دانلود گزارش کارآموزی بررسی سیستم تولید برق در تهران

تاریخچه برق در تهران
به منظور ارائه تصویر روشنی از تکامل تدریجی برق شهری در تهران از لحظه ورود تا کنون که سابقه‌ای نزدیک به یک قرن دارد 1379 1285 و همچنین برای نشان دادن سیر تحولات و عملکرد شرکت برق منطقه‌ای تهران به زبان آمار و ارقام که تاکنون 35 سال فعالیت خود را پشت سر گذاشته و امروز به عنوان بزرگترین و ریشه دارترین مؤسسه دست‌اندر کار برق در جمهوری اسلامی ایران می‌باشد، تاریخچه حاضر تهیه گردیده است.
اطلاعات مندرج در این قسمت از منابع مختلف از جمله اسناد و مدارک وکارنامه‌های سالهای گذشته و سایر منابع در دسترس گردآوری شده است پس از بازنگری و بررسیهای لازم به صورت نوشتار، نمودار و جدول‌های در این کتابچه ارائه گردیده است.

به طور کلی هدف از تهیه این کتابچه در اینکه برق تهران چگونه از گذشته دور جائی که امروز رسیده است می‌باشد.
دوره زمانی که برای نشان دادن این آمارها در نظر گرفته شده به شش دوره به ترتیب زیر تقسیم بندی گردیده است:
• دوره اول قبل از تشکیل و تأسیس شرکت برق منطقه‌ای تهران 1343 –1285
• دوره دوم از سال آغاز به کار شرکت برق منطقه‌ای تهران تا شروع انقلاب اسلامی 1357-1344
• دوره سوم از بعد از انقلاب اسلامی تا سال شروع برنامه اول توسعه 1367-1358
• دوره چهارم سالهای برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1373-1368
• دوره پنجم سالهای برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1378-1374
• دوره ششم نخستین سال برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1379
دوره چهارم سالهای برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1373-1368 دوره پنجم سالهای برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1378-1374 دوره ششم نخستین سال برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1379 بنابر روایت آمار و اطلاعات، در دوره اول یعنی از سال 1258 که نخستین کارخانه برق شهری توسط مرحوم حاج حسین امین الضرب در خیابان چراغ برق تهران (امیر کبیر کنونی) به کار افتاد تا تأسیس شرکت برق تهران در سال 1344 یعنی پس از گذشت 60 سال نه تنها پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در وضعیت برق تهران رخ نداد بلکه در سطح کشورنیز برق پیشرفت قابل توجهی نداشت چنانکه در سال 1344میزان قدرت نامی نیروگاههای زیر پوشش وزارت آب و برق در حد 532 مگاوات، تولید کل انرژی برق حدود یک میلیارد کیلووات ساعت و تعداد کل مشتریان برق فقط در حد 650 هزار مشترک بود.

در دوره‌های بعد به ویژه در دوره سوم علی رغم مشکلات فراوانی که ناشی از جنگ ناخواسته و محاصره اقتصادی بر سر راه توسعه برق وجود نداشت، برق تهران به همت مدیران، مهندسان، کارشناسان، تکنسینها و کارگران خود موفق شد به راه خود ادامه دهد و با پشت سر گذاشتن این دوره بر مخاطره در دوره‌های بعد تلاش گسترده‌ای در جهت تحقق اهداف برنامه‌های اول، دوم و سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سیاستهای راهبردی وزارت نیرو به عمل آورد.

اهداف کلی برنامه‌های مذکور عبارتند از: تأمین برق مطمئن و مورد نیاز مشترکان، بهره برداری بهینه و اقتصادی از تأسیسات برق، راهکارهای عملی برای افزایش کارائی کارکنان، کاهش هزینه‌ها، بهبود مدیریت مصرف، صرفه جویی و استفاده منطقی از انرژی برق، نیل به خود کفائی و اداره اقتصادی تأسیسات برق، گسترش تحقیقات و آموزشهای کاربردی و … در جهت تحقق اهداف ذکر شده برق منطقه‌ای اقداماتی به شرح زیر را به انجام رسانده و در حال ادامه راه برای رسیدن به اهداف تعیین شده در برنامه سوم توسعه است: بهبود برنامه‌های نگهداری و تعمیرات نیروگاههای زیر پوشش، اصلاح و متعادل نمودن شبکه‌های انتقال، فوق توزیع به منظور کاهش تلفات، تسریع در عملیات برقراری انشعابهای متقاضیان جدید، تامین برق مشترکان با ولتاژ و فرکانس استاندارد، اصلاح سیستم محاسبه و وصول بهای برق مصرفی مشترکان، تامین تجهیزات شبکه‌های توزیع از صنایع داخلی، آموزش و رشد سطح دانش کارکنان، ایجاد واحدهای ارتباط مردمی برای آگاهی از نقطه نظرها و خواسته‌های مصرف کنندگان برق، بهبود روشهای خبردهی و خبرگیری نظیر راه‌اندازی تلفن گویا، استقرار سیستمهای سخت افزاری و نرم افزاری و … آمار و ارقام ارائه شده خود گواه صادقی است از پیشرفتهای حاصل شده که در طی سالهای گذشته به ویژه در سالهای اخیر با تلاش و کوشش مدیران و کارکنان برق تهران و شرکتهای وابسته به دست آمده است.

به منظور تامین برق مصرفی استان‌های تهران و قم در سال 1382 که نسبت بع سال قبل به میزان 7/9 درصد رشد دانسته است.

برق تهران با تلاش و کوشش صادقانه مجموعه کارآمد خود و با هدف برقراری برق مطمئن و فراگیر، اقدامات موثری را به مرحله اجرا درآورده است.

کارنامه‌ای که پیش رو دارید با عنوان برق از نگاه آمار در سال 1382 قصد دارد تا تصویری از این تلاش را در قالب آمار و شاخص‌های فنی در معرض قضاوت مردم و مسئولین محترم قرار دهد.

تراکم بالای جغرافیایی و نیز اهمیت ویژه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی منطقه تحت پوشش برق تهران، ما را بر آن داشته است تا با انجام برنامه‌ریزی‌های دقیق و استقرار سیستم‌های نوین مدیریتی خصوصاً برون سیاری و تمرکز زدایی، موجبات افزایش کیفیت خدمات و شاخص‌های بهره وری را فراهم آوریم.

از سوی دیگر در سال 1382 با ایجاد بازار در صنعت برق کشور، این شرکت با در اختیار داشتن بیش از 25 درصد از تأسیسات و تجهیزات همگام با سایر شرکت‌های برق منطقه‌ای، در این عرصه پیشتاز شده است تا بتواند در هموار نمودن بسترهای توسعه اقتصادی کشور سهم خود را به محو مطلوبی ایفا نماید.

مروری کوتاه بر سیر تحولات برق در تهران شهر بزرگ تهران از حدود دو قرن بیش پایتخت ایران بوده است و به سبب نقش و موقعیت اداری و جغرافیای برجسته‌اش اولین مولد برق در تهران به قدرت تقریبی 3 کیلووات حدود 15 سال پیش در سال 1264 هجری شمسی درست 3 سال بعد از موسسه برق تجاری توماس ادیسون که برای تامین روشنایی بخشی یکی از خیابانهای شهر نیویورک ایجاد شده بود، به منظور تامین روشنایی بخشی از کاخ سلطنتی ناصر الدین شاه قاجار، برای نخستین بار در این شهر مورد بهره برداری قرار گرفت.

19 سال بعد در سال 1283 هجری شمسی امتیاز تأسیس کارخانه برق در تهران به یکی از تجار خوش نام آن زمان مرحوم حاج حسین امین الضرب واگذار گردید.

این کارخانه در سال 1285 درست 6 ماه بعد از صدور فرمان مشروطیت با یک ماشین بخار بیستونی با 3 دیگ بخار که سوخت آن زغال سنگ بود با مولدی به قدرت 400 کیلو وات ساخت کارخانه آ.ا.گ.

از کشور آلمان با ولتاژ 380/220 ولت آماده بهره‌برداری و پذیرش مشترکان شد.

محل این کارخانه در خیابان چراغ برق تهران (امیر کبیر کنونی) قرار داشت که فقط برای تأمین روشنایی شبها بین 5 تا 7 ساعت کار می‌کرد.

ماشین بخار دیگری با مولدی به قدرت 100 کیلو وات بعدها به آن اضافه شد.

از اوایل سالهای 1300به بعد دو دستگاه نیم دیزل به قدرت 5 اسب بخار ساخت کارخانه (انگوبلژیک کمپانی) در همان محل نصب گردیده و به ظرفیت کارخانه امین الضرب افزوده شد.

در این سالها به تدریج با آگاهی و علاقمند شدن بخش خصوصی به مزایای برق، رفته رفته شرکتهای خصوصی برای تولید، توزیع و فروش برق ایجاد شد.

در همین دوران برخی از کارخانه‌های صنعتی جدیدالتأسیس هم دارای مولد برق اختصاصی شدند.

در سال 1310 برای نخستین بار، شبانه روزی کردن برق درتهران در میان دولتمردان آن زمان مطرح گردیده و اقدامات اولیه برای تحقیق آن صورت گرفت تا آنکه بعد از گذشت 6 سال بالاخره در تاریخ 25/6/1316 یک نیروگاه بخاری ساخت کارخانه اشکودا از کشور جکسلواکی با 4 واحد 1600 مگاواتی جمعاً به قدرت 6400 کیلو وات در محل کنونی شرکت برق منطقه‌ای تهران واقع در میدان شهدا نصب گردیده و زیر نظر شهرداری تهران بهره‌برداری از آن آغاز گردید.

در فاصله سالهای 1320-1318 به ویژه اردیبهشت ماه سال 1319 که رادیو تهران شروع به کار کرد، استفاده از برق مخصوصاً برای شنیدن اخبار جنگ از رادیو با استقبال مردم روبرو گشت و به ناچار برای جبران کمبود نیرو از برق اضافی کارخانه‌های سیلو،سیمان تهران و پادگان سلطنت آباد کمک گرفته شد.

بر اساس آمارهای موجود میزان تولید برق‌زا 5/10 میلیون کیلو وات ساعت در ساعت 1317 به 5/15 میلیون کیلو وات ساعت در سال 1318 رسیده بود که با منظور کردن 5/1 میلیون کیلو وات ساعت تولید برق کارخانه حاج امین‌الضرب جمع تولید برق در آن سال به 17 میلیون کیلو وات ساعت رسید.

جمعیت تهران در آن سال 45000 نفر بود که بدین ترتیب میزان تولید سرانه برق سالانه به حدود 38 کیلو وات ساعت رسیده بود.

در سالهای قبل از سال 1315 مسئولیت تهیه، نصب، تعمیر و نگهداری تأسیسات مربوط به روشنایی خیابانها به عهده‌ واحدی به نام (اداره روشنایی) که در شهرداری تهران ایجاد شده بود قرار داشت.

ولی واحد مستقلی که به عهده‌دار برنامه‌ برای تأمین برق مورد نیاز مردم و توسعه تأسیسات برق در آینده باشد وجود نداشت.

با افزایش تقاضای روز افزون برق و رشد تدریجی مصرف، ایجاد یک موسسه مستقل که عهده‌دار این وظیفه باشد احساس گردید و به همین خاطر در 25 مهر ماه سال 1315 یک مؤسسه مستقل به نام (مؤسسه برق تهران) زیر نظر شهرداری به وجود آمد.

این مؤسسه در واقع با اهداف و شرح وظایف گسترده جایگزین اداره روشنایی شهرداری شد.

به علت افزایش تقاضا، کمبود برق در تهران روز به روز بیشتر احساس می‌شد اما در طی سالهای جنگ جهانی دوم به سبب اشغال ایران از سوی متفقین و آشفتگی اوضاع سیاسی داخلی و عدم امکان ساخت تجهیزات نیروگاهی در داخل کشور مشکلات حمل قطعات نیروگاهها از خارج کشور، امیدی به نصب نیروگاههای جدید وجود نداشت تا آنکه پس از پایان جنگ و پیش از خروج متفقین از ایران 4 دستگاه مولد 2000 کیلو واتی جمعاً به ظرفیت 8000 کیلو وات ساعت کارخانه (وستینگهاوس) از ارتش آمریکا خریداری گردیده و در ضلع شمالی مولدهای اشکودا نصب شد و بهره‌برداری از آنها در مهرماه سال 1327 آغاز گردید.

احداث این نیروگاهها و حتی استفاده از برق مازاد کارخانه‌های دولتی از جمله سیمان، سیلو، دخانیات، سلطنت آباد و راه‌آهن نیز تکافوی پاسخگویی به نیازهای برق تهران را نمی‌کرد.

چنان که در زمستان سال 1328 کمبود نیروی برق در تهران به طور کامل محسوس شد و به همین خاطر پس از مطالعات و بررسیهای به عمل آمده مسؤولان ذیربط در طی سالهای 1332 و 1333 اقدام به خرید 3 دستگاه مولد دیزلی هر یک به قدرت 1300 کیلو وات و در مجموع به قدرت 3900 کیلو وات، از کارخانه (نردبرگ) آمریکا نمودند.

این مولدها هم در ضلع شمال غربی مولدهای اشکودا نصب شده و در طی سالهای 1334 و 1335 مورد بهره‌برداری قرار گرفتند.

اولین گام اساسی برای تامین برق تهران در اواخر سالهای برنامه اول هفت ساله عمرانی کشور 1333 ـ 1327 اولین گام اساسی برای تأمین برق منطقه تهران برداشته شد.

چنانکه در بهمن ماه سال 1333 قراردادی با شرکت آلستوم فرانسه برای خرید و نصب دستگاه توربین بخاری هر یک به قدرت نامی 5/12 مگاوات و در مجموع به قدرت 50 مگاوات به امضا رسید تا در بیرون شهر تهران به سمت شمال غربی و در نزدیکی روستایی طرشت نصب گردد.

بهره‌برداری از اولین واحد این نیروگاهها تا امروز که پیش از 40 سال از افتتاح آن می‌گذرد و سر پا و در حال بهره‌برداری است.

در سال 1334 دولت وقت با خرید دو دستگاه توربین بخار هر یک به قدرت 5 مگاوات و در مجموع به قدرت 10 مگاوات موافقت کرد و قرارداد خرید این دو دستگاه توربین در بهمن ماه همان سال با شرکت (وستینگهاوس) به امضا رسید.

یکی از مولدهای 5 مگاواتی وستینگهاوس با ملحقات آن هم اکنون درموزه صنعت برق ایران که در سالن همین نیروگاه تأسیس شده موجود است.

این نیروگاه 10 سال پس از شروع کار بعد از راه‌اندازی نیروگاه بخاری بعثت (فرح آباد) به علت عدم نیاز و سر و صدای زیادی که در محل سکونت ایجاد کرد به حال تعطیل در آمد.

احداث سد کرج در پایان 1338 مجموع ظرفیت نصب شده مولدهای برق دولتی در تهران 78300 کیلووات رسید.

اما به دلیل افزایش روز افزون جمعیت و احداث کارخانه‌ها و صنایع جدید در تهران متأسفانه این میزان نیرو پاسخگوی نیازها نبود و به همین خاطر طرح احداث سد بر روی رودخانه‌ کرج و بهره برداری از نیروی آب رودخانه مذکر به منظور تولید انرژی برق که از سال 1328 قرار دادن با یک شرکت فرانسوی منعقد شده بود توسط سازمان برنامه و بودجه فعال گردیده و به توسط شرکت مورسین ـ نود سن به انجام رسید و در تاریخ سوم آبان 1340 بهره برداری از نیروگاه آبی سد کرج (امیر کبیر فعلی) آغاز گردید.

این نیروگاه متشکل از 3 واحد 5/45 مگاواتی جمعاً به قدرت 91 مگاوات بود که انرژی برق تولیدی آن از طریق یک خط انتقال نیروی 132 کیلوواتی تدو مداره به طول 54 کیلومتر به محل نیروگاه طرشت انتقال می‌یافت.

احداث سد سفید رود در اردیبهشت ماه سال 1341 عملیات ساختمانی سد سفید رود واقع در منجیل به پایان رسید و بهره برداری از نیروگاه سد که شامل 5 مولد هر یک به قدرت 5/17 مگاوات و در مجموع 5/87 مگاوات بود از سال 1343 آغاز شد.

مازاد نیروی برق این سد نیز به وسیله یک خط انتقال 230 کیلوواتی به تهران انتقال می‌یافت.

به این ترتیب برق تهران به تدریج از کمک گرفتن از سایر شرکتهای برق خصوصی به منظور پاسخگویی به نیاز مشترکیان بی نیاز گردید.

در فاصله سالهای 1346 – 1340 برای تأمین برق مورد نیاز تهران علاوه بر نیروی برق تولیدی سدهای کرج (امیر کبیر فعلی) و سد سفید رود از نیروی برق تولیدی سد لتبان به میزان 23/5 مگاوات، نیروگاه بخاری بعثت (فرح‌آباد) به میزان 5/247=5/82*3 مگاوات و مازاد سد در نیز استفاده می‌گردد.

تاسیس سازمان برق ایران اولین قانونی که برای برق تدوین شده قانون تأسیس سازمان برق ایران در سال 1341 است.

تا پیش از سال 1341 امور مربوط به برق در سازماند برنامه و بودجه زیر نظر واحدی به نام «مدیریت» اداره می‌شد.

نظر به اینکه مؤسسات موجود برق کشور اعم از دولتی و خصوصی به علت محدود بودن منابع مالی، فنی و اداری قادر به تأمین احتیاجات برق کشور نبوده‌اند و نظر به ضرورت توسعه سریع تأسیسات برق در کشور، ایجاد سازمان مستقلی برای توسعه صنعت برق لازم تشخیص داده شد که هدف اولیه لن تأسیس و ایجاد شرکتهای برق ناحیه‌ای از طریق ادغام مؤسسات برق موجود بود.

ارکان این سازمان با سازمان برنامه و بودجه در ارتباط بوده و بودجه آن نیز توسط سازمان مذکور تأمین می‌شد.

به طور کلی وظیفه سازمان برق ایران اجرای سیاستها و هدفهای برنامه عمران کشور بود.

این سازمان به موجب قانون تأسیس وزارت آب و برق به این وزارت وابسته گردید و تا سال 1344 به صورت وابسته به وزارت مذکور به فعالیت خود ادامه داد و از اول فروردین سال 1344 به موجب تبصره 50 قانون بودجه کل کشور این سازمان منجل گردیده و به عنوان واحد برق در وزارت آب و برق ادغام شد.

تأسیس شرکت منطقه‌ای تهران در قانون تأسیس وزارت آب و برمصوب 26/12/1342 به وزارت مزبور اجازه داده شده بود که برای اداره تأسیسات برق و نظارت بر نحوه استفاده از نیروی برق شرکتهایی را که به صورت شرکت سهامی عام و بر اساس اصول بازرگانی اداره خواهند شد ایجاد کنند.

طبق این مجوز به غیر از سازمان آب و برق خوزستان که از سال 1339 مشغول به کار بود، اساسنامه هفت شرکت برق منطقه‌ای از جمله شرکت برق منطقه‌ای تهرانت تدوین گردید و در آذر ماه 1343 به تصویب مجلسین شورای ملی و سنا رسیده و به اجرا گذاشته شد.

هدف از تشکیل این شرکتها در ماده 4 اساسنامه ذکر گردیده بود عبارت بود از تولید، انتقال و توزیع نیروی برق و خرید و فروش نیروی برق به طور عمده در منطقه.

یک سال بعد از 17 آذرماه سال 344 با اصلاح ماده 4 اساسنامه وظیفه توزیع برق نیز به این شرکتها محول گردید.

شرکت برق منطقه‌ای تهران از همان سال با زیر پوشش قرار دادن مشترکان برقهای شرکتهای خصوصی در تهران و تحویل گرفتن مدیریت برق شهرستان‌های استان تهران، مرکزی، سمنان و زنجان به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای برق منطقه‌ای کشور کار خود را آغاز کرد.

این شرکت با تحویل گرفتن کلیه نیروگاههایی که زیر نظر شهرداریها اداره می‌شدند و با احداث شبکه‌های جدید فشار قوی وفشار ضعیف و احداث ایستگاههای انتقال، فوق توزیع و توزیع نیروی برق، برای تحویل برق با کیفیت مطلوب به مشترکان، اقدامات اساسی به عمل آورد.

تاسیس شرکت تولید و انتقال نیروی برق ایران (توانبر) کلیه شرکتهای برق منطقه‌ای از جمله برق تهران در بدو تأسیس و عهده‌دار تولید، انتقال و توزیع نیروی برق در محدوده حوزه فعالیت خود بوده‌اند.

از ابتدای سال 1348 با ایجاد شرکت سهامی تولید و انتقال نیروی برق ایران (توانبر) وظیفه ایجاد و بهره برداری از کلیه تأسیسات تولید، ایستگاههای فشار قوی و خطوط انتقال نیروی 400 و 230 کیلوواتی و عمده فروش برق به این شرکت واگذار شد و در نتیجه شرکت برق منطقه‌ای تهران اداره و بهره‌برداری و توسعه و نوسازی شبکه‌های فوق توزیع‌، توزیع و خدمات رسانی به مشترکان محدود شد.

در سال 1365 در جهت سیاست جدید وزارت نیرو دائر بر تمرکز زدایی در کارهای اجرایی تصمیم گرفته شد، مسئولیت تولید، انتقال، دیسپاچینگهای منطقه‌ای و توزیع برق در هر منطقه به شرکت‌های برق منطقه‌ای واگذار گردد.

این سیاست شرکت برق منطقه‌ای تهران به تدریج کلیه تأسیسات تولید و شبکه‌های انتقال واقع در محدوده فعالیت خود را تحویل گرفته و نسبت به بهره‌برداری، ایجاد و توسعه تأسیسات جدید مستقیماً اقدام نموده است.

تغییر در حوزه عملیاتی شرکت پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مقتضای تحول در ساختار صنعت برق، در حوزه عملیاتی شرکت برق منطقه‌ای تهران تغییراتی به شرح زیر داده شده : * در نیمه دوم سال 1365 بخشی از حوزه فعالیت شرکت برق منطقه‌ای تهران شامل بخشی از محدوده استان مرکزی شامل شهرستانهای اراک، ساوه،تفرش و آشتیان و خمین از آ، جدا شده و زیر پوشش شرکت برق منطقه‌ای باختر که تازه تأسیس شده بود قرار گرفت.

* در خرداد ماه سال 1367 بخش دیگری از حوزه فعالیت شرکت برق منطقه‌ای تهران شامل شهرستان‌های زنجان، قزوین، تاکستان، ابهر، خدابنده، و … از آن جدا شده و زیر پوشش شرکت برق منطقه‌ای جدیدی به نام شرکت برق منطقه‌ای زنجان درآمد.

* در شهریور ماه سال 1367 نیز برای سومین بار بخشی از محدوده فعالیت شرکت برق منطقه‌ای تهران از جمله شهرستان‌های سمنان، شاهرود، دامغان، گرمسار و … از آن جدا شده و زیر پوشش شرکت برق منطقه‌ای سمنان قرار گرفت.

و بدین ترتیب تعداد شرکتهای برق منطقه‌ای در سطح کشور به 16 شرکت افزایش یافت.

اصلاح ساختار و تمرکز زدائی ازسال 1364 وزارت نیرو بر اساس مطالعاتی که از سالهای قبل انجام شده بود، اقدام به اجرای عملیات تمرکز به صورت محدود نمود.

سیاست عدم تمرکز به عنوان اولین قدم، با واگذاری تأسیسات انتقال با ولتاژ 230 کیلووات و کمتر از شرکت توانبر به شرکتهای برق منطقه انجام شد.

همچنین بخش نیروگاههای گازی هم که در مناطق وجود داشت از شرکت توانبر منفک گردید و به شرکت‌های برق منطقه‌ای واگذار شد.

از سال 1368 در اجرای سیاستهای وزارت نیرو از جمله اعطای اختیارات متناسب با مسئولیت‌ها به واحدهای صف و ایجاد شرکت‌های مدیریت تولید برق در هر منطقه به منظور افزایش بهره‌وری و کاهش قیمت تمام شده تولید به قیمت ثابت، کلیه اختیارات مالی، اداری، بازرگانی و امور کارکنان هر نیروگاه به مدیریت نیروگاه واگذار شد و در سال 1370 و 1371 در اجرای سیاست مذکور، کلیه تأسیساتی که در اختیار توانبر بود به مناطق واگذار شد.

در واقع نیروگاهها به واحدهای خودگران و به صورت مرکز هزینه و درآمد تبدیل شدند و نرخ فروش برق هم برای آنها تعیین شد.

سپس با توجه به رهنمودهای برنامه اول توسعه، مجمع عمومی شرکت‌ها موارد زیر را به وزارت نیرو ابلاغ کرد: * تشکیل شرکت‌های توزیع در هر شهرستان به منظور ارتقاء سطح عملکرد فنی و مهندسی و در مجموع ارائه خدمات بهتر به مشتریان و اداره آنها به صورت غیر دولتی.

* تشکیل شرکتهای مدیریت تولید برق به صورت غیر دولتی واگذاری اداره نیروگاهها به این شرکت.

* حذف بخشهای امانی و خدماتی از شرکتهای برق منطقه‌ای و تبدیل آنها به شرکت‌های اقماری با استفاده از امکانات و کارکنان موجود و در مجموع تبدیل مراکز هزینه به مراکز سود.

در اجرای سیاست‌های مذکور شرکت برق منطقه‌ای تهران از سال 1327 در زمینه‌های مختلف فعالیت خود تجدید نظر کرد و به تدریج نسبت به ایجاد و تأسیس شرکت‌های مدیریت تولید برق، شرکت‌های توزیع نیرو و شرکت‌های پشتیبان برای ارائه خدمات فنی و مهندسی، پیمانکاری و مشاوره‌ای اقدام نمود به طوری که تاکنون پنج شرکت مدیریت تولید برق با ظرفیتی نزدیک به 5300 مگاوات و تولید برق سالانه 20 میلیارد کیلووات ساعت و هفت شرکت توزیع نیروی برق که هر یک به طور مستقل عهده‌دار بهره برداری، نگهداری، توسعه شبکه، فروش انرژی برق و ارائه سایر خدمات به مشترکیان در حوزه عملیاتی خود می‌باشند و 15 شرکت پشتیبانی که خدمات فنی مهندسی، مشاوره‌ای و پیمانکاری ارائه می‌کند به صورت شرکت‌های وابسته و اقماری زیر نظر شرکت برق منطقه‌ای تهران به فعالیت ادامه می‌دهند که در صفحه‌های بعد به اسامی و شرح فعالیت آنها اشاره خواهد شد.

در حال حاضر مسئولیت تأمین بیش از 3/7 میلیون مشتری خانگی، صنعتی و عمومی، تجاری و کشاورزی، در محدوده دو استان تهران و قم شامل شهرستان‌های تهران، قم، کرج، شمیرانان، ری، فیروزکوه، دماوند ورامین، اسلام شهر، پاکدشت، شهریار، رباط کریم، و ساوجیلاغ که در سال 1379 نزدیک به 20 میلیارد کیلووات ساعت برق را به مصرف رسانده‌اند به عهده شرکت برق منطقه‌ای تهران قرار دارد.

نمودار * تعیین اهداف شخصی و تجاری: بررسی و شناخت انگیزه های شخصی و اهداف تجاری شرط راه اندازی یا گسترش هر فعالیت اقتصادی است.

این بررسی جهت حرکت را برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده که همانا موفقیت تجاری است مشخص می نماید و همانند چراغی در فراسوی تکاپوهای اقتصادی شما را برای نیل به مقصود یاری می دهد.

ارزیابی بازار فروش کالا یا خدمات:‌ قدم بعدی جهت توفیق در فعالیت های اقتصادی توجه و گوش فرادادن به خواسته های مصرف کنندگان و مخاطبین کار تجاری شما است.

در این راستا باید با بررسی هوشیارانه و مبتنی بر تحقیقات کارشناسانه نیاز مصرف کنندگان، کالای مورد نظر با خدمات خود را مشخص کنید و براساس اطلاعات بدست آمده محصولات یا خدماتی به بازار عرضه نمادئید که بتوانید پاسخگوی نیاز واقعی مخاطبین شما باشد.

آمار ورشکستگان تجاری بیانگر این واقعیت تلخ است که برخی از دست اندرکاران امور اقتصادی برای این موضوع اهمیت چندانی قائل نیستند و پیش از بررسی نیازهای بازار اقدام به انتخاب محصولات یا خدماتی می نمایند که بنظرشان جالب می آید و بدون بازار سنجی این کالاها یا خدمات را روانه بازار می کنند!

این دسته از فعالان امور اقتصادی ممکن است جالبترین و منحصر به فردترین اختراع تاریخ را در حیطه فعالیت های اقتصادی خود کرده باشند و مردم بدعت گذاری آنان را شگفت آور عنوان کنند اما واقعیت این است که مصرف کنندگان حاضر نیستند برای کالا یا خدماتی که بدان نیاز ندارند !

کمترین هزینه را صرف نمایند از این رو، بازار سنجی و تحقیقات در زمینه شناخت بازار محصولات یا خدمات نقشی اساسی در موفقیت فعالیت های اقتصادی دارد.

تدوین برنامه بازاریابی: هدف از تدوین برنامه بازاریابی اینست که از طریق یک برنامه مدون کارآمد مشخص نمائید چگونه می خواهید محصولات و خدمات مورد نظر خود را به مصرف کنندگان یا مخاطبین ارائه دهید.

مزیت کالا یا خدمات شما نسبت به محصولات و خدمات مشابه چیست و از طریق کدامین ابزار تبلیغاتی مؤثر و آگاهی دهنده به مخاطبین معرفی خواهد شد.

تدوین برنامه مقدماتی تجاری: این برنامه عرصه فعالیت اقتصادی مورد نظر وضعیت و شرایط رقبای احتمالی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.

برنامه مقدماتی تجاری از یک سو به بررسی مزیت و برتری محصولات و خدمات شما نسبت به کالاها و خدمات مشابه می پردازد و از طرف دیگر نکات مثبت و منفی عملکرد تجاری رقبا را در حیطه کیفتیت تولیدات و خدمات، شیوه های بازاریابی و فروش ارزیابی می کند.

این برنامه نه تنها نخستین گام جهت بررسی کارشناسانه وضعیت بازار کالا یا خدمات مورد نظر و مقایسه دقیق آن با محصولات و خدمات مشابه عرضه شده در بازار است، بلکه در برگیرنده مقطع زمانی مناسب جهت محاسبه میزان سرمایه گذاری و انتخاب همکاران و کارمندان مورد نیاز با مهارتهای مناسب با کار است.

افزون بر این تدوین برنامه مقدماتی تجاری تصویری تقریبی از میزان درآمد و هزینه ها را در اختیار شما قرار می دهد.

* انتخاب گروه مدیران : پیش از تنظیم برنامه نهایی تجاری باید گروه مدیریتی متشکل از افراد کارآمد و مجرب با مهارتهای مورد نیاز را تشکیل داد.

اشخاص تشکیل دهنده گروه مدیریتی باید از دانش و تجربه کافی برای انجام وظایف محوله برخوردار باشند و مهارت‌های آنان مکمل تواناییهای شما باشد.

از همین رو ملاکتهای مانند خویشاوندی، دوست بودن و توافق اخلاقی به تنهایی نمی‌تواند معیارهای منطقی برای هر فعالیت اقتصادی باشند.

زیرا تعمق در روند همکاریهای تجاری بیانگر این واقعیت است که توفیق شرکاء در هر فعالیت تجاری مشترکین افزون بر تفاهم، منوط به توانائیهای آنان در پیشبرد امور تجاری است.

* محاسبه سرمایه مورد نیاز و تدوین برنامه نهایی تجاری: برنامه نهایی تجاری با اتکاء به اطلاعات مندرج در برنامه مقدماتی، دیگر اطلاعات بدست آمده و بهره گیری از دانش و تجربیات گروه مدیریتی به منظور تعیین استراتژی غائی و به اجرا درآوردن طرح اقتصادی تدوین می‌گردد.

در این برنامه افزون بر تعیین میزان سرمایه مورد نیاز، برای اجراء برنامه نهایی تجاری و جلب سرمایه گذاران برخوردار است.

برنامه نهایی تجاری سندی است که از آن برای گرفتن وام از منابع اعتباری می‌توان استفاده نمود و در روند پیشرفت کار همواره به عنوان منبع و مرجع قابل استناد مورد بهره‌گیری قرار می‌گیرد.

* تعیین استراتژی تبلیغاتی برای جذب سرمایه گذاران: افزون بر تدوین خط مشی معقول بر بازاریابی محصولات و خدمات باید استراتژی جذب سرمایه گذاران را نیز تنظیم نمود.

در این استراتژی باید طرح اقتصادی با بیانی جذاب و منطقی به سرمایه گذاران یا وام دهندگان بالقوه و بالفعل معرفی گردد تا با حمایت آنان نیازهای مالی طرح اقتصادی تأمین شود.

* تبلیغ طرح اقتصادی به منظور جذب سرمایه: پس از تدوین استراتژی تبلیغاتی برای جذب سرمایه گذاران، باید بسته به موضوع و شرایط حاکم طرح اقتصادی را از طریق درج آگهی در نشریات پر خواننده، برنامه‌های تصویری (تلویزیون، نوار تبلیغاتی ویدئو .

سی دی CD) مکاتبات، ارسال ایمیلEmail؟، شرکت در نمایشگاهها و مراجعه حضوری به منابع مختلف سرمایه و وام معرفی نموده و آنان را به سرمایه گذاری در طرح اقتصادی ترغیب کنید.

سپس با تکیه بر شم تجاری مورد نظر خود را در قراردادهای سرمایه گذاری قید نموده و سرمایه مورد نیاز را با بهترین شرایط دریافت نمائید.

* تبلیغ محصولات و خدمات : از آنجا که بقاء و تداوم موقعیت هر فعالیت اقتصادی بستگی به ایجاد و حفظ ارتباط مستمر با مخاطبین آن دارد برای حضور موفق در بازار فروش محصولات و خدمات باید به عنصر تبلیغات توجه خاص معطوف داشت و در این راستا باید از تمام امکانات برای معرفی تولیدات و خدمات خود استفاده کنید.

خدمات سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان تاریخچه سازمان آنچه امروزه به عنوان سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان شناخته می‌شود شکل تحول یافته دستگاههایی است که پیش از آن نیز به نوعی در امر تولید و توزیع کالا در جهت حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کننده ایفای نقش می‌نمودند.

در نظام‌های مختلف اقتصادی، توجه به اقشار مصرف کننده و تولید کننده و حمایت از آنها در برابر تحولات ناگهانی و شدید بازار و ایجاد تعادلی منطقی میان خواسته‌های تولید کنندگان و مصرف کنندگان همواره مد نظر قرار داشته است.

در کشور ما نیز با وضع قوانین و مقررات گوناگون گام‌های اولیه در این مسیر برداشته شد و ایجاد سازمانی خاص برای رسیدن به هدف مزبور در سال 1353 اولین حرکت عملی در این راستا بودو از همین رو مجلسین آن زمان در قانون تشکیلات وزارت بازگانی، به منظور بررسی تعدیل قیمت تولیدات داخلی و واردات، مرکز بررسی قیمت‌ها را پیش بینی نمود.

متصدیان امر بررسی قیمت‌ها به عنوان کارشناسانی خبره اگر چه توجه به اقشار مصرف کننده ایجاد گردید.

صندوق مزبور موظف شد که فهرست کالاهایی که نیازمند حمایت دولت می‌باشند را تهیه و با درج قیمت به اطلاع عموم برساند.

مضافاً اینکه اخذ ما به‌التفاوت از بعضی از کالا‌ها و پرداخت یارانه به برخی دیگر از کالاها در جهت ایفای نقش حمایتی سازمان نیز ضروری دانسته شد.

صندوق حمایت از مصرف کننده و مرکز بررسی قیمت‌ها هر دو وابسته به وزارت بازرگانی بودند که بدواًمستقل از یکدیگر عمل می‌کردند ولی با تصویب مجلس شورای ملی در سال 1356 صندوق حمایت از مصرف کنندگان که به صورت شرکت سهامی اداره می‌شد یکباره خود ادامه داد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی شورای انقلاب طرح ادغام سازمان حمایت تولید کنندگان و مصرف کنندگان و مرکز بررسی قیمتها را تصویب نمود (دی ماه 1358) و بدینسان سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان ایجاد شد و وظایف دو دستگاه فوق‌الذکر به این سازمان محول گردید.

سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و به صورت شرکت سهامی اداره می‌شود و از جمله مؤسسات وابسته به وزارت بازرگانی محسوب می‌گردد.

اساسنامه سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان که بر اساس آن سه وظیفه عمده و اساسی این سازمان به طور خلاصه عبارتند از قیمت‌گذاری، پرداخت یارانه کالاهای اساسی و اخذ مابه‌التفاوت مصوبات شورای اقتصاد و هیات محترم وزیران در ایفای وظایف محوله سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان دارای نقش مهم و موثری می‌باشند و علاوه بر آن قانون برنامه سوم توسعه و تبصره‌هایی از قانون بودجه سالیانه کل کشور در ارتباط با وظایف سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان می‌باشد نیز بسیار حائز اهمیت تست.

اهداف سازمان اهداف سازمان در چهارچوب وظایف و اختیارات خود حمایت از تولیدات داخلی و افزایش آن و حمایت از مصرف کنندگان در برخورد با نوسانات غیر معقول قیمتها و همکاری با سازمانهای ذی ربط در تشویق امر صادرات و بازاریابی از طریق تعیین،تعدیل، تثبیت و کنترل قیمت تولید داخلی و کالاهای وارداتی و انجام تحقیقات و بررسی لازم و ارایه طرحهای مناسب در جهت متعادل ساختن قیمت کالاهای وارداتی و تولید داخلی می‌باشد.

وظایف و فعالیتها 1ـ حمایت از تولید و عرضه فرآورده‌های داخلی و خدمات مناسب در جهت افزایش آنها 2ـ حمایت از مصرف کنندگان در قبال نوسانات و کنترل آنها 3ـ تحقیقات لازم در جهت تشویق صادرات غیر نفتی و همکاری با سازمانهای مربوط در این زمینه 4ـ بررس، تعیین، تعدیل و کنترل قیمت انواع خدمات و محصولات تولیدی اعم از کشاورزی، صنعتی و معدنی و همچنین بررسیهای لازم در جهت کنترل قیمت کالاهای وارداتی در سطح عمده فروشی و خرده فروشی 5ـ تعدیل و اعلام قیمت کالاهائیکه دارای نمایندگی انحصاری است و در رابطه با نیاز سازمانهای دولتی و شهرداریها و سایر موسسات بخش عمومی کشور می‌باشند.

6ـ بررسی عوامل مؤثر در قیمت تمام شده کالا و خدمات و سیستم‌های مربوط به توزیع تا مرحله مصرف