دستگاه مانیتور در لغت به معنی دور نشان یا نماینگر اجسام دور می باشد .
اما آنچه امروزه در اصطلاح عمومی مانیتور نامیده می شود عبارت است از :
انتقال پیوسته تمام معلوما ت قابل رویت یک میدان دید توسط امواج الکترومغناطیسی از یک نقطه به محل دیگر به نحوی که تمام تغییرات طبیعی این میدان دید،حرکات، تغییرات ، روشنایی و تاریکی، از دور با احساس همزمانی و پیوستگی قابل تعقیب باشد .
ولی در واقع مانیتور هنگامی حقیقی است که دیدگان یامسلح شدن به نوعی وسلیه اپیتیک بتواند با انتخاب شخصی و بدون هیچ وسیله کمکی دیگر شیئی را از دور رویت و آنرا در نظر بگیرد .
سیستم های رادار ، که در آنها از نعکاس امواج میلیمتری متمرکز تصویر نور دور بوجود می آید ، می توانند به عنوان یک نوع تقرییب نسبی مانیتور در نظر گرفته شود .
ما در روی صفحه تصویر یک گیرنده مانیتور می توانیم فقط آن چیزی را از دور ببینیم که در آن محل از دوربین مانیتور گرفته شده و توسط فرستنده انتقال داده می شود .
فاصله ممکن بین فرستنده وگیرنده با شرایطی که برای واضح بودن تصویر قائل می شویم و نیز توسط حدود طبیعی انتشار امواج الکترومغناطیسی تعیین می شود .
ما در روی صفحه تصویر یک گیرنده مانیتور می توانیم فقط آن چیزی را از دور ببینیم که در آن محل از دوربین مانیتور گرفته شده و توسط فرستنده انتقال داده می شود .
آدرس : کیلومتر 7 جاده مخصوص کرج روزانه در حدود 1200 مانیتور LG در این کارخانه تولید می شود که تحت 4 فرایند زیر این مانیتورها تولید می شوند .
عملیات مونتاژ اتوماتیک عملیات مونتاژ دستی عملیات رنگ کاری و چاپ عملیات مونتاژنهایی آدرس: تهران- کیلومتر 9 جاده مخصوص کرج- بلوار دکتر عبیدی روند تولید محصول مانند کارخانه شماره 2 می باشد ولی با این تفاوت که این کارخانه فقط مانیتور SONY تولید می کند .
روزانه تقریبا 200 مانیتور SONY در این کارخانه تولید می شود .
شاسی اصلی پین EYELET زن مونتاژ JUMPER SEQUENCE قطعات AXIAL & RADIAL مونتاژ قطعات AXIAL مونتاژ قطعات RADIAL GRIPER زن تست APT تعمیر شاسی شاسی مونتاژ اتوماتیک شده CUT & CLINCH مونتاژ دستی قطعات کنترل مونتاژ مراحل قبل لحیم کاری برد TURBO مونتاژ اتوماتیک شده سیم چینی مونتاژ دستی چک لحیم لحیم کاری تست APT تست APT تست WORKING کنترل و ثبت آمار کابینت جلو پایه گردان کابینتهای برگشتی ازمونتاژ نهایی کابینت رنگ و چاپ شده بلندگواصلی بلندگو تیونر قالب بلندگو تصویر چیست : آنچه توسط دوربین عکاسی گرفته یا بوسیله چشم انسان از یک جسم دیده می شود ، نور منتشر شده از طرف جسم باعث دیدن آنها می شود و در نتیجه تصویری از آن جسم را به وجود می آورد .
بنابراین اگر هیچ نوری از یک جسم به چشم نرسد آن شیئ دیده نمی شود و تصویری هم به وجود نمی آید .
چگونگی نمایش تصویر در گیرنده مانیتور : مادامی که به مانیتور نگاه می کنیم ، تصاویر آن صحنه های متحرک و واقعی بنظر می رسند .
زیرا در مانیتور نیز مانند سینما ، در هر ثانیه تعدادی عکس با سرعت معینی از جلوی چشم عبور می کند .
حرکت سریع و حساب شده این عکسها با توجه به آنچه گفته خواهد شد موجب می شود تا تصاویر ، صحنه های واقعی بنظر برسد .
البته یک تفاوت بزرگ بین نمایش تصویر در مانیتور و سینما وجود دارد و آن اینکه تصویر در سینما از فیلم های واقعی نظیر لامپ تصویر مانیتور و نحوه تشکیل عکس روی آن : قبل از توضیح چگونگی نمایش تصویر در لامپ تصویر گیرنده ، کار لامپ دوربین فرستنده مرور می شود .
پس از آنکه یک تصویر نوری روی صفحه حساس به نور لامپ دوربین فرستنده بوجود می آید ، اجزاء تشکیل دهنده آن تصویر ،با مرور اشعه الکترونی تفنگ لامپ بطور سطر به سطر به اطلاعات الکتریکی ترجمه می شود .
لامپ تصویر گیرنده مانیتور از دسته لامپ های اشعه کاتدی است .
همان گونه که در شکل (1-1) ملاحظه می گردد ، لامپ تصویر از یک تفنگ الکترونی در قسمت گردنه و یک صفحه که سطح داخلی آن از مواد لومینسنت (مثل فسفر ) پوشیده شده تشکیل می شود .
لامپ تصویر نیز مانند یک لامپ خلاء چند شبکه ای دارای اجزای مانند فیلمان ، کاتد ، چند شبکه و نیزآند می باشد .
با رسیدن ولتاژ dc مناسب به الکترودهای نامبرده این مجموعه به مثابه یک تفنگ ، دسته اشعه ی از الکترون به سوی صفحه لومینسنت پرتاپ می کند .
این دسته اشعه مانند یک ستون باردار تحت تاثیر میدان مغناطیسی سیم پیچهای دور گردنه روی صفحه لومینسنت مرور داده می شود تا در اثر برخورد اشعه مزبور صفحه نورانی گردد .
شکل ( 1-1 ) ساختمان لامپ تصویر گیرنده مرور اشعه الکترونی برصفحه فسفری لامپ تصویر در شکل (2-1) ترسیم شده است .
همان گونه که انسان هنگام مطالعه یک صفحه ، کلمات را از خط اول تا به آخر ، خط به خط مرور می کند .
اشعه الکترونی نیز با همان ترتیب روی صفحه فسفری لامپ تصویر مرور داده می شود .
در لامپ تصویر گیرنده ، اشعه الکترونی تحت تاثیر نیروی میدان مغناطیسی سیم پیچهای دور گردنه از گوشه چپ بالایی با سرعت ثابتدر راستای افقی به سمت راست حرکت می کند و در طول زمان معینی به نام زمان رفت افقی به انتهای لبه راست می رسد .
در این هنگام اشعه با یک پرش در مدت زمان معینی به نام زمان برگشت مجددا به سمت چپ برمی گردد .
هیچ گونه اطلاعات قابل نمایش در این زمان فرستاده نمی شود .
البته اشعه وقتی به سمت چپ برمی گردد روی نقطه های پایین تراز نقطه اول خط قبل می نشیند و در رفت بعدی سطر دیگری را مرور می کند .
بدین ترتیب اشعه در حین مرور افقی خطوط ،پیوسته پس ازمرور هر خط در راستای عمودی نیز منحرف یا جابه جا می شود .
اگر هیچ گونه سیگنالی به لامپ تصویر اعمال نشود ، مرور اشعه الکترونی به طور یکنواخت صورت گرفته و صفحه یکدست روشن می شود .
اما درصورتی که سیگنال تصویر به کاتد یا شبکه لامپ اعمال شود ، شدت اشعه الکترونی در هر لحظه تغییر نموده و همه نقاط حساس لامپ تصویر بطور یکسان روشن نخواهد شد ومتناسب با تغییر شدت اشعه ، بعضی از نقاط روشن شده و برخی دیگر تاریک خواهد ماند .
در نتیجه این عمل ، یک تصویر مانیتوری از نقاط سیاه و سفید مجاور هم شکل می گیرد .
شکل ( 2-1 ) شیوه مرور اشعه الکترونی بر صفحه فسفری لامپ تصویر خطوط یک میدان تصویری ) Lines Per Fram ( : درمانیتور میدان تصویری عبارت است از مجموعه سطرهای افقی تصویر که برای نمایش یک عکس مجاور هم قرار می گیرند .
همان گونه که پیش از این برای ایجاد یک میدان تصویر یا نمایش یک عکس ، اشعه الکترونی باید صفحه لامپ راسطر به سطر مرور کند .
شمار این سطرها باید تا حد امکان زیاد باشد تا اجزاء تصویر بخوبی نمایش داده شود .
میزان سطرهای تشکیل دهنده یک تصویر در استانداردهای مختلف متفاوت است .
بطور مثال ، در استاندارد کشورهای اروپای غربی موسوم به CCIR که سیستم مانیتور ایران نیز منطبق با آن است ، هر میدان تصویری با مرور 625 خط بوجود می آورد یعنی اشعه الکترونی برای هر بار روشنی صفحه یا نمایش هر عکس بایستی 625 خط را از بالا تا پایین مرور کند .
تعداد میدان تصویر در هر ثانیه( Frames Per Second ) : اشعه الکترونی همانگونه که بطور افقی مرور می کند باید به آهستگی نیز پایین بیاید .
این حرکت عمودی برای اشعه از آن جهت لازم است تا خطوط روی هم نیفتاده بلکه یکی پس از دیگری مرور شود .
به این ترتیب در حالیکه مرور افقی اشعه خطوط را از چپ به راست ترسیم می کند ، در همان حال مرور عمودی ، خطوط را دنبال هم ردیف می کند تا صفحه از بالا تا پایین پر شود و نیز مادامی که اشعه به پایین سمت راست صفحه می رسد ، آن را به بالای سمت چپ بر می گرداند .
تعداد مرور عمودی در هر ثانیه به تعداد میدان تصویری یا به شمار عکس های مورد نمایش بستگی دارد .
در سیستم مانیتوری ایران ، مرور عمودی تصویر یا میدان تصویری 25 بار در هر ثانیه است .
این میزان درست برابر نصف فرکانس برق شهر (50 سیکل در ثانیه ) می باشد رنگ های اصلی در مانیتور : رنگ اصلی در مانیتور سبز ، قرمز و آبی می باشد .
تجربه نشان داده که حساسیت چشم به این سه رنگ متفاوت است بطوریکه اگر حداکثر حساسیت را 1 فرض کنیم درجه حساسیت چشم نسبتبه رنگ قرمز 0.47 ، سبز 0.92 و آبی 0.17 خواهد بود که اگر این مقادیر را با هم جمع کنیم عددی بدست می آید که حاصل تقسیم درجه حساسیت هر رنگ بر این عدد را ضریب مربوط به آن رنگ می نامند .
سیگنالهای تفاضلی : تجربه نشان داده بجای ارسال مستقیم سیگنالهای R ،G و B بهتر است سیگنالهای تفاضلی R-Y و B-Y ارسال گردد و از ترکیت آنها G-Y بدست آید .
سیستم های مختلف رنگی همه سیستم های رنگی ، سیگنال های تفاضلی R-Yو B-Y را می فرستند ،ولی طریق ارسال آنها با یکدیگر فرق می کند .
سیستم NTSC : در این سیستم ، سیگنالهای تفاضلی ارسال می شود ولی اشکال این سیستم که به فاز رنگ حساس است و در نواحی کوهستانی فاز R-Y , B-Y تغییر کرده و ایجاد اشکال می کند ، نوع مدولاسیون در سیستم NTSC از نوع کوادرچر می باشد .
کشورهای آمریکا و ژاپن از این سیستم استفاده می کنند .
2.
سیستم پال : (PAL) در این سیستم ، درهر خط ، R-Y عوض می شود یعنی در یک خط ،R-Y و در خط بعدی ، B-Yارسال می گردد .
اکثر کشورها از این سیستم استفاده می کنند .
3.
سیستم سکام ( SECAM ) : در این سیستم ، در هر خط ، دو سیگنال R-Y و B-Y ارسال می گردد ،نوع مدولاسیون این سیستم فرکانس است که جهت سیگنال های تفاضلی به کار می رود .
سیستم سکام را از نظر بعضی تغییرات مدار می توان به سه سیستم تقسیم نمود .
الف- روش سکام فراسه ب- روش سکام روسیه ج – روش سکام ایران سیستم سکام از نظر نویزی نسبت به سیستم پال کمتر نویز می گیرد اما کیفیت سیستم رنگ پال بهتر از سکام است .
مدولاسیون و انواع آن در سیستم مانیتوری : موج تصویر را که فرکانس آن بین 30 سیکل و 5 مگا سیکل می باشد ، به دلایل تکنیکی متعددی به تنهایی نمی توان ارسال داشت .
از اینرو از یک موج رادیویی به نام " موج حامل " که در خود فرستنده ساخته مسی شود ،برای حمل آن استفاده می گردد .
در فرستنده قسمتی به نام مدولاتور وجود دارد که در آن ، سیگنال تصویر بر موج حامل سوار یا مدوله می شود .
فرکانیس موج حامل چندین برابر فرکانس سیگنال تصویر می گردد تا عمل مدولاسیون و ارسال بخوبی انجام گیرد .
در ایران ، امواج حاملی که به گیرنده های منازل می رسد دارای فرکانس هایی در محدوده UHF یا VHF می باشدند .
بطور کلی برای انتقال امواج مانیتوری دو نوع مدولاسیون به شرح زیر وجود دارد : مدولاسیون تصویر : در تمام سیستم های مانیتوری موجخود در دنیا ، برای انتقال سیگنال مرکب تصویر از مدولاسیون دامنه AM استفاده می شود .
البته این نوع مدولاسیون خود به دو روش می تواند صورت گیرد : در روش اول که به مدولاسیون مثبت دامنه موسوم است ، مدولاسیون طوری صورت می گیرد که ماکزیمم دامنه موج حامل مربوط به اطلاعات مفید تصویر باشد .
در روش دوم که به مدولاسیون منفی معروف است ، مدلاسیون بگونه ای صورت می گیرد که دامنه می نیمم مربوط به اطلاعات سفید تصویر است .
مدولاسیون صدا : صدای هر کانال مانیتوری از یک فرستنده دوم با موج حامل جداگانه بدست می آید .
فرکانس صدا می تواند به صورت های مدمولاسیون دامنه و مدولاسیو ن فرکانس مدوله شود .
مبدل های گیرنده مانیتور : آنتن (Antenna) : این ابزار که بر بالای بام منازل ودر خط دید امواج فرستنده نصب می گردد ، کاری درست عکس کار آنتن فرستنده انجام می دهد ، زیرا امواج الکترومغناطیسی فرستنده ها را دریافت کرده و به امواج الکتریکی تبدیل می کند .
موج الکتریکی بدست آمده از آنتن ، بوسیله خط انتقال مخصوصی به گیرنده منتقل می شود .
بلندگو(Loudspeaker) : بلندگو امواج الکتریکی صوتی را به امواج شنوایی تبدیل می کند .
کار این جزء نیز درست عکس کار میکروفن در فرستنده می باشد .
لامپ تصویر(Picture Tube) : لامپ تصویر ابزار نمایش تصویر و مهمترین عنصر یک گیرنده است و امواج الکتریکی تصویری را به نور تبدیل می کند ، کار لامپ تصویر مانیتور هم عکس کار لامپ دوربین فرستنده می باشد .
قسمت های سه گانه و طبقات مختلف آن : هر گیرنده مانیتور باید دارای قسنت های سه گانه زیر بشد تا بتواند تصویر را روی صفحه نمایش داده وصدا را از بلندگو پخش کند .
قسمت سیگنال (Signal Unit): امواجی که فرستنده ارسال می کند ، پس از برخورد به آنتن و تبدیل آن به امواج الکتریکی ، وارد گیرنده می شود ، در گیرنده برابر شکل )3-1( مجموعه مداراتی تحت نام قسمت سیگنال وجود دارد که در امواج وارد شده تغییر وتبدیلات لازم را صورت می دهند تا اطلاعات صدا به بلندگو و امواج تصویر به لامپ تصویر برسد .
بلندگو لامپ تصویر مدار شکل (3-1) قسمت سیگنال شامل بخش ها و طبقات زیر است : 1- تیونر : تیونراولین بخش از قسمت سیگنال است و معمولا شامل سه طبقه به نام های طبقه تقویت کننده RF، مخلوط کننده و نوسان ساز محلی می باشد .
تیونر دو کار عمده انجام می دهد : الف).
انتخاب امواج مربوط به یک کانال مشخص از بین امواجی که به آن می رسد .
ب).
تبدیل فرکانس امواج صدا و تصویر انتخاب شده به فرکانس میانی IF ، که مقدار آن برای سیگنال تصویر ، 38.9 مگا سیکل و برای صدا 33.4 مگا سیکل است .
2- طبقات تقویت کننده IF : دو سیگنال صدا و تصویر ( با فرکانس میانی ) که از تیونر بدست می آیند .
به علت دارا بودن دامنه ضعیف قابل آشکار شدن نمی باشند .
از این رو دو یا سه طبقه تقویت کننده فرکانس بالا طرح می شود تا دو سیگنال میانی تصویر از حیث دامنه تقویت شده و برای آشکار ساز ، آماده گردند .
طبقات تقویت کننده IF گاهی همراه مدار آشکارساز ، در یک واحد مدار مجتمع قرار داده می شود .
-3طبقه آشکار ساز تصویر : این طبقه از نوع آشکارساز دامنه است و سیگنال حامل تصویر درآن دمدوله یا آشکار می شود .
البته ازآنجایی که عنصر یکسوسازاین طبقه دارای باند گذر باریک است ، علاوه بر آشکار شدن تصویر دو سیگنال حامل صدا و تصویر با یکدیگر برخورد نموده و یک سیگنال تفاضلی تولید می نمایند .
این سیگنال تفاضلی حاوی اطلاعات صداست و سیگنال IF صوت جدید نامیده می شود .
بدین ترتیب درخروجی طبقه آشکار ساز سیگنال مرکب تصویری بدست می آید که علاوه بر اطلاعات تصویر شامل سیگنال IF صدا با فرکانس 5.5 مگا سیکل ،علائم همزمانی و محو نیز می باشد .
4- طبقه AGC: این مدار از جمله تجهیزات طبقه IF و RF محسوب می شود زیرا کاراین طبقه موجب کنترل بهره تقویت کننده های IF و RF و در نتیجه کنترل یکنواختی پخش صدا و تصویر می گردد.
نام دیگر AGC، AVC است (کنترل ولوم اتوماتیک) AGC دردرایور به صورت یک خازن و یک مقاومت است.
فرمان کارکردن AGC کلیدی از طبقه افقی وارد می شود.
زیرا فقط پالسهای همزمانی افقی هستند که تقریباً دامنه ثابتی دارند و اطلاعات تصویری لحظه به لحظه دامنه آنها متناسب با نور صفحه عوض می شود.
درست در زمانی که دروازه AGC باز می شود(توسط پالسی های همزمانی افقی) پالس های همزمانی افقی نهفته در سیگنال تصویر آشکار شده نیز وارد می شوند و این پالس ها تعیین کننده ولتاژ AGC کلیدی وارد اولین تقویت کننده IF تصویر می شود و بهره ترانزیستور را تحت کنترل خود در می آورد در زمانی که دامنه سیگنال تصویر خیلی زیاد است( زیاد تقویت شده) مقدار ولتاژ DC در AGC کلیدی زیاد شده و سرریز آن وارد AGC تاخیر می شود.
مدار کنترل کننده بهره بصورت خودکار (AGC) دلایل استفاده از AGC کلیدی 1-پالس های همزمانی دارای بیشترین دامنه هستند .
2-پالس های همزمانی همیشه وجود دارند در صورتیکه سیگنال تصویر متغییر است.
5- مدارات تصویر : مدارات تصویر شامل طبقه یا طبقات تقویت کننده و ملزوماتی است که بوسیله آنها موج تصویر بدست آمده ازآشکار ساز تقویت و کنترل می گردد تا هنگام رسیدن به لامپ تصویر ، تصویر دلخواه نمایش داده شود .
6- مدارات صدا : این بخش از گیرنده شامل طبقات فیلتر 5.5 مگاسیکل ، تقویت کننده یا تقویت کننده های IF صدا ، آشکار ساز FM و تقویت کننده های صوتی است .
یک انشعاب از سیگنال مرکب تصویر پس ازآشکار ساز یا اولین تقویت کننده تصویر ، به مدارات صدا وارد می شود دراین بخش ابتدا فیلتر 5.5 مگا سیکل ، سیگنال IF تفاضلی صوت را جدا می کند سپس تقویت کننده یا تقویت کننده های IF ،آن را تقویت نموده به مدار آشکار ساز منتقل می نمایند .
مدار آشکار ساز ، سیگنال صوتی را بطور فرکانسی دمدوله یا آشکار سازی می کند .
سیگنال آشکار شده در تقویت کننده های صوتی تقویت شده و به منظور پخش صدا به بلندگو اعمال می شوند .
7- طبقه همزمانی : این طبقه شامل تقویت کننده ای است که علائم همزمانی رااز سیگنال مرکب تصویر جدا نموده و جهت کنترل مرور اشعه در راستای افقی و عمودی و نیز هماهنگی آن با عمل مشابه اش در فرستنده به دو سیستم افقی و عمودی تزریق می کند قسمت تهیه راستر(Raster) : پیش از آنکه سیگنال ویدئو به لامپ تصویر تزریق گردد ، صفحه لامپ بایستی روشن شود چه در غیر اینصورت عمال سیگنال ویدئو به لامپ تصویر بی نتیجه خواهد بود .
روشنی صفحه لامپ تصویر در زبان فنی "راستر" گفته می شومد وآن حالتی از روشنی صفحه است که آماده است تا اطلاعات مربوط به تصویر را نمایش دهد .
خطوط روشن شکل (4-1) نمودار طبقاتی قسمت تهیه روشنایی لامپ تصویر (راستر) 1).
سیستم افقی : این سیستم شامل طبقات و عناصری است که عبارتند از : طبقه نوسان ساز پالس 15625 سیکل افقی ، طبقه یا طبقات تقویت کننده پالس افقی ، مدار دمپر ( مدار بوستر) سیم پیچهای انحراف ،ترانس ولتاژ زیاد ،یکسو ساز ولتاژ یکسوسازهای مختلف ولتاژهای ثانویه ترانس وظیفه مهم این سیستم : راه اندازی ترانسی به نام " ترانس ولتاژ زیاد" به منظور تولید ولتاژآند و الکترودهای دیگر لامپ تصویر تا لامپ بایاس شده و اشعه کاتودیک تولید گردد .
2).
سیستم عمودی : طبقات وملزومات این سیستم عبارتند از : طبقه نوسان سازپالس 50 سیکل عمودی ، طبقه یا طبقات تقویت کننده پالس عمودی ، سیم پیچهای انحراف عمودی .
مهمترین وظیفه این سیستم عبارت است ازتحریک یا راه اندازی سیم پیچهای انحراف عمودی دور گردنه ، تا اشعه کاتودیک بوسیله آن بتواند خطوط افقی را یکی پس از دیگری از بالا به پایین مرور کند .
قسمت تغذیه(Power Supply Unit) : برای آنکه مدارات دو قسمت " سیگنال " و "تهیه راستر" بتواند کار خود را بخوبی انجام دهند بایستی ولتاژdc مورد نیاز طبقات ،در هر گیرنده ،مطابق شکل (5-1) از قسمتی موسوم به قسمت تغذیه استفاده می شود .
این قسمت برای یک دستگاه الکترونیکی به مثابه قلب یک موجود زنده دارای اهمیت است.زیرا هیچ مدار یا دستگاه الکترونیکی بدون ولتاژ تغذیه قادربه انجام وظیفه خود نخواهند بود .
دو شاخه رابط برق ولتاژ dc به مدارات شکل (5-1) قسمت تغذیه قسمت تغذیه بسته به نوع گیرنده ،دارای مدارات متفاوتی می باشد اما بطور کلی به دو صورت دیده می شوند : الف)- قسمت تغذیه در گیرنده های هایبرید یالامپی مدارات گیرنده هایبرید به ولتاژ بالاو جریان کم نیاز دارند .
عناصری که در قسمت تغذیه این نوع گیرنده ها استفاده می شوند ، عبارتند از : فیوزهای ایمنی ، یکسوساز نیم موج ، خازن های صافی ، تقسیم کننده های ولتاژ مقاومتی و فیلتر های مجزا کننده .
ب)-قسمت تغذیه درگیرنده های ترانزیستوریی ، مدارات گیرنده های ترانزیستوری به ولتاژ کم و جریان بالا احتیاج دارند .
عناصر و مدارات قسمت تغذیه این نوع گیرنده ها عبارتند از : فیوز های ایمنی ، ترانس کاهنده ، یکسو ساز تمام موج ، صافی و رگولاتور ولتاژ .
بلندگو آنتن طبقه تصویر بطرف تمام طبقات شکل (6-1) نمودار طبقاتی گیرنده مانیتور تیونر : مطابق شکل (1-2) تیونر اولین بخش از قسمت سیگنال است و امواج مانیتوری در محدوده VHF یا UHF که توسط آنتن دریافت می شود بوسیله یک کانال انتقال مخصوص به این بخش از گیرنده می رسد .
تیونر همواره شامل سه طبقه تقویت کننده RF ، نوسان ساز محلی و مخلوط کننده بوده و دو کار عمده به شرح زیر انجام می دهد : الف ).
انتخاب امواج مربوط به کانال دلخواه از بین امواجی که از فرستنده های مختلف به آن می رسد .
ب ).
تبدیل فرکانس VHF یاUHF به فرکانس معین و ثابتی به نام فرکانس میانی یاIF .
بلندگو آنتن لامپ تصویر شکل (1-2) نمودار طبقاتی تیونر در گیرنده از آنجایی که انتخاب کانال دلخواه بوسیله تیونر انجام می گیرد ، بنابراین هر تیونر بایستی دارای کلید یا دکمه هایی به منظور انتخاب کانال باشد ، بطوریکه از بیرون دستگاه در دسترس بوده تا شخص بیننده بتواند با چرخاندن کلید و فشار دکمه ای از کانال مورد نظرخود استفاده کند .
انواع تیونر : تیونرها برحسب دریافت امواج مختلف به دو دسته به شرح زیر تقسیم می شوند : 1- تیونرVHF (VHF Tuner) : فرکانس های بین 30 تا 300 مگا سیکل را امواج VHF می نامند .
کار تیونرVHF دریافت امواج VHF و تبدیل آن به فرکانس IF .
2- تیونر UHF (UHF Tuner) : برخی گیرنده ها علاوه بر تیونر VHF دارای تیونر دیگری به نام UHF نیز می باشند وبوسیله این نوع تیونر گیرنده قادر است فرکانس های 470 تا 900 مگا سیکل را دریافت کرده وبه فرکانس های IF تبدیل می سازد .
هر تیونر برای انجام وظیفه خود مطابق شکل (2-2) دارای مدارات زیر است : طبقه تقویت کننده RF طبقه مخلوط کننده طبقه نوسان ساز محلی مدارات صدا آنتن ؤؤؤؤ تیونر لامپ تصویر شکل (2-2) نمودار طبقاتی تیونر در گیرنده برابرشکل (2-2) طبقه تقویت کننده RF در تیونر، اولین طبقه درمسیرسیگنال هایی است که از آنتن به گیرنده وارد می شود .
در ورودی این طبقه مدارات هماهنگی قرار دارد تا به کمک آنها امواج یک کانال مشخص با پهنای باند MHz7 انتخاب بشود .
آنگاه سیگنال های دو حامل صدا و تصویر کانال مورد نظر در این تقویت کننده ، تقویت شده و سپس به طبقه مخلوط کننده منتقل می گردد .
علت آنکه به این طبقه ، تقویت کننده RF گفته می شود آن است که فرکانس های VHF نیز در محدوده فرکانس های رادیوئی یا RF قرار دارند .
مخلوط کننده ، طبقه ای است که در آن ،دو سیگنال RF رسیده از طبقه تقویت کننده RF با سیگنالی که از طبقه نوسان ساز به آن می رسد ،برخورد می کند .
این برخورد موجب اختلاط آنها با یکدیگر و بوجود آمدن دو موج IF می گردد .
نوسان ساز محلی طبقه ای است که در محل تیونر ،سیگنالی سینوسی شکل با فرکانسی به اندازه مجموع دو سیگنال RF تصویر و IF تصویر می سازد .
فرکانس نوسان ساز به مدار مخلوط کننده منتقل می شود تا با فرکانس RF فرستنده ، ترکیب تفاضلی شده و فرکانس IF بدست آید .
تعیین میزان فرکانس نوسان ساز تیونرUHF نیزبرطبق رابطه بالا می باشد : یعنی : فرکانس IF تصویر + فرکانس RF تصویر = فرکانس نوسان ساز انواع تیونر از نظر چگونگی انتخاب کانال : 1)- تیونرهای مکانیکی : عمل انتخاب کانال بطور مکانیکی و با تغییر وضعیت یک خازن متغییر یا جابه جایی سیم پیچ ها ی مدارات هماهنگ آنها صورت می گیرد .
تیونر های الکتریکی : تیونرهای , (Finger Touch) , (Push Button) (Remote Control) از این دسته بشمار می آیند .
تیونرهای الکترونیکی مانند تیونرهای مکانیکی دارای طبقات سه گانه تقویت کننده RF نوسان سازمحلی و مخلوط کننده هستند و تنها تفاوت این دو نوع تیونردرمدارات هماهنگ آنها می باشد .
بلوک دیاگرام عمومی مانیتور های رنگی : یک مانیتور رنگی در بسیاری از مدارها ، مشابه مانیتور سیاه و سفید می باشد : تیونر، IF تصویر ، قسمت صوت ( IF و تقویت ) ، در هر دو به یک سیستم طراحی و ساخته می شوند .
حتی مداراتی چون مدار اسیلاتورهای افقی وعمودی و تقویت ویدئو نیز بسیار نزدیک و تقریبا مشابه مدارات همانندشان در مانیتور سیاه و سفید هستند .
تنها قسمت هایی به دلیل رنگ و نیز بالا بودن ولتاژ آند لامپ تصویر ( که در رنگی از سیاه و سفید بیشتر است ) به مانیتور رنگی افزوده شده است .
از موارد اختلاف می توان مدار تاخیر دهنده در مسیر تصویر را نام برد که برای همزمان نمودن رنگ و تصویر مورد استفاده قرار می گیرد و در حدود sμ 0.8 تصویررا تاخیرمی دهد .
علت وجود آن به این ترتیب است که چون سیگنال های تفاضلی رنگ با پهنای باند کمتری (حدود1 مگا هرتز) باید عبور کنند لذا ازمدارپایین گذردرفرستنده وگیرنده عبور می نمایند در نتیجه مدار پایین گذرکه نوعی انتگرال گیرمی باشد تاخیری درسیگنالهای رنگ بوجود می آورد .
ولی تصویربا تمامی پهنای باند 5 مگاهرتزعبورکرده ، باید تاخیردهنده ای آن را با رنگ همزمان کند .
ازاین رولازم است تا سیگنال ویدئو ، کمی تاخیر داده شده ، آنگاه همزمان با رنگ به لامپ تصویر برسد .
بعد از تقویت و آشکارسازی IF تصویرازقسمت های تقویت رنگ ، دو مدولاتورسیگنالهای تفاضلی رنگ (B-Y) و(R-Y) سپس ماتریس جهت بدست آوردن (G-Y) تقویت و اعمال این سه سیگنال به لامپ تصویر می توان نام برد .
بعلت وجود ماسک مشبک ، چون مقداری ازالکترون های صادر شده از کاتد نخواهند توانست از سوراخ های ماسک عبور کنند برای بدست آوردن جریان کافی جهت اشغه الکترونی لازم است تا ولتاژ آند لامپ تصویر (H.V) به دو و سه برابر مقدارش در مانیتور های سیاه و سفید ، افزایش یابد .
این افزایش ولتاژ و تغییرات شدید جریان اشعه بعلت تصاویرمختلف که در ولتاژ تغییرات شدید ایجاد می نماید نباید تاثیری در مقدار کل ولتاژبالا نماید ، بنابراین برای ثابت نگاه داشتن دامنه ولتاژ مذکور باید از یک مدار الکتریکی که یک نوع رگولاتور می باشد ، استفاده نمود .
مدارات همگرایی یا کنورژانس نیزاز مدارات اضافی در مانیتور رنگیمی باشد که عبارتند از تابانده شدن دقیق اشعه های مربوط به رنگ های آبی، قرمز، سبزروی نقاط مربوط به همان رنگ تا رنگها با رنگ دیگری مخلوط نشوند وهرسه اشعه از یک سوراخ صفحه مشبک عبور نماید .
صدا و تصویر وجود ندارد، نور هم وجود ندارد: یعنی در اصطلاح مانیتور مرده است چون اگر نور داشته باشیم عیب نمی تواند از منبع تغذیه باشد.
عیب فوق می تواند به علت عوامل زیر باشد : 1- خرابی جک و سیستمهای رابط 2- خرابی فیوزها 3- خرابی ترانس 4- قطع شدن ارتباط ترانسی با یکسوساز 5- معیوب شدن حداقل سه عدد از دیودهای پل 6- خرابی کلید خاموش روشن یا قطع شدن سیستمهای ارتباطی آن 7- باز شدن R805 (مقاومت آجری) 8- اتصال کوتاه شدید که در این حالت فیوزها عمل می کنند 9- شکستگی در شاسی عیبهای تیونر: الف- صدا و تصویر وجود ندارد.
صفحه لامپ تصویر راستر است (نور بدون برفک است) این عیب می تواند به علت عوامل زیر باشد.
1- قطع شدن ولتاژ +B تیونر 2- قطع شدن ولتاژ AGC یا تغییر بیش از حد آن 3- قظع شدن یا اتصال کوتاه شدن خروجی تیونر 4- خرابی یکی از ترانزیستورهای داخل تیونر مانند Micxer RF-AMP ب- تصویر سایه دارد اما صدا طبیعی است این عیب می تواند به علل زیر باشد: 1- تنظیم نبودن آنتن 2- نادرست بودن محل استقرار آنتن 3- زیاد بودن طول سیم آنتن ج- مانیتور VHFI را دریافت می کند اما VHFIII را در دریافت نمی کند.
(در تیونرهای الکترونیکی.
این عیب می تواند از علل زیر باشد.
1- قطع شدن ولتاژ تغییر باند (باند ولتاژ) 2- خرابی در مدار یا کلید انتخاب باند.
عیبهای طبقات IF و آشکارساز تصویر: الف:تصویر راستر و صدا وجود ندارد عیب می تواند به علل زیر باشد: 1- قطع شدن ولتاژ تغذیه +B طبقات IF تصویر تذکر: چنانچه عیب فوق وجود داشته باشد ابتدا طبقه IF را چک (امتحان) می کنیم سپس به سراغ تیونر می رویم.
2- خرابی یکی از ترانزیستورهای تقویت کننده IF تصویر که معمولاً خیلی پیش می آید.
3- خرابی دیود یا ترانزیستور آشکار ساز 4- شکستگی در شاسی طبقه IF 5- قطع سیم پیچ های طبقه IF 6- خرابی مدار AGC کلیدی ب:تصویربرفکی و صدا ضعیف است .
این عیب می تواند علل زیر باشد.
1-از تنظیم خارج شدن فیلترهای IF 2-قطع شدن یکی از پایه های خازن های بای پاسی.
3-بهم خوردن ولتاژ AGC یا (AVC) 4-ضعیف شدن دیود یا ترانزیستور آشکار ساز 5-نیم سوز شدن یا ضعیف شدن یکی از ترانزیستور های طبقه IF بعضی مواقع خط برگشتی روی لامپ تصویر وجود دارد که علت آن مورد الف می باشد.
عیبهای مربوط به طبقه ویدئو و لامپ تصویر: الف:صدا طبیعی است و تصویر وجود ندارد (صفحه تاریک است) هنگامی که صدا وجود دارد طبقه افقی سالم است.
1-قطع شدن ولتاژ فیلامان 2-خرابی مدار براگنسی 3-خرابی ترانزیستور خروجی ویدئوQ202 در مانیتور پارس 4-قطع شدن ولتاژ تغذیه ویدئو که معمولاً از افقی تامین می شود.
5-خرابی دیود یکسو ساز(دیودهای ولتاژ) 6-قطع شدن کابل های ولتاژ که به لامپ تصویر می آورد.
7-خرابی لامپ تصویر ب:صدا طبیعی، تصویر راستر با خطوط برگشت: در این حالت چون نور وجود دارد پس فیلامان سالم است.
1-قطع شدن ولتاژ تغذیه طبقه ویدئو 2-خرابی ترانزیستور خروجی ویدئو 3-خرابی ترانزیستور در ایور ویدئو Q201 در این حالت امکان دارد صدا ضعیف یا اصلاً وجود نداشته باشد.
4-خرابی لامپ تصویر عیبهای طبقه عمودی: وقتی خط افقی در صحنه باشد مسلماً عمودی خراب است.
الف: تصویر به صورت یک خط روشن افقی در وسط صصفحه باشد و نیز صدا طبیعی باشد: اولین چیزی که باید در این خصوص چک نمائیم همان پتانسیومتر است.
1-خرابی یا شکسته شدن پتانسیومتر V-HOLD 2-خرابی پتانسیومتر V-HaiD یا شکستگی آن 3-باز شدن مقاومتهای کم اهم مانند مقاومت امیتر ترانزیستورها و یا مقاومت سر راه تغذیه عمودی 4-خرابی یکی از ترانزیستورهای طبقه عمودی 5-اتصال کوتاه شدن یکی از خازنهای طبقه عمودی مخصوصاً خازنهای شیمیایی 6-قطع شدن ولتاژ اغذیه عمودی قطه شدن سیم پیچهای یوک عمودی یا سیستمهای رابط آن 8-شکستگی در شاسی عیب های طبقه افقی :