انقلاب اسلامی ایران به عنوان پدیده ای که در اواخر دهه 70 میلادی دنیا را به خود معطوف داشت و تعداد کثیری از پژوهشگران علوم سیاسی به بررسی این پدیده پرداختند و ریشه های آنرا برسی کردند و حتی این موضوع را می توان در اکثر پایاننامه ها مشاهده نمود
امّا در اکثر مشاهده می شود تنها به یک علت خاص بسنده شده و بروز انقلاب را به یک عامل مربوط می نمایند و یا ضمن بیان علتهای بیشتر ،یک علت را بیشتر مورد توجه قرار می دهند و از یک روش تک علّیتی برای بیان بروز انقلاب ،استفاده می نمایند
در این تحقیق سعی شده رهیافت فرهنگی در بروز انقلاب مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد ولی جنبه های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و… نیز به همان نسبت که جنبه فرهنگی مهم است حائز اهمیت هستند
در این تحقیق رهیافت فرهنگی به عنوان متغیر مستقل و انفلاب اسلامی متغیر وابسته بوده و بررسی می شوند
انگیزه اصلی از انتخاب موضوع و اینکه چرا عامل فرهنگی انقلاب را مورد تحقیق قرار داده ام اینست که،انقلابی که به پیروزی رسیده و چندین سال از پیروزی آن گذشته ،چگونه می توان آنرا به همه شناساندو چهره و عامل واقعی آنرا تبیین پژوهشی نمود و اینکه چرا صاحب نظران سیاسی عامل فرهنگی را عامل اصلی بروز انقلاب می دانند و آیا ارزشهای فرهنگی و ایدئولوژی اسلامی ریشه اصلی انقلاب است؟
در این تحقیق سعی بر آن شده تا نقش رهبری و روحانیون و شعارهاو سایر نهادهای مرتبط با انقلاب اسلامی آشکار گردد.
«چکیده»
در بروز انقلاب عوامل زیادی ایفای نقش نموده اندکه مهمترین این عوامل عبارتندازعوامل فرهنگی،سیاسی،اقتصادی،اجتماعی و غیره،طبق تحقیقات بعمل آمده از انقلاب و ریشه های انقلاب در داخل وخارج از کشور می توان به این نتیجه رسید که انقلاب یک چند علیتی است و انقلاب ایران عمدتاً ریشه اصلی اش فرهنگ است و باقی عوامل تاُثیرات نسبتاً کمتری در بروز انقلاب ایران داشته اند
با رهیافت فرهنگی به انقلاب ایران اجزاء مبارزات فرهنگی مانند رهبری ،شعارهای انقلاب،روش مبارزاتی، مکانهای آغاز انقلاب، حاصل مستندات انقلاب اسلامی را با تحلیل هرکدامتبیین نموده ایم و توانسته ایم نشان دهیم که پدیده انقلاب اسلامی یک حرکت فرهنگی بود و عوامل سیاسی،اقتصادی و… نقش کمرنگ تر از عامل فرهنگی داشتند و بنابراین فقط از طریق عامل فرهنگی و شناخت و بررسی اجزاء فرهنگی می توان پی به این نکته برد و با نظریه پردازیهای غربی که تجربه و شناخت از فرهنگ ایران قبل از انقلاب ندارند نمی توان انقلاب را تبیین علمی نمود.
امام خمینی به عنوان رهبر،یک سلسله اقدامات فرهنگی برای مبارزه با رژیم تدارک دیدندو از طریق روحانیت که شبکه وسیع و غیر قابل نفوذ ارتباطی بود خود را با مردم هماهنگ نمودند و انفلاب را به پیروزی رساندند مبنای مبارزات فرهنگی مذهب بود و جاذبه های دین اسلام و فرهنگ اسلامی و استقرار جهان شمول نمودن نهاهدف رسالت و مبارزه بود و رهبری کاریزماتیک امام خمینی عامل اساسی در سیاسی و انقلابی کردن تشیع و به پیروزی رساندن آن نقش بسیار کلیدی داشت.
(کلیات)