دانلود گزارش کارآموزی اصلاح بذر

معرفی سازمان:
مرکز تحقیقات اصلاح نهال و بذر، همان‌طور که از اسم آن پیداست، اصلاح رقم‌های مختلف است، یعنی مقایسه ارقام مختلف و رسیدن به یک نتیجه‌ای که کدام رقم بهتر است که این مقایسه هم در طرح‌های بهزراعی، مثل مقایسه فاصله ردیف‌ها، فاصله بوته‌ها، عمق کاشت و ...

و معرفی یک رقم برتر به کشاورز و یا وارد کردن ارقام مختلف از مراکز تحقیقاتی بین‌المللی و آزمایش کردن آنها در مناطق مختلف تا ببینند آیا این رقم برای کشت در منطقه موردنظر مناسب است یا نه؟
فعالیت دوم آن، اصلاح بذر و یا همان بهنژادی، یعنی اینکه یک رقم که مقاومت خوبی دارد، ولی عملکرد خوبی ندارد، را با یک رقم که عملکرد خوبی دارد، تلاقی دهند و هیبرید بدست می‌آورند تا رقم را اصلاح کنند و آن رقم را بعد از سال‌ها تلاش به کشاورز معرفی کنند.
مختصات مرکز تحقیقات گرگان:
مرکز تحقیقات گرگان که محل اصلی آن در داخل شهر گرگان است، بعد از فلکه پمپ بنزین (میدان معلم ) واقع است.

دارای ایستگاهی است که این ایستگاه، ایستگاه تحقیقات اصلاح نهال و بذر است و در سال 1337 تاسیس شده است و وسعت آن حدود 37 هکتار و در 6 کیلومتری شمال گرگان واقع است.

موقعیت ایستگاه در 54 درجه و 20 دقیقه طول شرقی، در 46 درجه با 55 دقیقه عرض شمالی است که با 6 متر ارتفاع از سطح دریا، با متوسط بارندگی سالانه حدود 400-450 میلیمتر، بسیاری از تحقیقات بهنژادی و بهزراعی غلات، دانه‌های روغنی، ذرت، حبوبات،‌ گیاهان علوفه‌ای، مبارزه با آفات و بیماری‌ها، تغییر عناصر غذایی در خاک و گیاه و آماده‌سازی بستر بذر و کنترل گواهی بذر و ...

انجام می‌شود.

همچنین دارای تعدادی ماشین‌آلات از جمله کمباین، تراکتور، گاوآهن، دیسک، دستگاه بوجار و ...

و همچنین دارای 2 چاه آب و سیستم آبیاری ویل‌مو می‌باشد؛ دارای چندین انبار ژرم‌پلاسم است که مواد ژنتیکی در آنجا نگهداری می‌شود.
همچنین دارای تعدادی ماشین‌آلات از جمله کمباین، تراکتور، گاوآهن، دیسک، دستگاه بوجار و ...

و همچنین دارای 2 چاه آب و سیستم آبیاری ویل‌مو می‌باشد؛ دارای چندین انبار ژرم‌پلاسم است که مواد ژنتیکی در آنجا نگهداری می‌شود.

فصل دوم گندم گندم متعلق به تیره Poacea و زیرتیره Pooidea و جنس Triticum و گونه زراعی T.aestivum می‌باشد.

مرحل نمو گندم: مرحله‌ جوانه‌زنی ظهور گیاهک مرحله پنجه‌زنی طویل شدن ساقه مرحله آبستنی مرحله ظهور خوشه مرحله گرده‌افشانی مرحله شیری شدن دانه مرحله خمیری شدن دانه مرحله رسیدن کامل دانه گندم تقسیم‌بندی گندم: الف) تقسم‌بندی ژنتیکی: گندم‌های دیپلوئید گندم‌های تتراپلوئید گندم‌های هگزاپلوئید ب) تقسیم‌بندی تجاری: گندم قرمز سخت زمستانه گندم قرمز سخت بهاره گندم قرمز نرم زمستانه گندم سفید گندم دوروم گندم قرمز دوروم ج) تقسیم‌بندی زراعی: گندم‌های بومی گندم‌های اصلاح‌شده گندم‌های اصلاح شده، دو دسته‌اند: گندم‌های داخلی گندم‌های هیبرید برخی از مهمترین گندم‌های هیبرید که در استان گلستان کشت می‌گردند، عبارتند از: پاستور، اترک، تجن، زاگرس مصرف کود: ازت: 120-70 کیلوگرم در هکتار ازت خالص فسفره: 120-70 کیلوگرم در هکتار (p2o5) پتاسیم: 70-50 کیلوگرم در هکتار (k2o) زمان کاشت: گندم آبی پاییزه در مناطق معتدله، از مهرماه تا آبان‌ماه گندم آبی پاییزه در مناطق نیمه گرمسیر،‌ از اواسط آبان تا اواسط آذر گندم دیم پاییزه در مناطق معتدله،‌ از اواسط اسفند تا اواسط فروردین گندم دیم پاییزه در مناطق نیمه گرمسیر،‌ از اواسط بهمن تا اواسط اسفند میزان مصرف بذر: ارقامی که بیش از 5 پنجه تولید می‌کنند: 120-110 کیلوگرم در هکتار ارقامی که کمتر از 2 پنجه تولید می‌کنند: 180-150 کیلوگرم در هکتار در زراعت دیم: 90-65 کیلوگرم در هکتار با استفاده از ردیف‌کار: 140-130 کیلوگرم در هکتار روش سنتی: 220-180 کیلوگرم در هکتار روش کاشت گندم: کرتی (سنتی) خطی (مکانیزه) آبیاری گندم: گندم از زمان کاشت تا برداشت، به 4 تا 8 هزار مترمکعب رطوبت نیازمند است.

در روش کشت کرتی، آبیاری به صورت غرقابی و در روش خطی، آبیاری به صورت نشتی انجام می‌شود.

علف‌های هرز: یولاف وحشی، چاودار کوهی، جوموشی، علف خونی، گندمک، شلمی، خارشتر، خرفه و ...

.

برداشت گندم: گندم را معمولاً 1 تا 2 هفته بعد از رسیدگی فیزیولوژیکی و زمانی که رطوبت دانه آن به 15-14 درصد رسیده باشد، برداشت می‌نمایند.

در برداشت سنتی، معمولاً گندم با رطوبت بیش از 20% برداشت می‌شود.

اصلاح گندم برای اصلاح گندم از روش‌های مختلف اینتروداکشن، هیبریداسیون، موتاسیون و سلکسیون استفاده می‌شود.

خزانه کراسینگ بلوک: پدر و مادرهای دارای صفات مطلوب در این خزانه موجود است.

هیبریداسیون: گرده یکی را به ماده دیگری انتقال دادن.

2 خط را پاییز و 2 خط را اواخر آذرماه می‌کارند.

علت این امر، آماده‌پذیری برای گرده می‌باشد، به خاطر اینکه ممکن است از دست ما دربرود.

انتخاب لاین: یکسری از لاین‌ها وجود دارند که مقاوم هستند و عملکرد خوبی نداشته، آنها را در خزانه کشت با لاین‌های پرمحصول و کم‌مقاومت دو رگ می‌زنند.

هدف از این کار، ایجاد لاین‌هایی که به بیماری مقاوم و عملکرد بالا داشته باشند، می‌باشد که این کار 12 سال بطور می‌انجامد.

برای اصلاح گندم، هر لاین روی دو پشته و در 2 تاریخ کاشت می‌کارند.

چون والدین را بتوان با هم هیبرید نمود که هدف از این کار، دنبال کردن عملکرد بالا و مقاومت به بیماری است.

بعد بر روی آنها، پاکت می‌زنیم.

پس از برداشت، دانه‌ها را جدا و در نسل F1 ارزیابی می‌کنیم.

نسل F1: از تلاقی دو والد بذر هیبرید در سال بعد بوته، نسل F1کشت می‌شود که دارای 50درصد خصوصیات پدری و 50 درصد خصوصیات مادری است.

در این نسل، بوته‌ها هم شکل (uniform) هستند.

در نسل اولِ دو ژن، مقاومت و عملکرد را با هم تلاقی دادیم BA ، اگر نیاز به یک ژن دیگر داشته باشیم، مثلاً برای سپتوریوز، این را کراس سوم می‌گویند، یعنی تری‌وی‌کراس و اگر دو نسل F1 را با هم تلاقی دهیم، یعنی F1 F1، ABCD که آن را دابل‌کراس می‌گویند.

F1 که نفر سوم به آن وارد می‌شود، والد پدری است.

Interodaction در این روش، یکسری از لاین‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تعداد زیادی لاین از کشورهای مکزیک به صورت دوخطی با شاهد منطقه (تجن) مورد بررسی قرار می‌دهند و آن لاین‌های ارزیابی شده در آزمایشات پیشرفته‌تر می‌رود.

xxx هتروزیس در گندم خیلی کم است.

نسل F2: تفرق صفات است و دارای تنوع است، یعنی بعضی کوتاه و بعضی بلند هستند.

هرچه از این نسل به طرف جلو پیش می‌رویم، تنوع کمتر می‌شود.

در F2، بوته‌هایی را انتخاب می‌کنیم که پنجه خوب، خوشه یکنواخت و محکم و بوته‌های کوتاه‌تری داشته باشند.

بیشترین تنوع ژنتیکی در نسل دوم است و تا نسل F6 به یکنواختی می‌رسند.

پس از این‌که یکنواختی در نسل مشاهده شد، آنها را به عنوان لاین انتخاب و در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی قرار می‌دهیم.

نسل F7: در آزمایشات سازگاری، ناحیه‌ای، عملکرد و ...

مورد بررسی قرار می‌گیرد (تا 12 سال).

لاین: بیشترین خلوص رادارد، یعنی خصوصیات آن تثبیت می‌شود.

روش اصلاح در ایستگاه گرگان، روش بالک تغییر یافته می‌باشد که در نسل F2 بوته انتخاب می‌شود و پس از کوبیدن بوته‌ها، بذور مربوطه به هر شماره با هم با لک می‌شود، از نسل F3 تا نسل F5، از هر شماره در مزرعه تعداد 20-15 خوشه به صورت بالک با هم برداشت می‌شود و در نسل F6، از بین هر شماره، تعداد 10 خوشه به صورت جداگانه برداشت می‌شود.

جو (Hordeum volgarel): جو متعلق به جنس Hordeum L.

با تعداد کروموزوم 2n=14 است.

بهترین اراضی برای کشت جو، خاک‌های لومی و رسی با زهکشی مناسب می‌باشد.

pH مناسب برای آن، 8-8/6 می‌باشد.

تقسیم‌بندی‌های جو: از نظر فصل کاشت الف) جوهای پاییزه ب) جوهای بهاره آرایش گل‌آذین: الف) جوهای شش ردیفه ب) جوهای دوردیفه د) جوهای نامنظم خصوصیات دانه: الف) جوهای پوشش‌دار ب) جوهای لخت کود: کودهای ازته، برای جوهای پاییزه، 120-20 کیلوگرم در هکتار و برای جوهای بهاره که به مصرف صنایع تخمیری می‌رسند، 80-0 کیلوگرم در هکتار توصیه می‌شود.

میزان مصرف فسفر 60-50 کیلوگرم (p2o5) و میزان مصرف پتاس بین 120-80 کیلوگرم در هکتار می‌باشد.

مقدار بذر: در جوهای آبی و در ارقام پاییزه بین 220-180 کیلوگرم در هکتار و در ارقام بهاره، بین 180-160 کیلوگرم در هکتار است.

در جوهای دیم، میزان مصرف بذر، 80-65 کیلوگرم در هکتار می‌باشد.

زمان برداشت: زمان برداشت جو، معمولاً یک هفته قبل از برداشت گندم است.

در زمان برداشت، معمولاً رطوبت دانه به حدود 15% می‌رسد.

جو در استان گلستان: استان گلستان، به عنوان یکی از مهمترین و مستعدترین استان‌های کشور در تولید محصول جو معرفی و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.

بررسی اولیه منابع و امکانات، نه تنها معرف استعداد استان در تهیه تامین جو مورد نیاز سطح استان بوده، بلکه فراتر از آن، در سایه یک برنامه‌ریزی اصولی می‌توان انتظار داشت که نقش قابل توجهی را در تامین جو مورد نیاز سایر استان‌ها را ایفا نماید.

از کل اراضی استان، سالیانه به‌طور متوسط، 70-65 هزار هکتار به کشت جو اختصاص می‌یابد.

در طول برنامه، عملکرد هکتار با جایگزینی ارقام اصلاح و انجام عملیات بهزراعی شده از متوسط عملکرد 1370 کیلوگرم درسال زراعی 80-79، به 1930 کیلوگرم در سال زراعی 83-82 رسیده است که سطح کاشت جو در سال 84-83، برابر با 65000 هکتار و تولید آن، برابر با 130000 تن می‌باشد.

زراعت ذرت شیرین ذرت شیرین تحت نام علمی zea mays var.sacharata شناخته می‌شود که یک تغییر یافته ژنتیکی از ذرت معمولی است که با انجام جهش در کروموزوم شماره 4 بوجود می‌آید.

این تغییر باعث تجمع قندها و پلی‌ساکاریدهای محلول در آندوسپرم دانه است.

مهم‌ترین تولیدکنندگان آن آمریکا، ژاپن، کانادا، فرانسه و تایوان است.

از نظر ارزش غذایی برای صنایع تبدیلی کنسروسازی و منجمدکردن بعد از گوجه‌فرنگی، مقام دوم و برای مصرف تازه‌خواری، مقام ششم را در کشورهای صنعتی دارد.

ارزش اقتصادی آن در آمریکا، سالانه حدود 146118000 دلار برآورد شده است با متوسط 2393 دلار در هکتار.

از ذرت شیرین به صورت کباب‌پز، آب‌پز، کنسروشده و فریزشده استفاده می‌شود.

طول دوره رشد در بهاره، 85-80 روز و در تابستانه، 77-73 روز می‌باشد.

نوع رقم: KSC 403 میزان بذر مصرفی: 20 کیلوگرم در هکتار الگوی کاشت: فاصله بین خطوط کاشت، 75 سانتیمتر، فاصله بوته روی ردیف 20 سانتیمتر و عمق کاشت، 5-3 سانتیمتر.

عملیات آماده‌سازی زمین: شخم نیمه‌عمق یا عمیق، دیسک و تسطیح زمین با مکاله.

عملکرد: در کشت بهاره، 14-12 تن در هکتار و در کشت تابستانه، 10-8 تن در هکتار.

آبیاری: آبیاری ذرت شیرین در سال‌های معمولی، 4-3 نوبت آبیاری است.

به غیر از آبیاری، تهیه بستر و در سال‌های خشک، تا 6 نوبت آبیاری است.

همان‌طور که در مورد تمام ذرت‌ها گفته می‌شود، آبیاری ذرت در مرحله جوانه‌زنی، مرحله طویل‌شدن ساقه، پیدایش گل نر، پیدایش گل ماده، تشکیل دانه و مرحله شیری شدن دانه ادامه یابد و از یک هفته قبل از برداشت، قطع شود.

کود مورد نیاز: 300 کیلوگرم فسفات آمونیوم، 400 کیلوگرم اوره در 3 مرحله به صورت سرک قبل از کاشت، 6-5 برگی و قبل از تاسل‌دهی و 100 کیلوگرم پتاس.

علف‌های هرز و نحوه کنترل آن: سوروف، قیاق، تاج خروس، چایر، گاوپنبه و اویاسلام.

نحوه مبارزه با علف‌های هرز ذرت شیرین به این صورت است: لاسو: 3-5/1 پیش رویشی برای پهن برگان و گراس‌های یکساله؛ بلادکس: پیش رویشی 4 کیلوگرم در هکتار برای پهن برگان و گراس‌های یکساله؛ ارادیکان: پیش‌ کشتی 7-5 کیلوگرم و با خاک مخلوط شود؛ آفات مهم ذرت شیرین و نحوه مبارزه با آنها: اگروتیس، سزامیا، پروانه ساقه‌خوار ذرت، شته و پرندگان.

مبارزه زراعی: از بین بردن بقایای علف‌های هرز و یخ آب زمستانه.

مبارزه شیمیایی: سموم آوانت و دانتیل و لاروین + نواکرون، برای سزامیا، پیروستا و برای اگروتیس، از طعمه مسموم (1 کیلوگرم سوین در 50 لیتر آب روی مقدار 100 کیلوگرم سبوس) و برای شته از سم پریمور 5/0 در هزار.

بیماری‌های مهم ذرت شیرین و نحوه مبارزه با آنها: سیاهک معمولی ذرت Ustilago Maydis در مورد این بیماری، کنترل بیماری به این صورت است که در خاک‌های آلوده نباید دو سال ذرت کشت شوند.

جمع‌آوری گیاهان آلوده قبل از ترکیدن گال‌ها و سوزاندن آنها، عدم استفاده از کودهای دامی و گیاهی آلوده، مصرف نکردن کودهای حیوانی و کود مایع قبل از کاشت و ضدعفونی بذر.

زراعت ذرت دانه‌ای: نوع رقم: هیبرید سینگل‌کراس 704 که این نوع رقم دیررس می‌باشد که طول دوره رشد آن 135-125 روز است و متوسط عملکرد آن در هر هکتار، 10-8 تن است.

صفر فیزیولوژیک حداقل 15 درجه سانتیگراد است.

تاریخ کاشت: بهاره، نیمه اول اردیبهشت (دهم) و تابستانه، نیمه اول تیرماه (دهم تا بیستم تیرماه).

مقدار بذر: 20 کیلوگرم در هکتار.

تراکم مناسب: 75000 بوته در هکتار (20-18×75cm).

روش کشت: با دستگاه ردیف‌کار ذرت، فاصله خطوط 75 سانتیمتر فاصله بین بوته‌ها روی خط 20 سانتیمتر، عمق کاشت 5 سانتیمتر است، به دلیل این که مطمئن‌‌تر است و در 3 سانتیمتر ممکن است رطوبت کم شود.

عملیات آماده‌سازی زمین: شامل شخم‌زدن، دیسک، کودپاشی و بعد یک دیسک دیگر روی آن می‌زنیم تا خوب با خاک مخلوط شود.

نحوه و میزان مصرف کود: بر اساس تجزیه خاک به گیاه، 400 کیلوگرم اوره، 300 کیلوگرم فسفات آمونیوم می‌دهیم که فسفر قبل از کاشت به زمین داده می‌شود.

کود ازت قبل از کاشت و بقیه را در سه مرحله به صورت سرک به زمین داده می‌شود و عناصر میکرو را هم به صورت محلول‌پاشی بعد از کاشت به محصول می‌دهیم.

علف‌های هرز و کنترل آنها: از جمله علف‌های هرز مهم ذرت، شامل اویاسلام، تاج خروس، هفت‌بند، قیاق، چایر، مرغ و ...

است که قیاق از همه مهم‌تر است و نحوه کنترل آنها به این صورت است که از علف‌کش ارادیکان قبل از کاشت سپس توسط دیسک با خاک مخلوط می‌شود.

میزان مصرف آن، 6-4 لیتر در هکتار است و زمان مصرف آن، یک هفته قبل از کاشت است و بیشتر بر روی علف‌های هرز و پهن‌برگ و نازک‌برگ و یکساله موثر می‌باشد و از آترازین 1 کیلوگرم به همراه لاسو 5-3 لیتر با هم مخلوط و قبل از سبز شدن، مصرف می‌شود.

آفات و کنترل آنها: آفات مهم آن، اگروتیس، سزامیا، پروانه ساقه‌خوار ذرت (پیروستا)، شته، پرندگان، مبارزه زراعی با آنها از بین بردن بقایای علف‌های هرز و یخ آب زمستانه می‌باشد.

برای مبارزه شیمیایی با آنها می‌توان از سموم آوانت و دانتیل برای سزامیا و پیروستا و برای اگروتیس از طعمه مسموم (1 کیلوگرم سوین در 50 لیتر آب روی 100 کیلو سبوس) و برای شته، سم پریمور، 5/0 در هزار.

بیماری‌های ذرت دانه‌ای و نحوه کنترل آنها: سیاهک معمولی ذرت (ustilago moydis) در مورد بیماری اولی، کنترل بیماری به این صورت است که در خاک‌های آلوده نباید دو سال ذرت کشت نمود.

جمع‌آوری گیاهان آلوده قبل از ترکیدن گال‌ها و سوزاندن آنها، عدم استفاده از کود دامی و گیاهی آلوده، مصرف نکردن کودهای حیوانی و کود مایع قبل از کاشت و ضدعفونی بذر.

در مورد بیماری دوم هم توصیه می‌شود حداقل دو سال ذرت کشت نمود و ضدعفونی بذر با قارچ‌کش‌های مناسب کاربوکسین تیرام، کاپتان و ...

ضدعفونی بذر را برای جلوگیری از انتاقال بیماری به مزارع جدید انجام شود.

آبیاری در ذرت دانه‌ای: یک آبیاری قبل از کاشت جهت تامین رطوبت ناحیه ریشه؛ آبیاری بعد از سبز شدن گیاه به ارتفاع 70-60 سانتیمتر؛ بعد از 14 روز از آبیاری دوم به مقدار 80-60 میلیمتر و آبیاری بعدی، 14-10 روز بعد به مقدار 110-100 میلیمتر در حد ظرفیت مزرعه؛ آبیاری چهارم بعد از سبز شدن، بعد از اینکه گیاه به حدود 70-65 روزه باشد که به مقدار 100-80 میلیمتر است.

این آبیاری جهت تامین رطوبت در مرحله گلدهی می‌باشد.

پنجمین آبیاری، زمانی صورت می‌گیرد که گیاه تقریباً 80 روزه است و دانه‌ها در مرحله شیری هستند.

خلاصه مراحل آبیاری: مرحله جوانه زدن مرحله طویل‌شدن ساقه مرحله پیدایش گل نر مرحله پیدایش گل ماده مرحله تشکیل دانه مرحله شیری شدن دانه برداشت ذرت دانه‌ای: برداشت ذرت دانه‌ای بایستی به موقع انجام شود.

تاخیر در برداشت، باعث شکستگی ساقه در اثر باد و حمله پرندگان و ریزش هنگام برداشت می‌گردد و زمان برداشت، تابع درجه حرارت، رطوبت محیط، رقم مورد کشت، تاریخ کشت، حاصلخیزی خاک و ...

است.

ذرت علوفه‌ای گیاه ذرت، مواد قندی و نشاسته زیاد دارد.

عملکرد محصول ذرت علوفه‌ای بیش از 80 تن در هکتار است.

این گیاه، یکی از بهترین گیاهان برای تولید علوفه سبز، سیلو و دانه است.

بستر مناسب این گیاه، خاک‌های لومی است که به حد کافی نرم، عمیق، هوادار، زهکشی شده، غنی از آهک و هوموس باشد.

pH مناسب خاک‌ برای ذرت علوفه‌ای بین 7-6 است.

علف‌های هرز و کنترل آنها: کنترل علف‌های هرز کشیده برگ در زراعت ذرت سیلویی مهم است.

برای این کار، بعد از آماده کردن زمین و قبل از کاشت، از علف‌کش ارادیکان، به میزان 6-5 در هکتار استفاده می‌شود.

سپس با دیسک‌زدن، علف‌کش را به زیر خاک می‌برند تا با مخلوط شدن با خاک، بذرهای علف‌های هرز از بین بروند.

برای کنترل‌های هرز پهن‌برگ، باید از سم توفوردی (2,4,D) به میزان 5/1 تا 2 لیتر در هکتار، در مرحله‌ای که بوته در ذرت، حدود 20-15 سانتی‌متر طول دارد، استفاده شود.

زمان کاشت: بهترین زمان کاشت این گیاه، زمانی است که دمای خاک، حدود 12 درجه سانتیگراد و درجه حرارت محیط بین 30-20 درجه سانتیگراد است.

مناسب‌ترین رقم در استان گلستان، رقم SC704 است.

تراکم مناسب: 75-70 هزار بوته در هکتار مقدار بذر: 30-25 کیلوگرم در هکتار روش کشت: با دستگاه‌های بذرافشان معمول در منطقه انجام می‌شود.

فاصله خطوط 75 سانتیمتر، حداقل عمق کشت، 4 سانتی‌متر و حداکثر آن، 7 سانتیمتر است.

عملیات داشت: آبیاری در اوایل دوره رشد و زمان تلقیح بسیار مهم است.

آبیاری به صورت نشتی است.

نوبت آبیاری بین 12-7 روز یکبار صورت می‌گیرد.

نحوه و میزان مصرف کود: کود مورد نیاز ذرت علوفه‌ای، 400 کیلوگرم اوره و 300 کیلوگرم فسفات آمونیوم در هکتار است.

نیمی از کود اوره و تمامی کود فسفات و پتاس را قبل از کاشت، در هنگام آلوده‌سازی زمین استفاده می‌کنند.

آفات و کنترل آنها: برای کنترل آفت‌های مهم ذرت علوفه‌ای، یعنی کرم ساقه‌خوار (سزامیا)‌ و کرم ساقه‌خوار اروپایی ذرت (پیرائوستا)، از سم‌های لاروین به میزان یک لیتر در هکتار و یا لاروین و نواکرون به ترتیب به میزان 1و 5/1- 1 لیتر در هکتار و یا اکامات و نواکرون به میزان 5/1-1 لیتر در هکتار استفاده می‌شود.

در اوایل کشت ذرت، گاهی وقت‌ها آفت آگروتیس (کرم طوقه‌بر) شایع می‌شود که بیشتر به خاطر رطوبت بیش از حد مزرعه در اوایل دوره رشد است.

برای کنترل این آفت، می‌توان با ترکیب سبوس آب و سم سوین، طعمه مسموم تهیه کرد و آن را به فاصله 5 سانتیمتری از بوته‌ها روی خطوط کاشت ریخت تا کرم‌ها از بین بروند.

برداشت ذرت علوفه‌ای: زمان برداشت، هنگامی است که ذرت از حالت شیری به حالت خمیری تبدل شده باشد.

در این حالت، رطوبت دانه 70-60 درصد است.

ذرت علوفه‌ای را با ماشین‌های مخصوص برداشت می‌کنند و در انبارهایی سیلو کرده و در موقع لزوم، به مصرف خوراک دام می‌رسانند.

زراعت سورگوم Shorghum Vulgar: تیپ گل آن زودرس است و صفر فیزیولوژیک آن، 10 درجه سانتیگراد است و دمای بالای 35 درجه سانتیگراد در گرده‌افشای آن اختلال ایجاد می‌کند.

خاک مناسب برای کاشت سورگوم، خاک‌های رسی شنی که pH آن، حدوداً 8-5/6 می‌باشد.

تاریخ مناسب کاشت سورگوم، 15 فروردین لغایت اواخر اردیبهشت است.

وزن هر دانه آن، 35-25 گرم است.

نوع رقم: اسپیدفید میزان بذر: 20-15 کیلوگرم در کشت آبی.

الگوی کاشت: فاصله ردیف‌، 75 سانتیمتر و عمق کاشت، 5/3 سانتیمتر و فاصله روی خط، 10-5 سانتیمتر.

آبیاری: آبیاری اول و دوم در فاصله 5-4 روز بعد از آن، هر 12-10 روز یکبار.

ضمناً بعد از هر چین‌برداری به آبیاری نیاز دارد.

علف‌های هرز مهم و مبارزه: اویاسلام و قیاق و علف‌های هرز تابستانه دیگر از علف‌های هرز مهم آن می‌باشند.

نحوه کنترل آنها، معمولاً با استفاده از کولتیواتور در روزهای اولیه رشد گیاه زراعی است و با استفاده از سموم شیمیایی پیش رویشی و پس رویشی.

آفات مهم: پیرائوستا (ساقه‌خوار اروپایی ذرت) که به برگ‌ها حمله می‌کند و در برگ‌ها، ایجاد سوراخ‌هایی می‌کند که به صورت مارپیچ پشت سر هم قرار گرفته‌اند.

سزامیا (ساقه‌خوار ذرت)، که بیشتر به داخل ساقه نفوذ کرده و خودش را به قسمت‌های حساس گیاه می‌رساند.

مگس جوانه‌خوار: مبارزه با مگس جوانه‌خوار، با یکی از سموم نفوذی مانند دیمیکرون به میزان 1 لیتر در هکتار و زولون به میزان 1 لیتر در هکتار و یا دورسبان، به میزان 5/1 لیتر در هکتار.

نحوه پیشگیری: کشت به موقع در فروردین ماه، جمع‌آوری بقایای گیاهی و شخم پاییزه.

جمع‌آوری بقایا مثل خارج کردن و شخم پاییزه که شامل یک شخم عمیق که خاک زیرین بالا آمده و همچنین خلل و فرج زندگی زندگی آفات به هم بریزد.

نحوه و میزان مصرف کود: فسفات آمونیوم، 300 کیلوگرم در هکتار قبل از کاشت و اوره، 400-300 کیلوگرم در هکتار که یک سوم آن را همزمان با کاشت به زمین می‌دهند و بقیه بعد از هر چین‌برداری با آبیاری به مزرعه داده می‌شود و پتاس، 300-250 کیلوگرم قبل از کاشت.

زمان برداشت: معمولاً 7-6 هفته پس از کاشت و در مرحله اوایل گلدهی و بعد از آن، تقریباً 5-4 هفته یک بار، برداشت می‌شود.

از آفات مهم دیگر سورگوم، شته‌ها هستند که خسارت آنها بر روی سورگوم‌هایی که پانیکول آنها باز است، کمتر است که نحوه مبارزه با آن، استفاده از سم پریمور، زمانی که اولین خسارت مشاهده شد، به میزان 5/0 کیلوگرم در هکتار است.

منشاء سورگوم: سورگوم حدود 5000 سال قبل از آفریقا منشاء یافته است.

بیشترین تنوع ژنتیکی سورگوم در اتیوپی و نواحی مجاور و شمال شرقی آفریقا موجود می‌باشد.

سورگوم آفریقا به هندوستان و چین انتقال یافته است.

گروه‌های زراعی: گروه‌های زراعی سورگوم شامل سورگوم دانه‌ای، شیرین، علوفه‌ای و جارویی است.

مواد و وسایل لازم جهت اصلاح سورگوم یا تولید بذر هیبرید: پاکت گیره ماژیک لاین A لاین B لاین R پاکت: جهت کنترل گرده‌افشانی گیره: جهت محکم نگه داشتن پاکت برای خارج نشدن گرده‌ها ماژیک: برای یادداشت برداری و زدن تاریخ لاین A: لاین نر عقیم لاین B: لاین نگهدارنده لاین R: لاین برگرداننده باروری بذر هیبرید: هیبرید، یعنی دو رگ به عبارت دیگر، بذری که از دو لاین مختلف بدست می‌آید که لاین پایه، مادری و لاین دیگر، پایه پدری و برای اینکه یک رقم مقاوم‌تر و قوی‌تر تولید کند و برای این کار، بذر هیبرید تولید می‌کنیم که بذر هیبرید عملکر آن بیشتر است، یعنی 25درصد تولید را افزایش می‌دهد و برای جاافتادن مطلب، یک مثال زده می‌شود که در ازداوج غیرفامیلی، نتایج خلوص بالاتری دارند، چون پدر خالص‌تر و مادر هم خالص‌تر شده است، ولی در ازدواج‌های فامیلی، ژن تحلیل می‌رود و هرچند نسل جلوتر می‌رود، از میزان خلوص کاسته می‌شود که در این مورد، استثنا هم وجود دارد که امکان دارد این اتفاق در بعضی موارد اتفاق نیفتد.

بذر هیبرید را بعد از چند سال ـ جهت اطمینان از دو عملکرد و مقاومت به آفات و استرس‌های محیطی ـ به زارع می‌دهند،‌ به دلیلی اینکه چند سال آن را مورد آزمایش قرار می‌دهند.

تولید بذر هیبرید مونوپلی است، یعنی در اختیار شرکت است، چون بذر هیبرید خیلی گران است و فقط شرکت می‌تواند آن را تولید کند.

برای تولید بذر هیبرید، در ابتدا از یک مزرعه کوچک و بعداً برای تولید بذر هیبرید در سطح وسیع از مزرعه ایزوله استفاده می‌کنند که باید دور تا دور آن تا 100 متر هیچ مزرعه‌ای نباشد که همه به هم گرده دهند.

یک واریته 14 سال و یک هیبرید، 10 سال برای معرفی به کشاورز زمان نیاز دارد.

فلسفه هیبرید: درست مانند انسان است که قبلاً‌ دیدند اگر دو نفر از قومیت با هم ازدواج کنند، مثل سیستانی و محلی، نتاج حاصل، قوی‌تر می‌شود، چون خالص‌ترند.

در گیاهان هم همین‌طور است، درست مثل قضیه ازدواج فامیلی و غیرفامیلی که در انسان است که اگر جمعیت‌ها از یک فامیل باشند، ازدواج زیاد مطمئن‌ نیست، چون خلوص آنها پایین‌تر است و غیرفامیلی بهتر است، چون خلوص بیشتر است و دو فرد خالص هستند و نتاج حاصل بهتر می‌شود.

در گیاهان، وقتی دو لاین خالص را با هم تلاقی و یا دو رگ می‌گیرند، با آن هتروزیس یا حد اعلای هیبرید می‌گویند.

تولید بذر قوی گیاهان، دگرگشن است، زیرا از گیاهان خودگشن بدست آوردن بذر هیبرید سخت است.

به دلیل اینکه چون تولید بذر سخت و گران است، به این نکته هم اشاره می‌کنیم که هتروزیس هم همیشه اتفاق نمی‌افتد، زیرا کسانی هستند که نتاج آنها خالص نیست.

بذر هیبرید، یک نسل قابل استفاده دارد و یکنواخت است که میزان یکنواختی آن، 5/99 درصد است که پدیده هتروزیس در نسل اول هیبریدها دارند، اتفاق می‌افتد.

نحوه تولید بذر هیبرید در سورگوم برای تولید بذر هیبرید، احتیاج به لاین R, B, A داریم که لاین A نر عقیم است که نحوه بدست آوردن آن به دو روش اخته کردن و طبیعی است که روش اخته کردن، خیلی سخت و وقت‌گیر است و برای مزارع بزرگ کمتر از آن استفاده می‌شود، ولی لاین A را به صورت طبیعی بدست می‌آورند؛ به این صورت که دانشمندان گفته‌اند که همانطور که در بین انسان‌ها افرادی هستند که نر عقیم هستند، حتماً در بین گیاهان هم چنین گونه‌هایی هم وجود دارد.

آنها را کشت نمودند و به گیاهانی برخوردند که مادگی داشتند، ولی دانه گرده تولید نمی‌کردند و آنها را پیدا کردند و ژن نر عقیمی را از طریق تلاقی برگشتی ایجاد کردند که لاین A یک لاین مادری است، یعنی بذر می‌دهند و تفاوت لاین A, B در همین یک ژن است، ولی از نظر شکل ظاهری، همه چیز شبیه به هم است.

لاین B هم یک لاین نگهدارنده است و کار آن، این است که برای اینکه ما هر سال نر عقیم داشته باشیم، باید لاین B را کنار آن بکاریم و لاین R هم یک لاین برگرداننده باروری است، یعنی باروری به لاین A می‌دهد.

یک مطلب مهم در مورد تشخیص نر عقیمی این است که در بوته‌های نر عقیم، بساک‌ها کوچکتر، لاغرتر و قهوه ای است، در حالی که در بوته‌های B لاین که دانه گرده تولید می‌کند، توپر، زرد و روشن است.

روش کار: در این روش، لاین B را کنار لایم A به صورت متناب یکی در میان می‌کاریم و لاین R را هم در جای دیگر می‌کاریم.

از لاین B گرده می‌گیریم و به لاین A می‌دهیم.

در این بین، باید دقت شود که گرده‌ها در داخل پاکت که قبلاً در زمان ظهور پانیکول زدیم، خارج نشود.

بر روی پانیکول نر عقیم لاین A که قبلا‌ً پاکت زدیم، منتقل می‌کنیم، قبل از آن پاکت A را درمی‌آوریم و بعد پاکت B را روی آن قرار می‌دهیم و زمان اتنقال دانه گرده را یادداشت می‌کنیم.

این کار را می‌توانیم چندین بار انجام دهیم.

با توجه به دانه گرده، لاین B و بعد از آن، پاکت جدید روی لاین B قرار می‌دهیم و تاریخ را می‌زنیم که در این بین، ما باید در گرفتن دانه گرده و زدن آن به لاین A دقت کنیم که گرده خارج نشود.

ضمناً در زمان انتقال قبل از باز کردن پاکت لاین B، چند ضربه می‌زنیم تا گرده آن داخل پاکت بریزد و برای زدن هیبرید با توجه به زبان گرده‌افشانی در لاین A و R لاین R را بر روی لاین A انتقال می‌دهیم که با توجه به ردیف دو لاین است و بعد تاریخ می‌زنیم که برای تولید بذر هیبرد، گرده داشتن لاین R و آمادگی و گرده پذیری A لاین خیلی مهم است که در سطح وسیع این کار در بذر کاملاً ایزوله انجام می‌شود و به صورت پاشش عمومی است که توسط باد و ..

نحوه زدن هیبرید به این صورت است که مثلاً ابتدا لاین A را نگاه می‌کنیم، مثل A31 می‌بینیم، آماده گرده‌پذیری است، از روی سفیدی آن (خالی بودن بساک از گرده) و بعد به طرف R لاین می‌رویم، مثلاً در خط R165 می‌بینیم که یک بوته گرده داده است، آن را روی A لاین منتقل می‌کنیم و بر روی پاکت آن می‌نویسیم: R165A31 یعنی بذر هیبرید تولید می‌شود.

در این بین، بوته‌هایی وجود دارند که از نظر ارتفاع یا شکل برگ و...، متفاوت هستند که به آنها OUT TYPE یعنی خارج از تیپ می‌گویند که آنها را خارج می‌کنیم.

از ردیف و دلیل بوجود آمدن آنها، به دلیل جابجایی بذر، بعضی از واریته‌های دیگر بوده که توسط مورچه‌ها یا ...

به ردیف‌های دیگر آورده شده است و یا در اثر دگرگشنی یا جنس یک ژن پاکوتاهی مغلوب به آلل غالب یافت می‌شود و برای رسیدن به خلوص، حذف بوته‌های خارج تیپ خیلی مهم است.

زراعت ارزن دم روباهی طول دوره رشد 120-110 روز است.

گیاهی C4 است، یعنی گرمادوست هستند.

با گرم شدن هوا، کشت می‌شود.

صفر فیزیولوژیک آن 10 درجه سانتیگراد است.

نوع رقم: دم روباهی تاریخ کاشت: اردیبهشت‌ماه نحوه کاشت: با خطی کار غلات کشت می‌شود، با این تفاوت که به جای 12 سانتیمتر فاصله ردیف، در فاصله 24 سانتیمتر کشت می‌شود.

روی خط 5 تا 4 سانتیمتر و عمق 5/0 تا 1 سانتیمتر.

مقدار بذر مصرفی: 20 کیلوگرم در هکتار مقدار کود مصرفی: 50 کیلوگرم در هکتار کود فسفات آمونیوم قبل از کاشت علف‌های هرز و نحوه مبارزه: علف‌های هرز تابستانه و شیرین بیان، قبل از کاشت ترفلان و سونالان و بعد از کاشت از بازگران.

بیماری: سفیدک دروغی آفات: پیرئوستا آبیاری: آب قبل از کشت (هیرم‌کاری) و در صورت نیاز، 2-1 مرتبه و بعد از آن، با آب باران.

برداشت: در مرحله رسیدگی خوشه‌ها با استفاده از کمباین بذر آن جهت علوفه طیور برداشت می‌شود.

شبدر برسیم شبدر برسیم از جمله محصولاتی است که برای تهیه علوفه دام کشت شده و علاوه بر آن، به دلیل دارا بودن غده‌ای، تثبیت کننده ازت نقش مهمی در حاصلخیزی خاک ایفا می‌کند و علوفه با ارزشی است که می‌تواند در پرواربندی‌ها و گاوداری‌ها و تولید شیر و گوشت دامداری‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

در سال جاری، بیش از 2000 تن محصول شبدر برسیم در استان سیلو شده است که با توجه به استقبال بسیار خوب دامداران از علوفه سیلویی آن، سطح زیر کشت آن، روند افزایشی داشته است که سطح کاشت آن در سال 84-83 برابر با 2600 هکتار و تولید آن، معادل با 78000 تن بوده است.

کلزا متعلق به جنس Brassica و از خانواده Cruciferea می باشد.

گونه‌های کلزا: شلغم روغنی، خردل هندی، خردل سیاه، کلم و خردل حبشی.

چین با بیش از 5 میلیون تن دانه، عمده‌ترین تولیدکننده کلزا در جهان است.

دانه‌ی کلزای پاییزه، کمی بزرگتر از دانه‌ی کلزای بهاره است.

وزن هزار دانه‌ی کلزای پاییزه به 6-4 گرم و وزن هزار دانه‌ی کلزای بهاره، 5/4-3 گرم بالغ می‌شود.

حداقل درجه حرارت لازم برای جوانه زدن آن 1+ درجه سانتیگراد است.

کلزا گیاهی است عمدتاً خودگشن و میزان خودگشنی آن به بیش از 70% بالغ می‌شود.

گلها دارای 4 کاسبرگ، چهار گلبرگ و شش پرچم و مادگی دوبرچه‌ای است.

دوپرچم گل کلزا، کوتاهتر از چهار پرچم دیگر است.

طول دوره گلدهی در شرایط آب و هوایی معمولی، بین 30-24 روز است.

کلزا برای رشد خود، به pH حدود 7 نیاز دارد و بین 10 تا 16 EC را تحمل می‌کند.

تراکم بوته: حداقل تعداد 60 بوته در مترمربع (استفاده از 6 کیلوگرم بذر) کود: 140 کیلوگرم ازت، 60 کیلوگرم فسفر (p2o5)، 120 کیلوگرم پتاس (k2o)، 160 کیلوگرم آهک.

یولاف وحشی، از بدترین علف‌های کلزا می‌باشد.

آفات: انواع سوسک‌کش‌ها، شته‌ها، شپشک‌ها و حلزون‌ها بیماری‌ها: Sclerotinia, Plasmodiophora brassicae، بوتریتیس، پرونوسپورا و آلترناریا.

برداشت: برای برداشت مستقیم با کمباین، بوته‌های کلزا باید رسیده و کپسول‌ها خشک شده باشند.

دانه‌ها در این مرحله، همگی سیاه‌رنگ هستند.

در این هنگام، دانه‌ها حدود 12-10 درصد رطوبت دارند.