فضیلت زیارت عاشورا:
از شیخ طوسی در کتاب مصباح نقل شده است:
حضرت باقر(علیه السلام) فرمود: «هرکه زیارت کند حسین بن علی (علیه السلام) را در روز دهم محرم، تا آن که نزد قبر آن حضرت گریان شود، خدا را در روز قیامت با ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزارجهاد - که ثواب آنها مثل ثواب کسی باشد که در خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه طاهرین (علیهم السلام) حج و عمره و جهاد کند- ملاقات نماید.»
راوی: فدایت شوم، برای کسی که در شهرهای دور از کربلا زندگی می کند و امکان حضور در نزد قبر آن حضرت را ندارد، چه ثوابی است؟
حضرت فرمودند: «هرگاه چنین باشد، به صحرا یا بر بالای بام می رود و به سوی قبر آن حضرت اشاره نماید و سلام عرض کند و در نفرین کردن بر قاتلین آن حضرت کوشش نماید و بعد از آن، دو رکعت نماز کند (و این اعمال را در اوایل روز، پیش از زوال آفتاب انجام دهد) سپس گریه کند بر حسین (علیه السلام) و کسانی را که در خانه اش هستند به گریستن برآن حضرت امر کند و در خانه خود، مجلس عزاداری و اظهار جزع بر مصایب آن حضرت بر پا کند.
و به یکدیگر در مصیبت حسین (علیه السلام) تعزیت گویند.
من برای ایشان بر خدا ضامنم، هر گاه این عمل را انجام دهند، به همه آن ثوابها برسند.»
حضرت فرمودند: «هرگاه چنین باشد، به صحرا یا بر بالای بام می رود و به سوی قبر آن حضرت اشاره نماید و سلام عرض کند و در نفرین کردن بر قاتلین آن حضرت کوشش نماید و بعد از آن، دو رکعت نماز کند (و این اعمال را در اوایل روز، پیش از زوال آفتاب انجام دهد) سپس گریه کند بر حسین (علیه السلام) و کسانی را که در خانه اش هستند به گریستن برآن حضرت امر کند و در خانه خود، مجلس عزاداری و اظهار جزع بر مصایب آن حضرت بر پا کند.
من برای ایشان بر خدا ضامنم، هر گاه این عمل را انجام دهند، به همه آن ثوابها برسند.» راوی: فدایت شوم، آیا این ثوابها را برای ایشان ضامن می شوی؟
امام (علیه السلام) : « بلی، من ضامنم و کفیلم از برای کسی که این عمل را به جا آورد.» راوی: چگونه یکدیگر را تعزیت گویند؟
امام (علیه السلام): می فرمایند: «اعظم الله اجورنا بمصابنا بالحسین (علیه السلام) و جعلنا و ایاکم من الطالبین بثاره مع ولیه الامام المهدی (علیه السلام) من آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) »1 زیارت عاشورا، حدیث قدسی است: در فضیلت زیارت عاشورا، همین بس که از سنخ سایر زیارات نیست که به ظاهر از انشا و املای معصوم است (هر چند از قلوب مطهر ایشان چیزی جز آن چه ازعالم بالا می رسد، صادر نمی شود.) این زیارت از احادیث قدسیه ای است که به همین ترتیب، از زیارت و لعن و سلام و دعا، از حضرت احدیت به جبرئیل امین و از او به خاتم النبیین (صلی الله علیه و آله و سلم) رسیده است (و به حسب تجربه، مداومت در خواندن آن در چهل روز یا کمتر، در برآورده شدن حاجات و نیل به مقاصد و دفع دشمنان بی نظیر است.) صفوان می گوید: امام صادق (علیه السلام) به من فرمود: « بر خواندن این زیارت (عاشورا) مواظب باش.
پس بدرستی که من، ضامن قبولی زیارت کسی هستم که از دور و نزدیک، این زیارت را بخواند، که سعی او مشکور باشد، سلام او به آن حضرت برسد و خدا او را نومید نگرداند.
ای صفوان!
این زیارت را به این مضمون از پدرم یافتم، و پدرم از پدرش علی بن الحسین (علیه السلام) و او از حسین (علیه السلام) و او از برادرش حسن (علیه السلام) و او از پدرش امیرالمؤمنین (علیه السلام) با همین مضمون و امیرالمؤمنین (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علی هو آله و سلم) با همین عبارات و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از جبرئیل (علیه السلام) با همین مضمون و جبرئیل از خدای متعال با همین مضمون.
همانا خدای عزوجل به ذات مقدس خود قسم خورده که هر کس حسین (علیه السلام) را به این جملات، زیارت کند چه از راه دور و چه از راه نزدیک و سپس دعای بعد از آن را بخواند، زیارت او را قبول می کنم و درخواست او را- به هر قدر که باشد- برمی آورم.
پس از حضورمن با نومیدی برنمی گردد، و او را با چشم روشن و حاجت برآورده شده و فوز بهشت و آزادی از دوزخ برمی گردانم و شفاعت او را در حق هر کس که شفاعت کند- جز در مورد دشمن خاندان پیغمبر- می پذیرم.» 2 رسیدن به خواسته ها و حوائج: صفوان گوید: حضرت صادق (علیه السلام) به من فرمود: ای صفوان!
هرگاه تو را نزد خدای متعال حاجتی بود، پس زیارت کن اباعبدالله حسین (علیه السلام) را به این زیارت، در هر مکانی که هستی و بخوان دعای بعد از آن را و از پروردگارخویش حاجتت را بخواه، زیرا برآورده و مستجاب خواهد شد.
خداوند متعال در وعده ای که به رسول خود داده، خلاف نفرموده است.3 سفارش ولی عصرعجل الله تعالی فرجه: در حکایت تشرف جناب حاج سید احمد رشتی به خدمت حضرت ولی عصر - ارواحنا فداه – در سفر حج، آن حضرت فرمود: «چرا شما عاشورا نمی خوانید؟!
عاشورا!
عاشورا!!.»4 زیارت عاشورا، چاره بلا: مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی می فرمود: اوقاتی که در سامرا، مشغول تحصیل علوم دینی بودم، اهالی سامرا به بیماری وبا و طاعون مبتلا شدند، و همه روزه عده ای بر اثر این بیماری از دنیا می رفتند.
روزی عده ای از اهل علم در منزل استادم مرحوم سید محمد فشارکی جمع بودند.
ناگاه مرحوم آقا میرزا محمد تقی شیرازی تشریف آوردند و صحبت از بیماری وبا شد، که همه در معرض خطر مرگ هستند.
مرحوم میرزای شیرازی فرمود: اگر من حکمی کنم آیا لازم است انجام شود یا نه؟
همه اهل مجلس پاسخ دادند: بلی.
فرمود: من حکم می کنم که شیعیان ساکن سامرا از امروز تا ده روز، مشغول خواندن «زیارت عاشورا» شوند و ثواب آن را به روح حضرت نرجس خاتون، والده ماجده حضرت حجه بن الحسن (عجل الله تعالی فرجه) هدیه نمایند، تا این بلا از آنان دور شود.
اهل مجلس، این حکم را به تمام شیعیان رساندند و همه، مشغول خواندن زیارت عاشورا شدند.
از فردای آن روز، تلف شدن شیعیان به وسیله طاعون متوقف شد و همه روزه، تنها عده ای از اهل تسنن می مردند به طوری که مسئله بر همه آشکار گردید.
برخی از اهل تسنن از آشنایان شیعه خود می پرسیدند: سبب اینکه دیگر کسی از شما تلف نمی شود چیست؟
به آنها گفته بودند: زیارت عاشورا.
آنها هم مشغول زیارت عاشورا شدند و بلا از آنها هم برطرف گردید.»5 شیخ انصاری و زیارت عاشورا در هر روز: در کتاب زندگانی و شخصیت شیخ انصاری آمده است: عباداتی که شیخ از سن بلوغ تا آخر عمر به آنها ادامه داد (غیر از فرایض و نوافل شبانه روزی و ادعیه و تعقیبات)، عبارت بودند از: قرائت یک جزء قرآن، نماز حضرت جعفر طیار، زیارت جامعه و زیارت عاشورا در هر روز.
ای کاش هر روز زیارت عاشورا می خواندم: عالم جلیل، شیخ عبدالهادی حائری مازندرانی از والد خود (حاجی ملا ابوالحسن) نقل کرده است که من حاج میرزا علی نقی طباطبائی را بعد از رحلتش در خواب دیدم، و به او گفتم: آیا آرزویی داری؟
گفت: یک آرزو دارم و آن این است که چرا در دنیا هر روز «زیارت عاشورا» نخواندم.
رسم سید این بود که در تمام دهه اول محرم، زیارت عاشورا می خواند، ولی بعد از مرگ، افسوس می خورد که چرا در تمام ایام سال، موفق به این زیارت نبوده است.6 مرحوم علامه امینی و زیارت عاشورا: دکتر محمد هادی امینی- فرزند علامه- می نویسد: پس از گذشت چهار سال از فوت پدرم، در شب جمعه ای قبل از اذان صبح، پدرم را در خواب دیدم و او را بسیار شاداب خرسند یافتم.
جلو رفته و پس از سلام و دست بوسی گفتم: پدر جان در آن جا چه عملی باعث سعادت و نجات شما گردید؟
پدرم گفت: چه می گویی؟
مجدادا عرض کردم: آقاجان!
در آن جا که اقامت دارید، کدام عمل، موجب نجات شما شد؟
کتاب الغدیر یا سایر تالیفات؟
یا تاسیس و بنیاد کتابخانه امیرالمؤمنین (علیه السلام)؟
پدرم پاسخ داد: نمی دانم چه می گویی، قدری واضح تر و روشن تر بگو.
گفتم: آقا جان!
شما اکنون از میان ما رخت بربسته اید و به جای دیگر منتقل شده اید در آن جا که هستید کدامین عمل، باعث نجات شما گردید؟
مرحوم علامه امینی، تاملی نمود و سپس فرمود: فقط زیارت اباعبدالله الحسین (علیه السلام)7.
عرض کردم: شما می دانید اکنون روابط ایران و عراق تیره و راه کربلا، بسته است، برای زیارت چه کنیم؟
فرمود: در مجالس و محافلی که جهت عزاداری امام حسین (علیه السلام) بر پا می شود، شرکت کنید: ثواب زیارت امام حسین (علیه السلام) را به شما می دهند.
سپس فرمود: پسر جان!
در گذشته بارها تو را یادآورشدم و اکنون نیز توصیه می کنم که «زیارت عاشورا» را به هیچ عنوان ترک مکن.
زیارت عاشورا را دائم بخوان و بر خودت وظیفه بدان.
این زیارت، دارای آثار و برکات و فواید بسیاری است که موجب نجات و سعادت مندی تو در دنیا و آخرت می باشد، و امید دعا دارم.
فرزند مرحوم علامه امینی می نویسد: علامه امینی، با کثرت مشاغل و تالیفات و مطالعات، مواظبت کامل بر خواندن زیارت عاشورا داشت و سفارش به خواندن زیارت عاشورا می نمود و بدین جهت، خودم سی سال است بر خواندن زیارت عاشورا، موفق می باشم.8 نعمت دنیا و غفلت از زیارت عاشورا: آقای سید علی موحد ابطحی اصفهانی نقل می کند که در ماه صفر 1409 ه.ق به شیراز رفتم.
میزبان من- آقای حاج مسیح - می گفت: سی سال است که به طور مرتب، زیارت عاشورا می خوانم و دختری دارم که شوهرش سید است و در دزفول زندگی می کند.
چندی قبل، توسط نامه، درخواست کرده بود که در صورت امکان، منزلی برای آنها در شیراز تهیه کنم و ما هرچه فعالیت کردیم وسیله اش فراهم نمی شد.
خیلی متاثر بودم که اینها از ما تقاضایی کرده اند و نتوانستم برآورده کنم .
تا اینکه در روز تولد امام هشتم، حضرت رضا (علیه السلام) در جلسه توسلی شرکت کردم و در حال گریه، حاجتم را عرضه داشتم.
چند روز بعد، خواهرم آمد و گفت: در عالم رویا، آقای بزرگواری را دیدم که زمین هایی را تفکیک می کرد و قطعه ای از آن زمین ها را هم برای شما در نظر گرفت.
بعد از مدتی، قطعه ای زمین به مبلغی ناچیز به ما واگذار شد و مشغول ساختمان سازی شدیم.
چند روز گذشت و بر اثر مشاغل زیاد، نتوانستم زیارت عاشورای هر روزه را بخوانم.
روزی اول صبح، دخترم از دزفول تلفن زد و گفت: پدر!
زیارت عاشورا را ترک کرده ای؟
گفتم: چطور؟
گفت: خواب دیدم حضرت امام حسین (علیه السلام) در صحن و سرایی بسیار مجلل حضور دارند و در اطراف ایشان شخصیت ها و بزرگانی به چشم می خورند.
پرسیدم این ها کیستند؟
جواب دادند: این هاعلاقمندان به اباعبدالله الحسین (علیه السلام) هستند.
من درهمان عالم خواب، در بین آنها جستجو کردم که شما را پیدا کنم، ولی شما را ندیدم!
گفتم: پدرم به امام حسین (علیه السلام) خیلی علاقه دارد و مداومت به زیارت عاشورا دارد.
چرا در بین این ها نیست؟
جواب دادند: چند روز است که سراغ ما نیامده، ان شاء الله بازخواهد آمد.9 روشی آسان برای خواندن زیارت عاشورا 10 مولا شریف شیروانی به سند خود از امام دهم، علی بن محمد هادی (علیه السلام) نقل می کند: کسی که زیارت عاشورا بخواند و هنگامی که به عبارت لعن رسید یک مرتبه بگوید: «اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و آخر تابع له علی ذلک.
اللهم العن العصابه التی جاهدت الحسین و شایعت و بایعت و تابعت علی قتله» و صد مرتبه بگوید: «اللهم العنهم جمیعا».
و عبارت سلام را نیز این گونه بگوید: «السلام علیک یا اباعبدالله و علی الارواح التی حلت بفنائک علیک منی سلام الله ابدا ما بقیت و بقی اللیل و النهار، و لا جعله الله آخر العهد منی لزیارتکم» و صد مرتبه بگوید «السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین» مثل آن است که تمام صد لعن و صد سلام را از اول تا به آخر خوانده باشد.11 مکاتبه و اندیشه/ شماره14 پی نوشتها: 1- مفاتیح الجنان، چاپ اسوه، ص760.
2- همان، ص772.
3- همان، ص773.
4- مفاتیح الجنان، بعد از زیارت جامعه کبیره.
5- داستان های شگفت، شهید دستغیب، ص316.
6- سید علی موحد ابطحی، زیارت عاشورا و آثار شگفت آن، ص16، به نقل از کتاب تذکره الزائرین.
7- البته برای رفع این شبهه که سایر اعمال و تالیفات علامه امینی چه می شود؟
باید گفت: برخی از کارها و از جمله تالیفات علمی چون جزء مجردات عقلی است در برزخ و عالم قبر قابل پاداش نیست و پاداش آنها به روز قیامت موکول می گردد.
لذا شاید بیشترین عملی که در برزخ برای علامه امینی مؤثر بوده، زیارت امام حسین (علیه السلام) بوده است،هر چند ثواب سایر اعمال که در برزخ قابل ارائه است نیز، به ایشان رسیده است.
منتها مؤثرترین آنها زیارت عاشورا بوده است.
8- زیارت عاشورا و آثار شگفت آن، ص40.
9- همان، ص34.
10- بهتر است انسان در صورتی که به اندازه کافی وقت دارد لعن و سلام های زیارت عاشورا را به طور کامل بخواند و در صورتی که با کمبودوقت مواجه است به صورت گفته شده عمل کند.
قابل ذکر است انسان می تواند زیارت عاشورا را بخواند و لعن و سلام های آن را در طول روز و در مواقع بیکاری مثلا داخل اتوبوس و راه رفتن و...
بخواند.
11- زیارت عاشورا و آثار شگفت آن، به نقل از: الصدف المشحون، ص