دانلود مقاله مشارکت خانواده در برنامه های آموزشی و تربیتی مدارس

مقدمه:
در نظام جمهوری اسلامی جایگاه خانواده نشأت گرفته از جهان بینی و تعالیم عملی اسلام است و از آن به عنوان کانون اصلی رشد و تعالی انسان و ارتقای ارزش های فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و عامل حفظ و صیانت ارزش¬های انسانی، هویت فرهنگی، دینی و ملی یاد می شود.

قانون اساسی ما خانواده را واحد بنیادین جامعه معرفی کرده و معتقد است که تشکیل خانواده زمینه ساز اصلی حرکت تکاملی و رشد یابنده¬ی انسان است.

توافق عقیدتی و آرمانی اصلی اساسی بوده و فراهم کردن امکانات برای نیل به این مقصود از وظایف حکومت اسلامی است.

وزارت آموزش و پرورش در نظام جمهوری اسلامی از جمله دستگاه¬هائی است که بیشترین ارتباط را با خانواده¬ها داشته و تقریباً می¬توان گفت تنها دستگاهی است که با تمام خانواده ها در کشور ارتباط مستقیم روزمره دارد.
مسؤولیتی که نهاد آموزش و پرورش در انتقال ارزش¬ها و باورهای اعتقادی، ملی و فرهنگی و آماده سازی نسل آینده برای پذیرش مسؤولیت های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی بر عهده دارد، این نهاد را ملزم می¬کند که به موضوع خانواده توجه جدی¬تری داشته باشد.

چون خانه و مدرسه در ایفای این وظیفه نقش مکمل یکدیگر را دارند.
نقش خانه و مدرسه در فرهنگ سازی، حفاظت و صیانت از فرهنگ اسلامی و ملی و مقابله با فرهنگ مهاجم بیگانه بر کسی پوشیده نیست.

جهت ثبات سیاسی، اعتلای فرهنگی و توسعه و سازندگی انکار ناپذیر است.

مفاهیمی همچون عدالت، شجاعت و نیکوکاری، اعتماد متقابل، احترام، محبت، همکاری، ایثار، انتقاد پذیری، عفو و اغماض، انضباط و رعایت حقوق و حدود را فرزندان برای نخستین بار در محیط خانواده تجربه میکنند و سپس در مدرسه به آموزش و تمرین آن می پردازند.

خوشبختانه آموزش و پرورش در چند سال اخیر در کنار آموزش و ارتقای دانش و آگاهی معلمان و فرهنگیان، به آموزش خانواده ها نیز همت گمارده است؛ زیرا بر این اعتقاد است که خانواده زمانی به ایفای مسؤولیتهای خود به نحو مطلوب اقدام میکند که آگاهی لازم را داشته باشد.

توانایی در گرو دانایی است.

برای داشتن یک زندگی مطلوب که اعضای آن بتوانند وظایف خود را به نحو 0شایسته انجام دهند، کسب دانایی و آگاهی لازم است و این مطلوب با افزایش راههای توسعهی مشارکت خانه و مدرسه امکان پذیر می باشد.

دلایل ضرورت آموزش خانواده: در خانواده والدین در موضعی هستند که می توانند به گونهای رفتار کنند که نتیجهی آن هدایت رفتار کودک باشد.

بنابراین هنگامی که کودک رفتار نامطلوب در منزل نشان می دهد دلیل آن می تواند واکنش های نامناسب و ناهمسان والدین باشد.

در واقع والدین ممکن است نادانسته رفتار نامناسب فرزند خود را تقویت کنند.

از این رو اصلاح رفتاری والدین، پیش نیازی است بر اصلاح رفتار کودک .

دلیل دیگر برای آموزش اولیاء به جای کار با کودک این است که والدین بیشترین وقت خود را با فرزند خود سپری می کنند.

از این رو تأثیروالدین روی رفتار کودک به مراتب بیشتر از تأثیر روابط درمانگر بر کودک است.

که البته این امر دربارهی مربیان و معلمان مدارس نیز صدق میکند.

یکی از هدف های مهم آموزش اولیاء ایجاد تغییرات مناسب در رفتار آنها در زمینهی ارتباط اولیاء با فرزندانشان می باشد.

اکثر تظاهرات عاطفی را فرزند از والدین فرا می گیرد.

الگوهای متفاوت در رفتار والدین به واکنشها و عکس العملهای مختلف فرزندان که گاه سازگارانه و گاه ناسازگارانه است میانجامد.

در آموزش اولیاء عقیدهی اصلی بر آن است که والدین در هر سنی میتوانند فراگیرند و به توسعهی مهارت های خود بپردازند.

(کانتور، 1995) اصولی که کانتور درزمینهی آموزش اولیاء ارائه مینماید نه تنها مؤید این نوع آموزشهاست، بلکه میزان علاقهمندی و تمایل والدین را به لحاظ حضوری در این آموزشها روشن می سازد.

کانتور در اصل اول آموزش اولیاء می گوید: والدین قدرت فراگیری دارند، چون در جلسات آموزش گروهی والدین، اطلاعات گوناگون در زمینههای متعدد بین والدین رد و بدل می شود که موجب توسعه و گسترش دانش و بینش آنها میگردد.

به علاوه از طریق مشارکت در کلاسها، والدین با عقاید و تجربیات مختلف و افکار جدید آشنا می شوند و کاربردهای هر روش را فرا میگیرند.

اصل دوم کانتور میگوید: والدین علاقهمند به فراگیری هستند.

اگر آنها در رابطه با فرزند خود با مشکلی روبرو شوند، چون می خواهند فرزندانشان در آینده فردی موفق و خوشبخت باشند، لذا میخواهند به هر ترتیبی راهحل مناسبی برای مشکل پیدا کنند.

حتی اگر والدین به تنهایی قادر به یافتن راه حلی نباشند، از دیگران کمک خواهند گرفت.

بدین جهت چون والدین دوست دارند و میخواهند روشهای مبارزه با مشکلات و رفتارهای مناسب کودک را فراگیرند، باید امکاناتی برای یادگیری آنها به وجود آید.

یکی از امکاناتی که یادگیری آنها را می افزاید، شرکت در کلاس های آموزش اولیاء است.

کانتور در اصل سوم اعتقاد دارد، اولیاء آن چیزی را یاد میگیرند که دوست دارند.

با پیروی از این اصل مهم موضوع بحث در کلاسهای آموزشی باید برای همهی شرکت کنندگان جالب باشد و سرانجام در اصل چهارم آموزش اولیاء آمده است: « والدین زمانی چیزی را یاد می گیرند که به تجربهی روابط آن ها با فرزندانشان مربوط باشد ».

به جز خواصی که بر آموزش اولیاء به لحاظ ارتباط و رفتار آنها با فرزندانشان مترتب می باشد، آگاهی والدین از نحوهی رفتار آن ها با هم دیگر بر خوشایندی زندگی و استحکام و دوام خانواده خواهد افزود، و با آرامش و نشاط بخشیدن به جو خانواده و بهبود شرایط عاطفی، بر میزان خلاقیت فرزندان و آرامش روحی و روانی آن ها افزوده خواهد شد.

در آموزش های اولیاء اطلاعات و آگاهی های تربیتی در زمینهی سلامتی جسمی و روانی و شاخص های رشد جسمی، عاطفی، هوشی و اجتماعی در اختیار والدین قرار خواهد گرفت.

بنابراین آنها با بهرهگیری از چنین اطلاعاتی هر گونه اختلال در روند رشد هوشی، اجتماعی یا جسمی و عاطفی فرزندان خود را متوجه و در فرصت لازم و مقتضی با بهرهگیری از مشاورههای کلینیکی، به رفع مشکل خواهند پرداخت.

همچنان که اشاره شد، آموزش و پرورش فرزندان در محیط مناسب خانوادگی یعنی محیطی که به لحاظ آگاهی و معرفت اولیاء از شرایط عاطفی مناسب برخوردار می باشد و والدین در نحوهی رفتار با همدیگر و نیز با فرزندان بر اساس شیوه ها و معیارهای تربیتی عمل میکنند و فرصت های لازم برای تأمین نیازهایی چون ابراز وجود، محبت، احترام، نظم، امنیت، وجدان اخلاقی، تمایلات جنسی و اجتماعی را فراهم مینمایند و شیوه های تفکر و اندیشهی صحیح را ترویج می دهند، حاصل خواهد شد.

شیوههای مشارکت اولیاء در آموزش و پرورش : همکاری اولیاء دانش آموزان با مدرسه، با این که از قدیم به دلایل مختلف دارای اهمیت بوده است، در چند دههی اخیر ضرورت این مشارکت به علت وجود تحولات سریع اجتماعی و اقتصادی و تغییراتی که در ارزش ها و روشهای زندگی در جوامع پدید آمده، بیش از پیش محرز گشته است.

در قدیم وظیفهی مدرسه منحصر به انتقال دانش و معلومات به دانش آموزان بود.

اما جامعهی امروز، مدرسه را علاوه بر انتقال دانش و فرهنگ بشری ضامن رشد اجتماعی، عاطفی و سلامت و بهداشت روانی دانش آموزان می داند.

امروز از معلم انتظار میرود که بتواند برای دانشآموزانی که از خانوادههای مختلف با فرهنگها، آداب و رسوم، نیازها و انتظارات گوناگونی هستند، نه فقط یک معلم بلکه یک دوست، مشاور، راهنما و مددکار اجتماعی باشد و بتواند با درک موقعیت های دشوار بسیاری از خانواده ها پاسخگوی انتظارات متنوع آموزشی و پرورشی فرزندان آنان باشد.

آن چه مبرهن است توجه به این نکتهی اساسی است که معلمان قادر نیستند چنین مسؤولیتی را بدون شناخت خانواده و بدون تکیه بر امکانات و تواناییهای اولیاء و همکاری آنان در تقویت امکانات آموزشی و تربیتی مدرسه به عهده گیرند.

در سالیان اخیر، تحقیقات متعددی اثرات خانواده را بر سازگاری تحصیلی و رشد ذهنی کودکان مورد تأیید قرار داده است.

نتایج تحقیقی در کشور بلژیک عامل خانواده یعنی رفتار، نگرشها، خصوصیات شخصیتی، ظرفیت ذهنی و موقعیت اجتماعی اولیاء را بیان کنندهی 70درصد تفاوت رشد ذهنی کودکان 7 ساله می داند.

(پورتویس، 1987) .

پژوهش دیگری در زمینهی موفقیت تحصیلی کودکان و نوجوانان رابطهی معنی داری را بین برخی رفتارها و نگرش های اولیاء و نتایج تحصیلی شاگردان مورد تأیید قرار می دهد.

(سگینر، 1983) بر اساس این تحقیقات دانش آموزانی که در مدرسه موفق می شوند، غالباً تعلق به خانوادههایی دارند که انتظارات بالا اما واقع گرایانه و متناسب با توانایی های فرزندان خود دارند.

آنان به کودکان و کارهایشان توجه می کنند و با نظارت بر تکالیف درسی، اختصاص دادن زمان، محل و امکانات لازم و کمک در تنظیم اوقات مطالعه و استراحت فرزندان خود از آنها حمایت می کنند.

ایـن نـوع تحقیقات نمـودار این واقعیت است که شـاگردان موفق، بیشتر از وجود اولیایی برخوردارند که علاوه بر توجه به فرزندان خود، از تواناییها و مهارتهای ضروری برای ایفای نقش پدر یا مادر بهره مندند.

این دانشآموزان به خصوص از وجود مادرانی برخوردارند که ثبات عاطفی دارند، پرتحملند، به کودک اجازهی شکست داده، فرصت می دهند تا مسائل خود را حل کند، و او را مورد قضاوت و مقایسه با دیگران قرار نمی دهند.

این مطالعات در زمینهی اهمیت فضای عاطفی خانواده و اثرات رفتار تربیتی اولیاء بر سازگاری تحصیلی و بر ایجاد عادات و خصوصیات مثبت رفتار کودکان و نوجوانان بسیاری از محققان را به لزوم تقویت پیوند بین اولیاء و مربیان و بهرهگیری مدرسه از امکانات و تواناییهای عظیم خانواده معتقد نموده است.

یکی از پژوهشگران با ارائهی نتایج یک همه پرسی در ایالات متحده آمریکا در مورد نظر معلمان در زمینهی ارتباط با اولیاء نشان می دهد که 90 درصد از معلمان در سطوح مختلف تحصیلی به سودمندی ارتباط بین خانه و مدرسه اعتقاد دارند و بر این عقیدهاند که این تعامل در افزایش شناخت متقابل خانه و مدرسه، کشف علائق مشترک، تقویت امکانات و مهارتهای تربیتی هر دو طرف مؤثر است.

(مولیز، 1982) در همین زمینه نتایج تحقیقاتی در زمینهی نقش تربیتی اولیاء بر این نکته تأکید دارد که راه حل بسیاری از مسائلی که امروز مدرسه با دانشآموزان دارد جز در کانون خانواده حل و فصل نمی شود.

از طرف دیگر، پژوهشی در کشور کانادا در زمینهی بررسی نظرات 957 نفر از اولیاء در مورد رابطه با مدرسه، به تمایل شدید اولیاء برای همکاری با مدرسه اشاره دارد.

بر اساس این تحقیق و تحقیقات مشابه دیگر، اکثر اولیاء علاقمندند آموزشی دریافت دارند تا بتوانند به طور مؤثری بر تکالیف درسی فرزندان خود و برجریان تحصیل وی نظارت داشته باشند.

(لارنت، 1993) موانع همکاری در خانه و مدرسه: موانع عمدهی ارتباط اولیاء و مربیان را می توان به سه گروه تقسیم کرد: 1- عوامل مربوط به معلم : در مورد معلمان می توان گفت که گاه برخوردهای نسنجیده و ناآگاهانه برخی از معلمان جرأت حضور در مدرسه را از اولیاء می گیرد.

به طور مثال کمبود اعتماد به نفس که می تواند ناشی از عوامل مختلف از جمله کمبود تخصص حرفهای باشد، باعث می شود که بعضی از معلمان در مقابل اولیاء به خصوص اولیایی که دارای تحصیلاتی بالاتر از آنان می باشند، حالت دفاعی به خود بگیرند و مراجعه اولیاء به مدرسه و نگرانی آنان در مورد وضعیت تحصیلی فرزندانشان را به عنوان تهدید برای خود و زیر سؤال قرار گرفتن روش ها و اقدامات آموزشی خود تلقی نمایند.

از طرفی ممکن است برخی از معلمان به خصوص در مناطق محروم با داشتن پیش داوری در مورد اولیاء بی سواد و مقصر دانستن خانواده، در امر شکست تحصیلی دانش آموزان نتوانند رابطهی ثمر بخشی با اولیاء برقرار نمایند.

2- عوامل مربوط به مدرسه: بسیاری از جلسات مدرسه برای اولیاء در محیطی خشک و رسمی با برنامههای مشابه و کسل کننده برگزار می شود.

اولیاء معمولاً در تنظیم و تهیهی محتوای برنامهها نقشی ندارند و شنوندگان خاموشی محسوب می گردند که از آنان انتظار می رود برنامه را آن طور که برایشان تنظیم شده است دنبال کنند.

محتوای برنامه ها در بسیاری از مواقع تناسبی با نیازها و انتظارات اولیاء که دارای فرهنگ و نگرشهای مختلف هستند، ندارد.

از طرفی در این جلسات جای معلمان که صاحب خانههای اصلی هستند، خالی است.

در حالی که حضور آنان نه تنها ضروری است بلکه عاملی مهم در جلب اولیاء به مدرسه محسوب می گردد.

3- عوامل مربوط به اولیاء : موانع ارتبـاطی خـانه و مدرسه تنهـا به معلم ومدرسه محدود نمی شود.

شرایط فرهنگی _ اجتماعی برخی از اولیاء به خصوص تجربیات قبلی آنها از مدرسه می تواند خود مانعی در راه ایجاد ارتباطات ثمربخش گردد.

بسیاری از اولیاء از طبقات اجتماعی محروم، اطلاعات کافی در مورد مدرسه ندارند و از وضعیت تحصیلی و حقوق فرزندان خود با خبر نیستند .

اینان مشکلات تحصیلی فرزندان خود را کمتر در ارتباط با شرایط سخت مادی، محدودیتهای فرهنگی و روشهای تربیتی خانواده میبینند و دراکثر موارد آنها را به کمبود استعداد و تواناییهای فرزندان خود نسبت میدهند.

از طرفی تصویری که این قبیل اولیاء (که اکثراً مدرسه نرفته و یا نتوانستهاند دورهای را به پایان برسانند) از مدرسه دارند، همان گونه که مطالعات کشورهای دیگر نیز بر آن تأکید داشته است (تدسکو، 1979) تصویر مدرسهای است که قضاوت و جریمه میکند و بنابراین کمتر حاضرند در چنین محیطی حضور یابند.

به خصوص که مدرسه غالباً وقتی آنان را احضار میکند که فرزندشان دچار مشکلات درسی یا انضباطی شده باشد.

بدیهی است روشهای معمول تشکیل جلسات در مدارس برای این اولیاء که ذهنیت مثبتی از مدرسه ندارند موفقیتآمیز نمی باشد.

در مقابل این گروه، اولیایی قرار دارند که با سطح بالای تحصیلات و داشتن نگرشهای مثبت در زمینهی همکاری با مدرسه، طالب مشارکت و همکاری نزدیک با معلم و مسؤولان مدرسه در جهت رشد و شکوفایی فرزند خود می باشند، اما روشهای معمول و یک طرفه جلسات و محتوای برنامهها مورد رضایت آنان نیست.

برخی از عوامل موفقیت برنامه های همکاری خانه و مدرسه: موفقیت برنامههای همکاری بین خانه و مدرسه به عوامل مختلف وابسته است که مهمترین آن همان گونه که اشاره رفت، جلب مشارکت اولیاء برای مراسم و فعالیتهای مختلف و نه فقط برای شرکت در انجمن اولیاء و مربیان است.

بـه طــور مثـال اولیـاء را می تـوان در فعـالیتهـای متنوعـی شرکت داد.

مانند انجـام کارهای داوطلبانه، مشاهدهی فعالیتهای معلم در کلاس، شرکت در سخنرانی در جلسات عمومی و در کمیته های مشورتی.

طبیعتاً برنامههای مؤثر همکاری خانه و مدرسه برای سطوح مختلف تحصیلی متفاوت می باشد.

در دورههای پیش دبستانی برنامههائی موفق است که مداومت داشته، به تقویت مهارتهای تربیتی اولیاء و حمایت از آنان بپردازد.

در این برنامه ها تعامل با اولیاء باید مستقیم و شخصی بوده و اهداف فعالیت برای اولیاء کاملاً مشخص باشد.

در دورهی دبستان هدف از برنامههای همکاری اولیاء و مربیان تجهیز اولیاء به مهارتهایی است که آنان بتوانند با نظارت بر تکالیف و وظایف تحصیلی فرزندان خود به آنان در دروس پایه کمک کنند.

در بین این برنامهها میتوان به طرح هایی اشاره کرد که به منظور کمک به تغییر رفتار دانش آموز از طریق هماهنگ کردن فعالیتهای خانه و مدرسه تهیه شده است.

این برنامه ها به نحوی تنظیم می گردد که پاسخ گوی نیازهای خاص اولیاء و جامعهی محلی باشد.

به طور مثال در مناطق محروم که بخش عظیمی از اولیاء بی سوادند، جلسات اولیاء و مربیان باید به توضیح کامل هدف ها و برنامه های آموزش و پرورش در مدرسه، معیارهای ارزشیابی دروس، مشکلات تحصیلی دانش آموزان و چگونگی کمک به پیشرفت درسی و بهبود رفتار آنان بپردازد.

برنامهی مؤثر همکاری اولیاء و مربیان در دورهی راهنمایی و دبیرستان برنامه ای است که ضمن آشنا کردن اولیاء با انتظارات برنامهی آموزشی مدرسه، به شناخت بیشتر اولیاء از مراحل و مشکلات دوران بلوغ و نوجوانی کمک نماید و مهارتهای لازم را برای روبرویی با مسائل نوجوانان و کمک به رشد متعادل شخصیت آنان، در اولیاء ایجاد کند.

پیش نهادهایی در توسعهی مشارکت خانه و مدرسه: با توجه به اثرات مهم مشارکت و همکاری اولیاء پیش نهادهای زیر در جهت نزدیکتـر شدن خـانه و مدرسه ارائـه می گـردد: این پیش نهادها بر اساس تجربیات موفق برخی از کشورها و با توجه به مطالعات و تحقیقاتی است که در ایران در زمینهی همکاری خانه و مدرسه انجام گرفته است.

1- تشکیل جلسات بر اساس نیازها : برای جلب همکاری اولیاء لازم است جلساتی در طی سال برای آنان ترتیب داده شود که صرفاً به منظور رفع کمبودهای مالی مدرسه طراحی نشده است، بلکه با توجه به نیازهای خاص اولیاء که می تواند در هر مدرسه شرکت فعال داشته باشند طراحی شده- است.

چنان چه جو حاکم در این جلسات جو قبول و پذیرش یکایک شرکت کنندگان باشد، اولیاء احساس خواهند کرد وجودشان در جلسات لازم است و نقشی مؤثر در آموزش و پرورش فرزندان خود دارند.

2- تشکیل جلسات توسط معلمان : بر اساس بررسیهای انجام شده، اولیاء از جلسات محدودتر و کم جمعیتتر که توسط معلم کلاس ترتیب می یابد استقبال بیشتری می نمایند.

پیش نهاد می شود که دعوت کنندهی جلسات لزوماً مدیر مدرسه نباشد، بلکه معلمان به مناسبتهای مختلف والدین دانش آموزان کلاس خود را به مدرسه دعوت کنند.

در این جلسات معلمان فرصتی خواهند یافت تا ضمن گفتگو با اولیاء در زمینهی مسائل خاص مربوط به کلاس با والدینی که کمتر در مدرسه ظاهر می شوند و با توجه به مشکلات فرزندانشان لازم است همکاری بیشتر با مدرسه داشته باشند، به طرح مسائل مورد نیاز بپردازند یا برای ملاقات خصوصی و جلب همکاری آنان قرار بگذارند.

3- آموزش مدیران ومعلمان در زمینهی ارتباط با خانواده : از آن جا که موفقیت جلسات اولیاء و مربیان در گرو مهارت ها و توانایی های ارتباطی مجریان و اداره کنندگان این جلسات است پیش نهاد می گردد که مدیران، معلمان و همهی کسانی که مسؤولیت ادارهی این قبیل جلسات را به عهده دارند، در مورد ارتباط با اولیاء و تفاوتهای فرهنگی اجتماعی آنان و چگونگی ارائهی کمک های ضروری به آنان، آموزش جامع دریافت دارند.

مسؤولیت برنامهریزی برای آموزش مسؤولان و معلمان مدارس در زمینهی ارتباط با اولیاء را می توان از اداره کل آموزش ضمن خدمت انتظار داشت.

ضمناً مراکز تربیت معلم می توانند نقش مهمی در آگاه ساختن دانشجو معلمان در زمینهی ارتباط با اولیاء داشته باشند.

4- انجام تحقیقات در مورد انجمن های اولیاء و مربیان : به منظور بررسی اثر بخشی انجمن- های مدارس و تلاش برای بهبود آن، پیش نهاد می گردد تحقیقات وسیعی از طرف انجمن اولیاء و مربیان وزارت آموزش و پرورش، دانشگاهها و سایر مؤسسات آموزش عالی در زمینهی نحوهی ادارهی جلسات، محتوای برنامه ها، ارزشیابی آن و آزمایش راهها و روشهای جدید ادارهی جلسات انجام گیرد تا مدیران بتوانند با تکیه بر تجربیات خود و بهرهگیری از این نوع پژوهش ها تحولی در انجمنهای اولیاء و مربیان ایجاد نمایند.

5- فضای مدرسه : لازمهی از میان برداشتن مرز میان خانه و مدرسه فراهم نمودن محیطی است که اولیاء بتوانند آزادانه در ساعات مختلف بدون احساس مزاحمت به مدرسه رفت و آمد داشته باشند.

معماری مدرسه و ترتیب فضاهای مختلف داخل ساختمان عامل مهمی در فراوانی مراجعهی اولیاء به مدرسه است.

پیشنهاد می گردد به هنگام طراحی فضاهای آموزشی و در ترتیب دادن و تقسیم فضا برای فعالیتهای مختلف آموزشی و پرورشی مدرسه، فضاها و مکان های خاصی نیز برای پذیرش اولیاء در نظر گرفته شود تا اولیاء به هنگام مراجعه به مدرسه در محیطی که خصوصی بودن مراجعهی آنان را تضمین نماید، بتوانند با معلم، مشاور یا مدیر مدرسه صحبت کنند یا در ساعاتی از روز بتوانند با حضور در این مکان ها به انجام فعالیت های برنامهریزی شده در جهت تکمیل و تقویت آموزش و پرورش مدرسه بپردازند.

6- مسؤول رابطه با خانواده :از تجربیات مفید در زمینهی بهبود رابطه با اولیاءکه میتوان در ایران به خصوص در مدارس پر جمعیت و پر مسأله اجرا نمود، طرح میانجی یا واسطهی خانه و مدرسه است.

میانجیگری، مجموعه فعالیتهایی است که به وسیلهی افرادی با نام میانجی یا مسؤول رابطه با خانواده انجام میگیرد.

وظیفه میانجی که لازم است قبل از تصدی این پست آموزش جامعی دریافت کرده باشد، این است که از یک طرف با تنظیم فعالیتهای خاص اولیاء را به درک بهتر قوانین و انتظارات مدرسه و نظارت بیشتر تحصیل و رفتار فرزندانشان تشویق نماید و از طرف دیگر به معلمان در درک بهتر مسائل خانوادگی دانشآموزان و شناخت عمیقتر خصوصیات فرهنگی خانوادهها کمک کند.

از وظایف دیگر میانجی که نقشی به مراتب وسیعتر از یک مشاور به عهده دارد، این است که با بررسی مشکلات خاص هر دانش آموز ضمن تماس با معلمان مختلف، با خانواده و در صورت لزوم با تماس و جلب حمایت سازمان های خارج از مدرسه (بنیادهای فرهنگی، مذهبی، درمانی، حقوقی و .

.

.) دانش آموزان را در رفع مشکلات مختلفی که مانع ادامهی تحصیل ثمر بخش و بهداشت و سلامت روانی آنان می گردد، یاری نماید.

درجه تمرکز یا عدم تمرکز نظام برنامه ریزی درسی را می توان تابعی از نحوه ترکیب تصمیم گیرندگان و میزان انعطاف موجود در برنامه های درسی دانست.

میزان دخالت تصمیم گیرندگان یا تاثیر گذاران در برنامه های درسی، با توجه به نظام سیاسی کشورها متفاوت است.

افراد یا گروه هایی مانند سیاستگذاران کلی کشور، وزیر آموزش و پرورش، مدیران استانی و منطقه ای، انجمن معلمان، انجمن اولیا و مربیان، متخصصان برنامه ریزی درسی، دانشگاه ها و مراکز تحقیق و توسعه، معلم و دانش آموزان، بر عناصر برنامه درسی تاثیر می گذارند.

در برنامه های درسی مبتنی بر وب، علاوه بر این افراد و گروه ها، افراد دیگری مانند متخصص فناوری اطلاعات، طراح گرافیک و متخصص رسانه، نقش بارزتری در تعیین عناصر برنامه درسی به عهده دارند.

اگر گروه برنامه ریز درسی مبتنی بر وب، و در راس آنها معلم، از لحاظ توانایی های مربوط به مدیریت یادگیری و مهارت های تعلیم و تربیت در سطح بالایی قرار داشته باشند، به سهولت می توانند در برنامه درسی تاثیر مثبتی ایجاد کنند.

در چنین وضعیتی برنامه درسی به سمت عدم تمرکز گرایش خواهد داشت و بالعکس.

برخلاف تصور رایج، که غالبا در برنامه های درسی مبتنی بر وب نقش معلم را حاشیه ای فرض می کنند، معلم در این گونه برنامه های درسی نقش محوری دارد که بارزتر از نقش او در برنامه های درسی سنتی است.

منــابع : سعادتمند، زهره.

دوازده رهنمود تربیتی برای اولیاء و مربیان.

اصفهان : انتشارات قاصد سحر،1380.

سعادتمند، زهره.

تعلیم و تربیت همگام با مراحل زندگی.

اصفهان : انتشارات نشاط،1374.

شریعتمداری، علی.

رسالت تربیتی و علمی مراکز آموزشی.

تهران: سمت،1374.

Pourtois, J.P, Eduquer les parents, Ed.

Labor,1987.

Seginer, R.,Parents' Educational Expectations and children's Academic Achievements: A Literature Review, Merril Palmer Quarterly 29, 1-23 , 1983.

Moles,O.

Synthesis of Recent Researches on Parents Participation in children's education, Educatioal Leadership, 40, no, 2,4-47, 1982.

CCDE, 1981, in Pourtois, J.P.,Eduquer les parents, Ed.

Labor, 1987.

St-Laurent et al, Enquete sur la collaboration ecole- famille au avebec.

Revue Canadienne de psycho- education, 1993.

Teacher practices.

The Elementary School Journal, 83,85-102.

10.

Tedesco, E., Des familles parlent de pecole , Tournai, casterman, E3 , 1979.