دانلود مقاله مهمتر?ن ب?مار? ها? برنج

مهمترین علفهای هرز در شالیزارهای برنج
این علفها شامل سوروف ، اویار سلام ، قاشق واش ، تیر کمان آبی ، بندواش ، سل واش و ……..

میباشند که هزینه مبارزه با این علفها بخش اعظمی از اقتصاد کشاورزی برنج را شامل میگردد .
مهمترین آفات برنج در ایران

از مهمترین آفات برنج که سالیانه خسارات هنگفتی را بر جای می گذارد کرم ساقه برنج ( Chilo Suppressalis ) می باشد .

این آفت ، حشره ای است که برای اولین بار در سال 1351 در مزارع تنکابن و رامسر طغیان کرد و در مدت کوتاهی با افزایش جمعیت و ایجاد خسارت اقتصادی شدید نظر همگان را جلب نمود .
کرم ساقه خوار برنج که بعنوان یکی از خطرناکترین آفات برنج در دنیا بشمار می آید ، در زمستان بصورت لار و کامل در داخل ساقه های خشک برنج و یا علفهای هرز اطراف مزرعه بسر می برد و در حدود اوایل اردیبهشت ، هنگامیکه حداقل دمای هوا ، 10 درجه سانتیگراد باشد ، شفیره ها در داخل ساقه های باقیمانده برنج سال قبل و یا علفهای هرز مزرعه ، در اطراف سوراخهای ایجاد شده توسط لاروها ، تشکیل میگردد .
در حدود بیستم اردیبهشت ماه ، اولین پروانه ها ظاهر میشوند که در اواسط خرداد به حداکثر خود می رسند .

عمر پروانه ها ، حداکثر یک هفته است و در این مدت بطور متوسط 230 عدد تخم توسط هر پروانه گذرانده میشود .

تفریخ تخمها در دمای حداقل 10 تا 12 درجه سانتیگراد بمدت 5 تا 11 روز بسته به دمای محیط انجام می گیرد .

این کرم در طول سال 2 تا 3 نسل دارد و از زمان نشاء کاری تا هنگام برداشت برنج در مزارع فعالیت زیستی دارد .

خسارات وارده طی نسلهای دوم و سوم بیشتر است .
در حدود بیستم اردیبهشت ماه ، اولین پروانه ها ظاهر میشوند که در اواسط خرداد به حداکثر خود می رسند .

خسارات وارده طی نسلهای دوم و سوم بیشتر است .

امروزه با کرم ساقه خوار برنج به سه طریق ، زراعی ، شیمیایی وبیولوژیک مبارزه میشود از راههای اساسی برای مبارزه با این ‌آفت ، ایجاد شبکه مراقبت و پیش آگاهی با استفاده از اطلاعات جوی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است ، در صورتیکه ثابت شده است ، مراحل سیکل دگردیسی این‌‌ آفت ، همبستگی بالایی را با دما و سایر پارامترهای جوی دارد .

در مبارزه بیولوژیک ، از زنبور تریکو گراما برای پارازیته کردن تخم پروانه ساقه خوار برنج استفاده میشود که نحوه و زمان فعالیت این زنبور نیز تابعی از شرایط جوی بویژه دما می باشد .

سایر آفات برنج شامل شب پره یک نقطه ای برنج ، سرخوطومی برنج ، زنجره برنج ، کرم برگخوار برنج ومگس خزانه برنج می باشند .

مهمترین بیماریهای برنج از مهمترین بیماریهای برنج ، به بلاست برنج ( Blast ) اشاره میگردد که معمولا“ بعلت انتشار وسیع و تاثیر مخربش در شرایط مناسب ، بیماری اصلی برنج بشمار می آید که به عملکرد محصول خسارت قابل توجهی وارد می سازد .

علایم اولیه بیماری بلاست بستگی به شرایط اقلیمی دارد .

در نواحی معتدل که دوران بارانهای ریز و یا بارندگی خفیف طولانی می باشد ، بلاست برنج در مرحله پنجه زدن شدید بوده و اغلب بوته ها می میرند .بررسیهای اولیه انجام شده در اداره تحقیقات هواشناسی کشاورزی رشت گویای این مطلب می باشد که چنانچه 5 روز متوالی رطوبت نسبی هوا از 70% بیشتر و دما بین 25 تا 35 درجه سانتیگراد و ابرناکی بیشتر از 8/6 باشد ، شرایط مساعدی برای طغیان این بیماری فراهم میگردد .

بهترین متد مبارزه با این بیماری ایجاد سیستم پیش آگاهی است که نقش ادارات تحقیقات هواشناسی کشور در مناطق کشت این محصول در این سیستم کاملا“ شاخص است .

سایر بیماریهای برنج شامل : لک قهوه ای برنج ، بیماری پوسیدگی طوقه ، بیماری سوختگی غلاف برگ ، بیماری پوسیدگی ساقه ، سیاهک برنج در درجات بعدی اهمیت می باشند .

بررسی بیولوژی Sitophilus Oryzae Linnaeus (Coleoptera: curculionidae) روی پنج رقم برنج بومی استان ماز شپشه برنج sitophilus oryzae یکی از آفات مهم غلات به ویژه گندم و برنج انباری است.

در این تحقیق، بیولوژی رفتاری شپشه برنج روی پنج رقم برنج بومی استان مازندران (طارم محلی، ندا، نعمت، فجر و خزر) در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت.

این آزمایش در دمای 28 1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 75 5 درصد انجام شد.

برای هر رقم به طور جداگانه ظرف شیشه ای تهیه شد و میزان 30 گرم از دانه های برنج درون آن ریخته شد.

در هر شیشه 35 جفت حشره نرد و ماده 1 تا 3 روزه به منظور تخم گذاری رها سازی گردید و مدت زمان مراحل مختلف تخم،‌لارو، شفیره و حشره بالغ تعیین شد.

ارزیابی نتیاج که بر پایه طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن رشد جنینی این حشره روی ارقام مختلف برنج نسبت به هم تفاوتی ندارد.

طولانی ترین دوره لاروی نیز مربوط به ارقام فجر و خزر و کوتاه ترین دوره لاروی روی رقم ندا و طارم محلی بوده و طولانی ترین دوره شفیرگی روی رقم فجر و کوتاه ترین دوره شفیرگی روی ارقام ندا، نعمت، طارم محلی بود.

بیشترین دوره توقف حشره داخل دانه و چرخه کامل شحره روی رقم فجر مشاهده شد.

کرم ساقه خوار نواری برنج کرم ساقه خوار نواری برنج Chilo suppressalis Walker این آفت در ایران اولین بار توسط ابرت از برنج کاری های روستای سرخانی شهسوار ، جمع آوری و گزارش کرده اند و در حال حاضر در تمام مناطق برنج کاری استان های گیلان ، مازندران و گلستان انتشار دارد .

شکل شناسی حشره کامل : رنگ عمومی بدن ، زرد و گاهی متمایل به قهوه ای روشن است.

در بال های جلویی حشرات کامل ، چند لکه نقره ای رنگ و در حاشیه انتهای هر بال 5 لکه قهوه ای وجود دارد.

بالهای زیرین به رنگ زرد متمایل به سفید و اطراف بال ها مجهز به ریشک می باشد.

تخم : تخم ها ابتدا به رنگ سفید متمایل به کرم بوده و در موقع باز شدن به رنگ خاکستری در می آیند.

لارو: رنگ کپسول سر آنها ، زرد روشن و نسبتا" متمایل به قهوه ای است.

در سطح پشتی بدن ، 5 نوار طولی به رنگ ارغوانی روشن کشیده شده است که سه نوار آن در وسط و دو نوار دیگر در طرفین قرار دارد نوار وسطی –پشتی باریک می باشد .

شفیره : شفیره به رنگ قهوه ای روشن است .

محل تشکیل آن در بهار و تابستان ، داخل ساقه های باقی مانده برنج در مزرعه می باشد .

خسارت : لارو آفت به ساقه برنج حمله می کند.

علائم خسارت در گیاه میزبان به دو صورت ظاهر می شود .

اگر گیاه جوان مورد حمله قرار گیرد ، برگ میانی ( جوانه مرکزی ) زرد شده و کم کم خشک می شود.

این خسارت معمولا" توسط نسل اول آفت در مرحله رویشی برنج ایجاد می شود.

در این مرحله ، عکس العمل گیاه میزبان ، بصورت تولید ساقه های جانبی ظاهر می شود و بدین وسیله بوته های آسیب دیده ، تا حدودی خسارت وارده را جبران می کنند.

اما اگر حمله آفت مصادف با ظهور خوشه ها و گل کردن بوته ها باشد، گیاه نمی تواند خسارت وارده را جبران نماید بنابراین ، دانه ای در خوشه تشکیل نمی شود و سبب سفید شدن خوشه ها می گردد.

اگر آلودگی در شروع تشکیل دانه ها صورت گیرد سبب لاغری و شکننده شدن آنها می شود.

ساقه های آلوده بسیار ضعیف و شکننده بوده به طوری که در اثر نسیم شکسته شده و باعث خراب شدن و انهدام ساقه های مجاور می گردند.

اگر مبارزه با نسل اول به خوبی انجام نگیرد و حمله آفت در مرحله گل کردن برنج صورت گیرد ، در آن صورت یا دانه اصلا" تشکیل نمی شود و یا اینکه خوشه های برنج سفید رنگ ، لاغر، سبک و بسیار شکننده مانده و در موقع خرمن کوبی ، برنج ها خرد شده و از نظر قیمت و بازار پسندی ، بسیار تنزل پیدا می کنند.

در موقع برداشت نیز ساقه های آلوده به کرم ساقه خوار با وزش باد شکسته و روی زمین می افتند .

این ساقه ها دارای سوراخ های ریز زیادی هستند که در داخل آنها لاروهای زیادی دیده می شود .

زیست شناسی این آفت زمستان را به صورت لارو کامل در داخل پوشال های باقیمانده محصول بعد از برداشت و علف های هرز میزبان واسط موجود در مرزهای برنج حاشیه مزارع و نهرهای آبیاری شامل سوروف و اویارسلام سپری می کند.

کرم ساقه خوار از لحاظ دامنه میزبانی چند خوار بوده و در مزارع برنج در دوره رشد برنج (خزانه و زمین اصلی ) ، روی بوته ها تخمریزی کرده و سیکل زندگی و نسل های خود را در روی میزبان اصلی تکمیل می نماید و پس از برداشت برنج ، لاروها به روی علف های هرز موجود در اطراف مزرعه مهاجرت می نمایند.

و در اواخر فروردین ماه بتدریج شفیره ها تبدیل به حشرات بالغ می شوند که پروانه های نر و ماده 24 ساعت پس از ظهور ، جفت گیری کرده و افراد ماده تخمهای خود را در دستجات 3-27 عددی روی ساقه ، سطح زیرین و یا رویی برگهای فوقانی برنج قرار می دهند.

تخم های خود را بیشتر در برگ های پایینی و یا جایی از ساقه که مجاور برگ باشد قرار می دهند.

حشرات ماده پس از تخمگذاری ، روی تخم ها را با ماده قهوه ای رنگی می پوشانند.

لاروهای حاصله ابتدا از قسمت سبز برگ ها تغذیه می کنند.

این آفت در سن 1 و 2 لاروی برگخوار است و از سن 3 وارد غلاف برگ مورد حمله شده و از همانجا ساقه را سوراخ کرده و به داخل ساقه نفوذ می کند و با تغذیه از داخل ساقه ها باعث قطع آوندها، زردی و پژمردگی و خشک شدن برگ ها می شود.

لاروهای سن آخر قبل از اینکه به شفیره تبدیل شوند قسمتی از ساقه برنج را به طرز ظریفی نازک می کنند تا پروانه ها بتوانند به راحتی از آنجا خارج شوند.

خروج حشرات کامل مصادف با سبز شدن نشاء ها در خزانه است.

روش های کنترل الف : کنترل زراعی 1.

جمع آوری برگ های آلوده در هنگام نشاء 2.

اجرای کشت گیاه دیگر بعد از برداشت برنج 3.

کف بر کردن محصول 4.

جلوگیر از انتقال آفت به انبار 5.

آب تخت نمودن مزرعه بلافاصله بعداز شخم 6.

کندن و سوزاندن علف های هرز حاشیه مزارع 7.

استفاده از ارقام زودرس یا تهیه خزانه زیر پلاستیک 8.

اسنفاده از ارقام مقاوم ب : شکار پروانه ها با تله نوری ج : کنترل فرمونی د : کنترل شیمیایی استفاده از دیازینون 10% و 5% ، پادان 4% و فورادان گرانول 3% طبق فرمول های زیر برای کنترل شیمیایی این آفت قابل توصیه است.

_ اولین گرانول پاشی 21 روز بعد از نشاء و دو نوبت بعدی به فاصله 3 هفته تکرار می شود.

مبارزه بیولوژیکی : 1.

زنبور پارازیتوئیدApanteles sp.

از خانواده Braconidae 2.

گونه های متعددی از جنس Trichogramma sp.

از قبیل T.brassicae، Trichogramma japonica پارازیتوئید تخم آفت می باشند.

زنبور پارازیتوئید T.

maidis را در زمانهای مختلف رها سازی نمودند و نتیجه گرفتند، رها سازی این زنبور مصادف با ظهور نسل دوم کرم ساقه خوار برنج ، کار سازتر از نسل اول بوده و به خوبی می تواند جمعیت آفت را تحت کنترل در آورد.

3.

سوسک های خانواده Staphylinidae شکارگر تخم پروانه ها هستند.

4.

پوره ها و حشرات کامل سن شکارچی Andrallus spinidens از لاروها تغذیه می کنند.

عوامل تغییر دهنده جمعیت آفت 1.

دیر کشت نمودن مزرعه 2.

بقایای گیاهی 3.

قطع بوته ها از بالاتر از 7 سانتیمتری 4.

ارقام با سیلیس پایین 5.

برنج هایی که برگ و ساقه طویل دارند ، به تغذیه و خسارت آفت حساستر می باشند.

بنابراین، وضعیت گیاه در تغذیه آفت بسیار تعیین کننده است .

6.

مصرف بیش از اندازه کودهای شیمیایی .

روشهای مبارزه با کرم ساقه خوار برنج الف – مبارزه زراعی پاییزه و زمستانه : در مناطق برنج خیز شمال ایران طبق معمول مزارع برنج را در اواخر تابستان و یا اوایل مهرماه درو می کنند و پس از درو مزارع را همین طور به حال خود رها می کنند.

گاهی بقایای برنج را در مزرعه برای تعلیف دام اختصاص می دهند و اوایل اردیبهشت ماه سال بعد مجددا به کشت برنج اقدام می کنند .

در فاصله این مدت طولانی این آفت پنهان از نظر کشاورزان به زندگی خود ادامه می دهد .

لذا رعایت نکات زیر در کاهش انبوهی آفت بسیار موثر است : 1- درو محصول برنج باید حتی المقدور از پایین و نزدیک طوقه گیاه صورت گیرد تا هر چه ممکن است لارو کمتری در مزرعه باقی بماند .

2- خوشه های بریده شده را به مدت چند روز روی زمین در همان مزرعه نگه دارند تا خشک شده و سپس با خرمن کوب هایی که کلش را کاملا خرد می کنند ، به صورت کاه گندم در اورند تا هر چه لارو در داخل ساقه مانده له شده و از بین برود .

3- کاه و کلش باقیمانده در مزرعه را با دقت کامل بسوزانند چون محل زمستان گذرانی حشره است ، در این رابطه کشت دوباره مزارع برنج با شبدر برسیم مفید گزارش شده است .

4- زمین شخم زده را آب تخت نمایند ، این عمل مدتها برای زارعین در زمستان اجباری بود ولی اخیرا پافشاری نمی شود .

5- علفهای هرز حاشیه مزارع را که پناهگاه لارو در زمستان می باشد ، کنده و بسوزانند.

6- از خزانه های برنج همه روزه بازدید کرده تا چنانچه پروانه ها تخمریزی کرده باشند برگهای آلوده را چیده و از بین ببرند.

7-جلوگیری از انتقال نشاء های آلوده به زمین اصلی و همچنین رعایت تناوب زراعی در کاهش خسارت آفت بسیار موثر است .

ب – رعایت مقررات قرنطینه داخلی ، خودداری از حمل و نقل کاه و کلش و نشاء از مناطق آلوده به مناطق غیر آلوده .

ج - کشت واریته مقاوم به کرم ساقه خوار ، در حال حاضر در بعضی از کشورهایی که این آفت شدیدا خسارت می زند ، مقاومت واریته های مختلف برنج در مقابل ساقه خوار برنج تحت آزمایش های مختلف قرار دارند .

در کشور ما نیز واریته چنپا در مقایسه با آمل ها ، خیلی کمتر از این آفت صدمه می بیند.

د – مبارزه شیمیایی : جهت مبارزه شیمیایی با این آفت در خزانه و هنگامیکه بوته های برنج 3 یا 4 برگه می شوند با سم لیندین به نسبت 6 گرم در متر مربع و با سم دیازینون یا لیندین به نسبت 2 تا 5 لیتر در هکتار خزانه را سمپاشی می کنند .

در مزارع اصلی برای مبارزه با نسل اول و دوم آفت ، 2 بار سمپاشی با دیازینون گرانول 5 یا 10 % به نسبت 2 کیلو ماده خالص در هکتار صورت می گیرد .

موقع سمپاشی نوبت اول 30 روز پس از نشاء و نوبت دوم 60 تا 70 رز پس از نشاء می باشد.

اخیر ا در زمینه کاربرد زنبور تریکوگراما در قالب یک مبارزه تلفیقی با این آفت مطالعاتی صورت گرفته است که بسیار امیدبخش است مگس خزانه برنج مگس خزانه برنجEphydar afghanica Dahl مگس Ephydra afghanica در گروه ریپاریا قرار دارد .

این حشره به مگس های آب شور معروف است چون اغلب در سواحل باتلاقهای شور و قلیایی و اطراف چشمه های آب گرم و آب معدنی بطور فراوان یافت می شود.

این حشره در حال حاضر در مزارع برنج استان های فارس و اصفهان وجود دارد.

شکل شناسی : حشره کامل : حشره کامل مگس متوسطی است به طول 4 میلیمتر ، سر عریض ، چشم های مرکب کوچک و به رنگ قهوه ای تیره و روی بدن را گرد خاکستری رنگ پوشانده است، وسط پیشانی برّاق و معمولا" دارای یک جفت موی زبر صلیب مانند در نزدیکی لبه کناری است.

موی شاخک کرکدار و بند سوم فاقد موی طویل بیرونی می باشد.

سپرچه در امتداد محور میانی به رنگ آبی متمایل به سبز متالیک برّاق است.

پاها بجز در قسمت پیش ران پاهای میانی و عقبی که خاکستری است بقیه زرد رنگ می باشند .

پنجه ها بطرف مفصل هر بند تیره رنگ می شود و پنجه انتهای مجهز به یک جفت ناخن دراز ، مستقیم و فاقد بالشتک بین ناخن ها است.

رگبالها زرد رنگ ، شکم قهوه ای و خاکستری و پنجمین حلقه پشتی شکم در نرها 5/2 برابر حلقه چهارم است و گوشه جلویی زیری آن تشکیل برآمدگی اسکلروتینی را می دهد.

در نرها لبه ثانویه بسیار کشیده ، استوانه ای و نسبتا" مضرس است.

تخم ها : تخمها بیضوی ، سطح آن مشبک و تقریبا" یک میلیمتر طول دارد.

لارو: لاروها تقریبا" استوانه ای سر و بند اول قفسه سینه قابل جمع شدن در یکدیگر بوده ، قفسه سینه باریک شده و قسمت انتهایی بدن بعد از سوراخ مخرجی نیز به یک لوله یا غلاف هوایی استوانه ای یا سیفون منتهی می شود که در انتها دو شاخه شده و در نوک آنها در اطراف حفره مرکزی تارهای داخل شونده تنفسی قرار دارد.

در این قسمت چهارم موی پره دار نیز وجود دارد.

پاهای شکمی به تعداد هشت جفت و در سطح هر کدام 2-3 ردیف قلاب و هر ردیف از 4 تا 5 قلاب تشکیل شده است.

آخرین جفت پاهای شکمی کلفت تر و قلاب های روی آنها مقابل قلاب های بند قبلی قرار گرفته است.

شفیره : شفیره ها ، قهوه ای رنگ و صفحه پشتی قفسه سینه دارای لبه مشخصی است که در موقع خروج شفیره شکاف برداشته و باز می شود .

قسمت دم کم و بیش کو تاهتر و ضخیم تر از این قسمت می باشد ، دو جفت قلاب شکمی انتهایی سبب آویزان و ثابت شدن شفیره ها به ریشه برنج می شود.

زیست شناسی : این حشره زمستان را به صورت تخم های مقاوم به خشکی در داخل خاک مزارع برنج به سر می برد.

زمان ظهور حشرات کامل هر نسل به ترتیب اوایل خرداد، اواخر خرداد، اواخر تیر ماه و اواسط مرداد ماه می باشد و با توجه به زمان نشاءکاری 1 تا 2 نسل از زندگی حشره در خزانه و بقیه در زمین اصلی طی می شود.

لاروها با استفاده از پاهای شکمی به توده ریشه برنج و حتی توده جلبکها چسبیده و از آنها تغذیه می کنند.

دوره زندگی از تخم تا ظهور حشرات کامل 16-19 روز طول می کشد که این دوره با تغییرات جمعیت حشرات کامل در مزرعه تقریبا" مطابقت دارد.

دوره زندگی هر نسل 20تا 30 روز طول می کشد .

کنترل : استفاده از زنبور پارازیتوئید از خانواده Pteromalidae بنام Urolepis sp.

می باشد.

منابع :‌ http://www.iran-rice.com/far/darbareye/afat.html http://alonefarmer.blogfa.com/cat-61.aspx http://forum.p30world.com/showpost.php?p=621924&postcount=59 http://entomology2.blogfa.com/cat-7.aspx سمومنوبت اولنوبت دومنوبت سومدیازینون5%30 کیلو در هکتار40 کیلو در هکتار40 کیلو در هکتاردیازینو 10%15 کیلو در هکتار20کیلو در هکتار20 کیلو در هکتارفورادان 3%(گرانول)15 کیلو در هکتار20 کیلو در هکتار20 کیلو در هکتارپادان 4%(گرانول)30 کیلو در هکتار35 کیلو در هکتار35 کیلو در هکتار