ترویج و آموزش کشاورزی
بطورکلی فعالیتهای ترویجی را که در غالب کشورهای جهان پذیرفته شده می توان به چنداصل استوار دانست:اصول اقتصادی ، اصول آموزشی و اصول اداری.
که در اینجا بطور اجمالی به اصول آموزشی ، اشاره خواهد شد:
برای اینکه سطح میزان بیشتر خواهی در بین جامعه روستائی بالا رود، و برای اینکه اندیشه های نو و شیوه های نوین کشاورزی در روستا رواج پیدا کند و برای اینکه حس همیاری و خودیاری در روستا ها فزونی یابد و سرانجام برای اینکه بتوان به هدفهای نهائی ترویج که همانا افزایش سطح درآمد روستائیان و رسیدن به کمال مطلوب در مظاهر مختلف زندگانی آنها دست یافت باید از لاقیدی ها و توکل داشتن روستائیان به طبیعت کاسته ، شک و تردید ها و اتکاء به غیر از میان آنها برطرف نموده و بالاخره حس همکاری و مأنوس شدن بکار های دسته جمعی را در آنها بطور شایسته ای بالا برد.یگانه عاملی که ما را در این مسیر به مقصود می رساند ، آموزش و تعلیم همگانی روستائیان می باشد و نمی توان از آن در هیچ مرحله ای از مکان و هیچ نوع فعالیتی صرفنظر کرد.
با آگاهی به این مسئله و در کل با توجه به اینکه روستائیان بدون آموزش قادر نخواهند بود فعالیتهای فنی ، اجتماعی و اقتصادی را به طرز پسندیده ای به انجام برسانند .
ترویج اساس و رکن اصلی خود را بر پایه آموزش استوار کرده است.
ترویج یک آموزش غیر رسمی است چون آموزش در ترویج وابسته به تدریس و تعلیم مدرسه ای و با برنامه رسمی نمی باشد.
ترویج آموزش است چون هدفش یاد دادن ، فهماندن و مدرن کردن مردم به روشهای بهتر می باشد .
و به هیچ وجه هدفش مجبور کردن و مطیع کردن آنها نمی باشد.
مروجین با روشهای ترویجی به روستائیان می آموزند که چگونه با افزایش عملکرد ، پول بیشتری بدست آورند و در عین حال چگونه از درآمد بیشتر، استفاده مطلوب بعمل آورند.
ترویج یک آموزش غیر رسمی است چون آموزش در ترویج وابسته به تدریس و تعلیم مدرسه ای و با برنامه رسمی نمی باشد.
مروجین با روشهای ترویجی به روستائیان می آموزند که چگونه با افزایش عملکرد ، پول بیشتری بدست آورند و در عین حال چگونه از درآمد بیشتر، استفاده مطلوب بعمل آورند.
اگر به مردم روستائی ، راه ها و روش های حل مشکلات آنها آموخته شود آنها هم می توانند تصمیم بگیرند و عاقلانه اقدام کنند ترویج به مردم یاد می دهد که چگونه از منایع طبیعی خود استفاده کنند تا در نتیجه روشهای غیر فنی زراعی آنرا نابود نکنند ، بلکه در بهبود شرایط و استعدادهای این منابع نیز اقدام شود .
رفتار ، عقاید و مختصات خانواده ، جامعه و محیط زندگی ، در زندگی فردی بسیار مؤثر است و عامل مهمی در عوض شدن رفتار ، عقاید و فعالیتهای فردی محسوب می شوند .
بنابراین در آموزش ترویجی ، فرد نیز بایستی مورد نظر قرار گیرد.
مراکز تحقیقاتی باید خود را سریعا به مروجین انتقال دهند و مروجین با آموزش به روستائیان می توانند نقش ارزنده ای در بالا بردن معلومات کشاورزی روستائیان بازی کنند ، فلوئیت زیر بیان کننده این مطلب می باشد.
رابطه ترویج با تحقیق در تماس مروجین با کشاورزان ، مروج می تواند محقق کشاورزی منطقه ، محدودیتهای کاری کشاورزان و وضعیتی که آنها دارند آشنا سازد.
حتی بهتر است که مروج جهت اطمینان از مناسب بودن توصیه های ترویجی و انطباق آنها با نیاز کشاورزان زمینه تماس مستقیم کارشناسان را با کشاورزان فراهم نماید.
اجرای آزمایش در شرایط کشاورزان موقعیت خوبی جهت بررسی کاربرد نتایج تحقیقات در سطح مزرعه و همچنین کسب اطلاعات لازم از اشکالات و معایب توصیه ها توسط محققین بدست می دهد.
بدین ترتیب برداشت عمومی از فلسفه هدف و کار ترویج را می توان به این صورت ساده و خلاصه کرد : ترویج پلی است میان مردم روستائی و مراکز تجقیقاتی ، که البته این پل بایستی نوعی معبر دو سویه باشد.
یعنی از یک سو توصیه ها و دستور العمل های فنی تحقیقات را به روستا برده و از طرف دیگر مسائل و مشکلات روستائیان را باید به محققین انتقال دهد.
کشاورزی مرکز تحقیقات پــــــُــــــــــــــــل با توجه به اینکه اشاعه ایده های علمی و فنی جدید که نوعا پیشرفته ترین روش و یا آخرین توصیه های فنی می باشد در منطقه مورد عمل به مهارتی بسیار احتیاج دارد ، لذا با توجه به هدف آموزش ترویج که ترویج نوعی آموزش غیر رسمی داوطلبانه در خارج از مدرسه است.
مروج بایستی برای تحقق اهداف خود از مهارتهای آموزشی خاصی برخوردار باشد.
نکات آموزشی را بدقت رعایت نموده و هدف آموزشی را بشناسد تا کارش عملا در جامعه پیشرفت کند ؛ الزاماً مروج بایستی ابتدا یک آموزشگر شود و بعد عهده دار کار ترویج گردد.
در همین رابطه است که آموزش از نوعی که مطلب ترویج است ، یکی دیگر از مبانی این امر به حساب آمده و لازم است به دقت مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد ، تا منظور از آن در کار ترویج به روشنی مشخص شود.
رابطه تحقیق با آموزش همانطور که می دانیم نتایج داده های تحقیقاتی محققین بایستی بصورت ایده های نو همواره با آموزش آموزشگران در مسیر تلفیق گردد تا بصورتی قابل پذیرش و مأنوس به روستائی ارائه شود.
این نکته نوعی ارتباط بین بخشهای تحقیقاتی و بخشهای آموزشی می باشد که ارتباط دهنده آنها مروجین هستند .
نهادهای آموزشی از طرفی مسئول پرورش محققین هستند و از طرف دیگر آموزشهای پژوهشگرانه ارائه می دهند .
از طریق آموزش است که کاربر و نکات علمی مشخص و مفهوم می گردد .
ضمناً اولین مهارتهای لازم برای انجام امور تحقیقی و ترویجی آنها ار طریق آموزش دیدن و کسب اطلاعات لازم مورد نیاز میسر می شود .
رابطه بین تحقیق و آموزش امریست غیر قابل انکار .
ترویج با آموزش نیز در رابطه است ، و در اینجا به همین نکته بسنده می کنیم که : ترویج بدون آموزش ، خصوصیات و مشخصات خود را از دست می دهد و اسا ساً این دو لازم و ملزوم یکدیگرند .
جدی که هیچ نظام ترویجی بدون وجود آموزش نمی تواند توفیق یابد و یا حداقل از توفیق مداوم برخوردار شود .
به همین جهت است که آموزش را پایه اصلی و جزء لاینفک ترویج دانسته اند .
کمک مروج از طریق ارتباط با محقق همانطور که می دانیم ترویج پلی است بین تحقیقات و زارعین ، اطلاعات علمی را به زارعین می رساند مسائل آنها را درک می کند ، مسائل یا راه حل های علمی را به محقق می رساند ، محقق برای یافتن راه حل تجسس می کتد و نتیجه را به مروج می رساند و سپس او آن را به زارعین منتقل می کند .
اگر مروج نتواند زبان زارع و محقق را درک کند ، مروج خوبی نخواهد شد .
نتیجه آنکه یا مسائل به تحقق نمی رسد و یا راه حل آن به زارع ، و در این صورت این پل شکسته است .
در اینجا به اختصار به روشهای آموزشی در ترویج اشاره می شود ، که در انجام آنها در بالا بردن راندمان عمل آموزشی ترویج موثر است .
روش آموزشی انفرادی : در این روش آموزشی ، مروج به سراغ تعداد محدودی از افراد مختلف می رود و از طریق دیدار در مزرعه ، محل کار یا دفتر مروج یا تما سهای تلفنی ، نامه و مانند اینها آموزشهای لازم را به آنها می دهد .
روش آموزشی گروهی : غالباً این روش زمانی مطرح می شود که افراد محدودی یا جمعیت کوچک مسائل مشترکی داشته باشند ، به نحوی که تعداد فراگیر آن امکان آموزشهای انفرادی را دشوار یا غیر ممکن می سازد .
در این خالت روشهایی مانند نمایش طریقه ای یا نمایش روش ، نمایش نتیجه ای ، سخنرانی ، اسلاید ، فیلم ، گردشها و بازدیدهای گروهی ، کنفرانسها ، سمینارهل و انواع دیگر گردهمائیها مورد استفاده قرار می گیرند .
روش آموزش انبوه یا جمعی : در حالتی مورد استفاده قرار می گیرد که اولاً مسائل عمومی در برنامه آموزشی مطرح باشد و ثانیاً آموزش آموزش همزمان افراد در مکانهای مختلف و در سطح وسیع میسر و مقدور نباشد .
در این حالت انواع بولتن ها ، پوسترها ، نشریات ترویجی ، مجلات ، روزنامه ها ، برنامه های رادیوئی و برنامه های تلویزیونی و از قبیل ، روشهای مناسبی برای ارائه خدمات آموزشی می باشند .
به هرحال بایستی مروج هدف ، امتیازات ، محدودیتها و مناسبترین طریقه بکار بردن هر یک از روش های ترویجی را بداند و آنگاه به کار نبرد .
روشها و وسائل کمک آموزشی در ترویج : با روستایین ارتباط متقابل برقرار نموده و مطالب آموزشی بین آنان مطرح شود .
نامه نمایشگاه تلویزیون چارت سخنرانی نشریات ترویجی پوستر رادیو تابلو های نمایشی اطلاعیه جلسات ترویجی عکس مجامع و مجالس نمایش نتیجه ای نمایش طریقه ای گردش دسته جمعی ملاقات در دفتر کار در حین نمایش قبل از نمایش داستانهای ترویجی بعد از نمایش اسلاید و فیلم استریپ ملاقات درخانه و مزرعه.
نکات ایمنی در موقع سمپاشی مزارع کشاورزی هرگز سم را در دسترس اطفال قرار ندهیم .
سموم را باید در محلهای در بسته و دور از دسترس نگهداری کنیم .
هرگز نباید محلول سم را با دست مخلوط کنیم یا بهم بزنیم .
همیشه محلول سم را با دستکش و یک قطعه چوب بهم بزنیم .
بدون کلاه سمپاشی نکرده و برای باز کردن لوله سمپاش آنرا فوت نکنیم .
برای باز کردن سوراخ سر لوله سمپاش از یک سوزن استفاده کنیم .
هرگز در موقع وزش باد شدید سمپاشی نکنیم .
در موقع وزش باد ملایم پشت به باد سمپاشی کنیم .
جهت جلو گیری از مسمومیت اشخاص و حیوانات ، ظروف خالی سم را هیچگاه یه حال خود رها نکنیم .
ظروف خالی سم را له کرده و در چاله نسبتاً عمیق دفن کنیم .
هیچ وقت در موقع سمپاشی غذا نخوریم و سیگار نکشیم .
بعد از سمپاشی لباس کار را در آورده ، دست و صورت خود را با آب و صابون بشوئیم .
عوامل موثر در کاهش بازدهی کود در زراعت و باغبانی : نا مساعد بودن خاک در هنگام کاشتن بذر 20 تا 25% نا مساعد بودن خاک واریته و نژاد گیاه زراعتی 20 تا 40% دیر کاشتن بذر 20 تا 40% مقدارکمی بذر 10 تا 25% آبیاری ناکافی 10 تا 25% تأثیر علف های هرز 15 تا 50% نا صحیح بودن تعادل کودی 5 تا 10% گسترش و پخش نا صحیح کودها در زمانهای نا مساعد نا مساعد بودن خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک خاک های شور – قلیا و شور قلیا ( قلیا – سندیک ) خاکهای آهکی خاکهای باتلاقی هورمون Pix و کاربران آن در زراعت پنبه در مزرعه نمایشی و ترویجی و تحقیقی پنبه شهرستان علی آباد کتول واقع در روستای مزرعه کتول از هورمون Pix استفاده گردید ، مقدار دز مصرفی این هورمون یک و نیم لیتر همراه با دویست لستر آب در هکتار و زمان اجرای آن هنگامی است که گیاه وارد مرحله گلدهی می شود و گاهاً تا حدود ده درصد مزرعه وارد فاز گلدهی می کردد .
استفاده از هورمون Pix در مزرعه پنبه باعث می گردد که رشد رویشی پنبه کاهش یابد و تا اندازه قابل توجهی رشد زایشی را افزایش می دهد به علاوه چون پنبه رشد رویشی کمتری پیدا می کند عملیات برداشت پنبه آسان تر و پنبه زود رس می گردد ، و عملیا ت لازم برای کشت بعدی سهل تر انجام می گردد .
استفاده از هورمون Pix با عث تیرگی رنگ در پنبه گردیده و برگها رنگ تیره تری پیدا می کند ، لذا این یرگها بیشتر نور خورشید را جذب می کنند و ساخت تولید مواد اولیه را بهتر انجام می دهند در حالی که متوجه گردیده شد که پنبه هایی مه هورمون Pix روی آنها پاشیده شده است کمتر در معرض آفات و بیماری های گیاهی قرار گرفته اند ، استفاده از این هورمون مثمرثمر بوده و در آینده سعی بر آن است که تمامی مزارع پنبه از این روش پیروی نمایند و هورمون Pix در تمام مزارع پنبه گسترش یابد .
ارزش مبادله یک کیلو پنبه محلوج در مقایسه با سایر محصولات در بازار بین المللی یک کیلو پنبه محلوج 12 کیلو گندم 15کیلو ذرت 18 الی 10 کیلو برنج 6 تا 7 کیلو سویا کرم قوزه پنبه پروانه شفیره لارو تخم کرم قوزه پنبه به غنچه و قوزه پنبه حمله کرده و خسارت وارد می سازد .
مبارزه زراعی : از بین بردن بوته های پنبه پس از برداشت – شخم عمیق زمستانه – غرقاب مزرعه حداکثر تا دی ماه .
مبارزه شیمیایی : استفاده از ، یکی از سموم موثر یه شرح زیر : پودر سویل 2- محلول انرو سولفات موقع سمپاشی : قبل از ظهور گل و غنچه : وقتی درهرده بوته یک تخم با کرم دیده شد .
بعد از ظهور گل و غنچه : وقتی درهرصد بوته یا غنچه با قوزه یک یا چند کرم دیده شد.
بهترین زمان سمپاشی صبح زود و غروب می باشد .
کنه پنبه Tetranychas urticae کنه بالغ وره سن سه پوره سن دو پوره سن یک تخم این آفت پلی فاژ بوده و در کلیه نقاط پنبه خیز کشور وجود دارد و در زیر برگ های شاداب ایجاد یک میکروکلبما می نماید ، و پشت برگ ها زندگی کرده و تارهایی مانند تار عنکبوت می تند .
طغیان این آفت بیشتر به خاطر استعمال بی رویه سموم کلره یه خصوص توک فن ، اندرین ، آلدرین ، ددت در پنبه کاریها می باشد .
پیشگیری : مبارزه با علفهای هرز حاشیه و داخل مزارع ، سمپاشی لکه های آلوده در داخل مزارع ، سمپاشی حاشیه بیرونی و داخلی مزارع در دو نوبت از اواسط بهار با فاصله دو هفته .
مبارزه شیمیایی : از سموم زیر می توان به نسبت های مختلف استفاده کرد : 1- دیکوفن 2- تترادیفون 3- مونوکروتونوس (نوواکرون) 4- بینا باکریل 5- نئورون 6- مروسید 7-آکار ساحل (رقم کشت پنبه در متطقه گرگان و کنبد ) این پنبه نیز از نتیجه دورگ گیری بین کوکر صدویلت و رقم سیصد و چهل و نه که مرکز اولیه آن از آمریکا است ، در مرکز بررسی های پنبه ورامین حاصل شده و بسیار پر محصول می باشد که از سال هزار و سیصد و چهل و هفت جهت کاشت به کشاورزان معرفی گردیده است .
کیل آن سه درصد بیش از کوکر صدویلت و حدود چهل درصد است .
الیاف آن محکم تر ، بلندتر و مرغوب تر است .
اندازه قوزه ها بزرگتر و هر قوزه آن شش و نیم تا هفت گرم وزن دارد و به علت بزرگی قوزه ها عمل برداشت آن به صهولت انجام می شود .
در مقابل رطوبت و بیماری بوته میری ( ور تیپلیوز ) مقاوم و برای کاشت در گرگان و گنبد و مازندران و کردکوی بسیار مناسب است ؛ طول الیاف آن بیست و هشت مفید نود و پنج میلی متر ، درصد یکنواختی الیاف آن چهل و شش و نیم و درجه رسیدگی آنها هشتاد و یک و درصد کل الیاف نود و هفت و نیم می باشد و در ایران به طور متوسط در هر هکتار 3 – 3/2 تن وش تولید می شود .
بیماری بلاست برنج Blast عامل بیماری Pyrieuleria oryzae cau این قارچ می تواند در کلیه مراحل رشد بوته برنج را آلوده نماید ، علائم مشخص بیماری وجود لکه های دوکی شکل ( در مرکز عریض و در طرفین انتهائی نوک نیز ) روی برگ می باشد .
لکه های بزرگ به طول یک و نیم سانتی متر و به عرض 3/.
تا 5/.
سانتی متر و در مسط به رنگ خاکستری می باشد ، برگهای ارقام حساس اغلب در اثر شدت آلودگی از بین می روند ، لکه های کوچک به اندازه سر سوزن اغلب نشان دهنده مقاومت گیاه به بیماری است .
در این حالت تشخیص آن بیماری لکه قهوه ای مشکل است .
بیماری بلاست ممکن است به ساقه در محل گره ها نیز حمله نماید ، در این حالت ، محل اتصال غلاف به ساقه سیاه و پوسیده شده و به آسانی از ساقه جدا می شود .
آلودگی ممکن است به گردن خوشه سرایت نماید ، در این صورت گردن خوشه سیاه رنگ شده و به راحتی می شکند .
موقعی که این نوع آلودگی ایجاد می شود ، دانه ها لاغر و پوک می شوند ، استعمال کودهای ازته به مقدار زیاد و رطوبت روی برگ شرایط مناسب برای توسعه بیماری را فراهم می نماید .
پیشگیری : زود کاشتن – نشاء را با عمق کم و با فاصله مناسب کشت گردد ، هنگام تشکیل گل و غنچه از کود دادن پرهیز نموده ، بعد از برداشت مزرعه را شخم زده و آب تخت کنید .
مبارزه شیمیایی : هینوزان – بنلیت زمان سمپاشی : سمپاشی اول کمی قبل از ظاهر شدن خوشه .
سمپاشی دوم بعد از ظهور اکثر خوشه ها .
سوختگی غلاف برنج Sheat blight عامل بیماری Rhizoetomla solani kuhn Thenatephoras caecumeris .
F .
R Donk علائم اولیه به صورت اکه های خاکستری متمایل یه سبز در غلاف برگ در نزدیکی سطح آب دیده می شود .
لکه ها بیضوی یا دایره ای ابتدا طول یک سانتی متر سپس بزرگ تر شده و به قطر 2 تا 3 سانتی متر و به هم اتصال پیدا می کنند ، اختلاف رنگ لکه ها و حاشیه های آن قسمتهای آلوده را به راحتی مشخص می نماید .
در شرایط مرطوب و مساعد پهنک برگ ها با ساقه های آلوده تماس پیدا نموده و آلوده می شوند ، علائم بیماری مخصوصاً گل کردن و رسیدن کاملاً مشخص و شدت آلودگی سبب لاغری دانه ها می شود .
خسارت موشها به برنج موشها Rats موشها در کلیه مراحل رشد به برنج خسارت می زنند ، ولی بیشترن خسارت یعد از تشکیل خوشه به مزرعه وارد می شود .
در این حالت موش خوشه جوان یا ساقه را کاملاً بریده و از دانه های آن تغذیه می نماید .
علائم تغزیه موش در پائین بوته کاملاً مشخص بوده و با خسارت کرم ساقه خوار قابل تمیز می باشد .
موشها در سطح وسیعی از مزرعه فعالیت می کنند و ممکن است تمام مزرعه را به استثناء حاشیه آن را از بین ببرند .
در صورتی که خسارت در مراحل اولیه رشد به مزرعه وارد شود ، گیاه پنجه های جدید تولید نموده و در نتیجه وسط مزرعه خوشه های جوان و در حاشیه خوشه های رسیده دیده می شود .
خسارت بعدی رشد قابل جبران نیست .
خسارت پرندگان به برنج پرندگان Birds خسارت پرندگان کمی بعد از ظهور گا آغاز می شود .
اما بیشترین خسارت در مرحله شیری شدم و حالت خمیری دانه ها وارد می شود.
در این حالت پرندگان دانه های بیشتری را فشرده و از محتویات آنها تغذیه می نمایند ، این دانه ها برنگ سفید شیری درآمد و پوک می شوند.
در موقع رسیدن محصول نیز پرندگان دانه ها را جدا نموده و از آن تغذیه می نمایند.
خسارت پرندگان در مرحله شیری شدن دانه ها از حالت سفیدی خوشه ناشی از خسارت کرم ساقه خوار متمایز است ، چون در خوشه آسیب دیده از پرندگان بعضی از دانه ها سالم ولی در حمله کرم ساقه خوار تمامی دانه ها پوک و خوشه براحتی جدا می شود.
سیاهک دروغی برنج False smut عامل بیماری Vstilaginoidex virens (ck) tak علائم بیماری در زمان رسیدن دانه ظاهر می شود ، هر یک از دانه ها به توده ای از اسپر تبدیل می شود.
رنگ توده های اسپر از خارج سبز و در داخل زرد نارنجی است.
اندازه توده ها به طول یک سانتی متر و هنگام رسیدن کمی بزرگتر می شوند.
کلاسید و سپورها بعلت وجود ماده چسبنده قادر به رها شدن از توده نمی باشند ، به همین جهت معمولاً فقط چند دانه در خوشه مبتلا به بیماری می شوند.
پوسیدگی غلاف برنج Sheath rot عامل بیماری Sarocladium (Sawada) Gums and hawksworth آلودگی در غلاف فوقانی و در اواخر مرحله تشکیل خوشه ظاهر می شود ، علائم اولیه بصورت لکه های دوکی شکل و نامنظم به طول 5/.
تا 5/1 سانتی متر با حاشیه قهوه ای و در وسط خاکستری رنگ و یا تماماً برنگ خاکستری مایل به قهوه ای دیده می شوند.
لکه ها بتدریج به هم پیوسته و تمامی غلاف را در بر می گیرند ، آلودگی شدید سبب می شود که فقط قسمتی از خوشه از غلاف خارج شود.
دراین حالت خوشه ها در داخل غلاف پوسیده و از قارچ های گرد مانندی پوشیده می شوند ، خوشه ها ئیکه کاملا از غلاف خارج نمی شوند ، دانه لاغر تولید می کنند .
بوته های بیمار ممکن است به کرم ساقه خوار و سایر آفات و امراض آلوده شوند.
این بیماری معمولاًبه بوته های آلوده به ویروس حمله می کند.
پوسیدگی ساقه برنج Stem rot عامل بیماری Helmint hosporiam آلودگی معمولاً در محل زخم یا آسیب دیدگی در مجاور سطح آب ظاهر می شود.
علائم بیماری به صورت لکه های سیاه و تیره رنگ بطور نامنظم در غلاف برگ دیده شده و بتدریج توسعه می یابد.
بعضاً قارچ به داخل ساقه نفوذ کرده و سبب ضعف و نتیجتاً ورس گیاه می شود.
پروانه کرم ساقه خوار ( Chhlo suppressalis) پروانه کرم ساقه خوار برنج ، بومی ایران نبوده و انفجار جمعیت آن برای اولین بار در پائیز 1351 همزمان با برداشت محصول در قسمتی از مزارع تنکابن و رامسر مازندران صورت پذیرفته ، علیرغم کوش هائیکه در جهت سرکوب آفت و جلوگیری از انتشار آن بعمل آمد نتأسفانه در عرض 3 یا 4 سال اکثر شالیزارهای شمال به این آفتمبتلا شدند.حشره 2 تا 3 نسل در سال دارد .
زمستان را به صورت لارو های کامل در داخل ساقه بقایای محصول و سایر علفهای هرز داخل و حاشیه مزارع می گذراند ، به این ترتیب از بین بردن علفهای هرز در اواخر زمستان در کاهش تراکم جمعیت زمستان گذران آفت تأثیر بسزایی دارد.
در بهار تبدیل به شفیره شده و پس از 10 تا 14 روز پروانه ،کامل ظاهر و پس از جفت گیری روی نبات تخم ریزی می نماید.
تخم ها به صورت دسته جمعی بوده و پس از 7 تا 14 روزتفریخ شده و لاروها پس از اندکی تغذیه از ؟؟؟
برگ وارد غلافهای برگ دور ساقه می شوند.
فشار جریان شیره نباتی منع از نفوذ کامل لاروها به درون ساقه می گردد ، در نسل اول در اثر تغذیه لاروها ، جوانه های مرکزی نبات خشک می شود.
اختلاف بین گیاه برنج و سوروف گیلول یا زبانک تیغه برگ گوشواره غلاف برگ گیاه با زبانک و گوشواره علف هرز سوروف بدون زبانک و گوشواره مشخصات گیاه شناسی سوروف سوروف گیاهی یک له و از طریق بذر زیاد می شود و قابل رویش در تمام خاکها می باشد .
ساقه ها ترد و دارای برگهای یک درمیان که در طول قسمتها ی میان دو گره قرار دارند .
از نظر مر فولوکوژیکی شبیه برنج است.
بجز اینکه در سوروف زبانک Ligale(برگچه بین ساقه و گره ) و همچنین گوشوارک Auricle وجود ندارد.
بذر سوروف گردو دارای قوه رویش به مدت چند سال در خاک می باشد.
پوسیدگی طوقه برنج Bakanee and foot rot diseases Fusarium moniliforme shel عامل این بیماری بذر زاد می باشد .
ارتفاع بوته های آلوده گاهی به دو برابر بوته های سالم رسیده و برگها نازنک و به رنگ زرد مایل به سبز در می آیند .
بوته های که افزایش ارتفاع پیدا می کنند از میان می روند.
از دیگر علائم بیماری توقف رشد ، پوسیدگی قسمت تحتانی ساقه و بالاخره مرگ گیاه می باشد.
در بوته های آلوده پنجه های نحیف و بلند و برگ پرچم برنگ سبز روشن در آمده که معمولا بطور بارزی بالاتر از بوته های سالم قرار می گیرند.
بعضی از بوته های بیمار دارای ریشه های ؟؟؟
در گرههای ناحیه تحتانی ساقه می باشند.
بوته های آلوده ای که تا هنگام رسیدن زنده می مانند خوشه بدون دانه یا دانه لاغر تولید می کنند.
کود از ته به مقدار زیاد و درجه حرارت بین 30 تا 35 درجه سانتی گراد شرایط مناسبی برای توسعه بیماری فراهم می نماید.
منابع و مآخذ مورد استفاده 1-کریمی پور کاشانی ، علی – معین .
محمد جواد – 1363 .
عوامل زیان آور در زراعت برنج – سازمان ترویج کشاورزی – 119 صفحه 2- بهداد ، ابراهیم – 1369 – بیماریهای گیاهان زراعی ، چاپ نشاط اصفهان ، 425 صفحه 3- خدابنده ، ناصر – 1368 – زراعت غلات – مرکز نشر سپهر تهران – 401 صفحه 4- کوچکی ، عوض – 1368 – زراعت در مناطق خشک – انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد – 202 صفحه 5- خدابنده ، ناصر – 1368 – زراعت گیاهان صنعتی – مرکز نشر سپهر– 454 صفحه 6- بهداد ، ابراهیم – 1371 – آفات گیاهان زراعی – مرکز نشر یادبود – 618 صفحه 7- مشاهدات و کارهای روزمره در مدیریت کشاورزی شهرستان علی آباد کتول به انضمام بروشور های سموم و کاتالوگهای موجود در اداره.