حلقوی Ring busbar (Mesh) این شینه بندی مطابق شکل ، دارای مزایای زیر است: الف: هر دژنکتور بدون از دست دادن هر مداری میتواند قطع شود.

ب: اتصال کوتاه در هر نقطه شینه باعث از دست دادن یک مدار میشود.

ج: هزینه سرمایه گذاری آن از سیستمهای دو شینه قبلی کمتر است.

بایستی توجه داشت که در این شینه بندی نیز تمام دژنکتورها ، ‌سکسینرها و تجهیزات دیگر (نظیر ترانسفورماتورهای جریان) میبایستی به اندازه بیشترین جریان عبوری از شینه ظرفیت داشته باشند.

که این مسئله باعث محدود شدن تعداد فیدرها بدلایل اقتصادی میگردد و بهمین دلیل معمولاً تعداد فیدرهای چنین شینه بندی بین 4 الی 6 محدود میگردد.

8- سیستم سه کلیدی Three Switch system این شینه بندی که در شبکه انگلستان بسیار متداول میباشد برای تغذیه دو ترانسفورماتور از دو خط انتقال مناسب میباشد.

زیرا در آن از سه دژنکتور برای چهار فیدر استفاده شده است که مزیتی نسبت به شینه بندیهای دیگر است.

عیب این شینه بندی در انعطاف کم آن برای توسعه و افزون فیدرهای جدید است.

در زیر دو نمونه برای این نوع شینه بندی نشان داده شده است.

سکسیونر Disconnecting Switch کلیدهای قدرت در یک پست فشار قوی قطع و وصل فیدهار خروجی و ورودی و برقراری ارتباط بین قسمتهای مختلف را تحت شرایط بعهده دارند.

جهت ایجاد ایمنی در بهره برداری و تعمیرات و قطع فیزیک یک قسمت از قسمتهای دیگر از سکسیونر استفاده میشود.

سکسیونرها میتوانند کار قطع و وصل سیستم در حالتی که تقریباً شدت جریان صفر میباشد را انجام دهند بعبارت دیگر سکسیونرها میتوانند ولتاژ و جریانهای کاپاسیتیو خیلی کم را قطع نمایند.

علاوه بر مطالب فوق سکسیونرها میتوانند در انجام مانور سریع تر و بهتر نمودن ایزولاسیون در پستها به کلیدها کمک نمایند.

سکسیونر در حالت باز میتواند ولتاژ نامی را بطور دائم و اضافه ولتاژهای موقت را بطور موقت تحمل نماید ماده عایقی بین و کنتاکت سکسیونرها معمولا هوا میباشد.

سکسیونرها از نظر شکل ظاهری انواع مختلفی داشته که مهمترین آنها عبارتند از: - سکسیونر تیغه ای یا کاردی Blade Type این نوع سکسیونرها برای ولتاژهای پائین و متوسط (تا حدود 63 کیلوولت)‌مورد مصرف داشته و دارای یک کنتاکت ثابت و یک کنتاکت متحرک بوده و قطع مدار عمود بر سطح افقی و در امتداد مدار میباشد،‌مسیر طی شده توسط کنتاکت متحرک حداکثر یک ربع دایره میباشد.

قطع و وصل کلید ممکن است بطور دستی و یا با استفاده از موتور صورت پذیرد.

- سکسیونر کشوئی Deawble Type سکسیونر کشوئی معمولاً جهت سوئیچ گیرهای ولتاژ پائین و یا متوسط که در ساختمانها و در داخل کیوسک قرار گرفته اند مورداستفاده قرار میگیرند.

میله متحرک این سکسیونرها بصورت کشوئی بر روی مدار حرکت میکند.

مزیت این نوع سکسیونر عدم نیاز به اشغال فضا در حالت قطع میباشد.

- سکسیونر افقی از نوع Horizental Center Break در این سکسیونرها که در ولتاژهای متوسط و زیاد مورد استفاده قرار میگیرد هر دو کنتاکت متحرک بوده و سکسیونر از وسط بدو قسمت تقسیم میشود.

حرکت تیغه های این سکسیونر را اصطلاحاً افقی مینامند (اگر باید این سکسیونر عمود بر زمین نصب شده باشد تیغه ها بصورت افقی حرکت می کنند‌) علت شکستن مدار از وسط در این سکسیونر ها اینست که از نظر حفظ فواصل مجاز عایقی با فازهای دیگر مناسب تر میگردد.

بطور کلی از این نوع سکسیونرها در محلهائی که از نظر فواصل افقی بین فازها چندان محدودیتی وجود نداشته باشد و یا اینکه از نظر فواصل عمودی (در پستهائی که ولتاژ در دو ارتفاع مختلف قرار داشته باشند معمولا سعی میشود که از این سکسیونرها استفاده شود بطور مثال در پستهای با طرح یک و نیم کلیدی و از نوع باس بار دور سیم های خروجی و ارتباطی از بالای تجهیزات عبور مینماید و استفاده از سکسیونر های افقی هزینه ایجاد پست را تا حدودی کم میکند) محدودیت باشد استفاده میگردد.

سکسیونر افقی دورانی سه پایه ای Center Rotating Post این سکسیونر دارای سه پایه بوده که دو پایه کناری کنتاکتها ثابت قرار گرفته و بر روی پایه میانی میله (لوله) هادی و رابط بین دو کنتاکت قرار گرفته است .

این لوله (میله) میتواند دو کنتاکت ثابت را به یکدیگر متصل نماید، حرکت لوله هادی در این حالت بصورت دورانی و افقی میباشد مورد استفاده این نوع سکسیونرها مشابه حالت قبلی میباشد.

سکسیونر عمودی Vertical Type این سکسیونرها از نظر مسیر باز کردن مدار مانند سکسیونرهای تیغه ای بوده ولیکن این سکسیونرها طوری طراحی میشوند که بتوانند مناسب جهت جریان ها و ولتاژهای بالا باشند.

این سکسیونرها دارای دو پایه بوده که بر روی یکی از پایه ها، کنتاکت ثابت قرار گرفته و کنتاکت متحرک در انتهای یک لوله هادی که انتهای دیگر آن بر روی پایه دیگر قرار گرفته تشکیل شده است.

این سکسیونرها در پستهائی که از نظر فواصل افقی محدودیت وجود داشته باشد و یا اینکه از نظر عمودی محدودیت وجود نداشته باشد کاربرد دارد.

استفاده از این نوع سکسیونرها فاصله بین فازها را به حداقل میرساند.

سکسیونر قیچی Pantogeraph Type این سکسیونرها دارای یک پایه بوده که قسمت عمل کننده و بازوی سکسیونر (میله و یا لوله هادی) بر روی آن قرار گرفته و کنتاکت ثابت به باس بار متصل است.

در حالتی که سکسیونر باز میباشد بازوی سکسیونر بعلت وجود چند مفصل بر روی پایه تا و جمع میشود و در حالت بسته بودن بازوی سکسیونر بطور کامل باز میشود استفاده از این سکسیونرها باعث ایجاد کاهش در ابعاد پست شده و خصوصاً در ولتاژهای بالاتر از 132 کیلوولت بسیار مناسب میباشد.

علت کاهش اینست که این سکسیونر معمولاً مستقیما زیر باس بار نصب میگردد.

علاوه بر انواع سکسیونرهای ذکر شده در بالا، انواع دیگری نیز وجود دارد که بعلت مشابهت آنها با انواع ذکر شده در بالا و متداول نبودن آنها از ذکر آنها خودداری شده است.

ساختمان کنتاکتها در سکسیونر: کنتاکتها در سکسیونرها از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و بایستی از نظر الکتریکی در موقع بسته بودن سکسیونر تا حد امکان مقاومت الکتریکی آن پائین باشد.

کنتاکتها بایستی طوری طراحی شوند که در صورتیکه جریان نامی از سکسیونر عبور نماید درجه حرارت کنتاکت از 90 درجه افزایش پیدا ننماید (جهت محاسبه افزایش درجه حرارت کنتاکتها بایستی درجه حرارت محیط را از آن کسر نمود) کنتاکتها معمولاً در اثر قطع و وصل ممکن است اکسیده شوند لذا جنس کنتاکتها بایستی طوری انتخاب شود که اولاً از جنس سخت باشد و ثانیاً زیرا کسب شود.