بحث معرفی ICT به عنوان محرک اصلی و عامل توسعه در تمام بخش ها موضوعی نیست که اخیرا صاحب نظران به آن رسیده باشند اما تکرار آن در واقع نشان از اهمیت و جریان پویای این مضمون دارد.
به هر حال این رویکرد گریز ناپذیر در تمامی عرصه ها نمود یافته و پرداخت مناسب آن در قالب محتوایی و سخت افزاری از سویی و قانونمندی آن از سوی دیگر یک باید روشن و واضح است.
عدالت گستری ، مهرورزی ، خدمت رسانی و پیشرفت وتعالی کشور چهار اصلی است که برنامه دولت بر پایه آنها پایه ریزی شده است و حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات با توجه به توانمندی های بالقوه خود در تحقق چهار اصل فوق می تواند به نمادی از خودباوری ملت ایران تبدیل شود.
فناوری اطلاعات و ارتباطات با تولید حافظه های IC و دیسکت و CD و ایجاد پایگاه داده ای عظیم در شبکه های اطلاعات و کاربرد وسیع آن در جوامع می تواند باعث صرفه جویی هزاران تن کاغذ شود .
فناوری ارتباطات و اطلاعات در سایر زمینه ها هم می تواند جایگزین مناسبی باشد بشرط آنکه دولتمداران، برنامه ریزان ، مدیران و همه افراد جوامع با همتی بلند و بینشی فراگیر ، سیستم فعلی را بسرعت تغییر دهند و برای تحقق این مهم هر چه سریعتر ایجاد بزرگراههای اطلاعاتی را در صدر برنامه های کشور قرار دهند و به موازات آن کارهای توجیهی وآموزشی نیز صورت گیرد.
در کشورما بهره وری از فناوری ارتباطات هنوز فراگیر نشده ومتاسفانه زیانهای ناشی از آن نیز بالا است.
امید است شرکت مخابرات ایران در زمینه فراهم سازی بستر مناسب اطلاعاتی و دیگر سازمانها در جهت آموزش و گسترش فرهنگ استفاده از ارتباطات قدمهای بلند و اساسی بردارند.
با تشکر از استاد ارجمند جناب آقای مهندس برومند وکلیه همکاران مرکز wll و برادر عزیزم که در یادگیری و جمع آوری این مطالب مرا یاری نموده اند.
آشنایی بامخابرات وتاریخچه آن:
مخابرات درواقع مبادله اخبارواطلاعات وتصویرودیتا توسط علائم قراردادی وسمعی وبصری والکتریکی ازمحلی به محل بعدی می باشد.
ایرانیان نخستین مللی بودند که از چندهزار سال قبل ازمخابرات تلگرافی بااستفاده از دودوشعله درسال1101قبل ازهجرت درتصرف آتن جهت ارسا ل اخبارازآن استفاده شد.
تلگراف وموس : درسال 1844اولین ارتباط تلگرافی بین واشنگتن وبا لتیموبه وسیله جریان الکتریکی درسیم مخابره شد.درایران این کاردرسال1238صورت گرفت.
در سال1255علی خان فخرالدوله نخستین وزیرانتخاب شد و باعث شد تا خطوط تلگرافی درایران گسترش یابدکه مهمترین آنها خط ارتباطی آلمان-روسیه-ایران-هندبوده است.
پیدایش تلفن:مخترع تلفن الکساندرگراهام بل بودکه درسال1876درشهربوستون مرکز تلفن 21مشترکه راه اندازی کرد.
اولین باردرایران بین سالهای 65 -1264شمسی ارتباط تلفنی بین راه آهن تهران- ری انجام شد.
درگرگان درسال1344مخابرات گرگان با2000شماره به صورت خودکارF6 نصب شد.درحالیکه قبل ازآن به صورت هندلی بود.
درآبان1352به مناسبت تاج گذاری شاهSTD (مرکزبین شهری خودکار)بین شیراز- تهران-اصفهان راه اندازی شد.
درآبان1352به مناسبت تاج گذاری شاهSTD (مرکزبین شهری خودکار)بین شیراز- تهران-اصفهان راه اندازی شد.
درسال 1374با توجه به گسترش فعا لیت های مخابراتی وتوسعه روزافزون صنعت مخابرات درکشوروپیروی ازسیاست تمرکززدایی دراجرای ماده 7 قانون تاسیس شرکت مخابرات ایران تشکیل شرکتهای مخابرات استانی پیشنهاد شد ودرتاریخ 1/11/74باتصویب اساسنامه شرکتهای مخابرات استانها درکمسیون مشترک اموراداری وامورپست وتلگراف و تلفن ونیرودرمجلس شورای اسلامی این هد ف محقق و در تاریخ11/11/74توسط مقام ریاست جمهوری برای اجرا ابلاغ شد.
مخابرات درتوسعه جامعه نقش بسیارمهمی دارد.میزان سرمایه گذاری درامرمخابرات درکشورهای مختلف متفاوت است وبستگی به سایر خدمات ازجمله حمل ونقل ودیگر صنایع دارد.مسائل زیادی ازجمله محدودیت های سیاسی واقتصادی درتوسعه شبکه های مخابراتی تاثیربسزایی دارد.باتوجه به اینکه طرحهای توسعه اقتصادی کشورهای مختلف یکسان نیست.لذا طرح های توسعه مخابراتی آنها نیزبا هم متفاوت است.
عموما شبکه های مخابرات برسه بخش عمومی وخصوصی وویژه تقسیم می شوند: 1) شبکه های عمومی مانند شبکه های عمومی تلفنی یا شبکه های دیتا و شبکه های موبایل و...که تمام 2 مشترکین به آنها دسترسی دارد.
2) شبکه های خصوصی مانند شبکه های نیروی انتظامی یا شبکه های تلفنی شرکت نفت و...که فقط مشترکین این نوع شبکه ها به آن دسترسی دارند.البته این نوع شبکه ها می توانند به شبکه های عمومی متصل شوند.
3) شبکه های ویژه که وظایف خاصی را برعهده دارند ومشترکین به آنها دسترسی ندارند مانند شبکه های مدیریت.
با توجه به افزا یش روزبه روزارتباطا ت لذا ازاین نظردرزمینه های اقتصادی و آموزشی و فرهنگی و نظامی روز به روز افزایش می یابد.
الف) نظامی: نقش ارتباطات در تحقیقات فضایی وامنیت دفاعی وکامپیوتری بسیار فراوان است.
ب) فرهنگی: القای فرهنگ توسط وسائل ارتباط جمعی ورادیووتلویزیون وماهواره ونیزتفاهم ووحدت افراد جامعه وعکس آن می تواند دربرداشته باشد.
ج) اقتصادی: جهش اقتصادی وتجارت وامکان ارتباطات درزمان کوتاه واستفاده از فناوری مخابرات اهمیت فراوانی دارد.
د) آموزشی: القای مسائل آموزشی توسط رادیو وتلویزیون درپیشرفت دانش.
ارسال یا مخابره اخبارطی دو مرحله انجام می گیرد: الف) مرحله تولید یا اطلاعات: هر موج اطلاعات جهت ارسال از یک نقطه به نقطه ای دیگر احتیاج به سیستم های مخابراتی داردکه بتواندجریان وجهت یا...رابه واضحی تبدیل ودرطرف دیگر عکس آن راانجام دهد.
ب) مرحله انتقال خبریا انتقال: انتقال جریان وپالسهای الکتریکی پس ازعمل به وسیله سیمهایی ازیک نقطه به نقطه ای دیگررامرحله انتقال گویند که به روش های بدون سیم یا رادیوئی و انتقال سیمی انجام می شود.در محیط انتقال رادیوئی ازسیستمهای مایکرویووآنتنهای مخابراتی و ماهواره ای استفاده می شود.ولی درشبکه سیمی ازکابلهای مسی یا فولادی وفیبرنوری و کابلهای کواکسیال وموج برهای فلزی استفاده می شود.
3 تاریخچه شرکت مخابرات استان گلستان: به استناد قانون تاسیس پس ازمنفک شدن استان گلستان درتاریخ 1/1/77 ازاستان مازندران به مرکزیت شهرستان گرگان شرکت مخابرات گلستان فعالیت رسمی خودرا از تاریخ 26/2/ 77 آغاز نمود.
اکنون دارای دومرکزمایکرویو(گرگان وگنبد) ومرکزسوئیچ بین شهری ویک مرکزموبایل واداره دیتا و...می باشد.
ساختار شرکت مخابرات استان : 4 شرکت مخابرات وابسته به وزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات است وبراساس یک تقسیم بندی مخابرات شامل: 1- مدیرعامل واعضای هیئت مدیره(ستادی) 2- معاونت مالی 3- معاونت توسعه ومهندسی 4- معاونت نگهداری وبهره برداری معاونت مالی شامل قسمت های زیرمی باشد: 1) مدیریت مالی واداری 2) مدیریت تدارکاتی ونبروی انسانی معاونت توسعه ومهندسی شامل قسمتهای زیرمی باشد: 1) مدیریت توسعه ومهندسی 2) مدیریت طرح ونظارت مدیریت توسعه ومهندسی خود نیزشامل سوئیچ شهری، کابل راه دورو...می باشد.
مدیریت طرح ونظارت شامل نظارت وطرح می باشد.
معاونت نگهداری وبهره برداری شامل قسمتهای زیرمی باشد: 1) مدیریت راه دور 2) مدیریت ارتباط شهری مدیریت راه دورشامل مایکرویووSTD ومدیریت ارتباطات شهری شامل شبکه کابل وWll-Access وسوئیچ می باشد.
5 محصولات تولیدی: شامل data وmobile وwll وfix وbackbone (زیرساخت)می باشد.
ارائه خدمات فنی-مهندسی و ارتباطی و فناوری اطلاعات نظیر تلفن ثابت ، تلفن سیار ، فاکس ، دیتا و اینترنت و سایر خطوط ویژه نظیر Hotline و Lessline و خطوط مایکرویو که علاوه بر کار انتقال تلفن راه دور را بر عهده دارد جهت انتقال سیگنالهای تلویزیونی صدا و سیما نیز کاربرد دارد و علاوه بر این ایجاد بستر ارتباطی برای تجارت الکترونیک ، دولت الکترونیک ، دهکده الکترونیک و خطوط ارتباطی بین بانکها و سایر شرکت های دولتی و خصوصی و ...
را عهده دار می باشد.
شرح مختصری از فرایند تولید خدماتی: بین چندین شرکت مناقصه انجام می شود.شرکتی که در مناقصه برنده می شود جنس ازآن خریداری می شود.توسعه ومهندسی آن را نصب وراه اندازی می کند.سپس آزمایش تحویل می شود وبه نگهداری تحویل داده می شود ونگهداری خدمات را به مردم ارائه می دهد.
6 فصل دوم: ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته کارآموزی اداره نگهداری و پشتیبانی فنی WLL و سیستمهای ACCESS این مرکزبا مشترکین سر و کار ندارد بلکه از طریق نامه هایی که از مراکز شهرستانها فرستاده می شود پاسخ می دهند.من به عنوان کارآموز در این مرکز کارهایی از قبیل قطع تلفن هایی که باید قطع می شدند،وصل مجدد تلفن ها،تعریف سیم کارت های سوخته،Update دیتا شیت، دادن pincode و puk به مشترکین وتست مراکز که آیا قعطی دارند یا خیردر مرکز مورد نظر مشغول به کار بودم.
8 آشنایی با سوئیچ سوئیچ مخابراتی چیست؟
دستگاهی است که کارمسیریابی ومسیردهی راانجام می دهد ووظیفه ثبت charging وارائه سرویس های مختلف اعم از انتظار مکالمه –نمایشگر شماره تلفن و...به عهده سوئیچ می باشد.
سوئیچ های تلفن ثابت ازدونوع آنالوگ و دیجیتال می باشد که سرویس های ذکرشده درسوئیچهای دیجیتال قابل ارائه می باشد.
وقتی شماره گیری می کنیم سوئیچ شماره های گرفته شده راتجزیه و تحلیل می کند ومسیرآن راتشخیص می دهد.مثلا اینکه شماره گرفته شده داخل شهری است یا بین شهری یا بین المللی است و مسیررابه مرکز بعدی که هر کدام وظیفه خاصی به عهده دارند راواگذار می کند.
مرکزتلفن یا مرکزسوئیچ: سوئیچ درزبان انگلیسی به معنای قطع و وصل کردن می باشد.این کلمه درصنایع مختلف ازجمله خودرو سازی و راه آهن و...کاربرد دارد.کارسوئیچ درمخابرات راه یابی و بسترسازی است.این کار قبلا توسط اپراتورانجام می شد و محل کاراپراتور دراداره یا office می بود.پس ازاختراع سوئیچ توسط استروجرواژه exchange جایگزین office شد..
درسال 1889آلمون استروجربا مطالعه حرکات دست تلفنچی ها وسیله ای ساخت تا همان کارتلفنچی ها را بطورخودکارانجام دهد.اوهمان سال ایده خودرابه ثبت رساندو درسال1892موفق شد تاازنخستین سوئیچ خودکارجهانی بهره برداری کند.به این ترتیب نخستین نسل سوئیچهای مداری که به نام سوئیچهای استروجرمعروف میباشند به بهره برداری رسید .
باراه اندازی نخستین سوئیچ خودکارمراکز تلفن به اصطلاح انگلیسی زبانان هم عصراستروجر(( بدون تلفنچی )) نام گرفت ودرعوض مهندسین مخابرات وتکنسین ها دیگرنه برای برقراری ارتباط بلکه به منظورتعمیرونگه داری جای آنها راگرفتند.
درزبان فارسی کلمه مرکزبه جای سوئیچ center , xchange , office مورداستفاده قرارگرفت.معمولا برای مراکزشهری xchange وبرای مراکزبین شهری وبین المللی center اطلاق می شود.
Tx :terminal xchange (مرکز نهایی) کلیه مراکز تلفنی روستا و شهرغیرازگرگان و گنبد که خودمراکز pc می باشندودر مخابرات مرکزتلفن را txگویند.
9 Lx :local xchange (مرکزمحلی) به سوئیچ های مراکزگرگان و گنبد گفته می شود.سوئیچهایی که داخل شهر pc واقع شده lx , ما بقی را tx گویند.
Pc : primary center (مرکزاولیه) به مشترکین مستقیم سرویس نمی دهد.مثلا pc گرگان به مراکزغرب استان وpc گنبد به مراکزشرق استان سرویس می دهند.
Pc ها ارتباط راه دوررا برقرارمیکنند.
Sc : secondary center (مرکزثانویه) تفاوتشان با pc این است که مقدارlevel آنها بالاتراست.
Isc :international switching center (مرکزبین المللی) Ltx : local transmission xchange Ltx ها سوئیچ ها ی واسط می باشند که بین مراکزtx , pc قراردارند.
Wll : wire less local loop درwll سیکل ارتباطی طولانی است.شبکه wll ازطراحی شبکه سلولی استفاده می کند.
تهران گرگان مراکزتلفن روستا-شهر بابل بین الملل تهران 10 انواع سوئیچ مخابراتی ازبدوتاسیس: الف) سوئیچ الکترومکانیکی:ابتدایی ترین سوئیچ که فرم مکانیکی والمان مکانیکی درآن لحاظ شده وبه نوع Emd معروف بود والان دراستان ازآن استفاده نمی کنیم.
ب) سوئیچ الکترومکانیکی:تقریبا منسوخ شدند مانند xp100 , xp1000 , ...در حال حاضر در استان استفاده نمی شود.
ج) سوئیچ دیجیتال :کلیه سوئیچهای استان از این نوع می باشد .
د) سوئیچ های Soft switch سوئیچ های دیجیتال یا مداری نسبت به سوئیچ های Soft switch سرعتشان بالاتر بوده چون عمل سوئیچینگ ندارند و مسیر بین مبدا و مقصد گارانتی شده است.
یک سوئیچ از 4 قسمت تقسیم شده است: 1- پورت ها (مشترکین –ترانک ها (کانالها)) پورتها به مشترکین و ترانکها سرویس می دهند.
ترانکها :تعداد ارتباطی که یک سوئیچ با سوئیچ دیگر وصل می کند .
2- تجهیزات سوئیچینگ : یکسری Ic هستند که برای برقراری ارتباط باید عمل سوئیچینگ انجام می شود.
3- تجهیزات کنترلی :کلیه عملیات کنترل سیستم (فرمان قطع و وصل مکالمه و رله زنگ را عملیات کنترلی گویند .) 4- تجهیزات جانبی :مثل کامپیوتر-Alarm panel .
تاریخچه و مروری برروند تکامل تدریجی سوئیچهای مداری: الف)پیشینه اختراع اولین سوئیچ مداری: درسال 1867 میلادی اختراع تلگراف صوتی که برروی جای خودبه نام تلفن قرار داد توسط گراهام بل اختراع گردید.وی درسا ل 1878 میلادی شرکتی به نام بل رابه ثبت رساند ونخستین مرکز سوئیچ جهان رادرشهرنیوهاون احداث کرد.درهمین سال همکاربل به نام واتسون سیستم زنگ تلفن را اختراع کرد.
درسال1881 مهندسی ازکارکنان شرکت بل به نام جان کارتی مداردوسیمه خط مشترک رااختراع کرد.به یاری این اختراع دیگرنیازی نبودکه کاربران برای برقراری یک ارتباط تلفنی شخصا به مرکزمراجعه نمایند.بلکه برخورداری آنها ازیک حلقه محلی اولیه کافی بود تا قادرباشند هروقت که می خواهند به کارکنان مرکزتلفن متصل وتقاضای ارتباطی خود را از طریق ایشان برآورده کنند.پس ازاین 11 ماجراسیستم تلفنی استروجراختراع و جایگزین سیستم قدیمی ترگردید.
ب) سوئیچ کراسبار:نسل دوم سوئیچ مداری crossbar switch در سال 1926 نسل دوم سوئیچهای مداری که نسبت به سوئیچهای استروجرتفاوتهای اساسی داشت به کمک میله های متقاطع و رله هایی که این میله های متقاطع رابه هم وصل می کرد یا ازهم جدا می کرد ساخته شد وبه بهره برداری رسید.
با تولید اقتصادی رله دردهه40 قرن بیستم تولیدانبوه وبهره برداری ازاین نوع سوئیچ به صورت تجاری به ویژه درامریکا رایج شد.اما باتولیدانواع و اقسام سوئیچهای استروجردرانگلیس وآلمان وبهینه سازی آن سوئیچ کراسبارنتوانست رقیب سرسختی برای سوئیچ استروجر شود.
ج) سوئیچ EMD :سوئیچ های مداری شرکت زیمنس آلمان درآغازنیمه دوم قرن بیستم توانست با اعمال تغییرات اساسی در نوع حرکت سوئیچ استروجر که در واقع سوئیچی دو حرکته بود(عمودی و افقی) آن رابه سوئیچ تک حرکته یا به عبارت دیگر به حرکت چرخشی حول یک محور ثابت تبدیل کند.با این نوآوری ازحجم مراکز سوئیچ کم شده ومراکز تلفن به صورت اقتصادی تربه بهره برداری رسید.
د) سوئیچ کراسبونیت:سوئیچهای مداری درزمان اختراع سوئیچهای کراسبارساخت و تولید انبوه رله آن قدرارزان نبود که بتوان به جای استفاده از آنها به عنوان کلید قطع و وصل میله از خود آنها درنقاط اتصال یعنی در ماتریس سوئیچینگ (switching matrix) مراکز تلفنی استفاده گردد.
اما در دهه شصت قرن بیستم تولید و ساخت رله ها به قدری ارزان شد که نسل چهارم سوئیچهای مداری نیز به نام سوئیچ کراسبونیت به بازار آمد.
تا این زمان سوئیچها تنها در شبکه ثابت مورد بهره برداری قرار می گرفتند.
در دهه شصت قرن بیستم با پیدایش نخستین تلفن موبایل موسوم به improved mobile telephone system (IMTS) از سوئیچهای کراسبونیت در مراکز تلفن موبایل نیز استفاده شد.
و) سوئیچ SPC :نسل پنجم سوئیچهای مداری دردهه هفتاد قرن بیستم نسل پنجم سوئیچهای مداری که مجهز به رایانه های دیجیتال بودند نوآوری شدند و نخستین رایانه دیجیتال به نام (( ادواک )) در سال 1925 میلادی ساخته شد.اما تا مدتها بکارگیری رایانه در مراکز تلفن اقتصادی نبود.برای اقتصادی شدن رایانه ها و ترانزیستوری شدن آنها و بهینه سازی حافظه آن بعلاوه ایجاد زمان مناسب برای برنامه نویسی و کنترل آنها ضروری بود.
تا پیش از این کنترل برقراری ارتباط در دست کاربران تلفن بود.
با رایانه ای شدن مرکز تلفن کنترل از دست کاربران تلفن خارج شد و به برنامه های ذخیره شده درون حافظه رایانه مرکز سوئیچ 12 سپرده شد.
ه) سوئیچهای تمام دیجیتال:نسل ششم سوئیچهای مداری با موفقیت آمیز بودن تجربیات شرکت atst (نخستین شرکتی بود که از سوئیچهای spc بهره برداری کرد) اروپائیان نیز جرات کردند تا مراکز تلفن محلی خود را نیز رایانه ای بکنند.
به این ترتیب در آغاز دهه هشتاد میلادی در صنعت تولید سوئیچ تلفنی تحولی عظیم در فن آوری سوئیچ آنالوگ به دیجیتال روی داد و در پی آن درعرصه شرکتهای عرضه کننده خدمات مخابراتی نیز مسئله ای به نام تعریف استراتژی گذر از شبکه های آنا لوگ به دیجیتال در مدتی معقول مطرح شد .
نخستین نمونه از مراکز تلفن تمام دیجیتال از نوع پردازش متمرکز بودند.
ولی به مرور زمان فن آوری غیر متمرکزجای آن را گرفت .
از سوی دیگر مراکز تلفن پیشرفته تر برخی اجزای فیزیکی جای خود را به نرم افزازهای کارکردی دادند.
بطوریکه بجز خط مشترک و شبکه های دسترسی که تا اوایل دهه نود صد در صد سخت افزاری و آنا لوگ باقی مانده بودند در بقیه شبکه نرم افزار سهم بیشتری را نسبت به سخت افزار بر عهده داشتند.
از اوایل دهه نود خط مشترک نیز به یاری فن آوری ISDN (شبکه دیجیتالی سرویس دهی یکپارچه) دیجیتالی شد.
مروری بر تکامل تدریجی سوئیچهای مخابرات بسته ای : سوئیچهای بسته ای در مقابل مداری:.
درشبکه های مداری در هر ارتباط برقرار شده به تجهیزات گران قیمت شبکه در تمام زمان برقراری ارتباط در اختیار طرفین قرار دارد.
چه آنها مفید و اثر بخش از آنها استفاده کنند یا خیر.
لذا شبکه های اداری برای عملکرد بهینه در شلوغ ترین ساعات روز و پرترافیک ترین هفته و پر کار ترین فصل سال طراحی و اندازه گیری می شوند.با این وجود چون پیش بینی دقیق رفتار کاربران مهم است لذا طراحان مراکز تلفنی به علت صرفه جویی کردن در هزینه های طراحی شبکه های مداری همواره عدم امکان برقراری صد در صد یعنی از تقاضای ارتباطی کاربران را در نظر می گیرند.
اما پس از طراحی شبکه های مخابراتی و در حین بهره برداری به خاطر جلب رضایت کاربران بار ترافیکی شبکه همواره از سوی مدیریت شبکه کنترل می شود.
صف بسته ای:در اصطلاحاتی چون سوئیچ بسته ای و شبکه بسته ای یا در اصطلاح انگلیسی packetswitched networke کارکرد این نوع شبکه شبیه به کارکرد شبکه پستی است که در آن هیچیک از تجهیزات شبکه به یک نفر یا به طرفین خواهان ارتباط تخصیص می یابد بلکه از کلیه منابع 13 شبکه به صورت تسهیمی (Shared ) استفاده می شود.
زیرا آنچه درون سوئیچ بسته ای و شبکه بسته ای وارد و جابجا و از آن خارج می شود بسته هایی از اطلاعات است که با نشانه هائی که در خود یا بر خود حمل می کنند به درستی راهیابی و به مقصد ارتباط فرستاده می شود.
الف) سوئیچهای پیامی: فصل اول سوئیچهای بسته ای اگر بسته های جابجا شونده در شبکه هر یک حاوی پیام کامل و مستقلی باشند انواع و اقسام بسته ها از نظر طول پیام یا طول بسته از سوی کاربران عرضه می شود که توسط مراکز سوئیچ باید حمل بشوند .
سوئیچهایی که این بسته ها را حمل و نقل و مسیریابی می کنند اگر دخل و تصرفی در طول پیام نکنند یعنی آنها را به بسته هایی با طول استاندارد تقسیم نکنند بلکه با همان طول اولیه شان سوئیچ کنند و انتقال دهند به چنین سوئیچهایی سوئیچهای پیامی یا message switch می گویند.این نوع سوئیچها در دهه هشتاد تا اوایل دهه نود قرن بیستم در شبکه داده رسانی جهانی آژانس هواپیمایی (موسوم به sita ) بکار گرفته شدند .
ولی از آنجایی که کارآیی مناسبی نداشتند برا ی شبکه عمومی رایج نشدند .
سوئیچ x.25 :نسل دوم سوئیچهای بسته ای x.25 کد و شماره یک سری از توصیه نامه ای IUT درباره سوئیچهای بسته ای و شبکه بسته ای مبتنی بر مدل اتصال متقابل سیستمهای باز یعنی مدل هفت لایه ای OSI است.فرق اساسی سوئیچهای x.25 با سوئیچهای پیامی در این است که در ورودی سوئیچ x.25 پیامها به هر اندازه ای که باشند به بسته های استاندارد تقسیم می شوند و در خروجی شآن هنگامی که به پایانه کاربر مخاطب می رسند جفت وجود می شوند و به ترتیب و شکل پیام اولیه ارائه می شوند.با این وجود شبکه مجهز به سوئیچینگ x.25 را نمی توان شفاف نامید بلکه تراکنشی یا transactional هستند.پهنای باند چنین شبکه ای 9،6 یا 19،2 کیلو بیت بر ثانیه می با شد.
ج)سوئیچ ATM :نسل سوم سوئیچهای بسته ای دو مشکل در سوئیچ X.25 وجود داشت که باعث شد تا مراکز پژوهشی به رفع آن دو مشکل برآیند:نخست آنکه تحقق نرم افزاری لایه ای مدل OSI تاخیر نامطلوبی را برای پردازش و راهیابی بسته ها به وجود می آورد و دوم آنکه سرعت و نرخ بیت جابجایی بسته ها در بهترین حالت محدود به 19،2 کیلو بیت بر ثانیه است و این محدودیت مانع از ارائه خدمات چند رسانه ای می شد.برای رفع این دو مشکل در ظرف دو سال چندین ساختار سوئیچ پرسرعت از سوی مراکز پژوهشی پیشنهاد شدند که از میان همه آنها سوئیچ ATM دارای مطلوبیت بیشتری بود.
14 ATM اختصاری است از asynchronous transfer mode به معنای انتقال غیرهمزمان و منظور از شیوه انتقال نوع انتقال پر سرعت به علاوه پردازش در حین انتقال است .در ATM دو نوع انتقال و در عین حال پردازش ارتباط وجود دارد: 1-ارتباط به شیوه اتصال گرا 2-ارتباط به شیوه انفصال گرا به این ترتیب ATM سوئیچی است که هم قادر است مداری عمل کند و هم بسته ای.
البته به هر بسته اطلاعات ATM یافته (cell ) گفته می شود .
طول هر یافته 53بایت است .
5 بایت نخست هر یافته مخصوص سرآیند یا header است .
بخش عمده ای از استاندارد های ATM را اتحادیه بین المللی مخابرات ITU در سال 1994 تکمیل کرد.سوئیچ ATM آمیزهایی از ترافیک های صوتی(تلفنی) داده های اینترنتی را قادر است با سرعت چند صد مگا بیت بر ثانیه حمل کند.
د) سوئیچ فریم ریلی:نسل چهارم سوئیچهای بسته ای فریم ریلی سوئیچ و روش ارتباطی برای راهیابی و جابجایی بسته ها است که در شبکه های رایانه ای از نوع محلی یا گسترده است بکار می رود.این نوع سوئیچ ها از آن جهت رایج شده اند که پلی باشند میان سوئیچ های کم سرعت X.25 و سوئیچ های پر سرعت ATM.
پهنای سوئیچ فریم ریلی در ابتدا 5/1 مگا بیت بر ثانیه (در امریکا) و9 مگا بیت بر ثانیه (در اروپا و ایران) بود.اما بزودی تا چندین مگا بیت بر ثانیه ارتقا یافت و حتی به 140 مگا بیت بر ثانیه رسید.استاندارد های فریم ریلی در سال 1983 توسط ITU وضع شدند و از BISDN (یا نوع باند گسترده شبکه دیجیتالی سرویس های یکپارچه)پشتیبانی می کردند اما با دیر کرد عرضه تجاری ATM جای خالی آنرا پر کردند.از این رو سوئیچهای فریم ریلی در اوایل دهه 90 بصورت عمودی مورد بهره برداری در شبکه ملی رایانه ای قرار گرفت.
سوئیچهای نرم افزاری الف) سوئیچ MPLS :نخستین نسل از سوئیچهای نرم افزاری با به بازارآمدن فن آوری های مختلفی در سوئیچینگ و انتقال راهبرد بکارگیری بهینه آنها مسئله روز مرکز پزوهشی شد و ماحصل پژوهشهای انجام شده منجر به ساخت سوئیچ و ATM و یا اینترنت و شبکه تلفنی گردید.حروف اختصاصی MPLS برگرفته از molti protocol label switching است.
البته این سوئیچ جایگزین هیچ یک از سوئیچهای یا د شده نمی شود بلکه همان طور که ذکر شد واسط و رابط میان انواع فن آوری ها شبکه سوئیچ است و همکاری و همگرانی آنها را 15 تضمین می کند.در واقع سوئیچ MPLS کمک خواهد کرد تا شبکه ای صوتی و داده ای موجود همگرا شوند و همه انواع ترافیک را حل کند.
ب) سافت سوئیچ soft switch :نسل دوم سوئیچهای نرم افزاری برای به وجود آوردن سوئیچ MPLS این اندیشه تقویت شد که بجای سوئیچ نرم افزاری واسط میان چند فن آوری مختلف و بکار گیری آن در هسته مرکزی پی بستر شبکه ها سوئیچ نرم افزاری بسازند که دارای ویژگی های زیر باشد: 1-با اعمال نرم افزار و تغییرات نرم افزاری به اپراتور اجازه بدهد تقاضاهای نو به نو و رو به افزایش مشترکین را بصورت انعطاف پذیر و پویا و سریع پاسخ دهد بی آنکه به تغییرات سخت افزاری در تسهیلات و تجهیزات شبکه نیاز باشد.
2-از سرویسهای مبتنی بر IP پشتیبانی کند.
3-نقش کنترل کننده به همه انواع رسانه های صوتی و تصویری را بر عهده داشته باشند.
4-نقش پلی میان شبکه های مداری و شبکه های بسته ای را ایفا کند.
باید توجه داشت که در سوئیچ تلفنی معمولا سخت افزار سوئیچ که در واقع همان ماتریس سوئیچ است به علاوه نرم افزار کنترل و نرم افزار مربوط به سیگنال دهی همه در درون یک بخش گرد آمده اند.
حال اگر بجای سخت افزار ماتریس سوئیچ نرم افزاری را قرار دهیم کار مسیر یابی را انجام می دهد به این ترتیب سوئیچی حاصل می گردد که بدون سخت افزار است.به چنین سوئیچی soft switch می گویند.
نقطه پایانی سوئیچهای سخت افزاری: با ظهور فن آوری ساخت سوئیچ به احتمال قوی طومار سوئیچهای سخت افزاری اهم از مداری و بسته ای درهم پیچیده می شوند.به این ترتیب می توان گفت که سوئیچ مداری دیگر از رده خارج شده است.اما سوئیچ بسته ای به عنوان سوئیچ کاملا نرم افزاری چرخه حیات سوئیچ را به شیوه ای نو از سر می گیرد.
16 آشنایی با شبکه موبایل: ارتباطات رادیویی سیار: ارتباطات رادیویی سیار عبارت است از ارتباط بین دو مشترک که هردو یا حداقل یکی درحال حرکت باشندو یا در نقطه ای نا مشخص متوقف شوند.
کلمه سیار برای خودروهای زمینی ،شناورهای دریایی ،هواپیما وارتباطات ماهواره به کار می رود.
انواع سیستمهای رادیویی : 1) radio phone systems 2) dispatching systems 3) radio paging systems 4) radio telephone systems تاریخچه مخابرات سیار: اولین ارتباط رادیویی به صورت عملی در سال 1897 میلادی توسط مارکنی به ثبت رسید.
که این ارتباط بین یک نقطه از خشکی با قایقی در فاصله 18 مایلی بود.
تاریخ وقایع مهم در امر مخابرات سیار: 1880- اثبات عملی اصل ارتباطات رادیویی (هرتز) 1897- برقراری 6 ارتباط رادیویی با یک قایق در فاصله 18 مایلی(مارکنی) 1937- تهیه قوانین جهت سرویسهای منظم رادیویی در امریکا 1959- پیشنهاد محدوده فرکانس 32 مگا هرتز جهت افزایش ظرفیت ارتباطات رادیویی سیار 1964- 152 مگا هرتز(ارتباط Full Duplex) 1974- اختصاص محدوده فرکانسی 40 مگا هرتز در محدوده فرکانس 800 تا 900 مگا هرتز 1981- نخستین سیستم تلفنی سلولی متحرک(درخشکی) در محدوده فرکانس 800 تا 900 مگا هرتز جهت استفاده تجارتی 1987- تشکیل کنفرانس جهانی توسط اتحادیه جهانی مخابرات جهت وضع ظوابط جدید برای ارتباط سیار ماهواره ای و زمینی 1991- شروع سرویس تجارتی تلفن سیار در اروپا با تکنولوژی GSM (1) 1993- تاسیس اولین شبکه رادیویی سیار در ایران (شهر تهران) و شروع سرویس متحرک با استفاده از تکنولوژی GSM Globale system mobile-1 17 1994یا1373- استفاده از فاز اول شبکه تلفن همراه سیستم های سیار در جهان : AMPS (1) جریان سلولی در امریکا است و اساس شبکه سلولی براساس سیستم آنالوگ می باشد.
محدوده فرکانسی هر کانال 30 کیلوهرتز می باشد.
NAMP (2) در NAMPS محدودهد فرکانسی هر کانال 10 کیلوهرتز می باشد و در واقع هر کانال با محدوده فرکانسی 30 کیلوهرتز را به سه کانال با محدوده فرکانسی 10 کیلو هرتز تقسیم کرده است.
C-NET(3) این سیستم گاهی C-450 نامیده می شود.در این سیستم معیار تحویل مکالمه زمان تاخیر یا زمان رفت و برگشت موج می باشد.سیستم آنالوگ می باشد.
NMT (4) این سیستم در محدوده فرکانسی 450 و 900 مگا هرتز مورد استفاده قرار می گیرد.این دو سیستم به موازات یگدیگر در کشور های اسکاندیناوی عمل می نمایند.
JDC (5) این سیستم دیجیتالی بوده و دارای مدولاسیون (6)QPSK با شیفت می باشد.نوع دسترسی TDMA می باشد.محدوده فرکانسی کانال 25 کیلوهرتزمی باشد.
ADC (7) این سیستم دیجیتالی بوده ودر امریکای شمالی مورد استفاده قرار می گیرد.محدوده فرکانسی 30 کیلوهرتز می باشد.نوع مدولاسیون این سیستم مانند JDC با شیفت می باشد و نوع دسترسی به این سیستم TDMA می باشد.
Advanced mobile phone service -1 Narrow band Amps -2 Cellular network -3 Nordicmobiletelephone -4 - Japanese digital cellular 5 Quadiature phase shift keying -6 american digital cellular-7 18 GSM باند های فرکانسی آن 800و 900 می باشد برای شهرهای بزرگ 1800 می باشد.مدلاسیون آن JMSK می باشدوپهنای باند 200 می باشد.امنیت بسیار بالا است در این سیستم امکان ارسال data وجود دارد.
Up-link 890-915 MHZ GSM 900 Down-link 935-960 MHZ سلول : سلول منطقه ای است که یک یا چند سیستم فرستنده-گیرنده رادیویی پوشش داده می شود.روش تقسیم سلولی و تعیین شعاع سلول بستگی به شرایط جغرافیایی منطقه تحت پوشش،در نظر گرفتن ساختمانها و موانع مصنوعی ،قدرت فرستنده،بهره آنتن ونوع آن وحساسیت گیرنده دارد.
انواع آنتنها: 1-آنتنهای همه جهته: آنتنهای همه جهته(اهمی)تشعشع درهمه جهات یکی است وبهترین نوع آنتن ها می باشند.
2-آنتنهای جهتدار: دارای پوشش منطقه ای تحت زاویه سلول ها می باشند.
نسبت C/I در سیستمهای سلولی: این نسبت میزان تداخل سیگنال دریافت شده ناخواسته را روی سیگنال اصلی نشان می دهد و دو نوع می باشد: 1- نسبت C/I هم کانال(CIR) (1) میزان تداخل سیگنال دریافت شده مورد نظربه سیگنال دریافت شده نا خواسته هم فرکانس را نشان می دهد.عوامل مختلفی همچون موقعیت لحظه ای واحد سیار،ناهمواریها،اشکال مختلف زمین،نوع و تعداد موانع محلی،نوع و ارتفاع و میزان جهت دارای آنتنها و محل ایستگاههای ثابت سبب این نوع تداخل می شود که برای سیستم های دیجیتال حداقل این مقدار DB 9 وبرای سیستم های آنالوگ DB 18 می باشند.
Carrier to interference rotio(cochannel)-1 19 2- نسبت C/I کانال مجاور(CAR)(1) در یک سلول ممکن است از چندین گروه فرکانسی استفاده شود و در صورتی که مشخصه فیلترها ایده ال نباشد مقداری از فرکانس موج حامل مجاورروی فرکانس موج حامل اصلی تداخل خواهد داشت.مقدار این تداخل ها به شیب فیلترها بستگی دارد.اگرشیب افت فیلتر تند باشد(فبلتر ایده ال) تداخل کانالهای مجاور روی کانالهای اصلی کمتر می شود.
شبکه GSM مطابق با اصول و تعاریف تدوین شده بین المللی تامین و برقراری یک ارتباط تلفنی بین ایستگاههای رادیویی متحرک ،یعنی تلفن هایی که در اتومبیل نصب شده و یا توسط اشخاص حمل و نقل می شوند بنام شبکه رادیویی سیار معروف است و چون مشترکین اینگونه تلفن های متحرک معمولا در خشکی از آنها استفاده می کنند لذا شبکه آنها را اصطلاحا شبکه عمومی زمینی سیار PLMN) )(2) می گویند.
شبکه های رادیویی سیار در یک روند چشمگیر پیشرفت و توسعه تکنیکی ،امروزه با بکارگیری روشهای ارسال دیجیتالی بیش ازهرزمان دیگردرعرصه مخابرات و ارتباطات مطرح وبصورت یک شالوده برای پی ریزی شبکه ارتباطات شخصی (PCS) (3) درآمده که قطعا وجه غالب در شبکه ارتباطی دنیای فردا خواهد بود.شبکه رادیویی سیار GSM درراستای تکامل و پیشرفت سریع تکنیکی شبکه های رادیویی سیار، یکی از آخرین پدیده های این سیستم ارتباطی است .
پی ریزی این سیستم که حاصل کارکشورهای اروپایی است درسال 1982 آغاز و درسال 1992به بهره برداری رسید.
Carrier to adjacent ratio-1 Public land mobile network -2 System communication personel -3 20 ساختارجغرافیایی شبکه کلیه شبکه های مخابراتی به منظورمسیردهی تماسهای ورودی ،نیاز به ساختار مشخصی دارند.این ویژگی درشیکه های سیار از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا دراین شبکه ها کلیه مشترکین تغییرپذیری و جابجایی مکانی دارند.ساختارجغرافیایی در شکل نشان داده می شود.
GMSC Area OR Network Are Area PLMN Service MSC Service Area Location Area (LA) BS Area CELL 21 ناحیه تحت پوشش شبکه این ناحیه شامل کلیه شبکه های سیارزمینی مطابق با استانداردGSM می باشد وهر مکالمه ای از سایر شبکه های بین المللی به یک مرکز GSM مسیردهی خواهد شد.
ناحیه سرویس شبکه PLMN ناحیه ای از شبکه که توسط چندین مرکزسوئیچ سیار(MSC)تحت سرویس می باشد.ارتباط بین PLMNها ملی یا بین المللی می باشد.
ناحیه سرویس MSC ناحیه ای ازشبکه که توسط یک مرکزسوئیچ سیارپوشش داده می شود و اطلاعات مربوط به مشترکین این ناحیه دریک VLR که معمولا متصل به MSC است ذخیره می گردد.
ناحیه موقعیت LA ناحیه ای ازشبکه که دارای چندین سلول بوده بطوریکه این سلولها می توانند متعلق به یک یا چند BSC باشند.
هر MSC/VLR حاوی یک یا چند LA می باشد.در واقع یک LA قسمتی ازناحیه سرویس دهی است که واحد سیاربدون احتیاج به گزارش موقعیت خویش می تواند درآن جابجا شود.
هنگام فراخوانی مشترک سیگنال مربوطه درکل LA مربوطه به واحد سیار،از ایستگاههای فرستنده –گیرنده پخش می شود.
ناحیه ایستگاه ثابت BS این ناحیه شامل چندین سلول می باشد که توسط فرستنده –گیرنده های یک مرکزایستگاه ثابت پوشش رادیویی داده می شود.
سلول واحدسیاربین سلولهای مختلف بایک فرکانس موج حامل می توانداختلاف قائل شود.این اختلاف ازروی کد شناسایی ایستگاه ثابت امکان پذیر است.