امروزه در اکثر سازمانها و شرکتهای دولتی و غیر دولتی برای رفاه حال کارمندان و حل مشکل نقدینگی آنها، ایجاد انگیزه کاری و حفظ نیروی کارآمد و جذب نیروهای متخصص تسهیلاتی مانند وام برای آنها در نظر می گیرند که هر شخص با توجه به نیاز خود نسبت به اخذ آن که انواع مختلفی در هر سازمان و شرکت دولتی و غیر دولتی دارد اقدام می نماید که شامل وام خرید و احداث مسکن، وام خودرو، وام تلفن همراه، وام ازدواج و ودیعه مسکن، وام رفاه، وام لیزینگ خودرو و وام ازدواج می باشد که هر یک از این نوع وام ها شرایط خاص و مدارک و مستندات مربوط و میزان حداقل و حداکثر مبلغ و مدت زمان پرداخت و سایر شرایط را دارا می باشد. البته شایان ذکر است که نحوه استرداد هر یک از انواع وامها به کارمندان، به میزان مبلغ دریافتی آنها از سازمان یا شرکت بستگی دارد یعنی باید 3/1 جمع حقوق و مزایا قبل از کسورات برای کارمند باقی بماند. برای روشن شدن این مطلب وام مسکن که 000/ 000/ 30 ریال است اگر فرد وام مسکن درخواست کند بهره وام را اول حساب میکنند که 000/ 050/ 3 ریال میشود (هر قسط آن هم 000/ 550 ریال (1+مدت) × نرخ ×اصل وام تقسیم بر 400/2 و اگر پرداختی بعد از کسورات 000/500/1 ریال باشد میزان هر قسط از میزان مبلغ پرداختی بعد از کسورات 000/500/1 ریال باشد میزان هر قسط از میزان مبلغ پرداختی بعد از کسورات کمتر میشود که مبلغ ان 000/950 ریال است در صورتی که اگر جمع حقوق و مزایا قبل از کسورات را در 3 تقسیم کنیم مبلغ آن میشود 333/833.
ملاحظه میشود که فرد توانایی پرداخت وام را دارد ولی اگر این میزان بیشتر شود به جای اینکه به فرد 000/000/30 ریال وام بدهند مبلغ کمتری وام به وی می دهند به میزانی که بعد از محاسبات مربوطه 3/1 حقوق فرد باقی بماند و این مورد در تمامی وامها صدق می کند به غیر از وام رفاه به علت اینکه مبلغ وام رفاه (000/000/4ریال) مبلغ ناچیزی در سازمان محسوب میشود و دارای این شرایط نمی باشد. وام رفاه وامی است که به دفعات مکرر بنا به درخواست کارمند و در صورتی که وام قبلی اش را کاملاً تصیفه کرده باشد ارائه میشود ولی در مورد وامهای دیگر به این صورت نیست یعنی فقط یک بار به کارمند داده میشود و به علت سقف ریالی بالا حتماً باید فرد کارمند ضامن داشته باشد نکات دیگری که وامهای با سقف ریالی بالا دارند این است که در مورد وام مسکن و وام مسکن ازدواج فردی که مسکن ندارد حق استفاده از این وام را دارد حتی اگر در خانه سازمانی سکونت داشته باشد باید تعهد دهد که خانه سازمانی را بعد از خانه دار شدن تحویل و در وام مسکن ازدواج فردی که قصد ازدواج دارد وام به آن تعلق می گیرد و یا در وام ازدواج هم همین طور فردی که قصد ازدواج دارد و ازدواج اولش است یعنی به فردی که در شرف ازدواج دوم است وام ازدواج و حتی وام ودیعه مسکن ازدواج تعلق نمیگیرد نکته ای که حائز اهمیت است این است که وام ازدواج به زن و شوهری که هر دوی آنها در سازمان کارمند هستند به هر دوی آنها وام تعلق می گیرد اما وام ودیعه مسکن ازدواج و وام خودرو و وام مسکن و وام لیزینگ فقط به یک نفر آنها تعلق می گیرد.
در مورد ثبت وامهای مذکور سازمان اتکا، از سیستم همکاران سیستم استفاده میکند و مانند همه سازمانهای دیگر حساب کل، معین و تفضیلی در سند حسابداری استفاده میکند و به دلیل اینکه شرکتهای روغن و شرکت مزرعه نمونه و شرکت نساجی فخر و شرکت فروشگاهها که از شرکتهای تابعه سازمان می باشند سازمان در ثبت های مربوطه از حساب فی ما بین استفاده می کند سقف ریالی وامها در سازمان اتکا به شرح زیر است:
1- وام خرید و احداث مسکن 000/000/10 ریال که مدت باز پرداخت وام بنا به درخواست کارمند (برای مثال اگر کارمند 000/000/10ریال کمتر وام درخواست کره و یا بیشتر ) فرق می کند که همه ماهه از حقوق وام گیرنده کسر می شود.
2- وام خودرو 000/000/40ریال که باز پرداخت آن 80 ماه می باشد که ماهانه از حقوق وام گیرنده کسر میشود.
3- وام تلفن همراه 000/000/6 ریال که مدت باز پرداخت آن 12 ماهه میباشد که ماهانه از حقوق وام گیرنده کسر می شود.
4- وام رفاه 000/000/4 ریال و مدت باز پرداخت وام حداکثر 36 ماهه است و هیچ گونه کارمزد از این وام کسر نمی شود (ماهانه از حقوق کارمند کسر میشود)
5- وام ودیعه مسکن ازدواج 000/000/10 ریال و چنانچه متقاضی وام ودیعه مسکن ازدواج به هر نحوی از تسهیلات تامین سازمان استفاده کرده باشند و یا اینکه خود یا هر دو در هنگام تقاضای وام دارای مسکن شخصی باشند فقط از 000/000/5 وام ازدواج بهرهمند می شوند و مدت باز پرداخت وام ودیعه مسکن ازدواج 60 ماه میباشد که از حقوق کارمند کسر می شود در ضمن به کارکنان مجرد رسمی پیمانی 000/000/5 ریال وام ازدواج و 000/000/5 ریال وام ودیعه مسکن ازدواج پرداخت میشود و به کارکنان مجرد رسمی یا پیمانی حداکثر مبلغ 000/000/5 ریال وام ازدواج و به کارکنان موقت و روز فرد و فصل وام تعلق نمی گیرد.
وام لیزینگ خودرو 000/000/60 و مدت باز پرداخت 60 ماه می باشد که میزان بهره مندی وام 50% ارزش خودروی درخواستی با نرخ 19% بانکی محاسبه و به حساب بدهی آنان منظور می شود و باقی مانده به حساب سازمان واریز میشود.
در مورد کلیه وامها از متقاضی باید به میزان 5/1 برابر وام دریافتی چک یا سفته در وجه سازمان دریافت شود ونکته ای که مد نظر است این است که کارمند نباید در مراحل رهایی از خدمت باشد در صورتی که در مراحل رهایی از خدمت باشد باید مابقی وام را یکجا تسویه کند.