دانلود مقاله اخرالزمان از دیدگاه ادیان مختلف

مهدویت
مقدمه
دغدغه های زندگی مادی از یک سو ودلهره های روحی از طرف دیگر جهان را دگرگون کرده است .

روزانه شاهد کشتارهای دسته جمعی مظلومان جهان درفلسطین، افغانستان و...هستیم .

تنها بارقه ای که دلهای مستضعفان را مجذوب خود میکند وامید را در چشم های غمدیده شان زنده میگرداند نوید ظهور منجی انسان است .این امید منحصر به شیعیان و مسلمانان نیست بلکه در همه ادیان زنده جهان اعتقاد به ظهور منجی وجود دارد .

در این میان ادیان بزرگ جهان، اسلام زرتشت، مسیحیت ویهودیت گوی سبقت را از دیگران ربوده وبیشتر در این باره سخن گفته اند .

از آنجا که در باره موعود در اوستا سخن بسیار گفته شده و محققان کتابهای زیادی نوشته اند بر آنیم تا بصورت اجمالی وگذرا تنها به بررسی این موضوع در تورات وانجیل بپردازیم وبررسی های تفصیلی را به آینده موکول کنیم .
ولقد کتبنا فی الزبور بعدالذکران الارض یرثها عبادی الصالحون (انبیاء/105)

در تورات از علائم ظهور، وظائف منتظرین ، دوران پس از ظهور، شخص مسیحا ومدینه فاضله ای که پس از آن به وجود می آید سخن گفته شده است .

وسعی نموده مخاطبان خود را به آینده امیدوار کرده واز این طریق تحمل مشکلات وسختی ها را آسان نماید.

اگر چه تاخیر نماید برایش منتظر باش زیرا که البته خواهد آمد ودرنگ نخواهد کرد؛ بلکه جمیع امتها را نزد خود جمع می کند وتمامی قومها را برای خویشتن فراهم می آورد .1 همان طور که در متن تورات آمده است موعود جهانی تمام امتها را نزد خود جمع میکند وتمامی قوم ها را برای خویشتن فراهم می آورد واین همان تشکیل حکومت جهانی مهدی عجل الله تعالی فرجه در اسلام است .هنگامه ظهور برای زمان ظهور علائم ونشانه هایی در تورات ذکر شده است که با دقت در آنها میتوان رابطه بین آنها و پیشگویی های اسلام پیدا کرد .

به عنوان مثال (صیحه آسمانی) را یاد آور میشود واینکه نوای عدالت وبشارت ظهور او از آسمانها اعلام میشود.

آسمانها عدالت اورا اعلام کنند وجمیع قومها جلال اورا می بینند و پرستندگان بتها ی تراشیده خجل میشوند.

2
حتی در بخشی از تورات به قائم اشاره شده است واینکه همه انسانهایی که در آن عصر زندگی میکنند رستگاری خواهند دید.

در آن زمان امیر عظیمی که برای قوم تو قائم است بر خواهد خواست و چنان زمان ننگی خواهد شد که از حینی که بین امت بوجود آمده است تا امروز نبوده است ودر آن زمان هر یک از قوم تو که دردفتر مکتوب یافت شود رستگار خواهد شد.

3 در بررسی آنچه درباره موعود در تورات آمده است می بینیم که به زنده شدن مردگان وبر خواستن ایشان از قبور نیز اشاره شده است.

بسیاری از آنانکه در خاک زمین خوابیده اند بیدار خواهد شد اما اینان به جهت حیات جاودانی وحکیمان مثل روشنایی افلاک خواهند درخشید وآنانی که بسیاری را به راه عدالت رهبری مینماید مانند ستارگان خواهند بود تاابدالاباد.

4 همان طور که از متن تورات برمی آید انسانهای سعید ودرستکاری که قبل از ظهور از دنیا رفته اند هنگامه ظهوراز خاک بر می خیزند و چون ستار گانی می درخشند، دراسلام نیز به این موضوع تصریح شده است .

به عنوان نمونه امام صادق (علیه السلام)میفرمایند : هرکس چهل صباح دعای عهد را بخواند از یاران قائم خواهد بود واگر پیش از قیام او بمیرد از خاک برمی خیزد وبه یاری او می شتابد .5 شخص مسیحا: مسیحا در نگاه تورات روی هم رفته انسانی نهالی از نسل سلطنتی داوود است وقداست او تنها به سبب موهبتها ی طبیعی او خواهد بود زیرا امتهای مشترک بدست اونابود خواهند شد وبنی اسرائیل بنا به نظریه تلمود قدرت جهانی خواهد داشت .

نظر تورات پیرامون تاریخ ظهور عدم اطمینان به اختلاف شدیدی در دیدگاه ربانیون پیرامون تاریخ آمدن مسیحا وجود داشت .

تعداد زیادی از عقاید افراط آمیز که کاملا قاطعانه در این باب سخن گفته وبر تعدادی از سنتها ومحاسبات عرفانی استوار شده که در آن زمان از احترام خاصی برخوردار بوده اند یک عقیده قدیمی وجود داشت که جهان شش هزار سال ادامه خواهد داشت ودر هزاره هفتم نابود خواهد شد این هزاره ها به تعداد روزها آفرینش تناسب دارد .

نخستین هزاره را (بایر) می دانستند.

زیرا هیچ وحیی در آن نبود ، در هزاره دوم دوران (شریعت) یا وحی بود و هزاره سوم را روزگاری می دانستند که آمدن مسیحا در آن انتظار می رود .

ربی حنینا می گوید : هنگامی که چهارصد سال از ویرانی اورشلیم بگذرد اگر کسی مزرعه ای را که هزار دینار ارزش دارد به یک دینار بفروشد آن را خریداری نکن زیرا آمدن مسیحا نزدیک است چیزی دست تورا نخواهد گرفت .

هنگامی که مشاهده شد بسیاری از این تاریخ ها گذشت ومسیحا نیامد ربانیون مردم را از چنین محاسباتی بر حذر داشتند .

زیرا اگر محاسباتی که ایشان گفته اند غلط از آب در می آمد مردم یکسره از آمدن او نومید خواهند شد آنان معتقدند یکی از شرطهای خدا با بنی اسرائیل این است که ایشان در باره آخر الزمان اصرار نکنند .

ورازهای آن را فاش نسازند بر اساس یک عقیده قدیمی یکی از شرطهای آمدن مسیحا این است که مردم از نجات کاملا نومید باشند ، اعتقاد مسلط ربانیون این بود که اگر بنی اسرائیل حتی برای یک روز از گناهان خود توبه کنند آمدن او جلو خواهد افتاد .

عموما تصور می شد که ظهور او در ماه (نیسان) یا (تشری) خواهد بود .

البته در این که ظهور منجی در چه ماهی از سال رخ میدهد ، اسلام نیز نظراتی ارائه داده است که بنا به نظریه مشهور در فصل بهار یا در نوروز که همان (نیسان) است ظهور خواهد کرد .

نظریه سعدیا درباره آمدن علت آزمودن سخت وطولانی بنی اسرائیل اینست که آن امتحان بدلیل گناه قوم یا برای آزمایش استحکام ایشان است .

سختی آزمون ها نشانه نزدیک شدن پادشاهی مسیحا است .

رنج های بنی اسرائیل باید سرانجام خاتمه یابد زیرا خداوند کاملا عادل است.

واین همان فلسفه غیبت حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) در آیین اسلام است.

هر کس به سبب ایمان به ما بخندد وما را به علت رنج کشیدنمان احمق بداند در حالی که ما با انکار ملیتمان شادوکامیاب زندگی می کنیم ،این کس خود احمق است زیرا بازده که ما برای ایمانمان متحمل ومتعهد شده ایم.

وی مانند کسی است که تا کنون روئیدن گندم را ندیده باشد وبا مشاهده بذر پا شیدن بر کشاورزان بخندد .

چنین فردی نمیداند که کشاورز هنگام خرمن بیست یا سی برابر بذری را که دور ریخته است بدست خواهد آورد.

از دیدگاه ابن میمون بزرگترین نعمت آن روزگاران این خواهد بود که انسان فارغ از موانع جنگ وستیز خواهد توانست تمام وقت خود را وقف مطالعه وحکمت و عدل به شریعت الهی کند ...

ما برای این به مسیحا امید واریم که از کامیابی بزرگ برخوردار گردیم .

نه بر اسب نشینیم، شراب بنوشیم ، واز موسیقی شاد لذت ببریم بلکه بدان علت انتظار اورا می کشیم که تحت یک حکومت یک پادشاهی عادل در کنار هم وهمه نیکان خواهیم توانست بی ممانعت خویش را به معنویات که آرمان همیشگی ماست اختصاص دهیم.

6 دوران پس از ظهور: بیشتر تعابیری که در تورات برای دوران پس از ظهور استفاده شده است.

جنبه تمثیلی واستعاری دارد وکمتر بطور صریح از آن دوران سخن گفته شده است.

مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد وبه جهت مظلومان زمین را به راستی حکم می کند بلکه مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد وکمر بند کمرش عدالت خواهد بود وکمربند میانش امانت!

وگرگ با بره سکونت خواهد کرد .

پلنگ با بزغاله خواهد خوابید وگوساله و شیر، وطفل کوچک آنها را خواهد راند و...

در تمامی کوه مقدس ضررو زیانی نخواهد کرد زیرا که جهان از معرفت خدا پر خواهد شد مثل آبی که دریا را می پوشاند.

7 همانطور که می بینیم خوابیدن پلنگ با بزغاله خلاف طبیعت آن است وهمچنین گوساله وشیر، لیکن در زمان پس از ظهور امنیت وآسایش به حدی می رسد که آنها در طبیعتشان باهم متضادو مخالف بوده اند با یکدیگر زندگی مسالمت آمیز دارند.

در جای دیگر حکومت موعود را به سلطنت خدا بر روی زمین تشبیه میکند.

در میان امتها گویی که خدا سلطنت می کند، ربع مسکونی پایدارمی شود وجنبش نخواهد خورد وقوم ها را به انصاف داوری خواهد کرد .آسمان را شاد می کند وزمین را مسرورمی گرداند .

دریا وپری آن غرش مینماید وصحرا وهرچه در آن است بوجد آید آنگاه تمام درختان جنگل ترنم خواهند کرد زیرا که می آید،برای داوری جهان می آید وربع مسکونی را به انصاف داوری خواهد کرد.

8 در فرهنگ تورات شریران همان ظالمان وستمگران هستند که جهان را از ظلم وجور پر می کنند .

این شریران تا زمان ظهور به ظلم می پردازند وراست روانان را میکشند.

اما با ظهور موعود دستهایشان بسته خواهد شد ودیگرمجالی برای جولان ظلم ندارند.

شریران منقطع خواهند شد اما منتظران خداوند و وارث زمین خواهند گردید ...هان بعد از اندک زمانی شریر نخواهد بود و اما حکیمان وارث زمین خواهند شد شریران شمشیر را برهنه کرده وکمان را کشیده اند تا مسکین وفقیر را بیاندازند وراست رویان را مقتول سازند .

شمشیر ایشان بر دل ایشان فرو خواهد رفت وکمانهای ایشان شکسته خواهد شد.

بازوهای ایشان شکسته اما صالحان را خداوند تایید می کند .

خداوند روزهای صالحان را می داند ومیراث ایشان ابدی خواهد بود ودشمنان خداوند مثل خرمی مرتع ها فانی خواهد شد .

بلی مثل دخان فانی خواهد شد .

شریر قرض میکند ووفا نمی کند اما صالح رحیم وبخشنده است.

آنانی که از وی برکت یابند وارث زمین گردند وآنان که ملعون وی هستند منقطع می شوند .

صالحان وارث زمین خواهند بود ودر آن تا ابد سکونت خواهند کرد .

دهان صالحان حکمت را بیان میکند وزبان او انصاف را ذکر میکند .

شریعت خدای وی در دست اوست پس قدم هایش نخواهد لرزید.

9 به نظر میرسد که در اینجا منظور از صالح همان موعود منتظر خواهد بود زیرا بعد تاکید میکند که شریعت خدای وی در دست اوست.

مرد کامل را ملاحظه کن ومرد راست را ببین.10 زیرا عاقبت آن مرد سلامتی است اما خطا کاران جمیعا هلاک خواهند گردید.11 یکی از کهن ترین وبرجسته ترین جنبه های نماز های سه گانه نمازهای یهود (عمیدا) است که در آن اشارات ونشانه هایی از امید مسیحا ئی دیده میشود .

در بند اول خدا به عنوان (کسی که برای بنی اسرائیل یک منجی می فرستد ) معرفی شده است .

یکی از عالی ترین وجهان شمول ترین دعاها برای نزدیک شدن دوره مسیحا در چند (عمیدا)ی مختلف برای سال نو وکفاره در سومین برکت پس از(قدوشا) وجود دارد این دعا نمونه خوبی از مفهوم عالی عصر مسیحا در اعتقاد یهودا است.

اکنون ای خداوند خدای ما ترس خود را بر تمام ساخته هایت مستولی گردان تا تمام جلوی تو به سجده بیفتند.

ای خداوندا ستایش را به کسانی که از تو می ترسند.

امید به کسانی که در جستجوی تو هستند .

آزادی کلام را به کسانی که منتظر تو هستند ...

ویک نور روشن ودرخشان را به پسر کیسی مسیحایت بی درنگ در روزکار ما عطا فرما ...

در آن زمان پلیدی همچون دود مضمحل خواهد شد وتو حکومت خودکامگان را از زمین بر خواهی افکند.

12 اینها بخشهایی از تورات بودند که درباره مهدی موعود سخن گفته شده است ،بی تردید با تفحص وجستجوی بیشتر می توان موارد عمیق تری را در آن یافت والبته این نکته را نیز متذکر می شویم که تورات نیز همانند دیگر کتب ادیان گذشته از تحریف مصون نمانده وتصرف های زیادی در آن به وضوح مشاهده می شود .

منجمله در قسمتهایی که مسیحا را منحصر در حضرت موسی (علیه السلام) کرده است وبخش هایی را نیز به بنی اسرائیل وفضیلت آنان اختصاص داده است .

لیکن از همین تورات تحریف شده نوید هایی به ظهور منجی داده شده است ومشخصاتی که خود تورات از منجی بیان می کند با مهدی (عجل الله تعالی فرجه) بیشتر مطابقت دارد تا شخص حضرت موسی (علیه السلام).

واما در انجیل: آنچه در اناجیل مختلف اعم از یوحنا ، برنابا ،متی ، ولوقا درباره مهدی موعود گفته شده است همگی حکایت از مدینه فا ضله ای می کند که در دوران پس از ظهور بوجود خواهد آمد،بیشتر نوید های انجیل تعبیر(پسر انسان) است.

این تعبیر طبق نوشته ها (مسترهاکس)آمریکایی بیش از 80 بار در انجیل و ملحقات آن ذکر شده که فقط 30 مورد آن بحضرت عیسی قابل تطبیق و50 مورد آن از نجات دهنده ای سخن می گوید که در آخر الزمان ظهور خواهد کرد .

عیسی با او خواهد آمد واو را جلال خواهد بخشید.

1 در انجیل نیز وظایفی برای منتظرین گفته شده است در این وظایف تاکید بر آمادگی قبل از ظهور شده است.

کمر های خود را بسته وچراغهای خود را افروخته بدارید وشما همانند کسانی با شید که انتظار آقای خود را میکشند که چه وقت مراجعت کند تا هروقت آید ودر را بکوبد بی درنگ در برای او باز کند.2 می بینیم که در این عبارت از منتظرین سخن میگویند واینکه مانند کسانی باشید که انتظار آقای خود را می کشند واگر آقای آنها در وقتی ناگهانی ودر نیمه شب ظهور کند آنها آماده پاسخگویی به ندای او خواهند بود.

خوشا به حال آن غلامان که چون آقای ایشان آید ایشان را بیدار یابد واگر در پاس دوم وسوم از شب بیاید وایشان را بیدار یابد خوشا به حال آن غلامان.

3 ودر اینجا مثالی میزند وبا این مثال بیان می کند که یک منتظر تا چه اندازه باید آمادگی کسب کند.

اما این را بدانید که اگر صاحب خانه میدانست که دزد چه وقت می آید بیدار میماند ونمی گذاشت که به خانه اش نقب زنند پس شما نیز مستعد باشید زیرا در ساعتی که گمان نبرید پسر انسان می آید.

4 در این مثل در صدد عنوان این مسئله است که ظهور موعود بدون اطلاع وناگهانی خواهد بود.اگر منتظرین قبل از این واقعه ناگهان خود را آماده کرده باشد در یاری رساندن به او دچار مشکل نخواهند شد وخوشا به حال آنان که این آمادگی را کسب کرده باشند.

هر آینه مولای آن غلام آید در روزی که منتظر او نباشد در ساعتی که او نداند.

5 البته در انجیل برای آنان که منتظر واقعی نباشد وخود را برای آن امر آماده نکرده باشند مجازاتی در نظر گرفته شده است.

این افراد اگردانسته وعمدی چنین کاری انجام دهند درمجازات با آنها نشسته واز روی جهل موعود را انکار یا منتظر او نباشند تفاوت داشته ومسلم است.

اما آن غلامانی که اراده مولای خویش را دانسته وخود راآماده ساخته تا به اراده او عمل نماید تازیانه بسیار خواهد خورد.اما آنکه نادانسته کارهای شایسته کم کند تازیانه کم خورد.

6علاوه بر این آنانکه در دوران قبل از ظهور از نعمتها وآسایش بیشتری برخوردار باشند – اعم از مادی ومعنوی – بازخواست بیشتری می شوند .به طور مثال علمای دینی که از نعمت علم بیشتری نسبت به بقیه برخوردارند بازخواست زیاد تری خواهند کرد.

7 حتی اگر کسی آمدن موعود را دور بداند نیز مجازات می شود.

لیکن اگر آن غلام در خاطر خود نوید آمدن آقای خود را طولانی بداند وبه زدن غلامان وکنیزان وبه خوردن ونوشیدن ومیگساریدن شروع کند هر آینه آن غلام آید در روزی که منتظر او نباشد ودر ساعتی که او نداند واورا مولای دو پاره کرده نصیبش را با خیانتکاران قرار دهد.

8 علائم ظهور در انجیل نیز مانند دیگر کتب آسمانی که از منجی سخن گفته اند ،هنگامه ظهور ووقت آن را نامعلوم عنوان کرده اند وعلاوه بر آن یکسری علائم ونشانه ها برای ظهور آورده اند، در این علامات اشاره شده است که برق از مشرق زده شده وتا مغرب نیز کشیده می شود وپس از آن علامت ظهور مهدی موعود پدیدار می شود وملائکه آسمان او را با آواز بلند همراهی کرده واو را سوار بر ابرها می کنند.

همچنان که برق از مشرق ساطع شده وتا مغرب کشیده میشود آنگاه علامت پسر انسان در آسمان پدیدار گردد ودر آن وقت جمیع طوایف زمین سینه زنی می کنند وپسر انسان را ببینند که بر ابرهای آسمان با قوت وجلال می آید وفرشتگان خود را با صور وآواز فرستاده وبر گزیده گان او را از بادهای اربعه از کران تا کران فلک فراهم خواهد آورد.

9 در قسمتی از انجیل هنگامیکه در باره موعود وعلائم ظهوری سخن میگوید دوران ظهور را به دوران حضرت نوح تشبیه می کند .

همان طور که قبل از طوفان نوح هیچ کس احتمال آن را نمی داد موعود نیز چنین خواهد بود، لیکن چنانکه ایام نوح خواهد بود ظهور پسر انسان نیز چنین خواهد شد .

زیرا همچنانکه در ایام قبل از طوفان می خوردند ومی آشامیدند ونکاح می کردند ومنکوحه می شدند تا روزی که نوح داخل کشتی گشت ونفهمیدند تا طوفان آمده وهمه را ببرد.

همچنین ظهور پسر انسان نیز خواهد بود آنگاه دو نفری که در مزرعه می باشند یکی گرفته ودیگری واگذارده می شود ودو زن که دستاس می کنند یکی گرفته و دیگری رها می شود پس بیدار باشید، زیرا که نمی دانید که در کدام ساعت خداوند شما می آید10.

اما ازآن روز هیچ کس اطلاع ندارد حتی ملائک آسمان11.

از دیگرعلائم ظهورقحطی ،زلزله های عظیم ، جنگ وجدال خسوف وکسوف،ناامیدی مردمان و...

است که می توانید برای مطالعه هرکدام ازاینها به انجیل لوقا، باب 12،21، شماره 40 مراجعه نمائید.

دوران پس از ظهور: در میان امتها گوئید که خداوند سلطنت می گیرد،ربع مسکونی پایدار می شود وجنبش نخواهد خورد.

قومها را به انصاف داوری خواهد نمود .

آسمان شادی کند وزمین مسرور گردد .

دریا وپری آن غرش نماید .

صحرا وهرچه در آن است به وجد آید آنگاه تمام درختان جنگل ترنم خواهد کرد زیرا که می آید ،زیرا که برای داوری جهان می آید ،ربع مسکونی را به انصاف داوری خواهد کرد.12 با تمام تفاوتهایی که در ادیان مختلف در باره موعود آخرالزمان گفته شده است لیکن اتفاق نظر بر ظهور منجی از نسل داوود (علیه السلام) وتشکیل مدینه فاضله ای که پس از قیام قائم بوجود می آید تاکیدی است بر شمولیت آن !به هر حال مهم این است که مردم جهان با هر دین و مسلکی وجود منجی را انکار نمی کنند وبه این امید سختی ها وفشارها را تحمل می کنند که روزی نجات دهنده جهانی آنان را از یوغ استعمار برهاند می بینیم که جامعه جهانی روز به روز به سمت اعتدال خواهی پیش رود – ظلم گسترش یابد - واین زمینه را برای ظهور مهدی (عجل الله تعالی فرجه) مسیحا ،سوشیانت،وپسر انسان فراهم می آورد .غم مخور ایام هجران رو به پایان می رود این خماری از سر ما میگساران میرود .

گفت و گو از موعود ادیان و منجی آخرالزمان گفت و گویی است دیرین با عمری به درازای خلقت انسان و سکنای او در عرصه خاک.

این تاریخ بلند و اشتراک آن در میان همه اقوام و ملل حکایت از فطری بودن این معنا در نوع انسان دارد.

موعود ادیان نه یک پندار و یا خرافه و نه محصول دوران سخت زندگی بلکه واقعیتی است که ریشه در جان انسان دارد.

از یک سو عقل آدمی و از دیگر سو بیان مشترک همه پیامبران الهی، تمامی حکیمان فرزانه، قدیسان آزاده و ادبیات همه اقوام و ملل این نکته را تایید کرده و بدان صحه می گذارد.

اگر بخواهیم چکیده تمام آرای موجود درباره منجی و موعود ادیان و آنچه را که جملگی منتظران موعود برآن متفق اند در چند کلمه خلاصه کنیم، جز این سه امر به دست نمی آید: ₪ رویکرد معنوی به عالم ₪ عدالت فراگیر ₪ کوتاه شدن دست ابلیس از همه ساحت های فکری،فرهنگی و مادی حیات انسان.

بنابراین بر ما و بر همه کسانی که به نوعی مشتاق گفت و گو از موعود ادیان و منجی آخرالزمانیم، ضروری است که بدانیم در کجای تاریخ به سر می بریم و خود را برای آمدنش مهیا کنیم، مبادا که بیاید و ما را خفته ببیند.»1 در ادامه مطالب به بررسی مساله مهدویت از دیدگاه دین مقدس اسلام، دین مسیحیت، دین یهودیت و ...

می پردازیم.

عقیده به ظهور حضرت مهدی (علیه السلام)در اسلام: مساله مهدویت و ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) به عنوان منجی بشریت، مساله ای است که در دین اسلام اهمیت زیادی بدان داده شده است، تا جایی که روایات فراوانی از طریق شیعه و سنی در این زمینه وارد شده است.

محتوای این روایات شامل خصوصیات ظاهری به همراه جرئیاتی درباره نحوه ظهور و حکومت جهانی ایشان می باشد.

مساله مهدویت و ظهور منجی آخرالزمان به عنوان آخرین رهبر آسمانی که در پایان جهان ظهور خواهد کرد، مساله ای است که از همان نخستین روزهای ظهور اسلام به مسلمانان نوید داده شده است و مورد قبول همه فرق و مذاهب اسلامی می باشد.

عده ای از افراد معاند کوشیده اند تا این عقیده را فقط مختص به شیعه بدانند در حالی که این عقیده اختصاص به شیعه ندارد بلکه مورد قبول عموم مسلمانان از همه فرق و مذاهب اسلامی است.

عقیده به ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) یکی از ضروریات دین مقدس اسلام است و منکر آن از آیین اسلام بیرون است.

بر طبق وعده های قران کریم و روایات، عموم مسلمانان عقیده دارند، در آخرالزمان مردی از اهل بیت ظهور خواهد نمود که عدل و داد را برقرار خواهدکرد و بر همه جهان مسلط می گردد.

در سایه چنین حکومتی ظلم، جور، جفا، تعدی،تجاوز، جنایت و خیانت ریشه کن می گردد و برادری و برابری و عدالت و محبت همه جا را فرا می گیرد.

تعالیم سعادت بخش اسلام به بهترین شکل به اجرا درمی آید و آیین جاوید رسول اکرم بر همه سرزمین ها سایه گستر می شود.

این مطالب فشرده آن چیزی بود که عموم مسلمانان به ویژه شیعیان دوازده امامی درباره حضرت مهدی(علیه السلام) به آن عقیده دارند.

اینک به ذکر چند روایت در این زمینه که بیان کننده دیدگاه شیعه است می پردازیم.

پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله و سلم) مى فرماید: «من أنکر القائم من ولدی فقد أنکرنی»2 «هرکس که قائم(علیه السلام) از فرزندان مرا انکار کند به راستى که مرا انکار کرده است».

و در حدیث دیگر مى فرماید: «من أنکر القائم من ولدی فی زمان غیبته مات میتهً جاهلیهً»3 «هرکس که مهدى قائم(علیه السلام) از فرزندان مرا در زمان غیبتش انکار کند به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است».

امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى فرماید: «اللهم إنک لا تخلو الأرض من حجه لک على خلقک ظاهرا أو خائفا مغمورا لئلا تبطل حججک و بیناتک»4 پروردگارا!

به راستی که تو زمین را از کسی که برهان بر وجود تو است در نزد مخلوقاتت، خالی نمی گذاری در حالی که او آشکار است یا خائف و پنهان است برای این که حجج و دلایلت باطل نگردد».

و اما در مورد دیدگاه اهل سنت راجع به مساله مهدویت باید گفت که بزرگان اهل سنت نیز مانند شیعیان، منکر این اصل را خارج از دین مقدس اسلام می دانند و احادیث بسیاری را از طریق گروه بسیاری از صحابه و تابعین در کتاب های خویش نقل نموده اند.

«ناگفته نماند که پیروان مذاهب اسلامی عموما در این مساله که آینده بشریت، سرانجام به حکومت جهانی مهدی موعود(علیه السلام) ختم خواهد شد، با یکدیگر موافقند و فقط در برخی از جزئیات اختلاف نظر دارند، مانند: برخی معتقدند که ایشان از نسل امام حسین(علیه السلام) هستند و برخی ایشان را از نسل امام حسن(علیه السلام) دانسته اند, یا این که عده ای معتقد به عدم تولد ایشان هستند و می گویند در اینده متولد خواهد شد و عده ای مانند شیعیان معتقد به تولد و حیات ایشان هستند.»5 اینک به ذکر چند حدیث از منابع اهل سنت در مورد مساله مهدویت می پردازیم: 1- پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: «هنگامى فرا مى رسد که زمین پر از ظلم و جور شود، آن وقت مردى از خاندان من قیام مى کند هفت ـ یا نُه ـ سال در روى زمین حکومت مى کند، و زمین را پر از عدل و داد مى نماید.»6 2- پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: «چگونه خواهید بود هنگامى که عیسى بن مریم(علیه السلام)در میان شما نازل شود و امام شما از میان خود شما باشد؟»7 3- پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: «در آخر الزمان خلیفه اى مى آید که مال را ـ به طور مساوى ـ تقسیم مى کند و آن را نمى شمارد.»8 شناخت مهدی موعود علیه السلام: «نام مبارک حضرتش نام پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و اله) می باشد.

کنیه مسلم آن حضرت کنیه جدش رسول خدا (صلی الله و علیه واله)، ابوالقاسم، است.

کنیه های دیگر ایشان ابوعبدالله، ابوجعفر و ابوصالح می باشد.

اوصاف و القاب معروف آن حضرت در روایات شیعه و سنی و نویدهای کتب مذهبی اهل ادیان چنین آمده است: « برگزیده ابراهیم، ثائر، حجت آل محمد، خلف صالح، خلیفه الله، رهایی بخش امت، ذوالغیبه، صاحب پرچم محمدی، صاحب الزمان،صاحب الغیبه، عادل،قائم، قائم آل محمد، منتقم، منصور، مهدی، مهدی آل محمد، مهدی امت و مهدی منتظر.»9 «پدر بزرگوار امام زمان حضرت امام حسن عسکری(علیه السلام)، امام یازدهم شیعیان است.

مادر بزرگوار ایشان ملیکه نوه امپراطور روم شرقی بود.

او با این که با خاندان امپراطوری زندگی می کرد انچنان پاک بود که گویی شباهت به خانواده خود ندارد.

داستان ماجرای اسارت او و خریداری او از جانب امام هادی (علیه السلام) برای امام حسن عسکری(علیه السلام) در تاریخ آمده است.

امام قائم(علیه السلام) از چنین پدر و مادری در شب جمعه، نیمه شعبان سال 255 هجری قمری, در زمان حکومت معتمد عباسی در سامرا متولد شد و هنگام شهادت پدرش پنج ساله بود.

تولد آن حضرت را جز عده ای خاص نمی دانستند و برای نوع مردم مخفی بود تا مبادا مورد گزند طاغوتیان غاصب و ستمگر زمان قرار بگیرد.

بالاخره با شهادت امام حسن عسکری(علیه السلام) در شب هشتم ربیع الاول سال 260 هجری قمری امامت به ایشان رسید و به فرمان الهی از همان لحظه غیبت اختیار فرمود.»10 درباره نسب مهدی موعود(علیه السلام) و صورت و سیرت و جزئیات زندگی ایشان در زمان غیبت و نحوه ظهور و حکومت ایشان، روایات بیشماری را علمای شیعه و سنی در منابع معتبر خود آورده اند که برای نمونه به چند حدیث اشاره می شود.

1- پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «دنیا به آخر نمی‌‌رسد تا این که زمام امور امتم را مردی از اهل بیتم به دست می‌گیرد که به او مهدی گفته می‌شود.»11 2- پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «مهدى از عترت من و از فرزندان فاطمه(علیها السلام) است»12 3- حسین بن علی (علیه السلام) می فرماید: «قائم این اُمّت نهمین فرزند منست; اوست که از دیده ها غایب مى شود و در حالى که زنده است میراثش تقسیم مى شود.»13 4- رسول اکرم (صلی الله و علیه و اله) فرمودند: او جوانی با این صفات است: «چشم‌هایش سرمه کشیده یا سیاه چشم و ابروانی طویل، بینی کشیده میان برآمده دارای محاسنی پر پشت، خالی بر گونه راست و خالی دیگر بر دست اوست.»14 5- رسول اکرم (صلی الله و علیه و اله) فرمودند: «او شبیه‌ترین مردم به من از نظر خلقت و اخلاق است.»15 6- حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: «قائم...

او مردی است بلند پیشانی، دارای بینی باریکی که میانش اندکی برآمدگی است، برآمده شکم، دارای ران هایی درشت و پهن، خالی بر ران راست اوست، میان دو دندان او گشاده است.

او زمین را همان گونه که از ستم و جور پر شده است از دادگری لبریز خواهد کرد.»16 عقیده به ظهور مبارک حضرت مهدی(علیه السلام) در سایر ادیان: «فوتوریزم _ یعنی اعتقاد به دوره اخرالزمان و انتظار ظهور منجی غیبی و مصلح جهانی و بزرگ _ عقیده ای است که در کیش های اسمانی زوراستریانیسم (مذهب زردشت) و جودائیسم (مذهب یهود) و سه مذهب عمده مسیحیت : کاتولیک پروتستان ارتودوکس و به طور کلی در میان مدعیان نبوت به مثابه یک اصل مسلم قبول شده و همگی بالاتفاق بشارت ظهور همچو مصلحی را داده اند.

در این راستا دو مذهب عمده اسلام _ تشیع و تسنن _ هم در ظهور یک مهدی(علیه السلام) در دوران واپسین زمان اتفاق نظر دارند.»17 اسلام که آخرین و کاملترین کیش آسمانی است، این موضوع را بیشتر و کاملتر تشریح کرده است.

آیاتی که در قرآن شریف آمده و به این موضوع تفسیر شده، زیاد است و ما تنها به نقل دو آیه اکتفا می کنیم.

«وَ لَقَد کَتَبنَا فِى الزَّبوُرِ مِن بَعدِ الذِّکر اَنَّ الاَرضَ یرِثُهَا عِبَادِىَ الصَّاِلحُونَ‏»18 «و ما بعد از تورات در زبور داوود نوشتیم (و در کتب انبیای سلف وعده دادیم) که البته بندگان نیکوکار من ملک زمین را وارث و متصرف خواهند شد.» «هُوَ الَّذى اَرسَلَ رَسُولَهُ بِالهُدى وَ دِینَ الحَقِّ لِیظهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلَّهُ وَ لَو کَرِهَ المُشرِکُونَ»19 «اوست خدایی که رسولش (محمد مصطفی) را به هدایت خلق و (ابلاغ) دین حق فرستاد تا او را هر چند کافران خوش ندارند بر همه ادیان عالم غالب گرداند.» «و اما اخبار و احادیثی که در کتب شیعه و سنی در موضوع ظهور مصلح جهانی ما، با تمام خصوصیات آن وارد شده، بیشمار است.

در متجاوز از 150 کتاب معتبر عامه و خاصه اخبار مربوطه مندرج است که از کتب اهل سنت: صحیح بخاری (ج2، ص158)، ابوداوود (ج4، ص89)، ترمذی (ج2، ص270) و از کتب شیعه: نهج البلاغه، خصال صدوق، من لایحضره الفقیه، بحارالانوار و کافی را به عنوان نمونه می توان نام برد.

گذشته از واقعیت و حقیقت امر باید توجه داشته باشیم که اعتقاد به وجود مصلح جهانی و امام زمان ما را همیشه و در همه مبارزات اجتماعی حمایت خواهد نمود، زیرا اگر ما و اقعا معتقد به امام زمان باشیم خواهیم دید که همیشه یک پشتیبان نیرومندی داریم که ما را در کارهای اجتماعی، اگر برای خدا باشد، یاری می کند.»20 «و اما آنچنان که از تعالیم کتابهای مذهبی اهل ادیان نیز به دست می آید، وقتی جهان را فتنه و آشوب پر کند، یک مصلح جهانی به پا خواهد خاست و با تشکیل یک حکومت واحد جهانی زمام همه امور را به دست خواهد گرفت و بساط ظلم و ستم را برخواهد چید و عدالت و امنیت را در سرتاسر کره زمین برقرار خواهد ساخت.

در مراجعه به کتب آسمانی آن ها را سرشار از نویدهای ظهور آن مصلح بزرگ می بینیم.

با بررسی این بشارات متوجه می شویم آنچه در این کتاب ها ذکر شده، اعم از شرایط قبل از ظهور، کیفیت ظهور و پایان خوشایندی که برای دنیا نوید داده می شود، در همه ادیان تا حد زیادی مشابه یکدیگر است و تقریبا در همه موارد، مشخصات آن مصلح بزرگ تنها با وجود مقدس حضرت مهدی (علیه السلام)مطابقت دارد.

بشارت ظهور حضرت مهدی (علیه السلام)علاوه بر قرآن مجید در تمام کتب مذهبی اهل ادیان مانند: کتاب زند، کتاب جاماسب،کتاب شاکمونی، کتاب جوک، کتاب دید براهمه، کتاب صفینای نبی،کتاب اشعیا، کتاب دانیال نبی ، انجیل متی، انجیل لوقا، انجیل مرقس و سایر کتاب ها و الواح امده است و اگرچه غیر از قران بقیه کتب تحریف شده اند، اما قسمتهایی در آن ها یافت می شود که از تحریف مصون مانده اند و به مصلح جهانی اشاره دارند.