دانلود مقاله اخلاق انسانی

Word 142 KB 13978 11
مشخص نشده مشخص نشده الهیات - معارف اسلامی - اندیشه اسلامی
قیمت قدیم:۱۲,۰۰۰ تومان
قیمت: ۷,۶۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پیش فرضهای فلسفی
    انسان مرکب از دو جوهر متمایز روان و تن است .

    بدن بستری برای رشد و سعادت و یا سقوط و شقاوت جان آدمی است .

    حقیقت وجودی انسان را روان او تشکیل می دهد
    2 مبانی کلامی
    حکیمانه بودن خلقت عالم و آدم از مبانی کلامی اخلاق اسلامی است .

    هدفمند بودن خلقت و تفسیر هدف آن ، در علم کلام صورت می گیرد .

    هدفت خداوند از خلقت آدم ، رأس هرم اخلاق اسلامی را تشکیل می دهد چنانکه از تعابیر قرآن و روایات بر می آید انسان خلیفه و جانشین خداوند در زمین است .

    در مظهر مهربانی مظهر رحمت الهی ، در سخاوت مظهر وجود خداوند ، در خشم و غضب مظهر انتقام حق و … این همان مقصدی است که گاه از آن به مقام « خلیفه الهی » و برخی به مقام « لقا و فنا» و عده أی به مقام « قرب الهی» و امثال اینها تعبیر می کنند .


    باور به جاودانگی انسان و اعتقاد به حسابرسی اخروی و در نتیجه پاداش و کیفر در آن جهان است .

    اثبات معاد چگونگی آن و شیوه حسابرسی و پاداش و کیفر در آن روز ، در علم کلام صورت می گیرد و در علم اخلاق به عنوان یکی از پیش فرضهای مسلم و یکی از بنیادهای مستحکم آن است .


    3 ابعاد وجودی انسان
    حوزه اندیشه و صفات نفسانی و رفتار ، جای داد .

    بخش اندیشه ای وجود انسان ، عهده دار کشف انواع حقایق و واقعیات است .

    صفات و ملکات نفسانی آدمی نیروی محرکه او در اعمال و رفتارش و در واقع بیانگر حقیقت و مرتبه وجودی او است .

    حوزه رفتاری نیز عبارت است از آن بخش از وجود انسان که نمود و بروز خارجی و آشکار دارد .


    4 رابطه متقابل ابعاد وجودی انسان
    رسول خدا فرمود : « محبت تو نسبت به یک شی تو را نسبت به آن نابینا و گنگ می کند » .

    امام علی فرمود : هرکه عاشق چیزی شود ، دیده اش را کور سازد و دلش را رنجور .

    پس به دیده بیمار بنگرد و به گوش بیمار بشنود .

    خواهش های جسمانی پرده خردش را دریده ، دوستی دنیا دلش را میرانده ، جان او شیفته دنیا است و او بنده آن است و به سوی هرکه چیزی از دنیا در دست دارد ، نگران است .

    هرجا که برگردد در پی آن رود و هرجا روی آرد ، روی بدانجا کند
    رسول خدا فرمود : « محبت تو نسبت به یک شی تو را نسبت به آن نابینا و گنگ می کند » .

    هرجا که برگردد در پی آن رود و هرجا روی آرد ، روی بدانجا کند .

    ـ تأثیر اندیشه بر صفات نفسانی : هر تغییر و تحول در صفات ملکوتی و نفسانی محتاج علم و اندیشه است .

    ـ تأثیر صفات نفسانی بر اندیشه : تأثیر مثبت و شناخت صحیح ، اندیشه ی درست ، فکر درست در سایه ی یک نظارت اخلاقی در زمینه ی مساعد نفسانی میسر خواهد بود .

    تأثیر منفی محبت انسان نسبت به یک چیز روی فکر انسان اثر می گذارد .

    رابطه صفات نفسانی با رفتارها : هریک از حالات و ملکات نفسانی رفتارهای متناسب با خود را طلب می کند و با اصلاح آنها ، رفتار آدمی نیز اصلاح خواهد شد .

    قرآن کریم در باب متأثر بودن ظاهر از باطن می فرماید : این است ( فرایض خدا ) و هرکس شعایر خدا را بزرگ دارد در حقیقت آن ( حاکی ) از پاکی دل ها است .

    امام صادق فرمود : فساد ظاهر ناشی از فاسد بودن باطن است و کسی که سرشت و باطن خویش را اصلاح کند خداوند ظاهر او را اصلاح خواهد نمود .

    تکرار یک عمل و رفتار می تواند در ایجاد صفت و ملکه نفسانی متناسب با خود تأثیر به سزایی داشته باشد .

    رسول خدا می فرماید : آنچه از مداومت بر کار نیک بر می خیزد ، عبارت است از : ترک زشتی ها ، دور شدن از سبک سری ، بیرون آمدن از گناه ، یقین ، عشق به رهایی و رستگاری ، فرمان بردن از خدای بخشنده ، بزرگداشت برهان ، کناره گیری از شیطان ، پذیرش عدل و گفتار حق .

    اینها از پیگیری در کار نیک به خردمند می رسد .

    رابطه اندیشه و عمل تاثیر عمل بر روی علم و اندیشه تهذیب نفس و ریاضت و تعلم و عمل خالصانه در کنار تعلیم راهی برای رسیدن به حقیقت و معرفت بوده است .

    از جمله در قرآن کریم آمده است : و از خدا پروا کنید و خدا ( بدین گونه ) به شما آمرزش می دهد و خدا به هرچیزی دانا است .

    ای کسانیکه ایمان آورده اید ، اگر از خدا پروا دارید ، برای شما (نیروی) تشخیص ( حق از باطل ) قرار می دهد .

    مفاهیم اخلاقی مراد از مفاهیم اخلاقی آن دسته از فضایل یا رذایل اخلاقی اند که به صورت صفت و ملکه ای نفسانی بوده و اختصاصی به حوزه خاصی از حوزه های زندگی انسان ندارد ، بلکه بر همه حوزه ها تأثیر گذار است .

    صفات نفسانی هدایت گر اصلی ترین مفاهیمی که به صورت یک صفت نفسانی نیکو و ارزشمند مطرح اند مفاهیم یقین و ایمان اند که یقین در خدمت ایمان عمل می کند.

    ایمان در ساختار اخلاق اسلامی ، ایمان به عنوان عالی ترین صفت نفسانی هدایت گر مورد تأکید فراوان واقع شده و راه هایی که می تواند آدمی را به این صفات نفسانی ارزشمند برساند .

    همانند تفکر و خواطر و الهامات پسندیده .

    در مقابل صفات نفسانی معارض و مانع پیدایش ایمان در آدمی ، از قبیل « جهل» اعم از بسیط و مرکب « شک و حیرت» ، « جربزه» و « خاطرات نفسانی نکوهیده» و « وسوسه های شیطانی» همواره مورد مذمت و نهی واقع شده اند .

    1ـ ارزش ایمان پیامبر اسلام در نصایح خود به ابوذر می فرماید : ای ابوذر ، هیچ چیز در نزد خداوند محبوب تر از ایمان به او و خودداری از آنچه نهی می کند نیست .

    امام صادق (ع) نیز در این باره می فرماید : خداوند دنیا را هم به کسانی میدهد که دوستشان دارد و هم به کسانی که بر آنها غضبناک است ، ولی ایمان را نمی دهد مگر به آنان که دوستشان می دارد .

    و هم ایشان در توصیف منزلت و جایگاه مؤمن می فرمایند : هرگاه حجاب از چشمان مردم برداشته شد و به وصل میان خداوند و بنده مومن او نظر کنند ، آنگاه گردن های آنها در مقابل مومنان خاضع ، امور مومنان برای آنان آسان و اطاعت از مؤمنان برایشان نرم و لطیف خواهد شد .

    ایمان از یک سو آخرین حلقه وصل به مقام خلیفه الهی و جوار قرب معنوی است و از سوی دیگر بر اساس آنچه در قرآن و روایات آمده است ، مبدأ و مفتاح همه صفات پسندیده نفسانی و نیکی های رفتاری ، ایمان است .

    2 ـ ماهیت ایمان اولاً ، ایمان عبارت است از تصدیق و اذعان قلبی که نوعی صفت و حالت نفسانی نسبت به یک امر است .

    ثانیاً جایگاه تحقق ایمان نفس و قلب است .

    حقیقت آن متوقف بر قول یا عمل نیست .

    ثالثاً ، نسبت میان اسلام و ایمان عام و خاص مطلق است .

    3 ـ اصناف و درجات ایمان اولاُ ، در یک تقسیم ایمان به دو نوع « مستقر» و « مستودع و عاریه ای» تقسیم می شود .

    قرآن کریم می فرماید : و او همان کسی است که شما را از یک تن پدید آورد .

    پس (برای شما) قرارگاه و محل امانتی (مقررکرد) بی تردید ما آیات خود را برای مردمی که می فهمند به روشنی بیان کرده ایم .

    امام کاظم (ع) در تفسیر این آیه می فرماید : ایمان « مستقر» ایمانی است که تا روز قیامت ثابت و ماندگار است و ایمان « مستودع » ایمانی است که قبل از مرگ ، خداوند آن را از انسان باز می ستاند .

    امام علی (ع) نسبت به انواع ایمان می فرماید : برخی از ایمان ها در دل برقرار است و برخی دیگر میان دل ها و سینه ها عاریت و ناپایدار .

    ثانیاً ، حقیقت ایمان ، دارای مراتب و درجات و قابل نقصان و کاهش است .

    مومنان همان کسانی اند که چون خدا یاد شود ، دلهاشان بترسد و چون آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان بیفزایند و بر پروردگار خود توکل می کنند .

    شیخ صدوق در کتاب خصال در پایان این روایت می افزایند که مقداد در درجه هشتم و ابوذر در دجه نهم و سلمان در درجه دهم از ایمان بودند .

    البته باید توجه داشت که تعیین ده درجه برای ایمان در این روایت به مفهوم انحصار در ده مرتبه نیست .

    4 ـ متعلقات ایمان یک ، ایمان به عالم غیب : قرآن کریم می فرماید : این کتابی است که در ( حقانیت ) آن هیچ تردیدی نیست .

    (و) هدایت تقوا پیشگان است آنان که به غیب ایمان دارند و … مراد از عالم غیب ، حقایقی است که با حواس ظاهری قابل ادراک نیستند .

    بلکه با سیر عقلانی و یا شهود باطنی می توان به آنها دست یافت .

    دو ، ایمان به خداوند و یگانگی او قرآن کریم می فرماید : پس به خدا و پیامبر او و آن نوری که ما فرو فرستادیم ایمان آورید و خدا به آنچه می کنید آگاه است .

    رسول خدا در پاسخ کسی که از علامت های ایمان پرسید ، فرمود : نشانه های ایمان چهار چیز است : اقرار به یگانگی خداوند ، و ایمان به او ، و ایمان به کتاب او ، و ایمان به رسولان الهی .

    سه ، ایمان به معاد و چگونگی آن از قبیل ایمان به سئوال در قبر ، عذاب در قبر ، روز رستاخیز ، حسابرسی در قیامت ، وجود میزان برای سنجش اعمال ، عبور از صراط و باور به بهشت و دوزخ دارد .

    قرآن کریم در این باره می فرماید : کسانی که ایمان آورده و کسانی که یهودی و صائبی و مسیحی اند ، هرکس به خدا و روز بازپسین ایمان آورد و کار نیکو کند ، پس نه بیمی برایشان است و نه اندوهگین خواهد شد .

    امام صادق می فرماید : ایمان آن است که آدمی دین حق را به دل بشناسد و به زبان اقرار کند و به اعضای تن وظایف آن را انجام دهد و به عذاب قبر و منکر و نکیر و زنده شدن پس از مرگ و حساب و صراط و میزان اقرارداشته باشد و اگر بیزاری از دشمنان خدای عزوجل نباشد ، ایمانی وجود ندارد .

    بنابراین ایمان به معاد و ارکان اساسی آن از مهم ترین پایه های هدایتگر در اخلاق اسلامی است .

    چهار ، ایمان به رسالت انبیا و کتب آسمانی در قرآن کریم آمده است : پیامبر (خدا) بدانچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ، ایمان آورده است و مومنان همگی به خدا و فرشتگان و کتاب ها و فرستادگانش ایمان آورده اند (و گفتند) « میان هیچ یک از فرستادگانش فرق نمی گذاریم » و گفتند « شنیدیم و گردن نهادیم .

    پروردگارا ، آمرزش تو را (خواستاریم) و فرجام به سوی تو است » .

    پنج ایمان به امامت و امامان بر اساس مبانی کلامی شیعه ایمان به جریان امامت ، شرط رستگاری و از پایه های اخلاقی اسلامی است .

    در قرآن کریم آمده است : امروز کسانی که کافر شده اند، از ( کارشکنی در ) دین شما نومید گردیده اند .

    پس از ایشان مترسید و از من بترسید .

    امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را برای شما ( به عنوان) آیینی برگزیدم .

    جریان امامت جزء کامل کننده دین است .

    5 ـ شرط ایمان انجام عمل نیک عمده ترین شرط ایمان است .

    انجام عمل شایسته را می توان شرط بهره وری ایمان دانست در قرآن کریم آمده است : و اما هرکه ایمان آورد و کار شایسته کند پاداشی (هرچه ) نیکوتر خواهد داشت و به فرمان خود ، او را به کاری آسان وا خواهیم داشت .

    قرآن ادعای مومن بودن را بدون عمل نیک ، ادعایی دروغین می داند : و می گویند « به خدا و پیامبر گرویدیم و اطاعت کردیم » آنگاه دسته از ایشان پس از این (اقرار) روی بر میگردانند و آنان مومن نیستند .

    امام علی (ع) نیز با همین بیان می فرماید : « کسی که به دستورات الهی عمل کند ، فقط او است که مومن است » 6 ـ اسباب ایمان 7 ـ آثار و فواید ایمان یک ، آرامش روحی : یکی از بالاترین لذت ها برای انسان سکینه و آرامش روانی است .

    خداوند رسیدن به ساحل آرامش و سکون را در سایه ایمان میسر می داند ؛ در آنجا که می فرماید : او است آن کسی که در دلهای مومنان آرامش را فرو فرستاد تا ایمانی بر ایمان خود بیفزایند .

    آگاه باشید که بر دوستان خدا نه بیمی است و نه آنان اندوهگین می شوند ؛ همانان که ایمان آورده و پرهیزگاری ورزیده اند .

    همان کسانی که ایمان آورده اند و دل هایشان به یاد خدا آرام می گیرد .

    آگاه باش که با یاد خدا دلها آرامش می یابد .

    دو ، روشن بینی : از نظر قرآن ایمان موجب روشن بینی و بصیرت انسان در مقام تشخیص حق از باطل می گردد .

    آنجا که می گوید : ای کسانی که ایمان آورده اید ، اگر از خدا پروا دارید ، برای شما (نیروی) تشخیص ( حق از باطل ) قرار می دهد .

    از سوی دیگر افراد فاقد ایمان را کور و نابینا می داند : کسانی که به آخرت ایمان ندارند ، کردارهایشان را در نظرشان بیاراستیم ( تا هم چنان ) سرگشته بمانند .

    سه ، توکل به خداوند : یکی از ملکات نفسانی نادر و ارزشمند که از ارکان زندگی سعادتمند و لذت بخش است ، توکل و اعتماد به پروردگار است .

    امام علی (ع) می فرماید : ایمان بنده راست نباشد ، جز آنگاه که اعتماد او بدانچه در دست خدا است بیش از اعتماد وی بدانچه در دست خود او است ، باشد .

    چهار ، برکات دنیوی : در قرآن کریم آمده است : و اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند ، قطعاً برکاتی از آسمان و زمین برایشان می گشودیم .

    پنج ، انجام اعمال نیک : علاوه بر این که انجام عمل صالح شرط اساسی ایمان است ، از آثار و فواید ایمان نیز می باشد .

    به گفته علامه طباطبایی : ایمان زمینه ساز عمل و شرط لازم آن است و سهولت یا دشواری عمل صالح ، به شدت و ضعف ایمان انسان بستگی دارد و متقابلاً عمل صالح و تکرار آن به تعمیق ایمان و افزایش آن مدد می رساند و این هر دو به نوبه خود به وجود آمدن ملکات اخلاقی که باعث صدور اعمال صالحه از فرد بدون تردید و تأمل می شود ، کمک می کنند .

    شش ، محبوبیت در بین مردم : خداوند می فرماید که اگر جویای محبت بی شائبه هستید ، در کوی مومنان درآیید .

    هفت ، فلاح و رستگاری اخروی : غایت و نهایت همه آثار و برکات و فواید ایمان ، فلاح و رستگاری مومنان است و چه پایانی از این خوش تر .

    خداوند در پرسشی معنا دار از مومنان می فرماید : ای کسانی که ایمان آورده اید ، آیا شما را بر تجارتی راه نمایم که شما را از عذابی دردناک می رهاند ؟

    به خدا و فرستاده او بگروید و در راه خدا با مال و جانتان جهاد کنید .

    این (گذشت و فداکاری) اگر بدانید ، برای شما بهتر است .

    لقمان حکیم در نصیحتی خیرخواهانه به فرزند خویش می گوید : ای فرزندم ، به درستی که دنیا دریای ژرفی است که عالمان فراوانی در آن هلاک شده اند ، پس کشتی نجات خویش را در آن ، ایمان به خداوند قرارده 8 ـ آفات و موانع ایمان یک .

    جهل : جهل اعم از بسیط و مرکب از موانع بزرگ ایمان است .

    مراد از جهل بسیط آن است که انسان فاقد علم باشد و بر عالم نبودن خویش نیز اذعان داشته باشد .

    ولی جهل مرکب عبارت از آن است که آدمی عالم نبوده و به بهره ای از واقعیت در ذهن ندارد ؛ ولی معتقد است که او واقعاً به حقیقت دست یافته است .

    او در واقع نمی داند که نمی داند و به دو امر جاهل است و به همین دلیل به آن جهل مرکب گفته اند .

    این نوع جهالت از شدیدترین رذیلت های اخلاقی است .

    به همین دلیل عیسی (ع) فرمود : به درستی که من از معالجه کور مادر زاد و بیماری پیسی عاجز نیستم ، ولی از درمان بیماری فرد احمق عاجز می مانم .

    دو .

    شک و حیرت : شک ابتدایی می تواند شروع مبارکی برای رسیدن به علم و یقین باشد .

    امام علی (ع) به شدت از شک و حیرت نهی می کند و آن را نافی ایمان و موجب کفر می داند .

    « تردید و دو دلی به خود راه ندهید تا به شک افتید و شک نکنید تا کافر شوید » .

    سه .

    خاطرات نفسانی و وسوسه های شیطانی : مراد از خاطره آن چیزی است که بر قلب انسان عارض می شود و اگر انسان را به سوی شر دعوت کند .

    وسوسه و هرگاه او را به سوی خیر رهنمون شود الهام نامیده میشود .

    وسوسه های شیطانی که از آفت های ایمانی است .

    قرآن کریم در این باره از زبان خود شیطان می گوید : من نیز بندگانت را از راه راست گمراه گردانم ؛ آنگاه از پیش روی و از پشت سر و طرف راست و چپ آنان در می آیم .

    چهار .

    وسواس علمی : پنج .

    کفر و شرک : این دو که در مقابل ایمان و توحید قرار دارند ، از موانع و آفات ایمان اند.

کلمات کلیدی: اخلاق انسانی

مقدمه : امروزه شاهد پیشرفت چشمگیر جوامع بشری هم از لحاظ فکری و عقیدتی و هم از لحاظ علمی و عملی هستیم. اما آن چیزی که می تواند انسان را به کمال و سعادت برساند واقعاً همین است ؟ شاید در نگاه اول بگوئیم بلی و پیشرفت را با توسعه سعادت بشری هم تراز دانست امابا نگاهی ژرف تر ، مسلماً به این نکته خواهیم رسید که سعات بشری چیزی جز پیشرفت نسبی جوامع بشری است. ما در این تحقیق با نگاهی باز و ...

چکیده یکی از مطالبی که در نام سازی برای محصولات کمتر مورد توجه قرار گرفته است، اخلاقیات در نام سازی می‌باشد. در این مقاله اهداف نام سازی، مسئولیت اجتماعی، عوامل موثر برخرید اخلاقی، نقص‌های مدل‌های نام سازی، ارتباط آن با شهرت شرکت و دیدگاههای مرتبط با آن و لزوم توجه به نظرات اخلاقی تشریح شده است. کلیدواژه : نام و نشان تجاری؛ نام سازی؛ اخلاقیات؛ مسئولیت اجتماعی؛ تصویر نام و نشان؛ ...

اشاره در اين مقاله، پيشينه و اصول مفروضه چهار رويکرد معاصر تربيت اخلاقي مورد بررسي قرار مي گيرد. اين رويکردها به ترتيب عبارتند از: رويکرد تبيين ارزش ها، شناختي –رشدي تحليلي و سنتي. هر يک از اين رويکردها در پنج مرحله به بحث گذاشته مي شوند: 1. قلمرو

طرح برنامه هاي اسلام به صورت مسلکي اجتماع و با اصولي منسجم و هماهنگ و ناظر به زندگي فردي و اجتماعي انسان ها از ضرورت هاي امروز است. دراين راه ، قرآن کامل ترين و موثق ترين سندي است که مي توان به آن اتکا کرد. با تدبر در آيات قرآن ،که خود هدف عالي قرائ

آشنايي با مراحل رشد و مشخصات کودکان در سنين مختلف، ابزار بسيار مهمي در مراقبت و تعليم و تربيت کودکان است. زيرا والدين را آگاه مي سازد تا در چه محدوده سني، منتظر چه نوع تغييراتي در کودک باشند و انتظارات خود را با موقعيت سني و مراحل رشد تنظيم کنند و د

اخلاقي » مي شود ؟ مابجاي آنکه اول ملاک هاي « اخلاقي بودن » را در « مکتبهاي اخبلاقي » بيان کنيم . مواد بسيار ساده و روشني را ذکر مي کنيم و سپس به تفسير مي پردازيم چون قبل از آنکه موارد « فعل اخلاقي » روشن بشود ، تفسير کردن آن صواب نيست . فرق فعل اخل

اگر همزمان با نهضت علمي اروپا، نهضت اخلاقي نيز انجام مي گرفت، امروز دنيا با مسئله اي به نام «نابودي تمدن انساني يا نسل بشر» رو به رو نبود. متأسفانه رنسانس علمي، منهاي اخلاق به وجود آمد و پله هاي نردبان پيشرفت در غياب اخلاق، پشت سر گذاشته شد. اما در

مقدمه: جايگاه اخلاق در جهان معاصر: در عصري زندگي مي‌کنيم که تنظيم روابط اجتماعي بر اساس اصول اخلاقي اهميتي فوق‌العاده پيدا کرده است. زندگي، آسايش و حرمت شخصي هر يک از ما، بيش از پيش، در گرو آن قرار دارد که اصول اخلاقي تا چه حد به طور عمومي مورد رعاي

مقدمه: جايگاه اخلاق در جهان معاصر: در عصري زندگي مي‌کنيم که تنظيم روابط اجتماعي بر اساس اصول اخلاقي اهميتي فوق‌العاده پيدا کرده است. زندگي، آسايش و حرمت شخصي هر يک از ما، بيش از پيش، در گرو آن قرار دارد که اصول اخلاقي تا چه حد به طور عمومي مورد

نگاه اجمالی مکارم اخلاقی وجه امتیاز و شرافت انسان است. ارزش هر انسان بستگی به انصاف و آراستگی او به سجایا و اخلاق حسنه دارد. هدف و فلسفه بعثت پیامبران الهی نیز تکامل اخلاقی بشری بوده است. حاکمیت اخلاق کریمه در جوامع انسانی نیز نشانه تعالی و تمدن واقعی آن جامعه تلقی می‌شود. پیشرفتهای علمی بشری زمانی برای نوع بشر مفید و ثمربخش است که از پشتوانه اخلاقی برخوردار باشد. علم و تخصص ...

چکيده : امروزه شاهد اين هستيم که اخلاقيات در سازمانها و جوامع کمرنگ شده و ماديات و منافع فردي جاي خود را به ارزشهاي اخلاقي داده اند . در اين مقاله سعي شده ابتدا در مورد اصول مديريتي در جوامع اسلامي بحث شود و سپس خصوصيات و ويژگيهاي عمومي مدير اخ

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول